اگر چه قدرت دفاعی سیستم ایمنی بدن، عمدتا تحت تاثیر نحوه مراقبت ما از بدن قرار دارد، اما قوای اولیه این سیستم، به صورت ارثی بوده و یا متاثر از شرایط زندگی فرد در دوران کودکی است. برخی از افراد بنا به دلایلی، از کودکی سیستم ایمنی ضعیفی داشته و خیلی زود سرما می خورند یا به بیماری های عفونی مبتلا می شوند. چنین افرادی نباید ناامید شده و گمان کنند تا آخر عمر خود همیشه با بیماری ها درگیر خواهند ماند. بلکه شما باید به سیستم ایمنی بدن خود کمک کنید تا سلامت بمانید. به هر حال هر اندازه قدرت دفاعی بدن ضعیف تر باشد، به مراقبت بیشتری از جانب خود فرد نیاز خواهد بود. آیا می دانید چگونه می تواند با داشتن سیستم ایمنی ضعیف، سالم ماند؟ کار دشواری نیست منوط به اینکه چند نکته را همواره رعایت کنید. در واقع شما همانند یک همیار، در کنار سیستم ایمنی بدن خواهید بود.
بیشتر اوقات، سیستم ایمنی بدن را از ابتلا به عفونت محافظت می کند. با این حال ، برخی از افراد سیستم ایمنی ضعیفی دارند که ممکن است آنها را مستعد عفونت های مکرر کند. گلبول های سفید ، آنتی بادی ها و سایر مواردی مثل ارگان ها و غدد لنفاوی، سیستم ایمنی بدن را تشکیل می دهند مصونیت از بیماری به توانایی بدن در تولید آنتی بادی (ایمونوگلوبولین ها) در هنگام برخورد و مبارزه با مواد خارجی (آنتی ژن ها) بستگی دارد.
آنتی بادی ها برای از بین بردن آنتی ژن ها از بدن به آن ها متصل شده و به آن بی اثر شدن آن یا از بین رفتن آن ها کمک می کنند. عدم توانایی بدن در تولید کلاس های خاصی از ایمونوگلوبولین ها (IgG ، IgA ، IgM ، IgD ، IgE) می تواند منجر به بیماری شود. مجتمع های ایجاد شده توسط واکنش آنتی بادی آنتی ژن تقریباً در هر بافتی رسوب می کنند و می توانند منجر به نقص آن اندام شوند. سنجش ایمونوفلورسانس برای تشخیص آنتی بادی های ضد هسته ای (آنتی بادی هایی که به آنتی ژن درون هسته متصل می شوند) می تواند برای تشخیص شرایطی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک استفاده شود.
سنجش برای تشخیص مجتمع های خاص IgG و IgM که به عنوان فاکتورهای روماتوئید شناخته می شوند ، می تواند به تشخیص برخی شرایط خاص از جمله سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید و هپاتیت مزمن کمک کند. بسیاری از اختلالات می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و باعث شود فرد دچار نقص سیستم ایمنی شود. این اختلالات نقص ایمنی ، که از خفیف تا شدید وجود دارد ، از بدو تولد ممکن است وجود داشته باشد یا ممکن است در نتیجه عوامل محیطی رخ دهد.
عواملی که باعث نقص سیستم ایمنی می شود:
HIV (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد راه های تشخیص ایدز، به مقاله آزمایش ایدز و تفسیر آن مراجعه نمایید.)
انواع خاصی از سرطان ها (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع سرطان ها و راه های تشخیص آن به مقاله آزمایش های سرطان مراجعه نمایید.)
سوء تغذیه
هپاتیت ویروسی (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این بیماری به مقاله آزمایش هپاتیت مراجعه نمایید.)
