افراد بالای 50 سال باید آزمایش چکاپ انجام دهند

زمانی که 50 سالگی را در می کنیم، در واقع وارد دوره بحرانی زندگی خواهیم شد که به مراقبت های بیشتر نیاز داریم. ما وارد پیری شده ایم. همواره پیشگیری بهتر از درمان است لذا اگر مراقبت باشیم به بیماری مبتلا نشویم، خیلی بهتر از این است که بخواهیم بیماری ها را درمان کنیم به خصوص اینکه در زمان پیری، درمان سخت تر و زمان بر خواهد بود. شما باید از وضعیت درونی بدنتان اطلاع داشته باشید تا بدانید آیا در شرایط نرمال به سر می برید یا خیر. تنها راه آگاهی، انجام آزمایش چکاپ است. حداقل دوباره در سال باید انجام شود. البته افرادی که سابقه بیماری دارند، لازم است تحت نظر متخصص و با پیشنهاد او، تعداد دفعات بیشتری این تست را انجام دهند.

آزمایش چکاپ بخش مهمی از مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه شما است. از این آزمایشات می توان برای تشخیص زودرس برخی از بیماری های شایع و بالقوه کشنده مانند سرطان ها ، دیابت و بیماری های قلبی استفاده کرد. این آزمایشات حتی قبل از اینکه علائم را متوجه شوید می توانید در اولین و قابل درمان ترین مرحله، بیماری های خاص را پیدا کنید.

با اطلاعات حاصل از آزمایش چکاپ، ارائه دهنده خدمات درمانی شما می تواند با شما همکاری کند تا اقدامی انجام دهد که می تواند سلامت شما را بهبود بخشد. به عنوان مثال ، یک آزمایش معمول کلسترول می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را نشان دهد و به شما این امکان را می دهد قبل از ایجاد یک وضعیت جدی ، اقدامات پیشگیرانه – مانند تغییر سبک زندگی – انجام دهید. در بخش های زیر اطلاعاتی درباره آزمایش چکاپ برای افراد بالای 50 سال ارائه شده است.

آزمایش چکاپ برای افراد بالای 50 سال این مزیت مهم را ارائه می دهد که یک تصویر کلی از میزان سلامت فرد و نقاطی که باید بیشتر به آن توجه شود را مشخص می کند. این آزمایش همچنین می تواند برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های خطرناک مثل دیابت کمک کننده باشد. همه افراد در این گروه سنی ممکن است برای همه بیماری هایی که در اینجا ذکر شده است نیاز به غربالگری نداشته باشند. پزشک شما با توجه به شرایط جسمانی و سابقه پزشکی شما و خانوادتان، در مورد تست های مورد استفاده در آزمایش چکاپ توصیه هایی خواهد داشت.

در ادامه به بررسی برخی از تست های درخواستی در این آزمایش می پردازیم.

دیابت

دیابت یکی از شایع ترین بیماری ها در ایران می باشد. وزن ناسالم و عدم تحرک جسمی ، همچنین برخی بیماری ها و شرایط، هر دو عوامل مهمی در افزایش شیوع دیابت نوع 2 و نوع 1 نقش دارند. تشخیص به موقع و پیشگیری از بدتر شدن وضعیت دیابت به افراد این امکان را می دهد تا برای متوقف کردن یا کند کردن پیشرفت دیابت نوع 2 و عوارض ناشی از آن گام بردارند.

این عوارض شامل سکته قلبی ، سکته مغزی ، فشار خون بالا ، نابینایی و مشکلات چشم ، بیماری کلیوی و ناهنجاری های سیستم عصبی است. بیش از 60٪ از موارد قطع عضو اندام تحتانی در مبتلایان به دیابت رخ می دهد. عارضه دیگر کم شنوایی است. این بیماری در افراد مبتلا به دیابت دو برابر بیشتر از افراد دیگر است. در میان بزرگسالان مبتلا به پیش دیابت ، میزان كاهش شنوایی 30٪ بیشتر از افراد با سطح طبیعی گلوكز است.

