آیا تزریق واکسن کرونا آسترازنکا در افراد زیر ۵۰ سال ممنوع است؟

ممنوعیت‌های موجود در دستورالعمل‌های استفاده از واکسن کرونا در کشورهای مختلف یک امر اعتباری و بر اساس برداشت آنها از بالانس بین فواید و مضرات است. سیاست سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان متولی علمی و اجرایی امور بهداشت و سلامت در جهان، موضوع واکسن کرونا را موضوع مقایسه فواید و مضرات می‌داند. اصولاً در اکثر امور پزشکی چنین است؛ چرا که همه فرایندها و درمان‌ها در پزشکی هم شامل فواید و هم مضراتند. الان به نحو اولی و به اذعان همه ارگان‌های علمی معتبر در دنیا واکسن‌های کووید۱۹ در پاندمی مخوف فعلی، حاوی فوایدی در حد چند صد برابر مضرات خود هستند.

بنابراین هیچ واکسنی ممنوعیت قطعی در هیچ جا ندارد تا وقتی فایده‌اش بر مضرات و خطرش بچربد. ممنوعیت قطعی تنها در حساسیت‌های کشنده به محتویات خود واکسن یا وجود شرایط بسیار نادر طبی برای بعضی از آنهاست. لذا ممنوعیت‌های موجود در دستورالعمل‌های استفاده از واکسن کرونا در کشورهای مختلف یک امر اعتباری و بر اساس برداشت آنها از بالانس بین فواید و مضرات است.

عارضه لخته خون در واکسن کرونا

یکی از چالش برانگیزترین عوارض مربوط به عارضه لخته خون در واکسن کرونا انگلیسی- سوئدی آسترازنکا رخ داد. البته کمپانی‌های دیگر نیز تحت لیسانس در کشورهای مختلف آن را تولید می‌کنند. عارضه لخته خون طبق آخرین مقاله مجله معتبر لنست، بین دو تا ۸ در هر یک میلیون دوز و تا دو هفته بعد از دوز اول ذکر شد. البته تعداد کمی از اینها که دچار لخته داخل مغزی گشتند، فوت شدند. در حال حاضر این پدیده در دوز دوم تا ۱۰ برابر کمتر ذکر می‌شود و لذا برای دوز دوم بسیار نایاب است.

البته مرگ و میر ناشی از آن به نسبت اوایل به‌دلیل آمادگی و آگاهی کاسته شده و می‌گویند به حد کمتر از ۲۰درصد مبتلایان به لخته مغزی در ابتدای بروز این عارضه رسیده است. بنابراین طبق نظر نهادهای معتبر پزشکی مثل WHO، CDC، EMA، MHRA و NHS واکسن آسترازنکا با توجه به مقایسه فواید به مضرات آن هنوز با قوت توصیه می‌شود و تا به امروز چند صد میلیون دوز از آن استفاده شده است.

واکسن کرونا در چه افرادی عوارض بیشتری داشته است؟

بر اثر گزارش ها، نهادهای مسئول و معتبر در بررسی میزان خطر واکسن کرونا برای جنس و سن به این نتیجه رسیدند که شاید در زن‌ها و سن‌های جوان‌تر عارضه نادر لخته بیشتر دیده می‌شود، لذا پیشنهاد کردند که یک واکسن همتراز که چنین عارضه ای برای آن کمتر گزارش شده به سنین خاص به‌عنوان جایگزین ارائه شود. بنابراین اصلاً بحث ممنوعیت نیست بلکه ترجیح است.

در انگلستان که مخترع و تولیدکننده اصلی آسترازنکا است، به افراد زیر ۴۰ سال و مادران باردار طی یک‌ گایدلاین، فایزر و مادرنا پیشنهاد می‌شود هرچند افراد می‌توانند کماکان آسترازنکا را انتخاب کنند. در همین کشور برای افرادی که در سنین جوانی هستند و دوز اول را به هر دلیلی آسترارنکا زدند برای دوز دوم کماکان ترجیح همان آسترازنکا است چون از میزان خطر حداقل ۱۰ برابر کاسته می شود.

