آزمایش PSA برای تشخیص سرطان پروستات در آقایان استفاده می شود. پروستات غده ای به شکل گردو می باشد که بخشی از سیستم تولید مثل مردان است. این غده دارای دو یا چند لوب یا بخش است که توسط یک لایه بیرونی از بافت محصور شده است. پروستات در قسمت جلوی راست روده و درست در زیر مثانه جایی که ادرار در آن ذخیره می شود، قرار دارد. غده پروستات مجرای ادرار را در قسمت بالایی مثانه احاطه کرده و مایعاتی را که به مایع منی وارد می شود ، تأمین می کند.
شایعترین مشکل پروستات در مردان کمتر از 50 سال التهاب است که به آن پروستاتیت گفته می شود. بزرگ شدن پروستات یا همان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) یکی دیگر از مشکلات شایع است. از آنجا که پروستات با افزایش سن آقایان بزرگ تر می شود، BPH شایعترین مشکل پروستات در مردان بالاتر از 50 سال است. مردان مسن نیز در معرض خطر سرطان پروستات هستند ، اما این مورد بسیار کمتر از BPH است.
از آزمایش PSA در صورت بروز علائم مشکلات پروستات استفاده می شود.
علائم مشکلات پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احتباس ادرار – عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه
تکرر ادرار – انجام عمل ادرار کردن برای هشت بار یا بیشتر در روز
فوریت ادراری – عدم توانایی در نگه داشتن ادرار
بی اختیاری ادرار – از دست دادن تصادفی قدرت نگه داشتن ادرار در هنگام شب
مشکل در شروع جریان ادرار
جریان ادرار ضعیف یا منقطع
انسداد ادرار
ادراری که رنگ یا بوی غیرمعمول دارد
درد بعد از انزال یا هنگام ادرار
مشکلات مختلف پروستات ممکن است علائم مشابهی داشته باشد. به عنوان مثال ، یک مرد مبتلا به پروستاتیت و دیگری با BPH ممکن است هر دو فوریت ادراری را تجربه کنند. بعضی اوقات علائم برای یک مشکل پروستات در بین افراد متفاوت است. به عنوان مثال ، یک مرد مبتلا به BPH ممکن است در شروع جریان ادرار مشکل داشته باشد ، در حالی که دیگری ممکن است عدم کنترل ادرار شبانه را تجربه کند. یک مرد در مراحل اولیه سرطان پروستات ممکن است به هیچ وجه علائمی نداشته باشد. به دلیل این علائم گیج کننده ، یک معاینه کامل پزشکی و آزمایش PSA بسیار مهم است.
از آزمایش PSA چگونه برای تشخیص مشکلات پروستات استفاده می شود؟
برای تشخیص مشکلات پروستات ، پزشک متخصص معاینه دیجیتال رکتال (DRE) را انجام می دهد. پزشک متخصص همچنین از بیمار سؤال خواهد کرد:
از چه زمانی این مشکل شروع شده و چند بار در روز بروز می کند
چه علائمی وجود دارد
آیا او سابقه عفونت های مكرر مجاری ادراری را دارد یا خیر
چه داروهایی را مصرف می کند ، چه با نسخه و چه از طریق داروخانه و بدون تجویز پزشک
مقدار مایعی که او به طور معمول هر روز می نوشد چقدر است
آیا او کافئین و الکل مصرف می کند
در مورد تاریخچه پزشکی عمومی وی ، از جمله هرگونه بیماری عمده یا جراحی
پاسخ به این سؤالات به پزشک متخصص کمک می کند تا مشکل را شناسایی کند یا اینکه آزمایش های پزشکی مورد نیاز را تعیین کند. تشخیص BPH ممکن است به یک سری معاینات پزشکی و آزمایش PSA نیاز داشته باشد.
اولین آزمایش برای تشخیص مشکلات پروستات چیست؟
اولین آزمایش برای تشخیص مشکلات پروستات ، آزمایش خون برای اندازه گیری آنتی ژن اختصاصی پروستات یا همان آزمایش PSA است. در آزمایش PSA پروتئینی که فقط توسط غده پروستات ساخته می شود، اندازه گیری می شود. این آزمایش اغلب در معاینات روتین معمول برای آقایان بالاتر از 50 سال انجام می شود. از این آزمایش برای غربالگری مشکلات ادراری و تشخیص سرطان پروستات استفاده می شود.