عوامل خطر

– اضافه وزن – داشتن شاخص توده بدنی (BMI) برابر یا بیشتر از 25 کیلوگرم در متر مربع – یک عامل خطر اصلی برای دیابت نوع 2 است. سایر عوامل خطر مرتبط با سلامتی شما شامل موارد زیر است:

– عدم تحرک جسمی

– فشار خون بالا (فشار خون بالا) ، به معنی فشار خون 140/90 میلی متر جیوه یا بالاتر یا دریافت درمان فشار خون

– سابقه بیماری های قلبی عروقی

– داشتن سطح کلسترول HDL کمتر از 40 میلی گرم در لیتر (1.00 میلی مول در لیتر) و یا سطح تری گلیسیرید بیشتر از 150 میلی گرم در لیتر (1.70 میلی مول در لیتر)

– داشتن نتیجه آزمایش هموگلوبین A1C قبلی برابر یا بیشتر از 5.7٪ ، اختلال در تست تحمل گلوکز (نتیجه تست تحمل گلوکز 140 تا 199 میلی گرم در لیتر) (7.8 تا 11.1 میلی مول در لیتر) ، یا بالا بودن گلوکز ناشتا (سطح گلوکز ناشتا 100 تا 125 mg / dL (5.6 تا 6.9 mmol / L))

– داشتن سایر شرایط مرتبط با مقاومت به انسولین ، مانند چاقی شدید و آکاتنوسیت نیگریکانس

– عوامل خطر مرتبط با خانواده از جمله داشتن والدین یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت

عوامل خطر در زنان شامل موارد زیر است:

– به دنیا آوردن کودک با وزن بیش از 9 پوند یا ابتلا به دیابت حاملگی

– داشتن سندرم تخمدان پلی کیستیک

آزمایش چکاپ برای مردان و زنان غیر باردار

گلوکز ناشتا (قند خون ناشتا ، FBG) – این تست در آزمایش چکاپ سطح گلوکز خون را بعد از 8-12 ساعت ناشتایی اندازه گیری می کند.

هموگلوبین A1c (که به آن هموگلوبین A1c یا گلیکاته نیز گفته می شود) – در این آزمایش میزان متوسط گلوکز خون در طی 2 تا 3 ماه گذشته ارزیابی می شود و به عنوان آزمایش دیگری برای غربالگری دیابت توصیه می شود.

تست تحمل گلوکز 2 ساعته (OGTT) – این آزمایش شامل انجام آزمایش چکاپ از یک نمونه خون ناشتا برای اندازه گیری گلوکز است ، به دنبال آن فرد می تواند محلول حاوی 75 گرم گلوکز را بنوشد و سپس دو ساعت بعد از شروع فرد به مصرف گلوکز ، نمونه دیگری از او گرفته می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع آزمایش های قند خون و تفسیر نتایج هر کدام می توانید به مقاله آزمایش قند خون و کاربرد های آن مراجعه فرمایید.) اگر نتایج هر یک از این تست ها در آزمایش چکاپ غیر طبیعی باشد ، آزمایش در روز دیگر تکرار می شود. اگر نتیجه تکراری نیز غیر طبیعی باشد ، تشخیص دیابت انجام می شود.

کلسترول بالا

در زمان کودکی ، ماده مومی به نام کلسترول و سایر مواد چربی معروف به لیپیدها در شریان ها شروع به ساخته شدن می کنند و به پلاک هایی که مسیر عبور رگ را باریک می کنند تبدیل می شوند. در دوران بزرگسالی ، ایجاد پلاک و بیماری های ناشی از آن نه تنها در شریان هایی که خون را به عضله قلب می رسانند بلکه در شریان های دیگر بدن نیز وجود دارد (مشکلی که به آترواسکلروز معروف است). هم برای آقایان و هم برای خانم ها، این بیماری بسیار خطرناک است و نوعی بیماری قلبی است و میزان کلسترول موجود در خون ، در احتمال ابتلای فرد به آن را تا حد زیادی تأثیر می گذارد.

