در محیطی که کسی واکسن دریافت نکرده و ماسک نزده است یک فرد مبتلا به سویه اصلی کووید میتواند ۲.۵ نفر را آلوده کند در حالی که فرد مبتلا به سویه دلتا ویروس ۳.۵ تا ۴ نفر را آلوده خواهد کرد. برای اولین بار طی یک سال احساس میکنیم که ممکن است به پایان همهگیری نزدیک شده باشیم اما متخصصان میگویند که هنوز نگرانیهایی در مورد سویه های جدید ویروس کووید-۱۹ وجود دارد.
یکی از گونههای ویروس که باعث ایجاد نگرانی شده است سویه دلتا ویروس سارس-کوو-۲ است که اولین بار در ماه دسامبر در هند دیده شد و به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت. برای آلودهکردن سلولها، ویروس کرویشکل سارس-کوو-۲ باید وارد بدن شود و به گیرندههای سطح سلولها متصل شود.
این ویروس بهوسیله پروتئینهای اسپایک وارد سلولها شده و به گیرندهای روی سلولهای انسانی که اِیسیئی۲ (ACE2 )نام دارد متصل میشود؛ مثل کلیدی که در قفل قرار دارد. این گیرنده در بسیاری از سلولهای بدن از جمله در سلولهای ریه وجود دارد. جهشهایی که به محکمتر چسبیدن ویروس به سلول کمک میکند، موجب انتقال آسان بیماری از فردی به فرد دیگر میشود.
تصور کنید در قطره کوچکی که حاوی ویروس «سارس-کوو-۲» است نفس میکشید. ناتانیل لاندو، میکروبشناس کالج پزشکی دانشگاه نیویورک آمریکا (NYU Grossman School of Medicine) میگوید: «اگر آن قطره حاوی ویروسهایی با قابلیت اتصال بهتر باشد، در یافتن و عفونیکردن سلولهای شما کارآمدتر خواهد بود.»
میزان سرایت ویروس سارس-کوو-۲
دانشمندان هنوز نمیدانند چه میزان از ویروس «سارس-کوو-۲» را اگر استنشاق کنیم به بیماری مبتلا میشویم. اما احتمالا برای ویروسی که جذب آن به گیرنده سلولی اِیسیئی۲ قویتر است، این آستانه پایینتر خواهد بود. لاندو و همکارانش با شبیهسازی ویروس در آزمایشگاه شروع به مطالعه کردند. این ویروسهای مهندسیشده آزمایشگاهی نمیتوانند تکثیر شوند اما محققان میتوانند با ویرایش آنها، عمل پروتئین اسپایک را در سطح آنها ایجاد و به آنها اجازه میدهد اتصال ویروس به سلول را بهراحتی آزمایش کنند.
محققان این شبهویروسها را با مهرههای پلاستیکی پوشانده شده با گیرندههایی شبیه اِیسیئی۲ مخلوط کرده و سپس میزان چسبیدن شبهویروسها به مهرهها را بررسی میکنند. هر چه تعداد ویروس بیشتر باشد، اتصال ویروس بهتر است. در پیشنویس مقالهای که اردیبهشت ماه منتشر شد، گرونبا و همکارانش نشان دادند برخی جهشهای موجود در دلتا باعث افزایش اتصال میشود.
سویه دلتا ویروس
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، گونه B.1.917.2 که اکنون «سویه دلتا ویروس » نامیده میشود، نخستین بار در هندوستان ظاهر شد اما پس از آن به سرعت در ۶۲ کشور شیوع یافتهاست. محققان تلاش میکنند متوجه شوند چه شد که این گونه جدید حالا به گونه غالب کرونا تبدیل شده است.
آنتونی فائوچی، مشاور ارشد پزشکی کاخ سفید، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «مبتلایان به گونه دلتا هنوز در ایالات متحده نادرند و فقط ۶ درصد موارد ابتلا را تشکیل میدهند. اما در انگلستان این گونه به سرعت از گونه B.1.1.7 آلفا پیشیگرفته و موجب بالارفتن سرعت ابتلا به کووید-۱۹ شده است. همه ویروسها هنگام جهش در کد ژنتیک خود تکثیر میشوند و ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ نیز از این قاعده مستثنا نیست.
بسیاری از این جهشها هیچ تأثیری ندارند اما برخی از آنها ساختار یا عملکرد ویروس را تغییر میدهند. شناسایی تغییرات در توالی ژنتیک یک ویروس آسان است اما کشف این که چگونه این تغییرات بر نحوه انتشار ویروس تأثیر میگذارند، بسیار پیچیده است. در این رابطه بررسی پروتئین اسپایک (Spike Protein) که به ورود ویروس به سلولها کمک میکند، موضوع خوبی برای شروع بررسی است.
