همه ما میدانیم که آنفولانزا یک بیماری فصلی است. به این معنا که در فصل پاییز اوج گرفته و به همین دلیل آمار مبتلایان به این بیماری افزایش پیدا میکند. جالب است بدانید که در مورد کووید ۱۹ نیز ادعاهایی وجود داشته و متخصصان امکان فصلی بودن کرونا را بسیار را بالا میدانند. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام گرفته و در مدت زمانی که این بیماری در همه دنیا شروع پیدا کرده است پزشکان و متخصصان به دنبال اثبات ادعای فصلی بودن کرونا هستند. ما در این مقاله مطالب کاملا علمی که بر پایه تحقیقات متخصصان جهانی است را جمع کردهایم تا به این سؤال پاسخ دهیم که آیا امکان فصلی بودن کرونا وجود دارد یا خیر؟
شواهدی قوی از فصلی بودن بیماری کووید-۱۹
مطالعات جدید انجام شده به رهبری موسسه بهداشت جهانی بارسلونا(ISGlobal) که تحت حمایت بنیاد “لا کایشا”(la Caixa) قرار دارد، شواهدی قوی از فصلی بودن بیماری کووید-۱۹ و ارتباط آن با دما و رطوبت پایین ارائه میکند. اثرات آبوهوایی در دماهای بین ۱۲ تا ۱۸ درجه سانتیگراد و رطوبت ۴ تا ۱۲ گرم بر متر مکعب بیشتر مشهود بود اما نویسندگان این مقاله تاکید کردند که دادههای در دسترس محدود بودند. به گزارش یورکآلرت، نتایج این تحقیقات که به تازگی در مجلهی “Nature Computational Science” منتشر شده است از انتشار ذرات ویروس سارس-کوو-۲ توسط هوا نیز پشتیبانی میکند.
سوال اساسی که در مورد ویروس سارس-کوو-۲ مطرح میشود این است که آیا این ویروس مانند ویروسهای فصلی مثل آنفلوانزا رفتار خواهد کرد یا در هر زمانی از سال منتقل می شود؟ اولین مدلسازیهای نظری نشان میداد که آبوهوا نقش تعیین کنندهای در گسترش کووید-۱۹ ایفا نمیکند. این در حالی بود که تعداد زیادی از افراد در برابر این ویروس ایمن نبودند. با این حال برخی مشاهدات نشان میدهد که انتشار اولیه ویروس در چین در عرض جغرافیایی ۳۰ تا ۵۰ درجه شمالی در رطوبت و دمای پایین(بین ۵ تا ۱۱ درجه سانتیگراد) رخ داده است.
آیا کووید-۱۹ یک بیماری فصلی است؟
“خاویر رودو”(Xavier Rodó)، مدیر بخش برنامههای بهداشت و آبوهوا در موسسه بهداشت جهانی بارسلونا میگوید: این پرسش که آیا کووید-۱۹ یک بیماری فصلی است به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است. برای پاسخ به این سوال، “رودو” و گروهش به بررسی نقش رطوبت و دما در فاز اولیه انتشار سارس-کوو-۲ در ۱۶۲ کشور در پنج قاره پیش از آن که در رفتار مردم و قوانین بهداشتی تغییری ایجاد شود، پرداختند. نتایج نشاندهندهی وجود ارتباط معکوس میان انتشار ویروس و دما و رطوبت بود یعنی با کاهش دما و رطوبت، انتشار ویروس گسترش مییافت.
این گروه به بررسی ارتباط میان آبوهوا و تکامل بیماری در طول زمان پرداختند و بررسی کردند که آیا این ارتباط در مقیاسهای مختلف جغرافیایی صدق میکند یا خیر. برای انجام این کار آنها روش آماری که در اصل برای تشخیص الگوهای مشابه در بازههای مختلف زمانی استفاده میشود را به کار گرفتند. آنها شاهد شواهدی قوی از وجود ارتباط معکوس میان تعداد مبتلایان و آبوهوا بودند. الگوهای ثابتی در موج اول، دوم و سوم در مقیاسهای مختلف مکانی وجود داشت.
اولین موج همهگیری
اولین موج همهگیری با افزایش دما و رطوبت کاهش یافت و با کاهش این موارد موج دوم آغاز شد. اگرچه این الگوها در فصل تابستان در همهی قارهها شکسته شد. “الخاندرو فونتال”(Alejandro Fontal)، نویسنده اصلی این مقاله میگوید: این موضوع را میتوان براساس چندین عامل از جمله تعداد دورهمیهای بزرگ جوانان، صنعت توریسم و تهویه هوا توضیح داد.