برخی از ریسک فاکتور های داشتن کلسترول بالا در آزمایش چکاپ می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سابقه خانوادگی بیماری زودرس قلبی (بیماری قلبی در یک خویشاوند مرد درجه یک زیر 55 سال یا یک خویشاوند زن درجه یک درجه یک زیر 65 سال)
• سیگار کشیدن و استفاده از محصولات دخانیاتی
• داشتن دیابت یا شرایط پیش دیابتی
• فشار خون بالا یا مصرف داروهای کنترل کننده فشار خون
• چاقی یا داشتن اضافه وزن
• رژیم غذایی ناسالم
• عدم تحرک بدنی ، ورزش نکردن کافی
• داشتن سابقه بیماری قلبی یا داشتن سابقه حمله قلبی

نظارت و حفظ سطح سالم کلسترول در سالم ماندن مهم است. انجام آزمایش چکاپ برای کلسترول بالا ، به طور معمول در پانل آزمایش چربی ، مهم است زیرا معمولاً علائمی در این بیماری وجود ندارد و وقتی کار از کار گذشت تازه فرد به وجود این بیماری پی می برد. آزمایش چکاپ و تست های پانل لیپیدی معمولاً شامل کلسترول تام ، کلسترول HDL ، کلسترول LDL و تری گلیسیریدها و بعضی اوقات کلسترول غیر HDL است (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش پانل چربی می توانید به مقاله آزمایش پانل چربی و تفسیر نتایج آن مراجعه فرمایید.).

به طور معمول ، ناشتا بودن برای 9-12 ساعت (شما فقط مجاز هستید آب بنوشید) (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد ناشتایی و شرایطی که باید رعایت فرمایید می توانید به مقاله ناشتایی چیست و چه تست هایی به ناشتایی نیاز دارند مراجعه فرمایید.) قبل از گرفتن نمونه خون لازم است ، اما برخی آزمایشگاه ها آزمایش لیپیدهای غیر ناشتا را نیز انجام می دهند.

اختلال در عملکرد تیروئید

یکی دیگر از تست هایی که در آزمایش چکاپ مورد بررسی قرار می گیرد، آزمایش تیروئید می باشد (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع اختلالات تیروئیدی و تست های تشخیصی هر کدام می توانید به مقاله آزمایش پانل تیروئیدی و تفسیر نتایج آن مراجعه فرمایید.) بیماری های تیروئیدی در درجه اول شرایطی هستند که بر میزان هورمون های تیروئید تولید شده و سرطان تیروئید تأثیر می گذارد ، که معمولاً روی هورمون های تیروئید تأثیر نمی گذارد.

در زنان بیشتر از مردان مشکل تیروئید وجود دارد و تقزیبا از هر 8 خانم یک نفر به نوعی از اختلال تیروئیدی مبتلا می باشد. نمونه هایی از اختلال عملکرد تیروئید شامل کم کاری تیروئید است که در آن هورمون تیروئید بسیار کمی تولید می شود و پرکاری تیروئید که ترشح بیش از حد هورمون های تیروئیدی در آن مشاهده می شود.

اگرچه ممکن است افراد علائم را تجربه کنند ، اما این موارد می تواند آنقدر مبهم باشد – مانند خستگی و تغییر وزن – که بسیاری از مبتلایان متوجه نیستند که تیروئید کم کار یا بیش فعال دارند. در صورت عدم درمان ، اختلالات تیروئید می تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی ، از جمله بیماری های قلبی شود. جهت پیشگیری از این مشکلات انجام منظم آزمایش چکاپ و بررسی وضعیت بدنی شما از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

آزمایش ادرار

تست ادرار در آزمایش چکاپ برای تشخیص و مدیریت طیف وسیعی از اختلالات مانند عفونت ادراری، بیماری کلیوی و دیابت می باشد. آزمایش ادرار شامل بررسی ظاهری مانند رنگ و بو، غلظت و محتوای ادرار است. آزمایش ادرار کامل، شامل معاینات جسمی، شیمیایی و میکروسکوپی است که در این شرایط باید نمونه ادرار از وسط ادرار کردن فرد تهیه شود و طی دو ساعت بعد از جمع آوری بررسی گردد.

