پاسخ کامل به سوال آزمایش cbc چیست؟

امروزه در علم پزشکی، روش های پاراکلینیکی یکی از مهم ترین روش های تشخیص بیماری های مهم هستند. در بین روش های پاراکلینیکی و آزمایشگاهی، آزمایش cbc یکی از مهم ترین آزمایش های تشخیصی است. بیشتر بیماری های اساسی نظیر سرطان ها تغییراتی را در نتایج این آزمایش ایجاد می کنند که در تشخیص بسیار کمک کننده است. احتمالا این سوال برای شما پیش آمده که آزمایش cbc چیست؟ در ادامه به بررسی آزمایش cbc و پارامترهای مورد سنجش در این آزمایش می پردازیم.

شرایط آزمایش cbc چیست و چه مواردی باید رعایت شود؟

در آزمایش cbc  تعداد سلول های خونی و مقدار مولکول های مهم خون سنجیده می شود. برای انجام این آزمایش باید نمونه خون گرفته شود. آزمایش cbc برخلاف بسیاری از آزمایش های دیگر شرایط خاصی ندارد. برای انجام این آزمایش نیاز به ناشتا بودن نیست. سوابق دارویی و دارو های مورد مصرف باید پیش از انجام آزمایش به اطلاع پزشک برسد. علت این موضوع این است که برخی داروها می توانند پارامترهای مورد بررسی در این آزمایش را به صورت کاذب تغییر دهند.

چه پارامترهایی در آزمایش cbc اندازه گیری می شود؟

برای پاسخ به این سوال که آزمایش cbc چیست. ابتدا باید ببینیم چه پارامتر هایی در آزمایش cbc مورد سنجش قرار می گیرند. در آزمایش cbc شاخص های مربوط به سلول های خونی اندازه گیری می شود. 9 شاخص اصلی وجود دارد که 7 شاخص آن مربوط به گلبول های قرمز و 2 شاخص دیگر مربوط به گلبول های سفید و پلاکت ها هستند. شاخص های اندازه گیری شده، دارای یک محدوده نرمال هستند.

بالاتر یا پایین تر بودن این اعداد از محدوده نرمال می تواند نشان دهنده یک مشکل یا بیماری باشد. در ادامه به معرفی این پارامترها می پردازیم.

RBC در آزمایش cbc به چه معناست؟

شاید برای شما این سوال پیش بیاید که نماد rbc در تست cbc چیست. RBC مخفف عبارت (red  (blood cell به معنی گلبول قرمز خون است. این پارامتر در آزمایش cbc، نمایانگر تعداد گلبول های قرمز در هر میکرولیتر از خون است. گلبول قرمز اصلی ترین انتقال دهنده گاز های تنفسی است. به همین دلیل کمبود تعداد گلبول های قرمز می تواند علائمی نظیر: ضعف، خستگی، رنگ پریدگی و ضربان بالای قلب را در پی داشته باشد. همچنین بالاتر بودن تعداد RBC ها از مقدار  نرمال می تواند با علائم سردرد، گیجی و مشکلات بینایی همراه باشد.

HGB در آزمایش‌ cbc‌ چیست‌ و چه کاربردی دارد؟

یکی از مهم ترین پارامترها در بررسی آزمایش cbc، میزان هموگلوبین در هر دسی لیتر از خون است. مقدار هموگلوبین اصلی ترین پارامتر تعیین کننده کم خونی (anemia) است. هموگلوبین مولکولی است که در گلبول های قرمز وجود دارد. این مولکول با اتصال به مولکول های اکسیژن انتقال آن ها را ممکن می سازد.

هماتوکریت یا HCT در آزمایش cbc چیست؟

هماتوکریت درصدی است که نشان دهنده غلظت گلبول های قرمز در خون است. در واقع این پارامتر غلظت خون را نشان می دهد. درصد پایین هماتوکریت نشان دهنده کم خونی (anemia) است. درصد هماتوکریت بیشتر از محدوده نرمال را پلی سیتمی می نامند. بیماری پلی سیتمی در موارد پیشرفته می تواند خطر سکته های مغزی را ایجاد کند.

MCV در آزمایش‌ cbc‌ چیست؟

پارامتر mcv متوسط اندازه ی سلول های قرمز خون را نشان می دهد. محدوده نرمال این عدد در آزمایش cbc بین 78 تا 100 واحد است. اندازه های کوچک تر و بزرگ تر نشان دهنده انواع مختلفی از کم خونی ها هستند. کمبود عناصر معدنی نظیر آهن و کمبود ویتامین ها می تواند باعث تغییراتی در اندازه گلبول های قرمز شود.

