امکان مصونیت از ویروس کووید-۱۹ در صورت ابتلا به سرماخوردگی

نتایج یک آزمایش نشان می دهد آنتی بادی سرماخوردگی می تواند ویروس کووید-۱۹ را خنثی کند و این یافته ممکن است تولید واکسن هایی را به دنبال داشته باشد که در برابر تمامی کروناویروس ها مصونیت ایجاد می کنند. این نتایج حاکی از این است که آنتی بادی که پس از سرماخوردگی در بدن ایجاد می شود می تواند ویروس کووید-۱۹ را خنثی کند.

ویروس سرماخوردگی و ویروس SARS-CoV-۲ در گروه کروناویروس ها قرار دارند که می توانند بیماری های دستگاه تنفسی فوقانی را به همراه داشته باشند. هرچند تاکنون این باور وجود داشته که آنتی بادی هایی که روی کروناویروس های معمول واکنش نشان می دهند در برابر ویروسی که منجر به کووید می شود، اثر نمی گذارند اما محققان در نمونه های خون بهبودیافتگان کووید، سطح بالایی از سلول های ایمنی تولید شده در دوران سرماخوردگی را یافتند که بیماری ها را “به خاطر سپرده” و در صورت بازگشتِ تهدید، دوباره فعال می‌شوند.

متخصصان علوم پزشکی در آمریکا اظهار داشتند: یافته های بدست آمده کمک می کند تا محققان، موفق به تولید واکسن یا روش درمانی مبتنی بر آنتی بادی شوند که در برابر تمامی کروناویروس ها مصونیت ایجاد کند. به گفته متخصصان آنتی بادی از طریق نوعی سلول سیستم ایمنی بدن تولید می شود که به عنوان سلول حافظه B شناخته می شود.

سلول های حافظه B روی سطح پاتوژن (عامل بیماری‌زا) های مهاجم قرار گرفته و آنها را برای اینکه توسط سلول های ایمنی دیگر نابود شوند، علامت گذاری می کنند. این سلول‌های حافظه‌ای همچنین می توانند سال ها – حتی دهه ها – در جریان خون گردش داشته باشند و در صورت وجود عفونتی دیگر، سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با آن فعال کنند.

احتمال ماندگاری آنتی‌بادی‌های ویروس کووید-۱۹ در بدن تا آخر عمر

نتایج یک مطالعه که به تازگی انجام شده است نشان می‌دهد، افرادی که به صورت خفیف یا بدون علامت به ویروس کووید-۱۹ مبتلا می‌شوند، آنتی‌بادی موجود در بدن آنها می‌تواند تا یک سال یا حتی تا پایان عمرشان از آنها در برابر این بیماری محافظت کند. محققان دانشکده پزشکی «دانشگاه واشنگتن» در سنت لوئیس اظهار داشتند: بر اساس یافته‌های این تحقیق با وجودی که پیش‌تر گمان برده می‌شد ایمنی پس از ابتلا به کرونای خفیف تنها چند ماه دوام دارد اما تحقیق جدید شواهدی به دست آورده که حاکی از ایمنی طولانی‌مدت افراد مبتلا به نوع خفیف یا بدون علامت ویروس کووید-۱۹ است.

دکتر «علی البدی» یکی از اعضای تیم تحقیق دانشگاه واشنگتن در این زمینه گفت: «پاییز گذشته گزارش‌هایی وجود داشت که آنتی‌بادی‌ ها پس از آلوده‌ شدن به ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ به سرعت از بین می‌روند و این تفسیر وجود داشت که ایمنی پس از ابتلا به ویروس کووید-۱۹ طولانی‌ مدت نیست. اما این برداشتی غلط از داده‌ها است. پایین‌آمدن سطح آنتی‌ بادی پس از عفونت حاد طبیعی است و به صفر نمی‌رسد. سلول‌های تولیدکننده آنتی‌بادی با وجود کاهش آنتی‌ بادی در سطح خون در بدن افراد مبتلاشده می‌ مانند.

این محقق ادامه داد: در این مطالعه موفق به کشف سلول‌ های تولیدکننده آنتی‌بادی در افرادی شدیم که ۱۱ ماه از بیماری آنها گذشته بود. این سلول‌ها تا پایان عمر افراد در بدن آنها می‌ مانند و آنتی‌بادی تولید می‌کنند. این شواهدی محکم برای مصونیت طولانی‌ مدت است.