واکسن آسترازنکا  مادران باردار

برای مادران باردار نیز اگر فرد آسترازنکا را انتخاب کند همان را می‌زنند. در حقیقت در کارآزمایی بالینی آسترازنکا جوانان زیر ۱۸ و زنان باردار لحاظ نشده بودند لذا دیتای مربوط هم برای تصمیم‌گیری برای مادران باردار موجود نبود. در امریکا فایزر به داوطلبان کادر درمان که باردار بودند، نیز داده شد. پس مستنداتی که مبنی بر بی‌خطر بودن آن باشد وجود دارد و از این جهت است که فایزر پیشنهاد اول به زنان باردار در انگلستان و اروپاست.

در برخی کشورها همانند دانمارک، نروژ، ایسلند، بلغارستان و هلند در پاسخ به خبر اولیه احتمال لخته خون تصمیمات شدید و با عجله‌ای همانند ممنوعیت آسترازنکا گرفته شد که برخی دوباره آن را لغو کردند و به فراخور برداشت خود از خطر محدودیت‌های سنی مختلف از زیر ۶۵ سال تا زیر ۴۰ سال گذاشتند همانند:

استرالیا (زیر ۵۰)، برزیل (در زنان باردار)، بلغارستان (اول ممنوع الان زیر ۶۰) انگلستان (زیر ۴۰ سال)، کانادا (اول زیر ۵۵ والان زیر ۴۰)، فرانسه (زیر ۵۵) و غیره. برای محدودیت سنی، به‌عنوان یک‌ نمونه قوی و مبتنی بر شواهد که در واکسیناسیون ملی نیز موفق بوده می‌توان به سیستم بهداشت انگلستان NHS اشاره کرد، کشوری که اخیراً جام ملت‌های اروپا را در استادیوم‌های خود با حضور تنگاتنگ تماشاچیان برگزار کرده است.

نهاد NHS در مورد واکسن کرونا می‌گوید:

۱) برای ۴۰ سال و بالاتر حتی با بیماری زمینه ای هر واکسنی به علاوه آسترازنکا می‌شود زد.

۲) برای ۳۰ تا ۳۹ سال ترجیحاً یک واکسن کرونا غیر از آسترازنکا به شرطی که موجود باشد و نزدن آسترازنکا باعث تأخیر نشود می‌توان تزریق کرد، البته در این گروه برای سن نزدیک‌تر به ۳۹، مردان، افراد چاق، بیماران زمینه ای و فقرا و تغذیه ضعیف که خطر کووید برایشان بسیار بیشتر است بهتر است آسترازنکا را زودتر تجویز کرد تا اینکه برای واکسن دیگر صبر کنند.

۳) برای سن ۱۸ تا ۲۹ سال کمیته مشترک واکسن و ایمنی انگلستان یا همان JCVI می‌گوید بهتر است واکسنی بجز آسترازنکا تزریق شود البته به درخواست خود افراد و با آگاهی از فواید و خطرات کماکان می‌توانند آسترازنکا دریافت کنند.

۴) کسانی هم که دوز اول آسترازنکا را بدون مشکل جدی و خطرناک دریافت کردند می‌توانند با خیال راحت تری دوز دوم آسترازنکای خود را بگیرند که بخصوص شامل ۱۸ تا ۳۹ ساله‌ها، کادر درمان، مددکاران و افراد خانواده این گروه‌ها می‌شود.

۵) تنها ممنوعیت قطعی دریافت دور دوم آسترازنکا کسانی هستند که در دوز اول دچار لخته جدی وریدی یا شریانی همراه با سقوط پلاکت شدند.

چه کسانی باید واکسن کرونا بزنند؟

در حقیقت اکنون می‌توان گفت چون چند ماه پیش در زمانی که شاهد شیوع سوش اولیه کرونا (آلفا) بودیم، سن‌های پایین کمتر مبتلا می‌شدند و کمتر هم بستری شده و به ندرت مرگ واقع می‌شد، لذا منطق موجود این بود که می‌گفتند شاید تجویز به جوانان حتی به همان خطر نادر لخته هم نمی‌ارزد و تجویز آسترازنکا در سنین پایین را ترجیحاً حذف کردند.