با بررسی این ارتباط در نیمکره جنوبی زمین که ویروس در آن دیرتر گسترش یافت، ارتباط معکوس مشابهی مشاهده شد. اثرات آبوهوایی در دماهای بین ۱۲ تا ۱۸ درجه سانتیگراد و رطوبت ۴ تا ۱۲ گرم بر متر مکعب بیشتر مشهود بود اما نویسندگان این مقاله تاکید کردند که دادههای در دسترس محدود بودند.
در نهایت، محققان با استفاده از یک مدل اپیدمولوژیک نشان دادند که افزودن فاکتور دما به میزان انتقال ویروس به پیشبینی بهتر موجهای همهگیری کمک میکند. “رودو” میگوید: یافتهها از فصلی بودن بیماری کووید-۱۹ حمایت میکند. رطوبت پایین باعث کاهش اندازه ذرات معلق شده و انتقال ویروسهای فصلی مانند آنفلوانزا را افزایش میدهد. این موضوع نشاندهندهی اهمیت تهویه هوا به عنوان یک عامل کنترل کننده است.
اگر دوز دوم واکسن کرونا را نزنید، چه اتفاقی می افتد؟
اگر بیمار شدید و قصد دارید دوز دوم واکسن کرونا را دریافت کنید باید مطمئن شوید که علائم شما برطرف شده است و شرایط قرنطینه را به پایان رساندید. واکسیناسیون ایمنترین راه محافظت در برابر ویروس کروناست و برای ایجاد بیشترین محافظت در برابر ویروس کرونا اکثر واکسنها با دو دوز طراحی شدهاند. ایمونولوژیستها به روش دریافت دوزهای متعدد «تقویتکننده اولیه» میگویند. در واقع با دوز اول سیستم ایمنی بدن را آموزش میدهید و آن را با اولین واکسیناسیون آماده میکنید. پس از آنکه سیستم ایمنی بدن زمان لازم برای پاسخ به مرحله اولیه را پیدا کرد، دوباره به چالش کشیده میشود و پاسخ ایمنی که اولین بار آموخته است با دریافت دوز دوم تقویت میشود.
اکثر (هرچند نه همه) انواع واکسن کرونا یا دیگر نمونههای واکسن از حداکثر تقویتکننده برای حداکثر محافظت استفاده میکنند. برخی حتی به دوزهای بیشتری نیاز دارند و این امر به این دلیل است که ایمنی میتواند با گذشت زمان کاهش یابد یا همانطور که در مورد واکسن آنفلوآنزا رخ میدهد، ویروس ایجاد کننده بیماری تغییر میکند و واکسن اصلی دیگر محافظت خوبی ارائه نمیدهد. بر اساس نتایج تحقیقات مختلف در مورد واکسنهای کووید-۱۹ دریافت دوز دوم دفاع شما در برابر بیماری را افزایش میدهد و عدم دریافت دوز دوم منجر خواهد شد خطر ابتلا به بیماری افزایش یابد.
بیشترین کارایی واکسن کووید-۱۹ چه زمانی است؟
در ابتدا مزایای تقویت اولیه با واکسن کرونا در آزمایشهای بالینی مشاهده شد. مطالعات اولیه بر روی واکسنهای تایید شده کنونی کووید-۱۹ پاسخهای ایمنی را در افرادی که یک یا دو دوز واکسن دریافت کردهاند مقایسه کرده است. نتایج نشان داد که پس از دوز دوم، افراد مقادیر بیشتری آنتیبادی برای مقابله با ویروس داشتند که نشان میدهد مصرف بیش از یک دوز احتمالا اثر واکسن را افزایش میدهد. بهعنوانمثال، با استفاده از واکسن آکسفورد/ واکسن استرازنکا، محافظت در برابر کووید-۱۹ علامتی از ۲۲ روز پس از اولین دوز ۷۶ درصد تخمین زده شد و هنگامی که دوز دوم ۱۲ هفته پس از دوز اول تجویز شد، میزان محافظت به ۸۱ درصد افزایش یافت.
آزمایش کووید-۱۹ در منزل
آزمایش کرونا در منزل از تست هایی می باشد که برای تشخیص کووید ۱۹ بسیار مورد توجه قرار گرفته بلشد ولی بر خلاف تصور عموم برای تشخیص کووید ۱۹ و تست کرونا تنها یک روش وجود ندارد و روش کار های مختلف با هدف های ویژه طراحی و در حال انجام می باشد. برای مثال آزمایش کووید-19 که شما برای تشخیص اولیه کووید ۱۹ لازم هست انجام دهید با تست کرونا که برای پیگیری درمان، سطح ایمنی بدن علیه واکسن و غیره متفاوت است.