برخی از درمان های پزشکی
ناتوانی بدن در ایجاد آنتی بادی در مقابل باکتری های تهاجمی ممکن است ناشی از عفونت HIV باشد ، که به گلبول های سفید خون حمله می کند – در درجه اول مونوسیت ها ، ماکروفاژها و لنفوسیت های کمکی T. سلولهای کمکی T زیر گروهی از لنفوسیتهای T هستند که تنظیم کننده اصلی پاسخ ایمنی هستند و در پاسخ به تحریک آنتی ژنیک تکثیر می شوند. آزمایش اچ آی وی با یک روش ایمنی تحریک کننده ایمنی مرتبط با آنزیم (ELISA) و آزمایش آنتی بادی وسترن بلات انجام می شود.
بعضی اوقات ، اختلال نقص سیستم ایمنی می تواند آنقدر خفیف باشد که ممکن است فرد سال ها از آن آگاه نباشد. در موارد دیگر ، این اختلال شدیدتر است و باعث می شود فرد در طول زندگی عفونت های مکرر را تجربه کند.
در این مقاله ما به علائم سیستم ایمنی ضعیف نگاه می کنیم و پیشنهاد هایی را ارائه می دهیم که افراد با استفاده از آن ها می توانند از ابتلا به انواع عفونت ها در امان بمانند.
علائم سیستم ایمنی ضعیف
علائم اصلی سیستم ایمنی ضعیف ، ابتلا مکرر به انواع بیماری های عفونی است. فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف به احتمال زیاد بیشتر از سایر افراد به بیماری های عفونی مبتلا می شود و ممکن است این بیماری شدیدتر یا سخت تر باشد. این افراد همچنین ممکن است خود را درگیر عفونت کنند که فرد دارای سیستم ایمنی قوی تر معمولا به این بیماری ها دچار نمی شود. عفونت هایی که افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به آن ها مبتلا می شوند، اغلب شامل موارد زیر است:
ذات الریه یا پنومونی
مننژیت
برونشیت
عفونت های پوستی
این عفونت ها به صورت مکرر در فرد ایجاد می شوند و حتی بعد از بهبودی کامل دوباره در فرد دیده می شوند.
علائم دیگر سیستم ایمنی ضعیف می تواند موارد زیر را شامل شود:
اختلالات خود ایمنی
التهاب اندام های داخلی
اختلالات خونی یا ناهنجاری هایی مانند کم خونی
مشکلات گوارشی ، از جمله از دست دادن اشتها ، اسهال و گرفتگی شکم
تاخیر در رشد و نمو در نوزادان و کودکان
نکاتی برای سالم ماندن
افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند می توانند کارهای زیر را برای به حداکثر رساندن احتمال سالم ماندن و جلوگیری از ابتلا به عفونت ها انجام دهند.
بهداشت خوب
یکی از ساده ترین راه ها برای سالم ماندن افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، رعایت نکات مربوط به بهداشت فردی است که شامل شستن مکرر دست ها می باشد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می کنند که دست ها را در مواقع زیر بشویید:
قبل ، حین و بعد از تهیه غذا و میان وعده ها
قبل از غذا خوردن
بعد از تمیز کردن بینی ، عطسه یا سرفه
قبل و بعد از درمان بریدگی یا زخم دیگر پوستی
بعد از تماس با شخصی که بیمار است
بعد از عوض کردن پوشک بچه
بعد از لمس یک حیوان یا غذای حیوانات یا زباله های آن ها
بعد از لمس زباله
شستشوی مناسب دست ، بیماری ها را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. براساس گزارشات CDC ، شستن دست در افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف ، موارد اسهال عفونی را 58 درصد کاهش می دهد. CDC همچنین بیان می کند که شستن دست با آب و صابون می تواند در محافظت از کودکان و به حداقل رساندن تعداد مرگ و میر ناشی از ذات الریه و بیماری اسهال در افراد زیر 5 سال کمک کند.
از افرادی که مریض هستند دوری کنید
مبتلایان به سیستم ایمنی ضعیف باید از تماس نزدیک با افرادی که سرماخوردگی یا عفونت دیگر دارند، خودداری کنند. ویروس ها و سایر بیماری های عفونی از طریق تماس نزدیک می توانند از فرد به فرد دیگر گسترش یابند. آنها همچنین می توانند در قطرات آب پخش شوند که فرد هنگام سرفه یا عطسه ، در هوا پخش می شود.
