آزمایش ویروس کرونا چه اطلاعاتی در اختیار متخصص قرار می دهد؟

آنچه که در حال حاضر برای کل دنیا یک دغدغه مهم شده است، جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا است. این ویروس واقعا خطرناک است چرا که اگر آمار ستاد کرونا در کشور را به صورت روزانه دنبال کنید، متوجه خواهید شد این بیماری چه اندازه منجر به مرگ و میر هموطنان عزیزان شده است. از زمانی که کوید 19 وارد کشور شد، متخصصین به رعایت فاصله اجتماعی و قرنطینه خانگی در زمان بیماری توصیه داشته اند. در صورتی که مشکوک به کرونا هستید حتما آزمایش را انجام دهید تا به صورت قطعی، سلامت و یا بیماری شما مشخص شده و بدانید اکنون باید چگونه رفتار کرد. آیا می دانید این آزمایش چه اطلاعاتی ارائه می کند که کمک خواهد کرد متخصص بهتر بتواند در امر تشخیص و حتی درمان، بهتر تصمیم گیری نماید؟

آزمایش ویروس کرونا برای تشخیص بیماری در افراد دارای علائم و همچنین افرادی که اخیرا با یک فرد کرونایی در ارتباط بوده اند، استفاده می شود. شما بع وسیله این آزمایش می توانید بفهمید که عفونت فعال در بدن خود دارید یا خیر و همچنین در صورت ابتلا، در مورد این که آیا ممکن است بیماری را همچنان به دیگران انتقال دهید یا خیر، اطلاعاتی را کسب می نمایید. ویروس‌ های کرونا گروه بزرگی از ویروس‌ ها هستند که می‌ توانند حیوانات و انسان ‌ها را آلوده کنند و باعث بروز ناراحتی ‌های تنفسی شوند؛ این ناراحتی‌ ها ممکن است به اندازه سرما خوردگی خفیف یا به اندازه ذات الریه شدید باشند.

در موارد نادر، ویروس‌ های کرونای حیوانی، انسان‌ ها را آلوده می‌ کنند. شاید ویروس SARS (نشانگان تنفسی حاد) در سال 2002 الی 2003 را به خاطر بیاورید؛ این ویروس نمونه‌ ای از ویروس کرونا بود که از حیوانات به انسان‌ منتقل شد. یکی دیگر از موارد مهم و جدید تر نژاد ویروس‌کرونا، MERS (نشانگان تنفسی خاورمیانه) نام دارد که در سال 2012 در خاورمیانه کشف شد و به گفته دانشمندان این ویروس ابتدا از شتر به انسان انتقال پیدا کرده است.

هیچ واکسنی برای این بیماری وجود ندارد و از آنجایی که عامل این بیماری ویروس است، مصرف آنتی‌بیوتیک ‌ها هم روی آن تأثیری ندارند. پزشکان متخصص بدون اینکه درمان خاصی وجود داشته باشد، عموماً اقدام به معالجه علائم و ایجاد احساس راحتی بیشتر در بیماران خود می ‌کنند.

ممکن است به ویروس کرونا مبتلا شوید و متوجه آن نشوید. زیرا تمام افرادی که به ویروس آلوده می شوند ، علائم ندارند. آزمایش کرونا به شما کمک می کند تا متوجه شوید که آیا آلوده هستید یا خیر، یک آزمایش خون سریع وجود دارد که به شما میگوید آلوده شده اید یا خیر. این آزمایش ، آزمایش آنتی بادی نامیده می شود.

دو نوع آزمایش ویروس کرونا در دسترس است:

1. آزمایش های ویروسی
2. آزمایش های آنتی بادی

آزمایش کرونا به شما می گوید که آیا عفونت فعلی دارید یا خیر. این آزمایش ها برای بررسی احتمال وجود خود ویروس در بدن استفاده می شود. اصولا این آزمایش ها به دو صورت تست آنتی ژن ویروسی که برای بررسی بخش به خصوصی از پروتئین های سطحی ویروس استفاده می شود و همچنین تست PCR برای بررسی وجود ماده ژنتیکی ویروس در بدن استفاده می شود.

تست پی سی آر معمولا شامل گرفتن نمونه از پشت گلو با سواب پنبه ای می باشند. سپس پزشک نمونه را برای آزمایش ارسال می کند. آزمایش PCR در صورت شناسایی دو ژن خاص SARS-CoV-2 می تواند تشخیص ویروس کرونا را تأیید کند. اگر تنها یکی از این ژن ها را شناسایی کند ، نتیجه ای غیرقطعی خواهد داشت. آزمایش های مولکولی تنها می توانند به تشخیص موارد فعلی کرونا کمک کنند. آنها نمی توانند تشخیص دهند که کسی به این عفونت مبتلا شده و بهبود یافته است.