اما اکنون باید گفت که بیشترین سوش رایج در جهان در حال تبدیل به سوش دلتاست که جوانان را بسیار بیشتر از آلفا مبتلا کرده و خطر بستری و مرگ در این گروه را نیز حداقل دو برابر افزایش داده است، لذا شاید اکنون بالانس خطر و فایده در مورد قشر جوان برای آسترازنکا تعریف جدیدتری را بطلبد که اپیدمیولوژیست‌ها باید به آن پاسخ دهند.

از سویی دیگر اخیراً اثبات شده که افزایش فاصله دوز اول و دوم به حدود ۴۵ هفته و تجویز دوز سوم هم به طرز چشمگیری باعث افزایش سطح آنتی بادی شده و هم ایمنی بسیار بالاتری علیه هرسه سوش آلفا، بتا و دلتا می‌دهد و هم اینکه عوارض بسیار کمتر و قابل تحمل تری دارد. بنابراین شاید بهتر است اپیدمیولوژیست‌ها و سیاستگذاران واکسیناسیون یک بازبینی در دستورالعمل‌ها بنمایند بخصوص در کشورهایی که برای تأمین واکسن کرونا دچار مشکل هستند و تأخیر تجویز برای دوزهای دوم دارند.

در ایران دستور عدم تزریق آسترازنکا به زیر ۵۰ سال بیش از اینکه نتیجه پژوهش‌های بومی باشد احتمالاً بیشتر شبیه یک کپی‌برداری از دستورالعمل‌های رایج در کشورهای دیگر است که در این خصوص بهتر است مسئولان وزارت بهداشت خود نظر داده و مستندات ارائه نمایند.

رویه ثابت و گایدلاین‌های مشخص

در نهایت اینکه، به‌جای این همه پراکندگی در دستور درمانی و تجویز واکسن، ای کاش یک رویه ثابت و گایدلاین‌های مشخص می‌داشتیم تا اینگونه درمان‌های سلیقه ای و پرهزینه بخصوص در بخش خصوصی و بالاخص در سطح اول خدمات به مردم تحمیل نشود و در امر واکسیناسیون هم مردم اینگونه در انتخاب‌های خود سردرگم نمی‌شدند.

باید پرسید آیا برای رسانه‌های رسمی و پرقدرت همانند صداوسیما ایجاد یک یا چند شبکه اختصاصی و عامه فهم که نشر دهنده اطلاعات معتبر در مورد واکسن کرونا و بیماری کرونا باشد، بیماری که کشور را دچار مشکل و بحران کرده و جان ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر را روزانه می‌گیرد، کار سختی بود؟ در حالی که این همه برنامه بدون بیننده و کانال کم یا بی‌خاصیت وجود دارد.

این شبکه می‌توانست برنامه‌های آموزش عمومی، مصاحبه ها و مناظرات علمی برای درمانگران ارائه داده و کمک بزرگی برای رفع شک و شبهات و ارائه طریق درست به مردم و درمانگران باشد. البته هنوز دیر نیست و رسانه‌های رسمی و ملی می‌توانند چنین زیر ساختی را مهیا نمایند. امید داریم هرچه زودتر شر این بیماری همه گیر از سر جهان و ملت عزیز ایران به لطف خدا و پیشرفت دانش و تجربه دانشمندان و همکاری مردم و دولت‌ها برطرف شود.

۱۱ باور غلط درباره واکسن کرونا

تاکنون هیچ مطالعه‌ای واکسن‌های مورد تایید در ایران را در یک بستر، مورد مطالعه قرار نداده است که ارجحیت یکی بر دیگری را نشان دهد. بنابراین اولین واکسن کرونا در دسترس، بهترین واکسن است با افزایش تزریق واکسن کرونا در گروه‌های سنی مختلف اطلاعاتی پیرامون تزریق واکسن در فضای مجازی منتشر می‌شود که فاقد سند علمی بوده و ممکن است به مقوله واکسن هراسی کمک کند.

این باورهای غلط شامل:

_ هیچ سند علمی درباره نرفتن به حمام بعد از تزریق واکسن کرونا وجود ندارد. فقط توصیه می‌شود محل تزریق زیاد حین استحمام لیف کشیده نشود که آسیب نبیند.

