این روزها با پاندمی ویروس کووید ۱۹ تبدیل به یک مسئله روزمره شده است که می توان گفت تمامی مسائل زندگی ما را درگیر خود ساخته است. ویروس کووید ۱۹ عضو جدید خانواده کرونا ویروس ها می باشد. اگر مادر هستید یه به زودی نوزادتان متولد خواهد شد، کاملا طبیعی است که درباره سالم ترین اقدامات برای کودک تان در زمان شیوع بیماری ویروس کرونا، سؤال داشته باشید.
ویرولوژیست برای بررسی ویروس ها از جمله ویروس کووید ۱۹ آن ها را طبقه بندی و در راسته، خانواده، گونه، سویه قرار داده اند. اهمیت شیر مادر همیشه برای همه مشخص بوده است اما با پاندمی شدن این ویروس اهمیت آن دو چندان برابر شده است به طوری که گفته می شود که شیرخوارانی که از ساعت اول تولد، تغذیه با شیر مادر را شروع کرده و چیزی جز شیر مادر از زمان تولد تا شش ماهگی دریافت نمی کنند، بهترین شروع زندگی را خواهند داشت.
برای مقابله با ویروس کووید ۱۹ همواره تاکید بر یک رژیم غذایی و به طور کلی سبک زندگی سالمی داشته باشیم. یک رژیم غذایی سالم به ما کمک می کند تا بتوانیم سیستم ایمنی قوی برای مقابله با عفونت ها از جمله ویروس کرونا داشته باشیم. ( جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله چگونه می توان سیستم ایمنی بدن را تقویت نمود؟ مراجعه فرمایید) نوزادان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. تغذیه نوزادان با شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی آن ها می شود. در ادامه علت این مسئله و اهمیت تغذیه با شیر مادر را توضیح خواهیم داد:
علت توصیه شیر مادر برای شیرخواران در اپاندمی ویروس کووید ۱۹
اهمیت شیر مادر چه در دروان ویروس کووید ۱۹ و چه در دوران قبل از آن همیشه بر ما مشخص بوده است ولی به علت نیاز شدید به محافظت نوزادان و تقویت سیستم ایمنی آن ها اهمیت این مسئله بسیار بیشتر از سابق شده است. اما سوالی که در این رابطه وجود دارد این است که شیر مادر حاوی چه موادی می باشد که آن را دارای اهمیت کرده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت شیر مادر حاوی ویتامین ها، مواد معدنی مانند کلسیم، چربی ها، پروتئین ها، آنتی بادی و غیره می باشد که همگی برای رشد و داشتن یک سیستم ایمنی قوی مناسب هستند. در ادامه در مورد موادی که در شیر مادر وجود دارد و برای مقابله با ویروس کرونا ضروری هستند بحث خواهیم کرد:
آنتی بادی ها
اگر بخواهیم بگوییم یکی از ویژگی های شیر مادر که برای مقابله با ویروس کووید ۱۹ متمایز می کند، وجود آنتی بادی های ترشحی در شیر مادر می باشد. آنتی بادی ها در واقع گلیکوپروتئین های هستند که توسط سلول های سیستم ایمنی (پلاسما سل ها) تولید و وارد جریان خون، شیر مادر، جفت، لنف و غیره می شود. در محل های که عامل عفونی وجود دارد آنتی بادی اختصاصی آن ها را شناسایی می کند و با اتصال به آن ها مانع اثر ویروس، باکتری یا هر عامل عفونی دیگر در بدن می شود. به قسمتی که آنتی بادی در عامل عفونی شناسایی می کند را آنتی ژن می گویند.
آنتی بادی هایی که علیه ویروس کووید ۱۹ ممکن است در شیر مادر وجود داشته باشد به صورت ترشحی هستند. به طوری که آنتی بادی دارای چندین کلاس IgM, IgG, IgD,IgA, IgE هستند. در شیر مادر کلاس IgA وجود دارد. در واقع IgA یک فرم ترشحی آنتی بادی می باشد که در شیر مادر، دستگاه گوارش وجود دارد. نوزاد با مصرف شیر مادر ایمنی مادر را به صورت غیر فعال دریافت می کند حالتی که در تزریق پلاسما در افراد ایجاد می شود. بزرگترین اهمیت شیر مادر نیز در این مسئله می باشد.
ویتامین D
اهمیت ویتامین D در مقابل ویروس کووید ۱۹ پیش از این در چندین مقاله بررسی شده است. شیر مادر حاوی مقداری ویتامین D می باشد که این ویتامین نقش مهمی در رشد استخوان ها نیز دارد. ویتامین D3 تولید دیفنسین و کاتلیسیدین را به عنوان آنتی بیوتیک های اندوژنوس تحریک می کند که نه تنها عفونت های میکروبی بلکه اثرات مخربی بر عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا دارد.