به طور کلی در آزمایش کووید-19 ما به دنبال شناسایی خود ویروس یا واکنش بدن علیه این ویروس هستیم. به طوری که می گوییم اگر در بدن واکنش مخصوص علیه کووید داده شود فرد مبتلا به کووید یا ایمنی لازم را کسب کرده است. آنتی بادی پروتئنی است که نشان گر واکنش بدن علیه ویروس ، باکتری، قارچ و یا هر عامل عفونی و بیگانه می باشد. آنتی بادی یا همان ایمونوگلوبین کلاس های مختلف دارد که بر اساس محل آلودگی بدن و سیر مقابله ایمنی بدن متفاوت ممکن است باشد. به طوری کهigM نشانگر واکنش اولیه بدن با ویروس می باشد ولی IgG نشانگر مزمن شدن و یا بهبودی بیماریست.
در ادامه این مطلب ما قصد داریم به انواع تست کرونا و کاربرد آن بپردازیم:
تست PCR کرونا
به احتمال زیاد نام تست PCR را در بین انواع آزمایش کووید-19 شنیده باشید ولی ندانید روش کار این آزمایش به چه صورت است. تمام ویروس ها دارای ماده ژنوم DNA یا RNA هستند که مسلما ویروس کووید ۱۹ نیز به همین صورت است. ماده ژنومی در واقع یک کد بندی هست که تمام اطلاعات یک ذره یا موجود در آن نهفته و رمزگذاری شده است. شناسایی آن به ما این توان را می دهد که موجود را از بقیه موجودات عالم تشخیص و شناسایی کنیم. در تست های PCR در واقع به طور کلی این ماده را شناسایی می کنیم؛ به طوری که می گوییم اگر ویروس عامل کووید ۱۹ در فردی وجود داشته باشد باید باید ماده ژنتیک آن هم قابل شناسایی باشد.
در واقع ما در آزمایش کووید-19 با روش پی سی آر ماده ژنتیک ویروس را شناسایی می کنیم و از جایی که عامل کووید ۱۹ یک بیماری تنفسی است و مجاری تنفسی را درگیر می کند، نمونه برداری آن از مجاری بینی انجام می شود. اما اگر بخواهیم در مورد کاربرد این تست بگوییم می توان به تشخیص ابتلا به کرونا اشاره کرد. اما نکته که باید در تست کرونا با روش پی سی آر اشاره کرد این است چون در مراحل اولیه این بیماری تعداد ویروس کم است و در نمونه گیری ممکن است وارد نشوند ممکن است در چند روز اول جواب تست ما منفی گزارش شود در حالی که به کووید ۱۹ مبتلا باشیم!
آزمایش آنتی بادی کرونا
علاوه بر آزمایش کووید-19 در منزل شما می توانید تست آنتی بادی کرونا برای بررسی میزان ایمنی که پس از تزریق واکسن کرونا ایجاد می شود، و همچنین برای بررسی اثربخشی تزریق واکسن کرونا استفاده می شود. آنتیبادیها نوعی پروتئین هستند که پس از آلوده شدن بدن به یک عامل بیماریزا یا بعد از دریافت واکسن، توسط سیستم ایمنی بدن تولید میشوند. این پروتئینها به سیستم ایمنی بدن افراد کمک میکنند تا به خوبی با عفونتها مقابله کند. در نتیجه از بدن افراد در برابر ابتلای مجدد به بیماری، محافظت میکنند.
آزمایش آنتی بادی کرونا یکی از خدمات آزمایش در منزل است که در آزمایشگاه آنلاین آنی آزما برای راحتی بیشتر شما همشهریان عزیز و بدون نیاز به مراجعه حضوری به آزمایشگاه انجام می گیرد. در شرایطی که اوضاع روز به روز وخیمتر میشود، افرادی هستند که علائم کرونا دارند ولی ترجیح می دهند به مراکز درمانی نروند؛ چون حتی اگر کرونا نداشته باشند، با رفتن به مراکز درمانی در خطر ابتلا به کرونا قرار میگیرند.
