چرا انجام آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج ضرورت دارد؟

در میان آزمایشات قبل از ازدواج یکی از تست هایی که لازم است زوج ها به ویژه در ازدواج های فامیلی انجام دهند، آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج است. متاسفانه درمانی برای بیماری های ژنتیکی وجود ندارد زیرا وجود یک ژن در بدن و بیان آن، بیماری را ایجاد نموده و تنها زمانی می توان بدن را از اینگونه مشکلات حفظ نمود که ژن منفی را خاموش کنیم. اگر یکی از زوجین می دانند که خودشان و یا یکی از افراد خانواده به بیماری ژنتیکی و ناهنجاری ژنی مبتلا هستند، لازم است حتما مشاوره و آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج را انجام دهند. این مسئله با سلامت نسل بعد رابطه تناتنگی دارد و هر گونه کوتاهی در آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج در واقع خطرات احتمالی را برای فرزندان شما خواهد داشت.

داشتن فرزند بیمار برای هر پدر و مادری بسیار دردناک است. بنابراین توصیه می کنیم آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج را جدی بگیرید.
آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج به بررسی ژن هایی پرداخته می شود که می تواند باعث بدنیا آمدن فرزندی معلول شود. انجام آزمایش ژنتیک برای همه زوج ها توصیه نمی شود، اما بهتر است از مشاوره ژنتیک بهره ببرند. باید بدانید که بین مشاوره ژنتیک و آزمایش ژنتیک تفاوت وجود دارد. برای آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج، از آزمایش خون استفاده می شود. در این آزمایش ژن های زوجین مورد بررسی قرار می گیرد تا با تشخیص ژن های معیوب و مخفی، وضعیت باروری آنها مشخص شود.

البته توجه به این نکته نیز ضروری است که بخشی از بیماری های مادرزادی مربوط به شرایط محیطی، آلودگی ها ، مواد شیمیایی و مسمومیت های مادر در دوران بارداری است که با انجام تست های غربالگری در طی دو مرحله، وضعیت جنین مورد بررسی قرار می گیرد. در این مراحل اگر جنین با مشکل جدی مواجه باشد، اجازه سقط به مادر داده می شود.

زمانی که هرکدام از ژن ها دچار نقص و آسیب شوند، قادر نخواهند بود ویژگی های خود را به درستی به بدن منتقل کنند و در نتیجه باعث بروز مشکل می شوند و اصطلاحا اختلالات ژنتیکی را بوجود می آورند. ناراحتی های ژنتیکی از والدین به فرزندان منتقل می شود و در طی نسل ها ادامه خواهد داشت. ممکن است آنها در یک نسل خود را نشان دهند و در نسل های دیگر مخفی و خاموش باقی بمانند.  در آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج، هدف کشف این نوع از ژن ها است تا نقص مادرزادی با ضریب بالایی تشخیص داده شود.

آزمایش ژنتیک یا مشاوره ژنتیک

اغلب آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج با مشاوره ژنتیک اشتباه می شود. در مشاوره ژنتیک سوالاتی از زوجین در مورد وضعیت جسمانی و بیماری های خاص پرسیده می شود تا مشخص شود آیا در بین گروه های پرخطر قرار دارند یا خیر؟ در این فرایند معمولا شجره نامه افراد توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین برای به  حداقل رساندن خطا سعی کنید پاسخ و اطلاعات درست را در اختیار پزشک قرار دهید.

پس از این مرحله متخصص ژنتیک با استفاده از فرمول های خاص، درصد احتمال به دنیا آمدن فرزندانی با نقص مادرزادی را به شما اعلام خواهد کرد. همچنین در این مشاوره خواهید فهمید که احتمال بروز چه بیماری های در خود شما در سنین بالاتر وجود دارد.  چنانچه در این مشاوره ها تشخیص داده شود که انجام آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج ضروری است، از زوجین درخواست می شود تا اقدام به انجام این آزمایش کنند. مشاوره ژنتیک به همه افراد توصیه می شود.