آزمایش دیگر تست آنتی بادی است که ممکن است به شما بگوید که آیا عفونت قبلی داشته اید یا خیر. در واقع شما حدودا 7 روز پس از ابتلا آنتی بادی IgM را تولید می کنید و این آنتی بادی حدود 7 تا 10 روز در بدن شما باقی می ماند و از روز 14 ام به بعد شما می توانید آنتی بادی IgG را تولید نمایید که این آنتی بادی می تواند مدت زمان بیشتری را در بدن شما باقی بماند. در واقع در بیشتر مواقع آزمایش آنتی بادی برای بررسی IgG بیشتر در افرادی که مبتلا شده و خوب شده اند، نتایج مثبتی دارد.

تست آنتی بادی را ممکن است با عنوان آزمایش سرولوژی نیز بشنوید. این آزمایش در جستجوی مواد خاصی به نام آنتی بادی ها در خون شما می باشد. بدن شما هنگام مبارزه با عفونتی مانند کووید-19 آنتی بادی ها را تولید می کند. زمانی که شما واکسن می زنید نیز همین اتفاق میفتد مثلا هنگام تزریق یک دوز واکسن آنفولانزا نیز بدن شما آنتی بادی تولید می کند. با تولید آنتی بادی بدن شما در برابر یک ویروس ایمنی ( مصونیت ) پیدا می کند.

چه افرادی باید آزمایش ویروس کرونا را انجام دهند

در انسان، این ویروس عمدتاً از طریق تماس مستقیم با فرد بیمار سرایت پیدا می ‌کند. این ویروس همچنین می ‌تواند از طریق لمس سطح آلوده و سپس لمس دهان، بینی یا چشم‌ ها سرایت پیدا کند، اگرچه گمان می‌ رود این شیوه اصلی سرایت ویروس نباشد.

علائم بیماری ویروس کرونای جدید (کووید-19) شامل موارد زیر می باشد:

• تب یا لرز
• سردرد
• سرفه، گلودرد، انسداد بینی یا آبریزش بینی
• از دست دادن ناگهانی حس چشایی یا بویایی
• تنگی نفس یا مشکل در تنفس
• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• سرگیجه، یا درد عضلات یا بدن

در صورت وجود هر یک از علائم زیر بهتر است اقدامات احتیاطی لازم را تا زمان تشخیص قطعی یا رد احتمال ابتلا به بیماری رعایت نمایید.

افراد زیر باید آزمایش ویروس کرونا را انجام دهند

– افرادی که علائم ابتلا به بیماری کووید 19 را دارند

– افرادی که تماس نزدیکی با افراد مبتلا داشته اند (در مدت زمان حداقل 15 دقیقه در فاصله 2 متری یک فرد آلوده باشد)

– همچنین افرادی که احساس می کنند در معرض این ویروس قرار گرفته اند و یا دارای بیماری زمینه ای مثل دیابت و سیستم ایمنی ضعیف هستند، بهتر است آزمایش ویروس کرونا را انجام دهند.

اگر نتیجه آزمایش شما مثبت باشد و شما علائم بیماری را نیز داشته باشد، باید شرایط مرتبط با قرنطینه خانگی را به صورت کامل رعایت نمایید. «مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری» (CDC) اقدامات بهداشتی زیر را برای جلوگیری از انتقال و پخش شدن ویروس در بین افراد توصیه می ‌کند: شستشوی مکرر دست ها، مصرف مایعات زیاد، سرفه کردن در قسمت داخلی آرنج یا دستمال کاغذی و ماندن در خانه در صورت احساس بیماری. به‌ علاوه، توصیه می‌ کنیم که حتی اگر بیمار نیستید در خانه بمانید، مگر اینکه واقعاً لازم باشد بیرون بروید، و فاصله‌ گذاری اجتماعی را رعایت کنید (حداقل شش فوت یا حدود دو متر از دیگران فاصله بگیرید) و ماسکی بپوشید که دهان و بینی شما را بپوشاند.