البدی گفت: در جریان یک عفونت ویروسی، سلول‌ های ایمنی تولیدکننده آنتی‌ بادی به‌ سرعت تکثیر شده و در خون گردش می‌ کنند و باعث افزایش سطح آنتی‌ بادی در بدن می‌ شوند. با برطرف‌ شدن عفونت، بیشتر این سلول‌ ها از بین می‌روند و سطح آنتی‌ بادی خون کاهش می‌ یابد اما جمعیت کوچکی از سلول‌ های تولیدکننده آنتی‌ بادی به نام «سلول‌های پلاسمای طولانی‌مدت» به مغز استخوان مهاجرت کرده و در آن مستقر می‌ شوند؛ جایی که آنها به طور مداوم سطح پایین آنتی‌بادی را در جریان خون ترشح می‌کنند تا از بدن در برابر مواجهه احتمالی دوباره با ویروس محافظت کنند.

این تحقیق جدید نشان می‌دهد افرادی که کرونای خفیف یا بدون علامت گرفته‌اند احتمال آلوده‌شدن دوباره آنها به ویروس کووید-۱۹ بسیار کمتر از حد تصور گذشته است. این مطالعه روی ۷۷ داوطلبی انجام گرفت که قبلا به کرونای خفیف مبتلا شده و تنها ۶ نفر از آنها در بیمارستان بستری شده بودند. محققان در این تحقیق در فواصل سه ماهه سطح آنتی‌ بادی ویروس را در خون افراد داوطلب مورد ارزیابی قرار دادند.

محققان همچنین علاوه بر آزمایش‌ های خون، در فواصل هفت ماه پس از بهبودی افراد داوطلب، از ۱۸ نفر آنها نمونه مغز استخوان گرفتند و از پنج نفر آنها دوباره پس از چهار ماه نمونه دوم مغز استخوان گرفتند. محققان همچنین از ۱۱ نفر از افرادی که به ویروس کووید ۱۹ مبتلا نشده بودند نیز نمونه مغز استخوان گرفته و نتایج یافته‌ ها را با یکدیگر مقایسه کردند.

این محققان در نمونه مغز استخوان ۱۵ نفر از ۱۹ داوطلب سلول تولیدکننده آنتی‌ بادی ویروس کرونا یافتند. این سلول‌ ها همچنین در نمونه‌ گیری از پنج داوطلبی که نمونه دوم آزمایش مغز استخوان نیز داده بودند مشاهده شد اما در نمونه مغز استخوان هیچ یک از ۱۱ داوطلبی که پیشتر به کرونا مبتلا نشده بودند، سلول آنتی‌ بادی‌ساز کرونا مشاهده نکردند.

البدی در این باره می‌گوید: افرادی که کرونای خفیف می‌ گیرند در اغلب موارد دو تا سه هفته پس از عفونت، ویروس کووید-۱۹ از بدن آنها پاک می‌ شود. بنابراین هفت یا ۱۱ ماه پس از عفونت هیچ ویروسی قادر به دور زدن ایمنی فعال بدن نخواهد بود؛ همچنین سلول‌ های آنتی‌ بادی‌ ساز در مغز استخوان از زمان برطرف‌ شدن عفونت به صورت نامحدودی آنتی بادی ترشح می کنند. محققان معتقدند افرادی که آلوده شده‌ و علایمی نداشته‌ اند یا علایم آنها خفیف بوده در برابر ویروس کرونا مصونیت طولانی‌ مدت احتمالا به اندازه طول عمرشان خواهند داشت. اما این نظریه را هنوز نمی‌ توان به افرادی که به عفونت شدید ویروس کرونا مبتلا شده‌ اند، تعمیم داد.

ویروس کرونا موسوم به «کووید ۱۹» اواسط ماه دسامبر ۲۰۱۹ میلادی (۲۴ آذر ۱۳۹۸) در شهر ووهان واقع در مرکز چین گزارش شد. ابتدا از این بیماری به عنوان ذات‌الریه نام برده شد؛ اما کمیسیون ملی بهداشت چین در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۱۹ میلادی (۹ دی ماه ۹۸) به صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد. تدروس آدهانوم مدیرکل سازمان جهانی بهداشت ۲۱ اسفندماه ۹۸ در کنفرانسی تاکید کرد که اگرچه واژه همه‌گیر (pandemic) به دلیل حساسیتی که دارد نباید بدون دقت مورد استفاده قرار گیرد؛ اما ارزیابی‌های این سازمان ویروس کرونا را «همه‌گیر جهانی» شناسایی و اعلام می‌کند. این ویروس در حال حاضر در بسیاری از کشورها شیوع دارد.