_ هیچ سند علمی جامعی درباره عدم مصرف مولتی ویتامین، سایر ویتامین‌ها و…پس از تزریق واکسن وجود ندارد. لطفا اطلاعات غلط منتقل نکنیم.

_ هیچ تداخل جدی بین مصرف واکسن کرونا و مصرف داروهای روزانه افراد بیمار وجود ندارد مگر پزشک فرد تداخل خاصی تشخیص دهد.

_ هیچ سند علمی درباره فوت افراد دو سال بعد از تزریق وجود ندارد. این محتوا اصلا سند ندارد و نباید آن را باور کرد.

_ هیچ سند علمی برای فشار دادن محل تزریق برای جذب بهتر واکسن کرونا وجود ندارد. اگر تزریق به درستی صورت گیرد نیاز به اقدام خاصی نیست.

هیچ سندی وجود ندارد که فرد قبل از بروز علائم شایع پس از تزریق واکسن کرونا ( تب، درد، بدن درد و…) داروی خاصی مصرف کند.

_ تاکنون هیچ مطالعه‌ای واکسن‌های مورد تایید در ایران را در یک بستر، مورد مطالعه قرار نداده است که ارجحیت یکی بر دیگری را نشان دهد. بنابراین اولین واکسن در دسترس، بهترین واکسن است.

_ قرار نیست پس از دریافت واکسن کرونا ۱۰۰ درصد ایمن شوید و اصلا مبتلا نشوید. ۲ هفته بعد از تزریق دُز دوم واکسن به حداکثر ایمنی می‌رسید ولی بازهم احتمال ابتلا به بیماری به صورت خفیف وجود دارد.

_ قرار نیست بعد از تزریق واکسن کرونا ، ماسک را کنار بگذاریم، دورهمی بگیریم و نکات بهداشتی را رعایت نکنیم. تا واکسینه شدن ۸۰ درصد و خروج از گرفتاری واریانت‌ها باید رعایت‌ها به جد ادامه یابد.

_ بالاترین تاثیر واکسن‌ها بر کاهش قابل توجه بستری و فوت است، اما بازهم ۱۰۰ درصد نیست. پس اگر شنیدیم کسی بعد از دریافت واکسن باز هم مبتلا شده است زیاد نگران نباشیم و واکسن را جدی بگیریم.

_ به دلیل واکسن زدن نه تست کرونا برای کسی مثبت می‌شود ‌و نه به بیماری مبتلا می‌شوید. نیازی به قرنطینه کردن هم نیست. البته ممکن است کسی قبل از واکسن زدن به ویروس آلوده شده و بعد مبتلا شود.

نمونه گیری در منزل و آزمایش خون در منزل با آنی آزما 

با گسترش بیماری های عفونی و مسری مانند ویروس کرونا، بیماری آنفولانزا و سرما خوردگی ها ترس همه افراد در دنیا از قرار گیری در محل های آلوده مانند مراکز درمانی و آزمایشگاه ها بسیار بیشتر شده است در حالی که این روز ها بیش از پیش احساس نیاز به انجام آزمایش ها و تشخیص های طبی احساس می شود. آنی آزما برای حل این مسئله امکانات نمونه گیری در منزل و آزمایش خون در منزل را برای شما توصیه می کند. به طوری که اگر مایل به انجام هر گونه آزمایش خون و تست کرونا در منزل می باشید می توانید بدون مراجعه و حضور در مراکز درمانی و آزمایشگاه ها به صورت آنلاین در سایت پذیرش خود را انجام دهید.

همکاران ما در سریع ترین زمان ممکن با شما تماس خواهند گرفت و هماهنگی های لازم در مورد زمان و مکان که شما مایل به نمونه گیری می باشید را انجام خواهند داد. پس از نمونه گیری نمونه شما سریعا به آزمایشگاه درخواستی شما ارسال می شود و درکمترین زمان جوابدهی انجام می گیرد.توجه داشته باشید که آنی آزما با توجه به نیازی که از گذشته تا به امروز بوده است شکل گرفته است.