دوران بارداری یک دوره بسیار حساس برای خانمها به حساب میآید. تغذیه و زندگی سالم علاوه بر اینکه تضمینکننده سلامت جنین خواهد بود، بر سلامت مادر نیز به همان اندازه تأثیر میگذارد. جنین از خون شما تغذیه میکند و اگر شما مواد غذایی لازم را در اختیار او قرار ندهید، قطعاً نیاز خود را از مغز استخوان خواهد گرفت و به همین دلیل است که خانمها زودتر دچار پوکی استخوان میشوند.
ما در این مطلب شما را با ویتأمین ها و مواد معدنی لازم در دوران بارداری آشنا میکنیم. البته خانمها توجه داشته باشند که در این دوران تنها باید براساس دستورالعمل متخصص عمل نمایند و به هیچ عنوان سرخود مکملهای غذایی را مصرف نکنند چون شرایط افراد با یکدیگر متفاوت بوده و به همین دلیل مصرف خودسرانه ممکن است عوارض جدی برای شما و جنین به همراه داشته باشد.
ویتامین های مورد نیاز برای دوران بارداری
به طور کلی ویتامینها ترکیباتی هستند که انسان در طول دوران زندگی خود و در هر زمانی به آنها نیاز دارد. اما میزان نیاز بدن در برخی از برهههای زمانی، افزایش پیدا میکند. برای مثال مصرف ویتامین ها در دوران بارداری اهمیت ویژهای دارد و به همین دلیل ما در ادامه برخی از ویتامینهای مهم و عملکرد آنها را توضیح میدهیم:
– ویتامین A
این ویتامین که در مواد غذایی رنگی مانند هویج سیب زمینی تخم مرغ جگر چغندر لبویی سبزیجات سبز و زرد و میوههای زرد وجود دارد به رشد استخوانها و دندانها کمک میکند. بنابراین مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A در دوران بارداری، هم به حفظ سلامت دندانها و استخوانهای مادر کمک کرده و هم باعث میشود جوانههای دندان شیری در نوزاد به خوبی شکل بگیرد و در رشد دندان شیری دچار مشکل نشود. البته این ویتامین تاثیر بسیار زیادی بر بینایی نیز دارد.
– ویتامین D
ویتامین دی یکی از مهمترین ویتامینها برای حفظ سلامت استخوانها به حساب میآید. از سوی دیگر به افزایش جذب فسفر نیز کمک میکند. با خوردن شیر کم چرب تخممرغ برخی از ماهیها و همچنین قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید میتوانید میزان ویتامین دی بدن خود را بالا ببرید.
– ویتامین E
ویتامین E در ساختار سلولهای قرمز خون نقش دارد. در واقع به شکلگیری سلولهای قرمز و همچنین عضلات کمک میکند. بنابراین تأثیر بسیار زیادی بر رشد جنین شما خواهد گذاشت. انواع آجیلها جوانه گندم روغنهای نباتی اسفناج و غلات غنی شده سرشار از ویتأمین e هستند.
نکتهای که لازم میدانیم در همین قسمت به آن بپردازیم، بحث ویتأمینهای محلول در چربی است. ویتامین A ، D و E از جمله ویتأمینهای محلول در چربی بوده و اضافی آن در کبد ذخیره میشوند. بنابراین در مصرف این قبیل ویتأمینها بسیار دقت کنید چون ممکن است دچار کبد چرب شوید.
– ویتامینB1 یا تیامین
این ویتامین به تنظیم عملکرد سیستم عصبی بدن کمک کرده و از طرف دیگر سطح انرژی بدن را بالا میبرد. پس از یک سو برای رشد سیستم عصبی بدن جنین شما و از سوی دیگر برای افزایش سطح انرژی بدن مادر اهمیت بسیار زیادی دارد. برای تأمین این ویتأمین در بدن خود میتوانید به سراغ جوانه گندم گوشت آجیل انواع توتها تخم مرغ برنج و حبوبات بروید.
– ویتامین B2 یا ریبوفلاوین
مهمترین نقشهایی که این ویتأمین در بدن ایفا میکند، حفظ انرژی، کمک به سلامت پوست و بینایی است. بنابراین وجود مواد غذایی غنی از ویتامین B2 شامل لبنیات غلات غنی شده مرغ گوشت ماهی و همچنین تخم مرغ در رژیم غذایی مادران باردار اهمیت بسیار زیادی دارد.