تاثیر واکسن‌ های کرونا در بیماران سرطانی

نتیجه یک مطالعه نشان می دهد که واکسن ویروس کووید-۱۹ برای افرادی که تحت درمان سرطان هستند و واکنش ایمنی کمتری نسبت به افراد فاقد این بیماری دارند، موثر است. داده ها نشان داد که ۹۰ درصد از بیماران تحت درمان سرطان که واکسن دو دوزه فایزر-بایون تک را دریافت کرده بودند ، دو هفته پس از تزریق دوز دوم این واکسن از آنتی بادی های علیه ویروس کووید-۱۹برخوردار بودند.

محققان گفتند اگرچه سطح آنتی بادی های – سلول های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن برای مقابله با ویروس ها – بیماران سرطانی حدود ۷۰ درصد کمتر از افراد فاقد سرطان بود، اما هنوز سطح این آنتی بادی ها برای محافظت از فرد در برابر عفونت به اندازه کافی بالا هست. دکتر سالامون ستمیر استاد سرطان شناسی که در نوشتن این مطالعه همکاری داشت به این خبرگزاری گفت: بیماران سرطانی باید واکسینه شوند. پس از واکسیناسیون، «سطح آنتی بادی بیماران سرطانی بسیار بالاتر از آستانه پایین است.»

بر اساس مطالعات قبلی، واکسن های دو دوزه فایزر و مدرنا، با تحریک سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با ویروس کووید-۱۹ بیش از ۹۰ درصد در پیشگیری از ابتلا به وضعیت شدید این بیماری موثر هستند. تحقیقات نشان می دهد که حداکثر ۳ میلیون بزرگسال در آمریکا از جمله بیماران سرطانی ، داروهایی را سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن را دریافت می کنند و اعتقاد بر این است که این داروها اثر واکسن کووید-۱۹ را کاهش می دهند.

آزمایش کووید 19 و اهمیت آن

آزمایش ویروس کووید-۱۹ انواع مختلفی دارد. از این آزمایشات می توان برای تشخیص عفونت فعال یا تشخیص عفونت یا ایمن شدن بدن استفاده کرد. از آنجا که افراد مبتلا به کووید 19 می توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند، شناسایی افراد مبتلا به عفونت فعال برای کاهش شیوع بیماری مهم است. در افرادی که علائم دارند، آزمایش همچنین می تواند تعیین کند که این علائم توسط کووید 19، ویروس تنفسی متفاوت یا بیماری دیگر ایجاد شده است.

شناسایی زودهنگام کووید 19 در افرادی که نیاز به درمان دارند می تواند به موثرترین شکل درمان کمک کند. کووید 19 بیماری است که در اثر عفونت با ویروس کرونا ایجاد می شود که به SARS-CoV-2 معروف است. این ویروس بین افراد منتقل می شود و از زمان کشف اولیه آن در چین در اواخر سال 2019 به سرعت در حال شیوع است. به دلیل شیوع کووید 19 در سراسر جهان، سازمان بهداشت جهانی در مارس سال 2020 اعلام کرد که این بیماری یک وضعیت همه گیر جهانی است. اثرات کووید 19 بر سلامتی می تواند بسیار متفاوت باشد.

برخی از افراد آلوده به ویروس بدون علامت هستند و ممکن است احساس بیماری نکنند. دیگر افراد علائم خفیف یا اثرات شدید و بالقوه تهدید کننده زندگی دارند. آزمایش ویروس کووید-۱۹ برای عفونت فعال می تواند برای تشخیص ، غربالگری یا نظارت استفاده شود.

نقش دیگر آزمایش ویروس کووید-۱۹ ، جستجوی علائم عفونت قبلی با SARS-CoV-2 یا ایمن سازی قبلی است. این امر به عنوان آزمایش سرولوژی یا آنتی بادی شناخته می شود. از این نوع آزمایش می توان برای اهداف تحقیقاتی استفاده کرد تا تخمین بزند که چه میزان از جمعیت تحت تأثیر SARS-CoV-2 قرار گرفته اند. آزمایش سرولوژی همچنین ممکن است هنگامی که فردی دارای مشکلات سلامتی است که می تواند مربوط به عفونت قبلی کووید 19 باشد اما قبلا آزمایش نشده یا آزمایش مثبت نداشته است، استفاده شود. اگرچه آنتی بادی ها به دفاع ایمنی در برابر کووید 19 کمک می کنند، اما آزمایش مثبت آنتی بادی اثبات نمی کند که شخص مصونیت دارد.

