بعد از تزریق واکسن کرونا چه نکاتی را رعایت کنیم؟

اگر بعد از تزریق واکسن کرونا ، محل تزریق درد دارد با گذاشتن پارچه تمیز و خنک بر روی محل درد می‌توانید از مقدار درد آن بکاهید. واکسیناسیون کرونا در کشور همچنان در گروه سالمندان ادامه دارد و بر همین اساس هم باید اطلاعات کافی درباره علائم احتمالی و اقدامات لازم بعد از تزریق واکسن اطلاعات کافی وجود داشته باشد.

در وهله اول توجه داشته باشید که تا قبل از تماس مرکز بهداشت محل سکونت تان، هیچ مراجعه حضوری به مراکز نداشته باشید. سعی کنید که با سالمندان به صورت علمی و شفاف درباره واکسن کرونا صحبت کنید و با زبان قابل فهم فواید واکسن را برای آن ها توضیح دهید. کسی را برای واکسیناسیون مجبور نکنید، بلکه با رضایت و توصیه درست، او را راهنمایی کنید.

همچنین حین مراجعه به مراکز بهداشتی برای تزریق واکسن کرونا حتما اصول بهداشتی را جدی بگیرید؛ یعنی تجمع نکنید و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنید. عجله نکنید و اجازه دهید تا فرایند واکسیناسیون به درستی انجام شود. لباس گشاد و مناسب بپوشید تا واکسیناسیون به راحتی انجام شود. قبل از تزریق واکسن کرونا تمام سابقه پزشکی، حساسیت، بیماری های همراه و… را به مراقب سلامت و پزشک مستقر در محل بازگو کنید.

اگر توصیه کردند که واکسن نزنید، به حرف شان اعتماد کنید. در عین حال قبل و بعد از تزریق واکسن کرونا برای کاهش علائم نیاز به مصرف هیچ دارویی نیست. بنابراین هیچ دارویی را بدون توصیه پزشک یا مراقب سلامت مصرف نکنید. حتما فردی سالمندان را تا بعد از دریافت واکسن همراهی کند. بعد از تزریق حتما ۲۰ دقیقه در فضای مناسب تخصیص داده شده بمانید و اگر علائم زود هنگامی داشتید به نیروهای بهداشتی گزارش دهید. در مورد مراقبت های پس از تزریق هم اگر سوالی دارید از کارشناس محل واکسیناسیون بپرسید.

باید توجه کرد که بعد از تزریق واکسن کرونا دچار علائم شدید، به توصیه پزشک یا مراقب سلامت محل تزریق واکسن، می توانید از تب بُرها و مسکن های ساده استفاده کنید. علائم ممکن بعد از دریافت واکسن، شامل تب، درد محل تزریق، بدن درد، سردرد، لرز، درد چشم، تهوع و کوفتگی بدن است که البته طی ۴۸ ساعت رفع می شود. بنابراین نگران نباشید. در صورت بروز علائم حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

باید بدانیم که فرد دریافت کننده واکسن کرونا بعد از تزریق واکسن، ناقل بیماری نبوده و نیازی به قرنطینه ندارد. با این حال به هیچ عنوان بعد از تزریق واکسن کرونا، رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، ماسک زدن و دوری از دورهمی‌ها را فراموش نکنید. باید توجه کرد که بعد از تزریق دوم واکسن، برای ایجاد ایمنی زمان نیاز است.

اگر بعد از تزریق واکسن کرونا ، محل تزریق درد دارد با گذاشتن پارچه تمیز و خنک بر روی محل درد می‌توانید از مقدار درد آن بکاهید. اگر هم علائم شدید و نگران کننده حس کردید و زمان زیادی طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید. هر چند که بروز این علائم نادر است. بنابر اعلام جمعیت هلال احمر، در عین حال بدانید که بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است.

فعلا زمان مقایسه واکسن‌ها با یکدیگر نیست. همچنین واکسن‌های موجود مورد تایید است و فواید آن بسیار بیشتر از عوارض احتمالی نادر است. به اطلاعات غیر از نیروهای بهداشتی و پزشک توجه نکنید و اگر واجد شرایط تزریق واکسن هستید، سعی کنید حتما واکسن را دریافت کنید.

