تفسیر جواب آزمایش خون توسط تیم متخصص آنی آزما

تفسیر جواب آزمایش خون یکی از مهم ترین قدم ها برای تشخیص و درمان احتمالی بیماری های شماست. هر آزمایش مواد مختلفی را در خون شما اندازه گیری می کند. تیم مراقبت شما بسته به آنچه که به دنبال آن هستند، آزمایش‌های مختلفی را درخواست می‌دهند. آنها ممکن است هر چند هفته یا ماه یکبار نتایج آزمایش خون را بخواهند تا بتوانند نتایج را در طول زمان مقایسه کنند.

تفسیر جواب آزمایش خون

نتایج آزمایش شمارش کامل خون (CBC)

به طور کلی هدف از تفسیر جواب آزمایش خون و انجام آزمایش CBC اندازه‌گیری و شمارش سلول‌های خونی است. سلول‌های خونی در بدن تعداد، اندازه و شکل مناسبی دارند. هر عاملی که باعث اختلال در ساختار آن‌ها شود، زمینه را برای بروز اختلالات خونی و سایر بیماری‌ها فراهم خواهد کرد. از جمله اختلالات خونی می‌توان به انواع سرطان و آنمی (کم خونی) اشاره کرد.

در این تست ۱۰ تا ۱۱ پارامتر مورد بررسی قرار می گیرند که از جمله آن‌ها می‌توان به آزمایش WBC (شمارش گلبول‌های سفید)، آزمایش RBC (شمارش گلبول‌های قرمز) و آزمایش PLT (میزان پلاکت‌ خون) اشاره کرد. به طور کلی می‌توان گفت تفسیر جواب آزمایش خون در کودکان و بزرگسالان به موارد زیر خلاصه می‌شود:

سلول های قرمز خون

این سلول ها اکسیژن را به سلول ها در سراسر بدن حمل می کنند و دی اکسید کربن را از سلول های شما دور می کنند. علاوه بر شمارش کلی گلبول‌های قرمز خون، یک CBC سطح هموگلوبین (بخشی از گلبول قرمز که غنی از آهن است) و هماتوکریت (درصد گلبول‌های قرمز خون) را اندازه‌گیری می‌کند. سطوح پایین گلبول های قرمز نشان دهنده کم خونی است که می تواند باعث احساس خستگی و کمبود انرژی شود. سطوح بالا ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن باشد.

پلاکت ها

سلول های پلاکتی به لخته شدن خون شما کمک می کنند، که به کنترل کبودی و خونریزی در هنگام زخم یا جراحت کمک می کند. شمارش پلاکت شما می تواند به تیم مراقبتی شما کمک کند تا بدانند آیا شما در معرض خطر بالای مشکلات خونریزی هستید یا خیر.

اعداد زیر نشان می دهد که محدوده نرمال برای اجزای اصلی یک CBC چگونه است. برخی از اجزاء دارای محدوده طبیعی متفاوتی برای زنان و مردان هستند.

محدوده نرمال برای اجزای CBC

گلبول های سفید (WBC):

• زنان: 4500 تا 10000 سلول در mcL
• مردان: 4500 تا 10000 سلول در mcL

گلبول های قرمز (RBC):

• زنان: 4.2 تا 5.4 میلیون سلول در mcL
• مردان: 4.7 تا 6.1 میلیون سلول در میکرولیتر

هموگلوبین (Hgb):

• زنان: 12.1 تا 15.1 گرم در دسی لیتر
• مردان: 13.8 تا 17.2 گرم در دسی لیتر

هماتوکریت (Hct):

• زنان: 36.1٪ تا 44.3٪
• مردان: 40.7٪ تا 50.3٪

پلاکت ها (Plt):

• زنان: 150000 تا 450000/dL
• مردان: 150000 تا 450000/dL

به خاطر داشته باشید که دلایل زیادی وجود دارد که سطوح خاصی ممکن است غیرطبیعی باشد. عواملی مانند رژیم غذایی و فعالیت اخیر ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد. تیم مراقبت از سرطان می تواند به شما در درک نتایج، تشخیص زودهنگام و جلوگیری از عوارض کمک کند.