همیشه دوری کردن از افرادی که مریض هستند، امکان پذیر نیست. با این حال ، فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف همیشه باید از تماس نزدیک مانند آغوش گرفتن یا بوسیدن با شخص بیمار تا زمان برطرف شدن بیماری خودداری کند. همچنین باید از اشتراک غذا و نوشیدنی با این افراد خودداری کند.
ضد عفونی کردن اشیاء خانگی
میکروب هایی که امکان ایجاد بیماری را دارند می توانند در برخی از سطوح خانه مانند سکوها و پریز های برق زندگی کنند. فرد می تواند با ضد عفونی کردن مرتب آنها ، تعداد میکروب های ساکن این مناطق را کاهش دهد.
توصیه های پزشک در مورد واکسن ها را دنبال کنید
اگر فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف است ، باید توصیه های پزشک خود را در مورد واکسن ها دنبال کند. پزشکان به طور کلی توصیه می کنند که اکثر افراد درمورد واکسیناسیون خود به روز باشند. با این حال ، آنها ممکن است به فردی که دارای سیستم ایمنی ضعیف یا به خطر افتاده هستند، توصیه می کنند برخی واکسیناسیون ها را انجام ندهند یا آن ها را به تاخیر بیاندازند.
اگر یک بیماری کوتاه مدت یا یک دارو مسئول سیستم ایمنی ضعیف شما باشد، ممکن است فرد پس از برطرف شدن بیماری یا اینکه آنها درمان را متوقف کرده اند بتوانند واکسیناسیون را انجام دهند.
نمونه هایی از واکسن هایی که ممکن است پزشکان تأخیر یا اجتناب از آنها را توصیه کنند شامل موارد زیر است:
واکسن MMR علیه سرخک ، اوریون و سرخچه
واکسن زنده آنفولانزا
واکسن MMRV ، که واکسن MMR را با واکسن واریسلا (آبله مرغان) ترکیب می کنند
واکسن هاری
CDC یک برنامه واکسیناسیون را توصیه می کند که بیشتر مردم باید سعی کنند آن را دنبال کنند. با این حال ، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف باید با پزشک خود مشورت کنند تا مطمئن شوند که این واکسن ها برای سلامتی آنها بی خطر است و سپس توصیه های پزشک را دنبال کنند. واکسن ها می توانند از ابتلا فرد به بیماری جدی جلوگیری کنند.
استرس خود را مدیریت کنید
استرس می تواند سیستم ایمنی را بیشتر تضعیف کرده و فرد را مستعد ابتلا به بیماری کند. برخی تحقیقات نشان می دهد فردی که تحت استرس بیش از حد است ، بیشتر بیمار می شود. افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف باید برای مدیریت استرس خود قدم بردارند. تمریناتی که ممکن است استرس را کاهش داده و مدیریت کند عبارتند از:
یوگا
مراقبه یا مدیتیشن
ماساژ
وقت خود را به دنبال سرگرمی های خود بگذرانید
به اندازه کافی بخوابید
براساس گزارش بنیاد بین الملی خواب ، بی خوابی مانند استرس، تأثیر مشابهی بر سیستم ایمنی بدن دارد. کمبود خواب باعث اختلال در تولید طبیعی گلبول های سفید ، که یک جزء مهم سیستم ایمنی بدن است ، می شود.
طبق تحقیقات CDC ، بزرگسالان باید حداقل 7 ساعت خواب در روز را داشته باشند ، در حالی که نوزادان و کودکان بسته به سن خود به 8 تا 17 ساعت خواب نیاز دارند.