انواع واکسن کرونا

واکسن فایزر-بیون‌تک

واکسن کرونا فایزر-بیون‌تک حاصل همکاری دو شرکت آمریکایی و آلمانی فایزر و بیون‌تک در بیستم نوامبر برای دریافت مجوز استفاده اضطراری به سازمان غذا و داروی آمریکا ارسال شد و در یازدهم دسامبر این مجوز را دریافت کرد. این یک واکسن mRNA است. پس از تزریق، سلول های بدن پروتئین های شاخکی را به میزان زیاد و به سرعت تولید کرده و موجب می شود تا سیستم ایمنی بدن ویروس را تشخیص دهد.

در فاز سوم آزمایشات، این واکسن اثربخشی 95 درصدی را نشان داد. واکسن کرونا فایزر-بیون‌تک باید در دمای تقریبا منفی 60 تا 80 درجه سلسیوس نگهداری شود، از این رو به فریزرهای مخصوصی برای این کار نیاز است. این واکسن در دو دوز با فاصله 21 روز از یکدیگر تزریق می شود. داده های آزمایشگاهی نشان می دهند که واکسن کووید 19 فایزر-بیون‌تک در برابر واریانت انگلیسی و همچنین آفریقای جنوبی و آمریکای لاتین موثر است.

از جمله عوارض جانبی شایع این واکسن می توان به خستگی، سردرد، لرز و دردهای عضلانی اشاره کرد. همچنین، موارد مرگ پس از دریافت واکسن گزارش شده اند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا احتمال بروز شوک آنافیلاکسی برای واکسن فایزر- بیون تک را نزدیک به 11.1 مورد در هر 1 میلیون دوز تزریقی گزارش کرده است.

واکسن مدرنا

شرکت آمریکایی مدرنا در شانزدهم نوامبر داده های اولیه درباره واکسن کرونا خود را ارائه کرد که از اثربخشی 94.5 درصدی آن در برابر این ویروس خبر می داد. سازمان غذا و داروی آمریکا مجوز استفاده از این واکسن را در نوزدهم دسامبر صادر کرد. همانند فایزر-بیون‌تک، این یک واکسن mRNA است. برخلاف واکسن فایزر-بیون‌تک، واکسن مدرنا در دمای 36 تا 46 درجه فارنهایت (دو تا هشت درجه سلسیوس) پایدار است که تقریبا دمای یک یخچال خانگی یا پزشکی استاندارد بوده و در این شرایط تا 30 روز قابل نگهداری است. در صورت نگهداری در دمای منفی 4 درجه فارنهایت (منفی 20 درجه سلسیوس)، واکسن مدرنا تا شش ماه قابل نگهداری است.

واکسن کرونا مدرنا در دو دوز با فاصله 28 روز از یکدیگر تزریق می شود. داده های آزمایشگاهی مدعی اند که این واکسن در برابر واریانت انگلیسی و همچنین آفریقای جنوبی و آمریکای لاتین موثر است. از جمله عوارض جانبی شایع این واکسن می توان به خستگی، سردرد، لرز و دردهای عضلانی اشاره کرد. همچنین، موارد مرگ پس از دریافت واکسن گزارش شده اند. احتمال بروز شوک آنافیلاکسی در میان افراد دریافت کننده واکسن مدرنا تقریبا 2.5 مورد در هر 1 میلیون دوز گزارش شده است.

واکسن آکسفورد-آسترازنکا

در بیست و سوم نوامبر، شرکت سوئدی آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد نتایج تجزیه و تحلیل موقت واکسن کرونا خود را منتشر کردند. تجزیه و تحلیل آزمایش ها در انگلیس و برزیل نشان دهنده اثربخشی 70 درصدی پس از دریافت دو دوز از این واکسن بود. در تولید واکسن کووید-19 آکسفورد-آسترازنکا از فناوری یکی از شرکت های مرتبط با دانشگاه آکسفورد به نام واکسی‌تک استفاده می شود. این یک واکسن وکتور (ناقل) ویروسی است.

این واکسن حاوی مواد ژنتیکی از پروتئین شاخکی است. پس از تزریق، سلول ها پروتئین شاخکی تولید می کنند که سیستم ایمنی را برای حمله به ویروس سارس-کو-2 فعال می کند. واکسن آسترازنکا در یخچال های معمولی قابل نگهداری و حمل و نقل است و در دمای 36 تا 46 درجه فارنهایت (دو تا هشت درجه سلسیوس) برای حداقل شش ماه می توان آن را نگهداری کرد.