آزمایش ژنتیک  قبل ازدواج  به چه کسانی توصیه می شود؟

برخی از بیماری های ژنتیک به طور کاملا مستقیم در رابطه با ژن های معیوب است  و برخی دیگر مربوط به مسائل محیطی و انواع بیماری ها است. به طور کلی گروه های زیر جزء گروه های پرخطر هستند و باید آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج را انجام دهند:

زوجینی که با یکدیگر رابطه فامیلی دارند. چنانچه در نسل این افراد ژن معیوبی وجود داشته باشد، احتمال اینکه هر دو نفر، آن را از والدین خویش به ارث برده باشند وجود دارد و در  نتیجه احتمال بیشتری دارد، تا این ژن معیوب به فرزند آنها منتقل شود. بنابراین قبل از جدی شدن هر نوع تعلق خاطری بهتر است این موضوع به طور واضح مشخص شود. هر چه میزان رابطه فامیلی نزدیک تر باشد، احتمال انتقال ژن های معیوب نیز بیشتر خواهد بود.

آن دسته از افرادی که نسبت فامیلی با یکدیگر ندارند اما در خانواده یکی از آنها فردی با اختلال ژنتیکی وجود دارد. اینگونه از زوج ها نیز باید آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج را علاوه بر آزمایش خون رایج دیگر انجام دهند. منظور از خانواده در این زوجین بستگان و اقوام درجه یک است و باید به طور دقیق اطلاعاتی از آنها و فرزندان شان را در اختیار متخصص ژنتیک قرار دهند.

چنانچه هر کدام از زوجین در محل زندگی و یا کار خود با عوامل محیطی پر خطر سروکار دارند. از محیط های پرخطر می توان به کارخانه های انواع مواد شیمیایی، دارویی و هسته ایی اشاره کرد. تاثیراتی که این مواد بر روی بدن میگذارند باعث بروز آسیب به ژن های شخص می شود احتمال اینکه این ژن به فرزند منتقل شود بسیار زیاد است. به همین دلیل است افرادی که در معرض اشعه های خاص قرار می گیرند، قادر نخواهند بود نسل های سالمی را داشته باشند.

باروری در سنین پایین و بالا نیز می تواند باعث بروز مشکلات ژنتیکی شود. بنابراین بهتر است قبل از بارداری در این سنین از مشاوره پزشک بهره ببرید. البته این گروه از افراد در تست های غربالگری مورد بررسی قرار می گیرند.

آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج و بیماری های ژنتیکی

برخی از زوجین علیرغم اینکه میدانند با مشکلات باروری مواجه خواهند شد اما به دلیل علاقه به یکدیگر تصمیم می گیرند در کنار هم زندگی کنند. اولین سوالی که ممکن است به ذهن آنها خطور کند این است که با چه احتمالی فرزند آنها به نقایص مادرزادی مبتلا خواهد شد؟ باید بدانید که بیماری های ژنتیکی و ارثی از نظر میزان انتقال از نسلی به نسل دیگر با یکدیگر بسیار  متفاوت هستند.

برخی از مشکلات ارثی ممکن است فقط در فرزند اول دیده شود و باقی فرزندان، انسان هایی سالم و عادی باشند. در برخی دیگر مشکلات ژنتیکی تنها در فرزندان دختر و یا پسر دیده می شوند و در گروهی دیگر بچه دار شدن به آنها پیشنهاد نخواهد شد. در هر حال ازدواج و بچه دار شدن در این شرایط ریسک به حساب می آید و افراد از لحاظ روحی و روانی در فشار قرار می گیرند. از جمله بیماری های ژنتیک می توان به این موارد اشاره کرد: سندرم داون، بیماری تای ساکس، سندرم ایکس شکننده، اختلالات ارثی لخته خون؛ بیماری های قلبی، دیستروفی ماهیچه و…

آزمایش ژنتیک  قبل از ازدواج و چگونه انجام می شود؟

برای آزمایش ژنتیک قبل از ازدواج،  نیاز به آزمایش خون است. در این نوع آزمایش لازم نیست ناشتا باشید و یا رژیم غذایی خاصی را رعایت کنید. نمونه خون به صورت وریدی از متقاضی گرفته می شود. چنانچه شخص از داروی خاصی مصرف می کند باید به پزشک و متخصص آزمایشگاه اطلاع دهد.