تفسیر جواب آزمایش خون ؛پانل متابولیک جامع (CMP)

تفسیر یک پانل متابولیک جامع – که پانل شیمی خون نیز نامیده می شود – نوع دیگری از تفسیر جواب آزمایش خون است که 14 ماده مختلف را در خون شما اندازه گیری می کند. این آزمایش خون می تواند به تیم مراقبتی شما کمک کند تا اطلاعاتی در مورد متابولیسم شما یا نحوه استفاده بدن از غذا و انرژی مصرف کند.

یک CMP موادی مانند:

• قندها
• چربی ها (لیپیدها)
• پروتئین ها
• الکترولیت ها
• آنزیم ها

تیم مراقبت شما ممکن است از CMP استفاده کند تا ببیند بدن شما چگونه به درمان پاسخ می دهد. برخی از درمان ها می توانند سطح برخی از مواد را در خون شما تغییر دهند.

برخی از عوارض جانبی درمان – مانند استفراغ و اسهال – ممکن است باعث کم‌آبی بدن شما شود که می‌تواند بر روی شیمی خون شما نیز تأثیر بگذارد. شما این تغییرات را در سطح شیمیایی خون خود احساس نخواهید کرد تا زمانی که مشکل بزرگتری ایجاد شود.

یک CMP بسیاری از مواد مختلف را اندازه گیری می کند و هر یک به تیم مراقبت شما چیزهای متفاوتی در مورد بدن شما می گوید. تیم مراقبت شما ممکن است الکترولیت ها را کنترل کند، به عنوان مثال، برای اینکه ببیند چگونه درمان می شوید و مطمئن شود که بدنتان کم آب نیست. دارای رتبه. آنها ممکن است مواد زائد خاصی را کنترل کنند تا ببینند کلیه ها یا کبد شما چقدر خوب کار می کنند. و آنها ممکن است به نتایج آنزیم و پروتئین نگاه کنند تا ببینند کبد شما چگونه کار می کند.

تیم مراقبت شما همچنین ممکن است بسته به اطلاعاتی که نیاز دارند، یک پانل متابولیک پایه (BMP) سفارش دهند. یک BMP تنها هشت ماده را اندازه گیری می کند که یک CMP انجام می دهد و شامل آزمایش عملکرد کبد و پروتئین نمی شود.

طبق کتابخانه ملی پزشکی، محدوده طبیعی پانل متابولیک جامع:

• BUN (نیتروژن اوره خون)، مواد زائد کلیه: 20 میلی گرم در دسی لیتر
• کلسیم، مواد معدنی: 8.5-10.2 میلی گرم در دسی لیتر
• دی اکسید کربن، الکترولیت: 23-29 mEq/L
• کلرید، الکترولیت: 96-106 میلی مول در لیتر
• کراتینین، مواد زائد کلیه: 0.6-1.3 میلی گرم در دسی لیتر
• گلوکز، قند: 70-100 میلی گرم در دسی لیتر
• پتاسیم، الکترولیت: 3.7-5.2 mEq/L
• سدیم، الکترولیت: 135-145 mEq/L
• آلبومین، پروتئین کبد: 3.5-5.4 گرم در دسی لیتر
• ALP (آلکالین فسفاتاز)، آنزیم کبدی: 20-130 U/L
• ALT (آلانین ترانس آمیناز)، آنزیم کبدی: 4-36 U/L
• AST (آسپارتات آمینوترانسفراز)، آنزیم کبدی: 8-33 U/L
• بیلی روبین، مواد زائد کبد: 0.1-1.2 میلی گرم در دسی لیتر
• پروتئین کل، پروتئین خون: 6.0-8.3 گرم در دسی لیتر

تفسیر آزمایش‌های تیروئیدی

در تفسیر جواب آزمایش خون و آزمایش‌ تیروئید فاکتورهای خونی زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند:

آزمایش TSH (هورمون محرک تیروئید)

این هورمون در غده هیپوفیز تولید شده و سطح هورمون‌های تیروئیدی از جمله T3 و T4 را در خون تنظیم می‌کند. در تفسیر جواب آزمایش خون آزمایش TSH مهمترین تستی است که برای تشخیص تعادل هورمون‌های تیروئیدی تجویز می‌شود.

در بسیاری از موارد، کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) با افزایش سطح TSH در آزمایش خون همراه است و اختلال پرکاری تیروئید (هایپر تیروئیدیسم) کاهش سطح TSH را به دنبال دارد. اگر سطح TSH در آزمایش خون نرمال نباشد برای پی بردن به علت دقیق‌تر اختلالات تیروئیدی، آزمایش T3 و T4 نیز تجویز می‌شوند. محدوده نرمال TSH در جواب آزمایش ۰.۴ – ۴.۵ mlU/mL است.