این واکسن در دو دوز با فاصله 28 روز از یکدیگر تزریق می شود. حداقل یک مطالعه نشان می دهد که این واکسن در برابر واریانت آفریقای جنوبی تاثیر کمی دارد، اما در برابر واریانت های انگلیسی و برزیلی موثر است. واکسن کرونا آکسفورد-آسترازنکا با موارد تشکیل لخته های خون در بدن افراد دریافت کننده واکسن و مرگ برخی از آنها مرتبط بوده است. از جمله عوارض جانبی شایع این واکسن نیز می توان به خستگی، سردرد، لرز و دردهای عضلانی اشاره کرد.

واکسن جانسِن

واکسن جانسن محصول بخش دارویی شرکت جانسون اند جانسون در پانزدهم نوامبر معرفی شد. همانند واکسن کرونا آسترازنکا، جانسن یک واکسن وکتور (ناقل) ویروسی است که حول محور استفاده از یک ویروس سرماخوردگی غیرفعال تکامل یافته است. بر اساس مطالعات بالینی در آفریقا، انگلیس و آمریکای لاتین، شواهدی وجود دارند که واکسن جانسن در برابر این واریانت های ویروس کووید-19 موثر است، اما میزان اثربخشی آن در برابر انواع آفریقای جنوبی و آمریکای لاتین کمتر گزارش شده است.

این واکسن در دمای دو تا هشت درجه سلسیوس تا سه ماه قابل نگهداری است. در شرایطی که بیشتر واکسن های موجود دیگر در دوز با فاصله تقریبا یک ماه از یکدیگر تزریق می شوند، واکسن جانسن تک دوزی است. در فاز سوم آزمایش های انسانی، واکسن تک دوزی جانسن کارایی 66 درصدی در پیشگیری از بیماری کووید-19 متوسط تا شدید پس از گذشت 28 روز از تزریق واکسن را نشان داد.

پس از گذشت 49 روز، این واکسن اثربخشی 100 درصدی در پیشگیری از بیماری شدید را نشان داد. از جمله عوارض جانبی شایع این واکسن می توان به خستگی، سردرد، لرز و دردهای عضلانی اشاره کرد. تشکیل لخته خون نیز در چند مورد گزارش شده است.

واکسن کرونا اسپوتینک V

در یازدهم نوامبر، مرکز پژوهش های ملی اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی روسیه اعلام کرد که واکسن اسپوتنیک V اثربخشی 92 درصدی پس از دریافت دوز دوم را در افراد نشان داده است. در بیست و چهارم نوامبر، این سازمان مدعی اثربخشی 95 درصدی واکسن اسپوتنیک V بر اساس داده های جدید شد. در چهاردهم دسامبر 2020، مقامات روس اثربخشی 91.4 درصدی واکسن خود را گزارش کردند.

در دوم فوریه 2021، داده های فاز سوم آزمایش های این واکسن اثربخشی 91.6 درصدی آن در برابر سویه اصلی ویروس کووید-19 را نشان داد. اثربخشی واکسن اسپوتنیک V در برابر واریانت های مختلف ویروس کووید-19 نامشخص است زیرا داده های آزمایشات بالینی پیش از ظهور واریانت های اصلی ویروس در روسیه انجام شده اند. اسپوتنیک V نیز یک واکسن وکتور (ناقل) ویروسی است. این واکسن که توسط موسسه پژوهشی گامالیا روسیه تولید شده است در دو دوز تزریق می شود.

شکل مایع این واکسن در دمای منفی 18.5 درجه سلسیوس و شکل خشک آن در دمای دو تا هشت درجه سلسیوس قابل نگهداری است اطلاعات درباره عوارض جانبی واکسن اسپوتنیک V محدود هستند، اما چند مورد مرگ پس از دریافت واکسن و همچنین مواردی مانند اختلالات تنفسی، تورم، ضعف عضلانی، فشار خون بالا و تشنج گزارش شده اند. تزریق این نوع واکسن در دو دوز انجام می شود.

واکسن کرونا نواواکس

در بیست و هشتم ژانویه 2021، شرکت نواواکس اعلام کرد که واکسن کرونا این شرکت به نام NVX-CoV2373 در فاز سوم آزمایشات در انگلیس اثربخشی 89.3 درصدی را نشان داده است. همچنین داده های آزمایش های بالینی فازهای اول و دوم در آفریقای جنوبی اثربخشی بالای این واکسن را نشان داده اند. نواواکس یک واکسن مبتنی بر پروتئین است.