برخی نکات در مورد سویه دلتا ویروس
در اینجا به برخی از نکاتی که باید در مورد سویه دلتا ویروس بدانیم اشاره شده است:
میزان سرایت سویه دلتا ویروس چقدر است؟
سویه دلتا ویروس نامی است که برای گونهی B.۱.۶۱۷.۲ ویروس سارس-کوو-۲ انتخاب شده است که منشا آن از هند بوده است. اولین مورد ابتلا به این نوع از ویروس در دسامبر ۲۰۲۰ مشاهده شد و پس از آن به سرعت گسترش یافت. به گفتهی مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها، تا پایان ماه ژوئن، گونه دلتا بیش از ۲۰ درصد موارد ابتلا در ایالات متحده آمریکا را شامل میشد. سازمان بهداشت جهانی این گونه جدید را “سریعترین” نوع ویروس اعلام کرده است.
پری ویلسون (Perry Wilson) اپیدمولوژیست میگوید: سویه دلتا ویروس ۵۰ درصد از آلفا مسریتر است و آلفا نیز از سویه اصلی سارس-کوو-۲ مسریتر بود در نتیجه سویه دلتا ۷۵ درصد از سویه اصلی ویروس کووید-۱۹ مسریتر است. او افزود: در محیطی که کسی واکسن دریافت نکرده و ماسک نزده است یک فرد مبتلا به سویه اصلی کووید میتواند ۲.۵ نفر را آلوده کند در حالی که فرد مبتلا به نوع دلتا ۳.۵ تا ۴ نفر را آلوده خواهد کرد.
چه کسانی در معرض خطر سویه دلتا ویروس هستند؟
افرادی که واکسن کووید-۱۹ دریافت نکردهاند بیشتر در خطر ابتلا به سویه دلتا ویروس هستند. همچنین کودکان و جوانان نیز در معرض خطر هستند. ایندی یلدیریم (Inci Yildirim)، متخصص بیماری های عفونی کودکان میگوید: مطالعات جدید در بریتانیا نشان داده است که کودکان و افراد زیر ۵۰ سال بیشتر در معرض ابتلا به سویه دلتا ویروس هستند. این درحالی است که تاکنون هیچ واکسنی برای کودکان پنج تا ۱۲ ساله تایید نشده است. با واکسینه شدن افراد مسنتر، خطر بیشتری جوانان و افرادی که واکسن نزدهاند را تهدید خواهد کرد و به نظر میرسد سویه دلتا به نسبت سویههای قبلی ویروس بیشتر بر جوانان اثر میگذارد.
سویه دلتا ویروس با چه سرعتی گسترش می یابد؟
ویلسون میگوید: پاسخ این سوال به منطقهای که در آن زندگی میکنید و تعداد افراد واکسینه شده در آن منطقه بستگی دارد. ویروس از مناطقی که تزریق واکسن در آنها کم است به مناطق مشابه میرود. ممکن است منطقهای با مناطق واکسینه شده احاطه شده باشد ویروس در آن منطقه باقی میماند. اگر تعداد زیادی از افراد همزمان بیمار شوند به سیستم درمان آن منطقه فشار وارد میشود و این موضوع نگران کننده است.
ویلسون میگوید: براساس بررسی مواد بستری در بریتانیا به نظر میرسد بیماریزایی این نوع از ویروس کمی بیشتر باشد. با این حال تحقیقات بیشتری باید در این مورد انجام شود. دادههای اولیه که شامل مطالعاتی از اسکاتلند میشود نشان داده که سویه دلتا ویروس دو برابر بیشتر از سویه آلفا منجر به بستری شدن فرد در بیمارستان شده است.
علائم اصلی سویه دلتا ویروس
یلدریم میگوید: به نظر میرسد از دست دادن حس بویایی و چشایی در این گونه جدید کمتر شایع باشد و سردرد، گلودرد، آبریزش بینی و تب از علائم اصلی سویه دلتا ویروس باشند. این علائم در ۹۰ درصد مبتلایانی که به سویه دلتا مبتلا بودند مشاهده شد. یک مرکز بهداشت در انگلستان در مقالهای که در مرحله پیشچاپ قرار دارد اعلام کرده که واکسنهای فایزر به میزان ۸۸ درصد و واکسن آسترازنکا به میزان ۶۰ درصد در برابر سویه دلتا موثر هستند. سوالات زیادی در مورد سویه دلتا پلاس نیز مطرح شده است.