شایان ذکر است، که تولید کاتلیسیدین وابسته به دوز سرمی2D OH)) 1a,25 است و دوز ng/ml30 برای تولید کاتلیسیدین لازم است و دوزهای بالاتر از40 ng/mlهمچنین علاوه بر این کارآمد نیست. همچنین تحقیقات نشان داده است که میزان کافی از ویتامین D می تواند عوارضی از جمله «توفان سیتوکین» (آزادسازی زیاد و سریع پروتئین ها در خون) و در نهایت مرگ بر اثر کرونا کووید۱۹ کاهش دهد. ( جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله اثر ویتامین D3 بر کاهش مرگ و میر کووید ۱۹مراجعه فرمایید)
آهن
هرچند به میزان ناچیز، اما آهن نیز در شیر مادر وجود دارد که وجود این آهن برایی مقابله با ویروس کووید ۱۹ مهم می باشد. همین میزان آهن کم برای نوزاد کافیست، چرا که نوزاد، آهن شیر مادر را به خوبی جذب می کند. آهن یک ماده ی ضروری برای رشد و تکامل نوزاد است. در صورت فقر آهن یک نوزاد ممکن است به مشکلاتی چون کم خونی، ضربان قلب بالا، رنگ پریدگی و ضعف دچار شود.
در مورد آهن توجه داشته باشید که آزمایش آهن خون کمک می کند تا متخصص متوجه شود میزان این عنصر در چه اندازه بوده و آیا فقر و یا بیش بود آهن در بدن ددیه می شود یا خیر. توجه کنید که تمامی عناصر باید در حد اعتدال باشند و حتی زیاد بودنشان نیز بیمایر زا است. در این مقاله شما می توانید اطلاعات کاملی در مورد آزمایش آهن خون و مواردی که در مورد آن باید رعایت شود، به دست بیاورید.
پروتئین ها
شیر مادر حاوی انواع مهمی از پروتئین ها برای رشد و کارکرد صحیح سیستم ایمنی هستند. همچنین شیر انسان حاوی دو نوع پروتئین است. پروتئین وی و کازئین که نسبت آنها به هم ۶۰ به ۴۰ است. پروتئین وی، پروتئینی خالص، طبیعی و با کیفیت بالاست و پروتئین کازئین یکی از منابع اصلی تامین کلسیم مورد نیاز بدن انسان می باشد. این تعادل پروتئینی موجب هضم سریع و آسان آنها می شود. این دو نوع پروتئین به شدت کودک را در برابر عفونت ها محافظت می کند.
لاکتوباسیل
شیرخواران (شیر مادر) دارای سطح لاکتوباسیل هستند که به طور معمول 10 برابر بیشتر از شیرخواران تغذیه شده با شیرخشک است. هم وجود لاکتوباسیل ها و هم عمل لاکتوفرین ها و لیزوزوم ها با محدود کردن رشد باکتری های ناسالم در روده به محافظت از نوزاد کمک می کند.
اهمیت کلستروم در مقابله با ویروس کووید ۱۹
کلستروم یا آغوز اولین شیری است که توسط مادر تولید می شود که برای مقابله با ویروس کووید ۱۹ بسیار مفید است. یک مایع زرد رنگ سرشار از آنتی بادی که سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت و از او در برابر بیماری ها محافظت می کند. آنتی بادی نوعی پروتئین است که توسط سیستم ایمنی بدن ساخته می شود و به ویروس ها و باکتری ها حمله کرده، آنها را از بین می برد. این شیر به شکل گیری لوله گوارشی نوزاد نیز کمک می کند. کلستروم، نوزاد را در مقابل بیماری های باکتریایی و ویروسی به ویژه آن هایی که مادر، نوزاد و خانواده بیشتر در معرض آن هستند،
حفظ و از ای کولی (نوعی باکتری) و آلرژی جلوگیری می کند. مصرف ماهی به تولید چنین پروتئین هایی در شیر مادر کمک می کند. همچنین شیر مادر از بیماری هایی نظیر ذات الریه، آنفولانزا، آلرژی، عفونت گوش میانی، اسهال، سرخجه، مسمومیت غذایی، عفونت معده، سلیاک (نوعی بیماری گوارشی)، دیابت، آسم، آسیب بافت روده، سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، بیماری روده التهابی، بیماری قلبی و سرطان جلوگیری می کند.
آیا با وجود ابتلا به ویروس کووید ۱۹ می توان شیردهی را ادامه داد
در پاسخ با این سوال باید گفت قطعا. شیر مادر آنتی بادی های دارد که در هر جایی یک تقویت کننده سالم برای کودکان بوده و از آنها در برابر عفونت از جمله ویروس کووید ۱۹ محافظت می کند. پادتنها و عوامل زیست فعال در شیر مادر در صورت مواجهه کودک با ویروس کرونا می توانند با این بیماری مقابله کنند. اگر کودک شما شش ماهه یا کوچک تر است، باید فقط از شیر مادر تغذیه کند.