آزمایش T4 (تیروکسین)

آزمایش T4 برای تشخیص کم کاری و پر کاری تیروئید و نیز ارزیابی روند درمان این دو اختلال هورمونی تجویز می‌شود. سطح پایین T4 در عارضه کم کاری تیروئید و سطح بالای آن در اختلال پر کاری تیروئید بروز می‌کند. محدوده نرمال T4 در آزمایش ۵.۰ – ۱۱ ug/dL است.

آزمایش Free T4 (تیروکسین آزاد)

در تفسیر جواب آزمایش خون Free T4 یا FT4 سطح T4 آزاد خون یعنی شکل فاقد اتصال آن با پروتئین‌های خونی سنجیده می‌شود. گاهی پروتئین‌های متصل به T4 سبب بروز اختلال

در نتیجه آزمایش می‌شوند به همین منظور آزمایش FT4 می‌تواند در تایید نتایج سایر آزمایشات کمک کننده باشد. محدوده نرمال FT4 در آزمایش ۰.۹ – ۱.۷ ng/dL است.

آزمایش T3 (تری یدوتیرونین)

آزمایش T3 برای تشخیص اختلال پر کاری تیروئید و یا به منظور بررسی شدت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقدار کم هورمون T3 در بیماری کم کاری تیروئید دیده می‌شود اما اغلب برای تشخیص هایپرتیروئیدیسم کاربرد دارد. سطح نرمال T3 در آزمایش ۱۰۰ – ۲۰۰ ng/dL است.

آزمایش Free T3 (تری یدوتیرونین آزاد)

در آزمایش Free T3 یا FT3 اثر پروتئین‌های اتصالی به هورمون T3 حذف می‌شود. در واقع این آزمایش برای اندازه گیری هورمون T3 آزاد یا بدون اتصال به پروتئین‌های خونی طراحی شده است. محدوده نرمال FT3 در آزمایش ۲.۳ – ۴/۱ pg/mL است.

آزمایش کلسی تونین

از این آزمایش برای تشخیص نوعی سرطان نادر در سلول‌های C غده تیروئید استفاده می‌شود.

آزمایش تیرو گلوبولین

این روش آزمایشگاهی برای تشخیص التهاب تیروئید و نیز ارزیابی روند درمان التهاب تیروئید کاربرد دارد.

تفسیر جواب آزمایش خون مربوط به بیماری های قلبی

درست مثل چربی‌های خوراکی، تمام لیپیدها نیز بد نیستند. بدن لیپیدها را تجزیه می‌کند و به عنوان انرژی از آن‌ها استفاده می‌کند. پنل لیپید مجموعه‌ای از آزمایش‌هاست که دو نوع چربی در خون را اندازه گیری می‌کند: تری گلیسیرید و کلسترول.

‌در تفسیر جواب آزمایش خون نمی‌خواهیم درباره چربی‌های اضافی بدن صحبت کنیم بلکه می‌خواهیم نقشی که لیپیدها در خون ایفا می‌کنند را بررسی کنیم. پنل چربی یا لیپید (Lipid panel) یک آزمایش خون است که نشان می‌دهد آیا در معرض ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب (CHD) قرار دارید یا نه.

این آزمایش به ارزیابی موادی می‌پردازد که در خون وجود دارند و وظیفه حمل کلسترول را بر عهده دارند که اگر سطح آن‌ها غیر عادی باشد می‌توانند سبب بروز اختلالات قلبی عروقی شوند. پنل لیپید اطلاعاتی در خصوص کلسترول و سطح چربی ارائه می‌دهد.

کلسترول کل یا Chol

آزمایش کلسترول سطح کلسترول HDL و LDL را اندازه گیری می‌کند و این میزان باید زیر ۲۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد تا خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی پایین باشد.

دو نوع کلسترول وجود دارد: کلسترول HDL و LDL.

کلسترول خوب یا HDL

منظور از HDL در تفسیر جواب آزمایش خون، لیپوپروتئین با چگالی بالاست که کلسترول اضافی را از خون به کبد می‌برد تا از آن جا دفع شود. گاهی به کلسترول HDL، کلسترول خوب هم می‌گویند؛ زیرا سطح بالای آن برای بدن خوب است و خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد. این کلسترول به کاهش انسداد رگ‌های خونی کمک می‌کند. مقدار نرمال HDL در آزمایش خون بین ۴۰ الی ۵۹ میلی گرم بر دسی لیتر است.