این واکسن حاوی یک پروتئین شاخکی با اندازه کامل و پری‌فیوژن است که با استفاده از فناوری نانوذرات نوترکیب شرکت نواواکس و ماتریس-ام اختصاصی بر پایه ساپونین ساخته شده است این واکسن در دمای دو تا هشت درجه سانتیگراد پایدار است و در فرمولاسیون مایع آماده استفاده عرضه می شود. واکسن نواواکس در دو دوز تزریق می شود و اثربخشی خود در برابر واریانت های انگلیسی و آفریقای جنوبی را نشان داده است. از جمله عوارض جانبی شایع این واکسن می توان به خستگی، سردرد، لرز و دردهای عضلانی اشاره کرد.

واکسن کرونا کوواکسین

در دوازدهم آوریل 2021، شرکت هندی بهارات بیوتک داده های موقت فاز سوم آزمایشات بالینی واکسن کوواکسین خود را ارائه کرد که اثربخشی 100 درصدی در برابر عفونت شدید را نشان می داد. دومین تجزیه و تحلیل موقت، اثربخشی 78 درصدی در برابر بیماری خفیف، متوسط و شدید و اثربخشی 70 درصدی در برابر بیماری بدون علامت را نشان داد. این واکسن حاوی ویروس غیرفعال سارس-کو-2 است. واکسن کرونا کوواکسین در دمای دو تا هشت درجه سانتیگراد قابل نگهداری است.

این واکسن در دو دوز با فاصله 28 روز از یکدیگر تزریق می شود. گزارش های ارائه شده از سوی کمیته ثبت عوارض واکسیناسیون هند چند مورد مرگ و بروز عوارض جانبی که منجر به بستری شدن فرد در بیمارستان شده است را نشان می دهد. بیشتر موارد مرگ طی سه روز پس از تزریق واکسن رخ داده اند.

چه ملاحظاتی برای تزریق واکسن‌های کرونا وجود دارد؟

اگر فردی سابقه آلرژی شدید یا شوک آنافیلاکسی داشته باشد یا به اجزای تشکیل‌دهنده واکسن‌ کرونا آلرژی داشته باشد، نباید واکسن کرونا را دریافت کند. اما آلرژی‌های فصلی و آلرژی به حیوان خانگی، گرده گل، مواد غذایی، لاتکس و … مشکلی برای تزریق واکسن ایجاد نمی‌کند. بهتر است فرد دو هفته قبل از تزریق واکسن، واکسن دیگری دریافت نکرده باشد. اگر فردی با دریافت دوز اول دچار شوک آنافیلاکسی، تب بالای ۴۰درجه و تشنج شد، از دریافت دوز دوم واکسن باید خودداری کند. همچنین اگر فرد در زمان تزریق واکسیناسیون تب داشته باشد، تزریق انجام نمی‌گیرد و واکسیناسیون بعد از نرمال شدن تب انجام می‌گیرد.

در بیمارانی که داروهای ساپرسور و سرکوب گر سیستم ایمنی استفاده می‌کنند (در سرطان و بیماری های خاص) و یا در بیماران با نقص سیستم ایمنی ممکن است با تزریق واکسن ایمنی کافی ایجاد نگردد، بنابراین با نظر پزشک متخصص خود واکسیناسیون به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی ۲ تا ۴ هفته قبل از تزریق و ۲ تا ۴ هفته بعد از تزریق به تعویق بیفتد، البته با نظر پزشک درصورتی‌که شرایط بیمار اجازه دهد. افرادی که داروی ریتوکسیمب مصرف می کنند با توجه به نظر پزشک متخصص خود این دارو را چهار هفته قطع کنند زیرا این دارو به سلول های B متصل می شود.

افرادی هم که به کرونا مبتلا شده‌اند هم می‌توانند واکسن کرونا را دریافت کنند، حتی در مطالعات نشان داده‌شده که دریافت یک دوز واکسن در این افراد می‌تواند ایمنی مناسب را ایجاد کند. بهترین زمان تزریق واکسن در این افراد سه ماه بعد از ابتلا است، اما اگر کمتر از این زمان واکسن در دسترس داشتند، درصورتی‌که چهار هفته از بیماری آن‌ها گذشته و هیچ علائمی ندارند می‌توانند با نظر پزشک خود واکسن را دریافت کنند.

بهترین و آسانترین انواع آزمایش در منزل به خصوص تست کرونا در منزل مراجعه به سایت آزمایشگاهی آنی آزما می باشد.