زمانی که سن کودک بیش از شش ماه شد، به همراه شیر مادر غذاهای مکمل سالم و ایمن به وی دهید. شیردهی را با رعایت اصول احتیاطی ادامه دهید. این اصول شامل موارد زیر است: استفاده از ماسک، شستشوی دستها با آب یا صابون یا ژلهای الکلی قبل و بعد از تماس با کودک، و نظافت و ضدعفونی مداوم سطوحی که لمس کردهاید. سینه شما تنها در صورتی باید شستشو شود که بر آن سرفه کرده باشید. در غیر این صورت، نیازی نیست که سینه ها را در هر بار شیردهی شستشو دهید.
تاثیر شیر مادر بر خواب کودک و مقابله با ویروس کووید ۱۹
مطالعات نشان می دهد که خواب کافی در مقابله با ویروس کووید ۱۹ بسیار مهم می باشد. به طوری که در طی تحقیقات ثابت شده است در افرادی که سطح کافی ملاتونین وجود دارد علائم کرونا بسیار از افراد با سطح پایین تر این هورمون می باشد. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله تاثیر مستقیم خواب بر ابتلا به بیماری کرونا مراجعه فرمایید) اکسی توسین که هنگام تغذیه شیر مادر در بدن کودک ایجاد می شود ، باعث می شود که بعد از شیر خوردن احساس خواب آلودگی داشته باشد. و سایر هورمون های موجود در شیر مادر به کودک شما کمک می کند تا الگوی خواب منظمی پیدا کند.
آیا امکان انتقال ویروس کووید ۱۹ از شیر مادر امکان پذیر است؟
یکی از سوالاتی که در ارتباط با ویروس کووید ۱۹ می شود احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق شیردهی می باشد؛ که در پاسخ این سوال باید گفت که در حال حاضر گزارشی از انتقال این ویروس از طریق شیر مادر وجود ندارد. همچنین اگر مادر در دوران شیردهی مبتلا به کووید ۱۹ باشد با رعایت بهداشت و شیردوش می تواند به نوزاد شیر دهد ولی آن چه که مسلم است انجام شیردهی مستقیم با احتمال بالا باعث انتقال بیماری می شود.
بنابراین توصیه می شود که مادر مبتلا به کووید ۱۹ در زمان شیردهی بهداشت تنفسی را هنگام شیر دادن رعایت کنند و در صورت دسترسی ماسک بپوشند. همچنین دست ها را قبل و پس از لمس کردن کودک بشویند، به طور مرتب سطوحی را که با آن ها در تماس هستند، تمیز و ضدعفونی کنند. اگر به زودی بچهدار خواهید شد، باید برای شیردهی سالم حمایت شوید، نوزادتان را در آغوش بگیرید و با وی یک اتاق مشترک داشته باشید. ( جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله شیردهی و بارداری در کرونا مراجعه فرمایید)
برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کووید ۱۹ در نوزادان چه کاری باید کنیم؟
در دوران همه گیری ویروس کووید ۱۹ برای مراقبت از نوزاد علاوه بر شیردهی باید نکات دیگری را نیز در نظر داشت. به طوری که نوزاد را باید در اتاق جداگانه ای نگهداری کنیم تا شانس ابتلا کمتر شود، اگر این امکان پذیر نیست باید یک پرده بلند از سقف تا پایین بین نوزاد و مادر قرار گیرد و نوزاد در فاصله حداقل دو متری از مادر باشد و افراد سالم مسئول مراقبت و نگهداری از مادر و نوزاد باشند، در این زمان برای کاهش فشار روانی بر مادر باید مادر توجیه شود که این جداسازی موقت است و چه فوایدی برای نوزاد دارد.
تغذیه با شیر مادر برای رشد نوزادان و تقویت سیستم ایمنی نوزاد مؤثر است و از نوزاد در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت میکند، بنابراین قطع آن در روزهای شیوع کرونا توصیه نمی شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله میزان آهن خون خود را کنترل کنید مراجعه فرمایید)
تست کرونا در منزل با آنی آزما
تست کرونا در منزل یا محل کار شما یک روش آسان و درعین حال کاربردی جهت تشخیص کووید ۱۹ می باشد. به طوری که در این روش دیگر نیاز به مراجعه حضوری به آزمایشگاه ها، ترس از ابتلا به بیماری های مسری در این مراکز، هزینه های بالای رفت و آمد، اتلاف وقت و غیره نمی باشد. بنابراین با انجام آزمایش کرونا در منزل یا محل کار علاوه بر آسان نمودن پروسه آزمایش و تشخیص ، از ابتلا و شیوع کرونا پیشگیری به عمل آورده اید. همچنین توجه داشته باشید که نمونه گیری در منزل با رعایت تمامی موارد بهداشتی و توسط کادر مجرب و آموزش دیده انجام می شود.
اگر قصد انجام آزمایش کرونا و یا هر آزمایش دیگر را دارید و به دنبال یک روش ساده و کاربردی برای آن هستید، مجموعه آنی آزما بهترین انتخاب می باشد به این صورت که تمامی مراحل نمونه گیری ، پذیرش ، جوابدهی آن در منزل را ممکن ساخته است.