شاخص MCH و MCHC در آزمایش cbc چیست و چه کاربردی دارد؟

مقدار هموگلوبین موجود در هر گلبول قرمز در شاخص MCH سنجیده می شود. واحد اندازه گیری MCH پیکوگرم می باشد. در هر گلبول قرمز هموگلوبینی وجود دارد که غلظت آن مطابق شاخص MCHC اندازه گیری می شود. برای محاسبه ی شاخص MCHC متغیر هایی نظیر حجم سلول های قرمز باید لحاظ شود. شاخص MCHC به نسبت MCH دقیق تر بود و توان تشخیصی بالاتری دارد.

پارامتر RDW در آزمایش cbc چیست؟

برای بررسی بیماری های هماتولوژیک گاهی نیاز به شاخصی داریم که اختلاف اندازه بین بزرگ ترین گلبول های قرمز و کوچک ترین گلبول ها را به ما نشان دهد. به این شاخص RDW می گوییم. این شاخص به درصد بیان می شود.

بهترین ویژگی آزمایش cbc چیست و چه پارامتر های دیگری اندازه گیری می شوند؟

اندازه گیری تعداد گلبول های قرمز و شاخص های مربوط به آن را می توان مهم ترین بخش آزمایش cbc در نظر گرفت. اما در این آزمایش تعداد گلبول های سفید و پلاکت ها نیز اندازه گیری می شود. بهترین ویژگی آزمایش cbc بررسی طیف گسترده ای از شاخص هاست.

گلبول سفید: گلبول های سفید سلول های ایمنی بدن هستند. این سلول ها به شکل های مختلف در خون و بافت های بدن موجود هستند. ترشح پادتن  بلعیدن میکروارگانیسم های مضر از اعمال اصلی این سلول هاست. اندازه گیری تعداد گلبول های سفید می تواند در غربالگری و تشخیص، کمک شایانی به پزشک کند.

پلاکت: پلاکت ها سلول های انعقادی خون هستند که وظیفه شان جلوگیری از خونریزی است. کمبود این سلول ها می تواند مشکلاتی نظیر خونریزی های متعدد برای افراد ایجاد کند.

تفسیر آزمایش‌ cbc‌ چیست؟

پزشکان بر اساس نتایج بدست آمده از آزمایش و اعداد اعلام شده به تفسیر آزمایش cbc می پردازند. تفسیر این آزمایش بر اساس محدوده ی نرمال شاخص ها و اندازه گیری ها است. خروج این شاخص ها از این محدوده ها می توان نشان دهنده یک اختلال باشد. البته در تفسیر نتایج باید به سن، جنسیت و داروهای مصرفی توجه شود.

عوامل زیادی می توانند موجب تغییر در شاخص های مربوط به گلبول های قرمز شوند. بدخیمی های خونی، کمبود آهن، عادات ماهانه بانوان و بیماری های التهابی همه می توانند تاثیر گذار باشند. تغییر این شاخص ها در کنار علائم بالینی می تواند به تشخیص این بیماری ها کمک کند. شاخص تعداد گلبول های سفید در عفونت های کلی (سیستمیک) افزایش پیدا می کنند. تغییر تعداد پلاکت ها نیز می تواند خطرآفرین باشد. کاهش شدید تعداد پلاکت ها می تواند باعث خونریزی های داخلی متعدد شود.

محدوده های نرمال برای شاخص های اندازه گیری شده در آزمایش cbc

پاسخ نهایی و جامع به سوال آزمایش cbc چیست؟

آزمایش cbc آزمایشی ساده و در عین حال مهم است. این آزمایش یکی از تست های مهم در زمینه تشخیص و غربالگری بیماری ها است که همواره توسط پزشکان و متخصصین درخواست می شود. برای انجام این آزمایش دیگر حتی لازم نیست به آزمایشگاه بروید. با آنی آزما می توانید در منزل آزمایش cbc انجام دهید و از نتایج آن آگاه شوید.

خدمات مرتبط:

آزمایش‌ cbc‌

آزمایش تیروئید

مقالات مرتبط:

آنچه باید درباره آزمایش cbc بدانید

آزمایش CBC و الکتروفرز (Hb elect) برای تشخیص تالاسمی