آزمایش PSA برای مردان بالای 40 سال انجام می شود. سازمان های پزشکی همچنین توصیه می كنند كه از 40 سالگی برای مردان با سابقه خانوادگی سرطان پروستات آزمایش PSA انجام شود. برخی از سازمان های پزشکی حتی توصیه می كنند كه از 40 سالگی آزمایش PSA برای همه مردان انجام شود.
اگر مشکلات ادرار وجود داشته باشد یا آزمایش PSA نشان دهنده مشکل باشد ، ممکن است آزمایش های بیشتر سفارش داده شود. این آزمایشات ممکن است به تغییر رژیم غذایی یا میزان مصرف مایعات خود نیاز داشته باشد یا مصرف برخی داروها را متوقف کند. اگر این آزمایشات شامل قرار دادن وسایل آزمایشی در داخل مجرای ادراری یا روده باشد ، ممکن است قبل و بعد از آزمایش آنتی بیوتیک داده شود تا از عفونت جلوگیری شود.
آزمایش PSA یا آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) به چه منظوری انجام می شود؟
آزمایش PSA برای تشخیص یا رد سرطان پروستات انجام می شود. میزان PSA خون اغلب در مردانی که مبتلا به سرطان پروستات هستند بیشتر است. با این حال ، افزایش سطح PSA لزوماً نشان دهنده سرطان پروستات نیست. سازمان غذا و داروی ایالات متحده آزمایش PSA را برای استفاده در رابطه با DRE برای کمک به تشخیص سرطان پروستات در مردان 50 سال و بالاتر و همچنین برای نظارت بر روند درمان مردان مبتلا به سرطان پروستات پس از درمان ، تأیید کرده است. با این حال ، در مورد نحوه تفسیر آزمایش PSA ، توانایی آن در تمایز بین سرطان و مشکلاتی مانند BPH و پروستاتیت ، و بهترین روش درمانی در صورتی که سطح PSA بسیار بالا باشد، ناشناخته است.
هنگامی که علاوه بر معاینه فیزیکی، آزمایش PSA برای تعیین سرطان پروستات استفاده می شود. با این وجود ، این تست دارای موارد مثبت کاذب نسبتاً بالایی است. آزمایش PSA همچنین ممکن است تعداد بیشتری از برآمدگی یا رشد پزشکی ناچیز ، به نام تومورها را در پروستات شناسایی کند. پزشکان متخصص باید مزایای آزمایش PSA در برابر خطرات ناشی از آزمایش های تشخیصی را مقایسه کنند. روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان پروستات ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی از جمله خونریزی و عفونت ایجاد کند.
آزمایش های بیشتر برای تشخیص مشکلات پروستات چیست؟
اگر آزمایش PSA یا معاینه فیزیکی نشان دهد مشکلی در فرد وجود دارد، پزشک متخصص می تواند آزمایشات دیگری را انجام دهد، از جمله آزمایش ادرار ، آزمایش اورودینامیک، سیستوسکوپی ، سونوگرافی شکمی ، سونوگرافی ترشحی با بیوپسی پروستات ، و مطالعات تصویربرداری مانند تصویربرداری از رزونانس مغناطیسی (MRI یا اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT).
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار بررسی یک نمونه ادرار برای مواد غیر طبیعی یا علائم عفونت است. نمونه ادرار در یک ظرف مخصوص در آزمایشگاه یا منزل جمع آوری می شود و می تواند در همان محل آزمایش شود یا برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال شود.
اگر به عفونت مشکوک باشید ، پزشک متخصص ممکن است از شما درخواست کند که آزمایش نمونه ادرار خود را تکرار نمایید تا از جواب نهایی تست مطمئن تر شود.
