مهم ترین روش برای تشخیص کمبود آهن بدن با آزمایش فریتین

شما ممکن است با علائمی مثل خستگی بی دلیل، رنگ پریدگی، تنگی نفس، سردرد و سرگیجه روبرو شوید و برایتان نگران کننده باشد. اگر به پزشک مراجعه کنید پس از معاینه، پزشک برای شما آزمایش فریتین می نویسد و از شما می خواهد تا این آزمایش را حتما انجام داده و نتیجه اش را برایش بیاورید. حال چرا چنین آزمایشی لازم است و این علائم نشانه چه کمبود و مشکلی در بدن شما می تواند باشد؟

یکی از مواد معدنی بسیار مهم در بدن، آهن است. باید توجه داشته باشید که کاهش یا حتی افزایش سطح آهن  می‌ تواند تهدید جدی برای سلامتی شما باشد. کمبود آهن نهایتا منجر به کم ‌خونی و همچنین افزایش زیاد از حد آن تهدیدی جدی برای سلامت کلیه و کبد است. با انجام آزمایش فریتین می توان کل ذخایر آهن بدن را به خوبی برسی کرد. تشخیص بیماری هایی مثل کم خونی، دیابت نوع دو و حتی بعضی از سرطان ‌های پیشرفته با کمک این آزمایش ممکن است. و به این وسیله می توان نسبت به درمان یا پیشگیری اقدام کرد.

در آزمایش فریتین چه چیزهایی مورد بررسی قرار می گیرد؟

همواره دلایلی وجود دارد تا سطح آهن خون بالا باشد. یا شاید برای شما سوال باشد که مثلا بالا بودن فریتین خون نشانه چیست البته این موضوع از طریق آزمایش فریتین بالا و پایین بودن فریتین بررسی می شود. دلایلی همچون کم ‌خونی، کمبود پروتئین، سوء جذب آهن و حتی خونریزی در مجاری گوارشی، باعث می شوند میزان نرمال ferritin کاهش بیابد. فریتین همان پروتئینی بوده که حاوی آهن بوده و شکل اصلی آهنی است که در داخل سلول ‌ها قرار دارند.  آن مقدار مشخص پروتئین درون سلول ‌ها آزاد شده و به جریان خون وارد می شود، بازتابی است از کل آهن ذخیره شده در بدن شما. با کمک آزمایش فریتین می‌توان به خوبی مقدار آن را در خون را اندازه‌ گیری کرد.

آهن عنصری کمیاب در بدن است و همینطور از مواد مغذی و ضروری بدن بوده که در تولید گلبول ‌های قرمز خون بسیار ضروری تلقی می شود. از آن جایی که خود بدن به تنهایی نمی‌ تواند آهن مورد نیاز را تولید کند، باید آن را از طریق غذا یا حتی برخی مکمل‌ ها تامین و سپس جذب کند. بیشترین مقدار آهن جذب شده در افراد درون هموگلوبین گلبول‌ های قرمز خون قرار می‌گیرد. از طرف دیگر بخش زیادی از باقیمانده آن به شکل فریتین یا هموسیدرین ذخیره می‌ شود. در نهایت مقادیر باقی مانده آن که مقداری کم است برای تولید پروتئین ‌های دیگر مثل میوگلوبین و همینطور بعضی آنزیم ‌ها مورد استفاده قرار می گیرد. این فریتین و هموسیدرین در کبد و همینطور در جاهایی مثل مغز استخوان، عضلات اسکلتی و طحال وجود دارند.

مقدار نرمال فریتین در خون

• سطح پایین فریتین

اگر آزمایش شما نشان دهنده سطح  پایین تر از حد معمول فریتین خون شما  است، این موضوع را می رساند که ذخایر اهن بدن شما بسیار پایین بوده و شما کمبود آهن دارید در نتیجه، امکان دارد کم خون باشید.

• سطح بالا فریتین

اگر فریتین بالاتر از سطح نرمال نشان داده شود، می تواند نشان دهنده این باشد که تحت شرایطی بدنتان آهن  را بیش از حد جذب می کند. این مشکل همچنین می‌ تواند به بیماری‌ های کبدی، آرتریت روماتوئید، سایر بیماری ‌های التهابی و پرکاری تیروئید اشاره کند. باید بدانید فریتین بالا و سرطان نیز به یکدیگر مرتبط اند و برخی از انواع سرطان نیز می تواند باعث شود سطح فریتین خون شما بالا باشد.