در این گونه جدید که اولین بار در هند مشاهده شد جهشی به نام K۴۱۷N رخ داده است که بر روی پروتئین سنبله ویروس که مسئول اتصال به سلول و آلوده کردن آن است و توسط واکسنها مورد هدف قرار میگیرد تاثیر گذاشته است. با این حال واکسن زدن میتواند از شیوع ویروس جلوگیری کند و خطر مرگومیر ناشی از آن را کاهش دهد.
سویه دلتا ویروس چگونه داخل سلول عفونی میشود؟
اتصال بهتر صرفا آستانه عفونت را کاهش نمیدهد، زیرا ویروس هنگام درگیرشدن با گیرندههای روی سلولها، سلولهای بیشتری را در بدن آلوده میکند. لاندو میگوید: «فرد آلوده ویروس بیشتری در خود دارد زیرا ویروس با قوت بیشتری تکثیر میکند.» بعد از این که ویروس به گیرنده سلول متصل شد، مرحله بعدی ترکیبشدن با سلول است. این فرآیند زمانی شروع میشود که آنزیمها از سلول میزبان، پروتئین اسپایک را در دو محل مختلف قطع میکنند. این فرآیند که با عنوان «شکاف» شناخته میشود، شروع آمیزش ویروس با سلول است. اگر این اتصال مانند قراردادن کلید مناسب در قفل باشد، فرآیند شکاف مانند پیچاندن کلید در قفل است.
ونیت مناچری، متخصص ویروسشناسی در دانشگاه علوم پزشکی تگزاس میگوید: «بدون ایجاد بریدگی در دو محل، ویروس نمیتواند وارد سلولها شود. یکی از جهشهای موجود در گونه دلتا در واقع در یکی از این محلهای شکاف رخ میدهد و مطالعه جدیدی که هنوز بررسی نشده است نشان میدهد این جهش باعث افزایش شکاف میشود. مناچری، که در این مطالعه نقشی نداشته و نتایج این مطالعه را در آزمایشگاه خود تکرار کرده است، میگوید: «بنابراین فعالشدن ویروس در این حالت کمی راحتتر رخ میدهد.»
هنوز مشخص نیست این که آیا افزایش این شکاف، قابلیت سرایت را بیشتر میکند یا نه اما امکانش هست. مناچری میگوید: «وقتی دانشمندان این محلهای شکاف را حذف میکنند، ویروس کمتر قابل انتقال بوده و قابلیت بیماریزایی دارد. بنابراین میتوان این فرض را محتمل دانست تغییراتی که باعث ایجاد شکاف میشود، قابلیت انتقال ویروس را افزایش میدهد. همچنین ممکن است سویه دلتا ویروس بتواند در فرار از پاسخ ایمنی بدن به انتقال تحریک کمک کند. فرار از سیستم ایمنی به این معنی است که سلولهای بیشتری آلوده شده و ویروس بیشتری تولید میکنند، که به طور بالقوه فرد مبتلا به ویروس میتواند شخص دیگری را آلوده کند.
واکسنها همچنان مؤثر هستند
خبر خوب در شرایط فعلی این است که واکسیناسیون، محافظت مناسبی در برابر سویه دلتا ویروس ایجاد میکند. نتایج یک مطالعه جدید انجامشده در سازمان بهداشت عمومی انگلستان نشان میدهد واکسن فایزر بایونتک در پیشگیری از بیماری ناشی از گونه دلتا در افراد کاملا واکسینهشده به میزان ۸۸ درصد مؤثر است. اما واکسن آسترازنکا کمی کمتر محافظت میکند.
بررسیها نشان میدهد دو تزریق از این واکسن ۶۰درصد در برابر سویه دلتا ویروس مؤثر بوده است. با این حال تزریق تنها یک دوز واکسن تاثیر بسیار کمتری داشت؛ اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم فقط ۳۳درصد موثر بود. در هر صورت تا زمان انتشار این نوشتار، ۲/۶ درصد از مردم جهان در برابر کووید-۱۹ واکسینه شدهاند. اما در هندوستان، جایی که همهگیری بیماری کووید-۱۹ با شیوع سریع ویروس دلتا افزایش یافت، فقط ۳/۳ درصد از جمعیت به واکسیناسیون کامل دست یافتهاند.
فائوچی، در یک جلسه مطبوعاتی از کسانی که واکسینه نشدهاند خواست اولین دوز تزریق خود را بگیرند و به کسانی هم که واکسینه شدهاند یادآوری کرد تا از تزریق دوز دوم واکسن صرف نظر نکنند. در انگلستان اکنون ویروس دلتا بهسرعت جایگزین آلفا شده است و کمکم به گونه غالب تبدیل میشود. چنان که میبینیم اکنون موارد ابتلا به گونه دلتا در حال افزایش است. این اتفاقی است که مشابه آن در بسیاری از کشورها و از جمله در ایران ما ممکن است رخ دهد و هشیاری مردم و نظام بهداشت را میطلبد.»