اگرچه ادرار به عنوان یک روش غربالگری روتین به جز در زنان باردار توصیه نمی شود، اما به پزشکان در تشخیص و افتراق بسیاری از شرایط کمک شایانی می نماید. نتایج غیر طبیعی ادرار ممکن است به یک بیماری یا مشکل خاصی اشاره داشته باشد. به عنوان مثال، کدر بودن ادرار می تواند نشان دهنده عفونت ادراری باشد و یا افزایش سطح پروتئین در ادرار می تواند نشانه بیماری کلیوی باشد. نتایج غیرطبیعی ادرار اغلب برای کشف علت اصلی آن نیاز به آزمایشات و پیگیری های بیشتر دارد. در واقع تست ادرار در آزمایش چکاپ یک تست اولیه و غربالگری می باشد که تنها برای بررسی وجود یا عدم وجود مشکل استفاده می گردد.

در صورتی که هدف از آزمایش ادرار فقط بررسی خود ادرار باشد، آزمایش نیازی به ناشتا بودن فرد ندارد ولی در شرایطی که همراه با انجام این آزمایش، آزمایش های دیگری هم انجام بگیرد ممکن است نیاز به ناشتا بودن فرد داشته باشد. بسیاری از داروها، از جمله داروهای بدون نسخه و مکمل ها، می توانند بر نتایج آزمایش ادرار تأثیر منفی بگذارند، بر همین اساس افراد قبل از انجام آزمایش باید پزشک را از نوع دارو، مکمل و سایر ویتامین های مصرفی خود مطلع کنند. (شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد مواردی که می توانند بر نتایج آزمایش ادرار شما تاثیر منفی بگذراند به مقاله آزمایش ادرار و عوامل وثر در تغییر نتایج آن مراجعه فرمایید.)

بسته به وضعیت بیمار، ممکن است یک نمونه ادرار را در خانه یا مطب پزشک جمع آوری شود. در بیشتر مواقع به بیماران توصیه می شود که نمونه ادرار را اول صبح جمع کنند زیرا در آن زمان ادرار متمرکز تر است و نتایج غیر طبیعی را بهتر نشان می دهد. برای به دست آوردن دقیق ترین نتایج، بهتر است نمونه ادرار را بعد از تمیز کردن ناحیه تناسلی خود تهیه کرده و نمونه از وسط ادرار جمع آوری شود.

در صورتی که نمی توانید ظرف مدت 60 دقیقه پس از جمع آوری نمونه، آن را به منطقه تعیین شده تحویل دهید، نمونه را در درون یخچال نگهداری کنید. در بعضی موارد، پزشک می تواند یک لوله نازک و انعطاف پذیر (سوند) را از طریق مجرای ادراری و داخل مثانه وارد کرده و نمونه ادرار را جمع کند. نمونه ادرار برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.

علاوه بر تست های گفته شده، برخی شرایط دیگر نیز وجود دارد که می تواند در آزمایش چکاپ مورد بررسی قرار بگیرد. به عنوان مثال آزمایش آنزیم های کبدی در بررسی وضعیت و عملکرد کبد شما بسیار مهم و ضروری است. از دیگر تست هایی که در آزمایش چکاپ می تواند مورد بررسی قرار گیرد، تست های کلیوی و آزمایش کراتین و اوره هستند. این دو ماده در بررسی عملکرد کلیه و سلامت آن اهمیت دارند. آزمایش های غربالی برای تشخیص انواع سرطان ها در افراد میانسال و پیر مثل انجام آزمایش PSA در آقایان و تومورمارکر ها در خانم ها نیز می تواند در پیشگیری از بدتر شدن روند این بیماری ها حائز اهمیت باشد.

اگر شما نیز تمایل دارید آزمایش چکاپ ( آزمایش چکاپ برای افراد بالای 50 سال ) را در منزل خود و بدون مراجعه حضوری و در معرض آلودگی قرار گرفتن انجام دهید، می توانید به سایت آنی آزما مراجعه کرده و پس از پر کردن فرم پذیرش، نسبت به انجام آزمایش در منزل با رعایت کلیه پروتکل های بهداشتی اقدام خواهد شد.