شرایط وخیم کنونی بهترین کار این باشد که در صورت مشاهده علائم بیماری، بهجای مراجعه به مراکز درمانی و آزمایشگاهی، آزمایش کووید-19 در منزل را انجام دهید. به این صورت هم سلامت خود و عزیزانتان را به خطر نخواهید انداخت و هم آنکه با خودداری از حضور در مکانهای شلوغ و پرتردد، احتمال شیوع بیشتر ویروس و بیماری را کمتر خواهید کرد. انجام تست آنتی بادی و انواع تست آنتی بادی واکسن کرونا در آنی آزما این امکان را به شما می دهد بدون آن که مجبور به خروج از قرنطینه باشید نمونه گیری در منزل یا محل کار خود انجام دهید.
تست رپید یا کاستی کرونا
تست سریع کرونا از جمله آزمایش کووید-19 می باشد که به صورت کاست می باشند. ویروس های کرونا خانواده بزرگی از ویروس ها هستند که می توانند حیوانات و انسان ها را بیمار کنند. تعداد زیادی از ویروس های کرونا که تا کنون شناخته شده اند، موجب ابتلا به طیفی از عفونتهای دستگاه تنفسی در انسان ها می شوند. که از سرما خوردگی تا ابتلا به بیماری های شدید تری مثل سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس-MERS) و سندروم تنفسی حاد (سارس-SARS) متغیر هستند. ویروس کووید ۱۹ عضو جدید این خانواده می باشد که همه دنیا را درگیر خود کرده است. با همه گیر شدن این بیماری انجام تست سریع کرونا اهمیت ویژه ای یافته است. انجام یک تشخیص سریع در پیشگیری از انتقال آن در جمعیت های مختلف می تواند پیشگیری کند.
تست سریع کرونا برای ارزیابی وضعیت ابتلا فرد با علائم مشکوک انجام می شود و انجام این تست برای فرد بدون علامت ارزش تشخیصی ندارد. همچنین این تست معمولا برای بررسی گروه افراد مشکوک که در معرض این بیماری قرار گرفته اند و دارای تعداد بالای آمار مبتلا و فوتی هستند درخواست می شود. برای مثال تصور کنید افراد یک روستا در اثر تماس با ویروس کرونا دارای آمار بالای ابتلا و فوتی در اثر کووید ۱۹ بوده اند. برای تشخیص سریع و ارزان به جای آزمایش PCR همه افراد ، تست سریع کرونا انجام می شود سپس تنها افراد با گزارش مثبت ، آزمایش PCR را برای اطمینان انجام می دهند. به این صورت افراد سالم با هزینه کمتر، سریع تر از افراد مبتلا جدا می شوند. انجام تست PCR برای همه جمعیت هزینه بر، زمان بر و سخت می باشد.
آنتی بادی واکسن کووید-۱۹
یکی از آزمایش کووید-19 در این روزها آزمایش آنتی بادی واکسن می باشد. آنتی بادی واکسن یعنی سنجش مقدار آنتی بادی تولید شده با تزریق واکسن می باشد. آنتی بادی پروتئین های دفاعی بدن است که به طور اختصاصی علیه یک میکروب اعم از باکتری، ویروس، قارچ، انگل و غیره تولید و ترشح می شود. این پروتئین ها به سطح میکروب می چسبنند و از عملکرد آن ها در بدن جلوگیری می کنند. به همین دلیل هدف اکثر واکسن ها تولید آنتی بادی می باشد. آنتی بادی ها انواع مختلف دارد که IgM نشانگر شروع عفونت ولی IgG نشان دهنده مزمن شدن یا داشتن ایمنی بدن می باشد. برای بررسی میزان محافظت واکسن علیه کرونا می توان با نمونه گیری در منزل می توانید آزمایش خود را بدون دردسر انجام دهید.
سخن پایانی
از زمانی که کرونا در دنیا معرفی شد، در طول فصول مختلف نوساناتی از این بیماری را شاهد بودهایم. اما زمانی که پاییز فرا رسیده و کرونا با آنفولانزا متقارن میشود، ابتلا به بیماری در بین افراد جامعه افزایش یافته و شدت همهگیری کرونا افزایش پیدا میکند. بحث فصلی بودن کرونا موضوعی است که هنوز هم تحقیقاتی بر روی آن انجام میگیرد. در هر صورت با توجه به اینکه آسیب وارده از کرونا بسیار جدیتر و خطرناکتر از آنفولانزا است، اکیداً توصیه میکنیم در تمام طول سال نکات بهداشتی و پروتکلهای ارائه شده را رعایت کنید تا از شر این ویروس در امان مانده و دچار عواقب خطرناک آن نشوید.