کلسترول بد یا LDL

منظور از LDL در آزمایش خون، لیپوپروتئین کم چگالی است. LDL نوعی چربی است که کلسترول را به قسمت‌هایی از بدن می‌برد که به ترمیم سلولی نیاز دارند. اما از آن جایی که این لیپوپروتئین می‌تواند در دیواره شریان‌ها یا عروق انباشته شود به آن کلسترول بد می‌گویند. سطح بالای LDL سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مربوط به قلب و رگ‌های خونی (نظیر بیماری شریان کرونری) می‌شود. LDL باید زیر ۱۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر نگه داشته شود.

تری گلیسیرید یا TG

در تفسیر جواب آزمایش خون تری گلیسیریدها از اصلی ترین انواع چربی هستند که در کبد تولید می‌شوند. اگر می‌خواهید بدانید که چه چیزهایی روی سطح تری گلیسیرید در بدن تاثیر می‌گذارند باید گفت که مواد غذایی معمولی در رژیم غذایی تان (از جمله شکر و چربی) از این موارد هستند.

البته سطح آزمایش تری گلیسیرید می‌تواند به علت بیماری تیروئید یا کبد یا اختلالات ژنتیکی بالا باشد. سطح بالای تری گلیسیرید با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مربوط به قلب و رگ‌های خونی در ارتباط است. تحقیقات نشان داده‌اند زمانی که صحبت از خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود تنها عاملی که باید در نظر بگیرید LDL نیست. نسبت تری گلیسیرید به کلسترول HDL نیز می‌تواند مشکل ساز باشد.

برای داشتن سبک زندگی سالم، سطح متعادل تری گلیسیرید و همچنین وجود توازن میان کلسترول خوب و بد ضروری است.

آزمایشات آنزیمی مربوط به سلامت کبد

برای ارزیابی عملکرد کبد چندین آنزیم مختص کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهمترین آنزیم‌های کبدی که در آزمایشات آنزیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل آلانین آمینو ترانسفراز (ALT یا SGPT) و آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST یا SGOT) است. بالا رفتن مقادیر آنزیم‌های کبدی می‌تواند ناشی از التهاب خود ایمن، عفونت ویروسی و یا تروما باشد.

شایع‌ترین علت بالا رفتن آنزیم‌های کبدی به شرح زیر است:

1- بیماری‌های کبدی نظیر هپاتیت، کبد چرب، سرطان کبد، سیروز کبدی

2- بیماری‌های ویروسی کبد نظیر هپاتیت A، هپاتیت B، هپاتیت C و هپاتیت E

3- بیماری مونونوکلئوز عفونی و ویروس EBV

4- بیماری‌های التهابی همچون درماتومیوزیت، پانکراتیت و التهاب کیسه صفرا

5- ایسکمی و یا آسیب کبدی ناشی از عدم اکسیژن رسانی به بافت کبد

6- بیماری هموکروماتوز، که در آن مقادیر زیادی آهن در کبد رسوب می‌کند.

کم کاری تیروئید

تفسیر آزمایش ALT و AST: محدوده نرمال SGPT در آزمایش خون آنزیمی کبد برای مردان ۲۹-۳۳ IU/L و برای زنان ۲۵-۱۹ IU/L است. مقدار نرمال SGOT در آزمایش خون برای برای مردان ۱۰-۴۰ IU/L است در حالی که برای زنان ۳۲-۹ IU/L است.

هیچ کسی بهتر از پزشک نمی‌تواند در تفسیر تفسیر جواب آزمایش خون به شما کمک کند. فهمیدن این که هر آزمایش به چه معناست سبب می‌شود تصویری کلی از وضعیت سلامتی‌تان داشته باشید. به این ترتیب حرف پزشک را بهتر می‌فهمید و سوالات آگاهانه تری خواهید پرسید. این امر سبب می‌شود تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید.

تفسیر جواب آزمایش خون آنی آزما، راه‌حل خوبی است که با پزشک در ارتباط باشید تا اطلاعات دقیقی از نتیجه آزمایش دریافت کنید. کافیست درخواست تفسیر آزمایش خود را ثبت نمایید و سپس نتیجه آزمایش را بارگذاری کنید.