 

۴ مورد از اصلی ترین شرایط آزمایش ferritin که باید آن ها را جدی گرفت

تمامی مراکز ارائه خدمات درمانی که در آن افرادی آموزش دیده جهت انجام آزمایش خون حضور دارند برای انجام آزمایش فریتین مناسب است. در آزمایشگاه متخصصان به وسیله دستگاه های آنالیز کننده بر روی نمونه خون گرفته شده از شما آزمایش های لازم را انجام می دهند. تا اینجای کار راجب کار هایی که آزمایشگاه انجام می دهد صحبت کردیم. حال به مواردی که باید شما پیش از انجام این آزمایش باید رعایت کنید می پردازیم.

• ناشتا بودن

اگر قصد انجام این آزمایش را دارید بدانید ممکن است پزشک یا مرکز درمانی به شما توصیه کند که حداقل ۸ الی ۱۲ ساعت قبل از نمونه گیری برای آزمایش چیزی نخورید. البته خوردن آب در این مدت مانعی ندارد.

تشخیص کمبود آهن

• مصرف دارو

در صورتی که از داروهای مکمل به ویژه قرص آهن استفاده می کنید، حتما پیش از انجام آزمایش فریتین در رابطه با قطع یا مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید. همچنین باید این موضوع را با مسئولین انجام دهنده آزمایش نیز در میان بگذارید. علاوه بر این دسته از دارو ها، مصرف الکل و قرص ‌های ضد بارداری نیز باعث افزایش کاذب و در مقابل مصرف اریتروپوئیتین باعث کاهش کاذب فریتین خواهد شد.

• خونریزی ماهیانه در خانم‌ها

عادت ماهانه سبب کاهش یافتن فریتین است زیرا ذخایر آهن در اثر خونریزی ماهیانه کاهش محسوسی می ‌یابد.

• آنتی ژن حیوانی

افرادی که در معرض آنتی ‌ژن‌ های حیوانی هستند باید بدانند ممکن است با واکنش دادن به معرف ‌های آزمون باعث ایجاد تداخل در نتایج آزمایش شود.

کمبود فریتین در بدن

تفسیر کامل نتایج آزمایش Ferritin  و نکات خاص آن

نتیجه این آزمایش برحسب واحد نانوگرم در هر میلی ‌لیتر محاسبه می‌شود. البته باید به این موضوع نیز توجه کنید، میزان آن به جنسیت و سن افراد ارتباط دارد. میزان نرمالFerritin بر اساس دو فاکتور بررسی می شود و به شرح زیر است:

• در زنان بالغ: ۱۰الی۱۵۰ ng/dl
• در مردان بالغ: ۱۲الی۳۰۰ ng/dl
• در کودکان از ۶ ماه تا ۱۵ سال : ۷۰ الی۱۴۲ ng/dl
• در کودکان بین ۲ تا ۵ ماه: ۵۰ الی۲۰۰ ng/dl
• در کودکان کمتر از یکماه: ۲۰۰ الی۶۰۰ ng/dl
• در نوزادان: ۲۵ الی ۲۰۰ ng/dl

سنجش و میزان فریتین خون

همچنین توجه داشته باشید در بیمارانی که تحت درمان با آهن هستند تعیین ‌فریتین سرم آنچنان قابل اطمینان نخواهد بود. همینطور خوب است بدانید اگر آزمایش فریتین با سنجش سطح آهن سرم به همراه کل ظرفیت اتصال به آهن انجام شود، در تشخیص طبقه ‌بندی کم‌ خونی فرد کمک بزرگی خواهد بود.

در نهایت با انجام این دست از آزمایش ها و اطمینان حاصل کردن از وضعیت خود به نحوی از سلامت بدنتان محافظت می کنید. چه شما خدایی ناکرده بیمار باشید و چه سالم با اطلاع یابی به موقع از وضعیت مواد معدنی بدن با آزمایشات دوره ای در این محافظت نقش به سزایی را ایفا کرده اید. در دیگر مطالب به برخی دیگر از آزمایشات ضروری اشاره کرده ایم که پیشنهاد می کنیم آن ها  را از دست ندهید.