– ویتامین B3 یا نیاسین
در کنار تأثیر بسیار چشمگیری که این ویتامین بر سلامت اعصاب دارد، به هضم غذا نیز کمک کرده و همچنین سلامت پوست را تضمین میکند. اغلب مادران باردار در دوران حاملگی به دلیل فشار زیادی که از ناحیه رحم به معده وارد میشود، دچار اختلالات گوارشی خواهند شد. بنابراین در رژیم غذایی آنها باید شیر تخم مرغ بادام زمینی و مواد غذایی غنی از پروتئین وجود داشته باشد تا هضم بهتر غذا انجام گیرد.
– ویتامین B6
خانمهایی که در دوران بارداری دچار حالت تهوع میشوند، حتماً باید در رژیم غذایی خود سبزیجات تازه به خصوص هویج کلم طالبی اسفناج جوانه گندم و موز و بادام زمینی و گردو را لحاظ کنند. به طور کلی مواد غذایی حاوی ویتامین B6 یا پیریدوکسین باعث میشود که شکلگیری گلبولهای قرمز به خوبی انجام گرفته و میزان حالت تهوع خانمها نیز کاهش پیدا کند.
– ویتامین B12
به جرات میتوان گفت یکی از مهمترین ویتأمینها در دوره رشد جنین، ویتامین B12 است چون در سنتز DNA و جلوگیری از نقص لوله عصبی جنین نقش مهمی را ایفا میکند. به همین دلیل خانمها در این دوره باید به اندازه کافی ماهی گوشت گاو جگر مرغ لبنیات و تخم مرغ مصرف کنند.
مواد معدنی مورد نیاز در دوران بارداری
در کنار ویتأمینها، به نیاز بدن به مواد معدنی نیز نباید بیتوجه باشیم. مهمترین مواد معدنی که در دوران بارداری برای رشد جنین ضرورت دارند عبارتند از:
– فولیک اسید
وجود فولات یا فولیک اسید به مقدار توصیه شده توسط متخصص در رژیم غذایی روزانه مادران باردار، باعث میشود که از جفت به خوبی حمایت کرده و مشکلاتی همانند نقص لوله عصبی برای جنین اتفاق نیفتد. مصرف میوه جات و سبزیجات تازه شامل کلم بروکلی گل کلم چغندر توت فرنگی اسفناج غلات غنی شده ماکارونی لوبیا و آجیل از جمله مواد غذایی غنی از فولیک اسید هستند.
– کلسیم
کلسیم برای شکلگیری اسکلت بدن نوزاد و همچنین تشکیل جوانههای دندان شیری در لثه جنین اهمیت بسیار زیادی دارد و از سوی دیگر وجود این عنصر به اندازه کافی در خون مادر، از لخته شدن خون جلوگیری کرده و باعث بهبود عملکرد ماهیچهها و اعصاب میشود. مسلماً مصرف لبنیات کم سر، غنیترین منبع برای تأمین کلسیم بدن خواهد بود.
– آهن
آهن در تشکیل هموگلوبین نقش دارد. بنابراین کمبود آن باعث میشود که نوزاد شما در آینده کم خون شده و البته وزن کمی نیز داشته باشد. خطر کمبود آهن باعث زایمان زودرس نیز خواهد شد. لذا مادران باید در طول دوران بارداری سبزیجات تازه شامل اسفناج گوشت گاو جوانه گندم و کلیه مواد غذایی غنی از آهن را مصرف کنند.
– زینک یا روی
این عنصر در تولید انسولین و برخی از آنزیمها نقش دارد و به همین دلیل است که شما باید در طول دوران بارداری مواد غذایی حاوی روی مانند گوشت قرمز غلات کامل لوبیا مرغ و محصولات لبنی را مصرف کنید تا بدن جنین شما از نظر تولید انسولین و آنزیمها دچار کمبود نگردد.
شما عزیزان برای انجام نمونه گیری در منزل به سایت آزمایشگاهی آنی آزما مراجعه کنید.