آزمایشات اورودینامیک
آزمایش اورودینامیک شامل روشی است که می تواند مثانه ، اسفنکترها و مجرای ادرار را بررسی کند. بیشتر آزمایشات اورودینامیک بر توانایی مثانه در نگه داشتن ادرار و خالی کردن آن به طور پیوسته و کامل تمرکز دارند. اگر به نظر می رسد مشکل پروستات مربوط به انسداد ادرار است ، پزشک متخصص ممکن است آزمایش هایی را انجام دهد که فشار مثانه و سرعت جریان ادرار را اندازه گیری می کند.
یک آزمایش شامل ادرار کردن با یک وسیله خاص است که میزان سرعت روند خروج ادرار را اندازه گیری می کند و اینکه چند ثانیه طول می کشد تا سرعت اوج گردش به دست آید. آزمایش دیگر اندازه گیری میزان باقیمانده ادرار و میزان ادرار باقی مانده در مثانه هنگام قطع ادرار است. جریان ضعیف ادرار و احتباس ادرار ممکن است نشانه انسداد ادرار ناشی از بزرگ شدن پروستات باشد که به مجرای ادرار فشار وارد می کند.
برخی از آزمایشات اورودینامیکی در مطب پزشک بدون بیهوشی انجام می شود. سایر آزمایشات اورودینامیکی در مطب ، مرکز سرپایی و یا بیمارستان با بی حسی موضعی و توسط پزشک معالج متخصص انجام می شود.
سیستوسکوپی
سیستوسکوپی روشی است که به پزشک معالج اجازه می دهد به دنبال انسداد در قسمت تحتانی دستگاه ادراری باشد. سیستوسکوپ ابزاری لوله ای شکل است که برای نگاه به داخل مجرای ادراری و مثانه استفاده می شود. بعد از اینکه محلول در قسمت داخلی آلت تناسلی مرد تزریق شد، پزشک معالج متخصص از طریق نوک آلت تناسلی سیتوسکوپ را به قسمت تحتانی دستگاه ادراری وارد می کند.
با مراجعه به سیستوسکوپ ، ارائه دهنده خدمات درمانی می تواند محل و درجه انسداد ادرار را مشخص کند. سیستوسکوپی در مطب ، مرکز سرپایی و یا بیمارستان با بی حسی موضعی انجام می شود. این عمل معمولاً توسط متخصص اورولوژی ، پزشک متخصص در معالجه مشکلات دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی مردان انجام می شود.
سونوگرافی شکمی
سونوگرافی از دستگاهی به نام مبدل استفاده می کند که امواج ایمن و بدون درد را از اندام ها عبور می دهد تا تصویری از ساختار آنها ایجاد شود. مبدل را می توان به زوایای مختلف منتقل كرد تا امكان معاینه اندامهای مختلف فراهم شود. در سونوگرافی شکمی، پزشک متخصص ژل را روی شکم بیمار اعمال می کند و یک مبدل دستی را روی پوست حرکت می دهد
ژل به مبدل اجازه می دهد تا به راحتی سر بخورد تا انتقال سیگنال ها را بهبود بخشد. این روش در مطب ، مرکز سرپایی و یا بیمارستان توسط یک تکنسین متخصص آموزش دیده انجام می شود و توسط پزشک ، معمولاً رادیولوژیست – پزشک متخصص در تصویربرداری پزشکی تفسیر می شود. بیهوشی لازم نیست. سونوگرافی شکمی می تواند تصاویری از کل دستگاه ادراری ایجاد کند. تصاویر می توانند آسیب یا ناهنجاری های دستگاه ادراری ناشی از انسداد ادرار در پروستات را نشان دهند.
سونوگرافی ترشحی با بیوپسی پروستات
سونوگرافی ترشحی معمولاً برای معاینه پروستات استفاده می شود. در سونوگرافی ترشحی ، پزشک متخصص مبدل کمی بزرگتر از یک قلم را در رکتوم فرد و در کنار پروستات وارد می کند. تصویر سونوگرافی اندازه پروستات و نواحی غیر طبیعی مانند تومورها را نشان می دهد. سونوگرافی ترشحی نمی تواند به طور قطعی سرطان پروستات را شناسایی کند.
برای تعیین اینکه آیا تومور سرطانی است ،پزشک متخصص از تصاویر مبدل و سونوگرافی برای هدایت سوزن به تومور استفاده می کند. سپس از سوزن برای از بیرون کشیدن چند قطعه از بافت پروستات برای معاینه با میکروسکوپ استفاده می شود. این فرایند ، که بیوپسی نامیده می شود ، می تواند وجود سرطان پروستات را نشان دهد.