نتایج آزمایش ویروس کرونا

تست های اولیه در آزمایش ویروس کرونا شامل تست های CBC , CRP ,ESR ,LDH و CPK می باشد. این تست ها فاکتورهای خونی هستند که برای بررسی وضعیت و پاسخ بدن به ویروس احتمالی می باشد. LDH یک آنزیم داخل سلولی می باشد که در سلول های بسیاری از بافت های بدن به خصوص در کلیه ها، عضلات اسکلتی، قلب، کبد، RBC ها، مغز و ریه ها وجود دارد. LDH در سرتاسر بدن وجود دارد، در نتیجه سطوح LDH توتال نمی تواند شاخص اختصاصی برای یک بیماری خاصی یا نشان دهنده ی آسیب وارده بر عضو خاصی باشد اما در صورت ابتلا به ویروس کرونا و آسیب های احتمالی که توسط این ویروس به اندام های بدن وارد می شود، مقادیر این آنزیم در آزمایش خون افزایش می یابد.
تست ESR در آزمایش ویروس کرونا برای بررسی

وجود التهاب در بدن استفاده می شود. سرعت رسوب گلبول های قرمز یا ESR در افراد کرونایی به صورت قابل توجهی افزایش می یابد. البته این آزمایش نیز همانند دیگر فاکتورهای خونی ذکر شده در بالا به صورت کاملا اختصاصی نمی باشد و تنها در جهت تشخیص بیماری می تواند کمک کننده باشد.

تست CRP یا چروتئین واکنش گر C همانند ESR در شرایط التهابی افزایش می یابد و از این تست عمومی نیز می توان برای بررسی شرایط التهابی در بدن استفاده می شود. دقت داشته باشید که این تست ها با یک سرماخوردگی ساده نیز ممکن است افزایش یابند. به همین دلیل این تست ها به تنهایی کاربردی نیستند و در کنار تست های اختصاصی برای تشخیص بیماری استفاده می شوند. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایشات CRP و ESR می توانید به مقاله آزمایش چکاپ مراجعه فرمایید.)

آزمایش CBC یا شمارش کامل سلول های خونی یک آزمایش خون است که برای بررسی سلول های خونی استفاده می شود. یکی از این سلول های خونی، WBCمی باشد که در صورت ابتلا به بیماری عفونی و در اثر پاسخ بدن، افزایش می یابد. این سلول ها دارای انواع مختلفی هستند که از لنفوسیت ها و گرانولوسیت ها برای تشخیص بیماری های ویروسی استفاده می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش CBC می توانید به مقاله آزمایش خون و تفسیر نتایج آزمایش خون مراجعه فرمایید.)

آزمایش CPK در آزمایش ویروس کرونا برای بررسی کراتین فسفو کیناز (CPK) که آنزیمی داخل سلولی می باشد و غلظت آن در عضله اسکلتی، میوکارد و مغز بالا است و آسیب به هر یک از این بافت ها باعث افزایش سطح سرمی CPK می شود.

اگر جواب آزمایش ویروس کرونا شما مثبت باشد، باید اقدامات محافظتی برای جلوگیری از بیمار شدن دیگران انجام می شود.

اگر جواب آزمایش شما منفی باشد، احتمالاً در زمان جمع آوری نمونه شما آلوده نشده اید. نتیجه آزمایش فقط بدین معنی است که شما در زمان آزمایش به بیماری با ویروس کرونا مبتلا نمی باشید. به اقدامات خود برای محافظت از خود ادامه دهید.

تفسیر نتایج آزمایش ویروس کرونا

در بیشتر افراد مبتلا به عفونت ویروس کرونا که دارای علائم می باشند ، RNA ویروسی در سواب نازوفارنکس یا بینی-حلق با توجه به آستانه چرخه (Ct) از روز اول شروع علائم توسط آزمایش ویروس کرونا قابل تشخیص است و در هفته اول شروع علائم اوج می گیرد. Ct تعداد چرخه های همانندسازی مورد نیاز برای تولید یک سیگنال فلورسنت ، با مقادیر کمتر Ct و بار RNA ویروسی بیشتر است.

مقدار Ct کمتر از 40 از نظر بالینی به عنوان PCR مثبت گزارش میشود. این نتیجه مثبت تا هفته سوم شروع به کاهش می کند و متعاقباً غیر قابل تشخیص می شود. با این حال ، مقادیر Ct به دست آمده در بیماران مبتلا به نوع شدید کرونا بستری در بیمارستان پایین تر از مقادیر Ct در موارد خفیف است و مثبت بودن PCR ممکن است بیشتر از 3 هفته پس از شروع بیماری ادامه یابد ، با اینکه بیشتر موارد خفیف نتیجه منفی خواهند داشت . با این وجود ، یک نتیجه مثبت PCR تنها نشان دهنده شناسایی RNA ویروسی می باشد و لزوماً نشان دهنده حضور ویروس زنده نیست.