سویه “دلتا پلاس” هم آمد
در حالی که هنوز جامعه جهانی درگیر مبارزه با سویه دلتا ویروس کروناست و در بسیاری از کشورها موج جدیدی از شیوع این سویه ویروس در حال چرخش است، در شهر سانفرانسیسکو ایالت کالیفرنیا آمریکا سویه جدیدی از نوع “دلتا پلاس” ویروس کرونا کشف شده که دانشمندان احتمال می دهند مسری تر از سویه دلتا ویروس باشد.
کارشناسان آمریکایی احتمال می دهند سویه جدید” دلتا پلاس” که 64 مورد آن در شهر سانفرانسیسکو شناسایی شده از سویه دلتا موسوم به سویه هندی، مسری تر باشد. ویروس کرونا از زمان همه گیری جهانی در 18 ماه گذشته به طور مداوم در حال جهش های ژنتیکی است و در هر جهش قدرت سرایت و در مواردی بیماری زایی آن در حال افزایش است. گمان می رود سویه “دلتا پلاس” راحت تر از سویه های پیشین در ریه مبتلایان تکثیر می شود؛ اما هنوز درباره مسری تر بودن یا بیماری زایی بیشتر آن اطمینانی وجود ندارد.
ویژگی دلتا پلاس
دکتر “پیتر چین-هونگ” متخصص بیماری های عفونی در دانشگاه کالیفرنیا در شهر سانفرانسیسکو آمریکا در رابطه با سویه “دلتا پلاس” گفته:” ما معتقدیم این سویه حداقل به اندازه سویه دلتا مسری و بیماری زاست؛ اما از اینکه بدتر از سویه دلتا باشد هنوز مطمئن نیستیم. او در تشریح “بدتر” گفته: “وقتی می گویم بدتر منظورم سه چیز است: آیا مسری تر است؟ آیا در برابر واکسن مقاوم تر است؟ و سوم اینکه آیا شما را شدیدتر درگیر بیماری می کند؟” دانشمندان، واکسیناسیون سراسری علیه ویروس کرونا و مقاوم شدن بدن افراد در برابر سویه های پیشین ویروس کرونا را یکی از عوامل جهش های این ویروس طی ماه های گذشته می دانند.
دکتر “ایوان مالدونادو” متخصص سازمان بهداشت جهانی و بخش عفونی دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد آمریکا در این باره معتقد است:” جهش های مختلف از هر ویروسی قابل انتظاراست… و دلتا پلاس پایان داستان جهش های کرونا نیست. تا زمانی که تعداد بیشتری از ما واکسینه نشویم، این جهش ها ادامه دار خواهند بود، حتی ممکن است حروف الفبای یونانی برای این جهش ها تمام شود و برای نامگذاری آنها به حروف دیگری متوسل شویم.”
وی افزود:” تنها کاری که می توانیم انجام دهیم این است که واکسن بزنیم و خود را از عفونت دور نگه داریم. به این ترتیب ما از جهش این ویروس ها جلوگیری می کنیم. ما فقط باید از انتقال این ویروس ها جلوگیری کنیم تا خطر جهش احتمالی بعدی که ممکن است بدتر از سویه دلتا باشد را کاهش دهیم و هنوز نمی دانیم آیا دلتا پلاس این سویه بدتر است یا نه.”
آزمایشگاه را به خانه یا محل کار خود بیاورید
آنی آزما با توجه به نیازی که از گذشته تا امروز احتیاج بوده به وجود آمد و ما تمام تلاش و دقت خود را به کار گرفته ایم برای اینکه شما را در مسیر سلامتی یاری کنیم . فرصتی مناسب است اگر امکان رفتن به آزمایشگاه را ندارید تنها با چند کلیک ساده آزمایشگاه را به خانه یا محل کار خود بیاورید تا بدون مراجعه حضوری و پرداخت هزینه اضافه آزمایش خود را انجام دهید
همکاران ما پس از ثبت درخواست شما به منزل یا محل کار و … می آیند ، نسخه شما را بررسی کرده ، نمونه گیری می کنند و به بهترین آزمایشگاه های مورد نظر می برند . لازم به ذکر است تمامی پرسنل نمونه گیر از آزمایشگاه های مرجع ارسال خواهند شد و آنی آزما صرفا نقش معرفی بیماران به آزمایشگاه ها را دارا می باشد.