سونوگرافی ترشحی با بیوپسی پروستات معمولاً توسط پزشک در مطب ، مرکز سرپایی یا بیمارستان به کمک آرام بخش خفیف و بی حسی موضعی انجام می شود. نمونه برداری از بافت پروستات در یک آزمایشگاه توسط یک آسیب شناس و یک پزشک متخصص در تشخیص بیماری ها انجام می شود.
MRI و سی تی اسکن
MRI آزمایشی است که بدون استفاده از اشعه ایکس از اندامهای داخلی بدن و بافت نرم عکس می گیرد. دستگاه های MRI برای تولید تصاویر دقیق از امواج رادیویی و آهنربا استفاده می کنند. MRI همچنین ممکن است شامل استفاده از تزریق رنگ باشد. اسکن CT از ترکیبی از پرتوهای x و فناوری رایانه برای ایجاد تصاویر سه بعدی (3 بعدی) استفاده می کند.
سی تی اسکن همچنین ممکن است شامل تزریق یک رنگ باشد. تصاویر اسکن MRI و CT می توانند به شناسایی ساختارهای غیر طبیعی در مجاری ادراری کمک کنند ، اما آنها نمی توانند بین تومورهای سرطانی و بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات تمایز قایل شوند. هنگامی که بیوپسی سرطان را تایید کرد ، این تکنیک های تصویربرداری نشان می دهد که سرطان تا چه حد شیوع یافته است.
MRI و اسکن CT معمولاً توسط یک تکنسین متخصص آموزش دیده در مرکز سرپایی یا بیمارستان انجام می شود و توسط رادیولوژیست تفسیر می شود. برای MRI بیهوشی لازم نیست، تنها استفاده از آرامبخش سبک ممکن است برای افرادی که ترس از فضاهای محدود دارند ، استفاده شود.
بعد از تست های پروستات چه اتفاقی می افتد؟
آزمایش های اورودینامیک و سیستوسکوپی ممکن است برای چند ساعت پس از انجام عمل جراحی باعث ناراحتی خفیف شود. نوشیدن 8 لیوان آب هر نیم ساعت به مدت 2 ساعت ممکن است به کاهش ناراحتی کمک کند. پزشک متخصص ممکن است توصیه کند که برای تسکین ناراحتی، از حمام گرم استفاده کنید. بیوپسی پروستات ممکن است باعث ایجاد درد در ناحیه رکتوم و پرینه شود ، که بین رکتوم و اسکروتوم قرار دارد. بیوپسی پروستات همچنین ممکن است در ادرار و مایع منی خون ایجاد کند.
برای جلوگیری از عفونت ممکن است یک یا دو روز آنتی بیوتیک تجویز شود.
چه مدت نتایج آزمایش پروستات در دسترس خواهد بود؟
نتایج آزمایشات پزشکی ساده مانند برخی از آزمایشات اورودینامیک ، سیستوسکوپی و سونوگرافی شکمی اغلب به زودی پس از انجام آزمایش در دسترس هستند. نتایج سایر آزمایشات پزشکی مانند آزمایش PSA و بیوپسی بافت پروستات ممکن است چند روز طول بکشد تا بدست بیاید. پزشک متخصص در مورد نتایج و درمان های احتمالی این مشکل با بیمار صحبت خواهد کرد.
رژیم غذایی و تغذیه در ایجاد یا پیشگیری از مشکلات پروستات نقشی ندارد.
اگر شما نیز جزو افرادی هستید که در دستگاه ادراری خود مشکل دارید و می خواهید از آزمایش PSA برای تعیین وجود مشکل در پروستات استفاده نمایید، می توانید به سایت آزمایشگاه آنلاین آنی آزما مراجعه نمایید و ضمن سپری کردن مراحل پذیرش اینترنتی، نمونه خون شما در منزل (نمونه گیری در منزل) یا محلی که دوست دارید گرفته می شود و در کوتاه ترین زمان جواب آزمایش شما آماده می شود.