آیا این امکان وجود دارد که با تزریق واکسن ویروس کووید-۱۹ به ویروس کرونا مبتلا شوم؟

“قظعا و مطمئنا این امکان وجود ندارد که شما با تزریق واکسن ویروس کووید-۱۹ به این بیماری مبتلا شوید. هیچ مکانیزمی در این زمینه وجود ندارد و قطعا در زمان تولید واکسن همه این خطرات به صورت کامل آزمایش و بررسی شده اند. دلیلش هم این است که واکسن کل ویروس را ندارد ، بنابراین نمی تواند باعث عفونت شود. در عوض، این واکسن به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا ابزاری را برای مقابله با عفونت های آینده ایجاد کند.

آیا واکسن ویروس کووید-۱۹ می تواند باعث ناباروری شود؟

هیچ مدرکی برای اثبات ادعای اینكه این واكسن می تواند روی باروری تأثیر بگذارد وجود ندارد و این موضوعی نیست كه مردم نگران آن باشند. “ما اطلاعات قوی و صریح داریم كه هیچ كدام از واكسن های موجود در بازار تاثیری در باروری ندارند.”

اگر قبلاً به بیماری کرونا کبتلا شده باشم آیا باید واکسن بزنم؟

مقامات بهداشت از همه افرادی که یک بار به بیماری کرونا مبتلا شده اند می خواهد که باز هم واکسینه شوند، زیرا ما در حال حاضر نمی دانیم دقیقاً چه مدت مصونیت پس از بهبودی از یک عفونت ادامه دارد. آخرین تحقیقات نشان می دهد که مصونیت می تواند 8 ماه یا بیشتر طول بکشد، اما به گفته کارشناسان تحقیقات بیشتری لازم است. تاكسون گفت: “ما از مردم می خواهیم كه واكسن بزنند تا ما و شما به عنوان فرد اطمینان بیشتری داشته باشیم كه برای مدت طولانی تری از شما محافظت می شود.”

با توجه به اینکه بعضی از این واکسن‌ها باید در دمای بسیار پایین نگهداری شوند، چه مشکلاتی در راه انتقال و توزیع این واکسن ها وجود دارد؟

تقریبا تمام واکسن‌ها از تولید تا هنگام مصرف باید سرد بمانند و حفظ زنجیره سرمایی در سلامت و کارایی واکسن بسیار اهمیت دارد. واکسن‌های مدرنا و فایزر قبل از استفاده باید در سرمای زیر صفر نگهداری شوند، بنابراین انبار کردن و حمل و نقل آن باید با دقت انجام ‌شود. یخ این واکسن‌ها قبل از تزریق باید باز شود و چند روز قبل از تزریق می‌توان آنها را در یخچال معمولی نگهداری کرد.

واکسن فایزر باید در دمای حدود منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود و واکسن مدرنا در منفی ۲۰ درجه سانتیگراد. هر دو واکسن بعد از رسیدن به کلینیک گرم و در یخچال نگهداری ‌می‌شوند. واکسن فایزر ماندگاری کوتاه‌تری دارد و فقط پنج روز در یخچال قابل نگهداری است اما واکسن مدرنا را تا چهار هفته می‌توان نگهداری کرد.

این موارد از نقاط ضعف واکسن فایزر و مدرنا محسوب می‌شوند و علاوه بر اینکه هزینه را بشدت بالا می‌برد، در بسیاری از کشورهای دنیا استفاده وسیع از چنین واکسن‌هایی بسیار دشوار میشود بخصوص در کشورهای گرمسیر یا مناطق صعب‌العبور یا کشورهایی که زیرساخت‌های توسعه کافی نیستند. واکسن شرکت استرازنکا و دانشگاه آکسفورد هر چند کارایی کمتری در نتایج اولیه نشان داده (هفتاد درصد)، اما این از کارایی متوسط واکسن آنفلوآنزا بیشتر است، علاوه بر اینکه این واکسن ارزانتر است و نیاز به نگهداری در دمای بسیار پایین ندارد.

انجام آزمایش در منزل این امکان را برای افرادی که دارای تجویز استراحت مطلق هستند می دهد که بدون انجام فعالیت و خروج از خانه ، آزمایش خود را انجام دهند.