یک رژیم غذایی سالم بخورید
فردی که سیستم ایمنی ضعیف دارد باید رژیم غذایی سالم بخورد. خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند میزان سلامت کلی فرد را بهبود بخشد. برای مبتلایان به سیستم ایمنی ضعیف ، پزشکان به طور کلی رژیم هایی را توصیه می کنند که سرشار از سبزیجات و میوه باشد ، که مواد مغذی زیادی را تأمین می کند. به عنوان مثال اگر ایمنی فردی به دلیل اینکه تحت معالجه سرطان قرار دارد، بسیار تضعیف شده باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های منتقله از غذا اقدامات اضافی انجام دهید. این اقدامات شامل موارد زیر است:
قبل از خوردن میوه ها و سبزیجات، آن ها را به خوبی بشویید
از خوردن هر گونه گوشت ، ماهی و تخم مرغ پخته نشده اجتناب کنید
غذاها را در یخچال و فریزر نگه دارید
آب میوه های پاستوریزه و لبنیات استرلیزه شده را نسبت به محصولات غیر پاستوریزه انتخاب کنید
به طور منظم تمرین کنید
ورزش منظم بدن را سالم نگه می دارد. علاوه بر تقویت بدن ، ورزش باعث می شود بدن اندورفین هایی را آزاد کند که سطح استرس را کاهش می دهد. با این حال ، افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند باید مراقب باشند که خود را خیلی سخت تحت فشار قرار ندهند زیرا این امر باعث تضعیف بیشتر سیستم ایمنی بدن می شود. بنابراین ، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف ممکن است بخواهند از انجام ورزش هایی که دارای ویژگی های زیر هستند، خودداری کنند:
ورزش های سخت و پر فشار
بیش از حد مکرر
برای مدت طولانی بدون توقف و استراحت
مصرف مکمل ها را در نظر بگیرید
برخی ویتامین ها و مواد معدنی بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند. به عنوان مثال ، فردی که کمبود ویتامین C دارد می تواند دارای ایمنی ضعیفی باشند. سایر ویتامین ها و مواد معدنی که می توانند بر عملکرد ایمنی بدن تأثیر بگذارند عبارتند از:
ویتامین A
ویتامین دی
ویتامین E
اهن
اسید فولیک
روی
(جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویتامین ها و مواد معدنی و نحوه آزمایش و اندازه گیری مقادیر خونی آن ها، به مقاله آزمایشات ویتامین ها و مواد معدنی مراجعه نمایید.)
بهتر است در صورت امکان این مواد مغذی را از منابع غذایی خود دریافت کنید ، اما اگر این مسئله چالش برانگیز باشد ، ممکن است مکمل ها به ایمنی بدن شما کمک کنند. طیف وسیعی از مکمل ها ، از جمله مولتی ویتامین ها ، برای خرید در فروشگاه های بهداشتی یا به صورت آنلاین در دسترس هستند.
اگر شما نیز می خواهید سطح ویتامین ها و مواد معدنی خود را اندازه گیری، به راحتی می توانید با مراجعه به سایت آزمایشگاه آنلاین آنی آزما و ثبت آزمایشات خود و با نمونه گیری در منزل و انجام این آزمایشات در منزل، میزان ویتامین ها و مواد معدنی خود را اندازه گیری نمایید. سیستم ایمنی بدن سیستم پیچیده ای از سلول ها و اندام های خونی است و بدن را از میکروب های مضر که می تواند باعث بیماری شود محافظت می کند.
اگر فردی متوجه شود که مرتباً به عفونت مبتلا می شوند ، ممکن است سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد. فرد دارای سیستم ایمنی ضعیف می تواند برای حفظ سلامتی خود و به حداکثر رساندن عملکرد سیستم ایمنی بدن خود برخی از مراحل در خانه را انجام دهد. همچنین انجام آزمایشات دوره ای و اندازه گیری مواد معدنی و ویتامین ها و همچنین عواملی که می توانند بر ایمنی شما تاثیر بگذارند، بهترین راه برای پیشگیری و درمان سیستم ایمنی ضعیف می باشد.