توجه نمایید که تست PCR در آزمایش ویروس کرونا می تواند منجر به ایجاد جواب های منفی و مثبت کاذب شود. به عبارت دیگر منفی کاذب زمانی است که فرد به ویروس آلوده شده ولی به دلیل اینکه نمونه برداری مناسبی انجام نشده و یا مقدار ویروس در بدن وی هنوز به حد زیادی نرسیده است نتیجه آزمایش منفی دریافت می کند. همچنین مثبت کاذب زمانی است که به دلیل آلوده شدن نمونه فرد با اشخاص دیگر در حین حمل و نقل نمونه ها سبب می شود تا فردی که بدن وی به ویروس آلوده نیست جواب مثبت بگیرد.

در مجموع لازم است تا کلیه جواب های مثبت در PCR جدی گرفته شود (حتی مثبت کاذب) و اقدامات درمانی و مراقبت های لازم برای فرد شروع شود. در مورد نتایج منفی باید توجه کنید که نتیجه منفی (اگر منفی کاذب نباشد) تا همان لحظه گرفتن جواب ارزش دارد و پس از آن اگر افراد فاصله گذاری اجتماعی را رعایت نکنند هر لحظه ممکن است که در معرض عفونت قرار بگیرند و به بیماری مبتلا شوند.

اگر جواب تست PCR شما در آزمایش ویروس کرونا منفی است ولی دارای علائمی همانند تنگی نفس، تب و سرفه هستید حتما به پزشک مراجعه کنید تا با انجام CT-SCAN وضعیت را مشخص نماید. توجه کنید که حساسیت و دقت CT-Scan در تشخیص درگیری ریه افراد در بیماری کووید-19 بسیار بیشتر از PCR می باشد.

در برخی موارد ، RNA ویروسی حتی بعد از هفته ششم پس از اولین آزمایش مثبت توسط RT-PCR در آزمایش ویروس کرونا تشخیص داده می شود. چند مورد نیز پس از انجام دو آزمایش PCR منفی که به فاصله 24 ساعت انجام شدند ، مثبت گزارش شده اند. مشخص نیست که آیا این امر حاصل از خطای آزمایش ، عفونت مجدد یا فعالسازی مجدد عفونت می باشد.

در یک مطالعه شامل 9 بیمار ، تلاش برای جداسازی ویروس در محیط کشت بعد از روز هشتم شروع بیماری موفقیت آمیز نبود ، که این امر با کاهش عفونت بعد از هفته اول ارتباط دارد. به همین دلیل است که “استراتژی مبتنی بر علائم” مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) نشان می دهد که کارمندان بهداشت و درمان اگر حداقل 3 روز (72 ساعت) از زمان بهبودی گذشته باشد و تب بدون استفاده از داروهای کاهنده تب از بین رفته و علائم تنفسی (به عنوان مثال سرفه و تنگی نفس) بهبود یافته باشند و حداقل پس از گذشت 10 روز از ظهور علائم می توانند به کار خود برگردند.

جدول زمانی مثبت شدن PCR در آزمایش ویروس کرونا در نمونه های دیگری غیر از سواب بینی-حلق متفاوت است. مثبت شدن PCR در خلط آهسته تر کاهش می یابد و ممکن است بعد از اینکه سواب های بینی-حلق منفی شوند همچنان مثبت باقی بماند. در یک مطالعه ، مثبت بودن PCR مدفوع در 55 مورد از 96 (57%) بیمار آلوده به کرونا مشاهده شد و در مدفوع بیشتر از سواب بینی-حلق از روز 4 تا 11 مثبت باقی ماند ، اما با شدت بالینی بیماری مرتبط نبود. طبق ارزیابی های انجام شده پایداری PCR در خلط و مدفوع مشابه هم بود.

اگر شما نیز تمایل دارید آزمایش ویروس کرونا را در منزل خود و بدون مراجعه حضوری و در معرض آلودگی قرار گرفتن انجام دهید، می توانید به سایت آنی آزما مراجعه کرده و پس از پر کردن فرم پذیرش، نسبت به انجام آزمایش در منزل و تست کرونا در منزل با رعایت کلیه پروتکل های بهداشتی اقدام خواهد شد.