آزمایش قند خون دوران بارداری را جدی بگیرید

رژیم غذایی مادران در دورا نبراداری کاملا متفاوت است. به دلیل اینکه جنین از خون مادر تغذیه می کند، در نتیجه خانم ها بیشتر از حالت عادی میل به غذا خوردن دارند. این شرایط باید کنترل شود به خصوص اگر گرایش زیادی به خوردن غذاها و خوراکی های شیرین دارید. قطعا شما به عنوان مادر می دانید که زیاده روی در خوردن شیرینی جات منجر به ابتلا به بیماری دیابت می شود و این شرایط هم برای مادر و هم برای نوزاد بسیار خطرناک خواهد بود. در نتیجه لازم است مادران آزمایش قند خون دوران بارداری را در زمان مشخص شده توسط متخصص انجام دهند. این آزمایش اطلاعات زیادی در اختیار پزشک شما قرار داده و کمک می کند تا رژیم غذایی مناسبی داشته باشید. در این صورت سلامت شما و فرزندتان تضمین می شود.

آزمایش قند خون در دوران بارداری

آزمایش قند خون دوران بارداری برای غربالگری دیابت حاملگی انجام می شود. قند خون بالا در دوران بارداری می تواند منجر به رشد زیاد جنین و بزرگ شدن چثه نوزاد شود که خود این موضوع می تواند در دوران بارداری مشکلات زیادی در هنگام زایمان ایجاد کند. همچنین کنترل نشدن مناسب دیابت بارداری ممکن است منجر به تولد نوزادی با قند خون پایین، یرقان یا مشکل تنفسی شود.

دیابت دوران بارداری و آزمایش قند خون دوران بارداری

جفت در دوران بارداری هورمون هایی ترشح می کند که می تواند منجر به افزایش قند خون مادر شود. در حالت عادی، لوزالمعده برای کنترل این افزایش به اندازه ی کافی انسولین تولید می کند ولی اگر این اتفاق نیافتد، سطح قند خون افزایش می یابد و منجر به دیابت بارداری می شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد این موضوع می توانید به مقاله دیابت بارداری مراجعه فرمایید.

دیابت یک بیماری مهم است که در آن بدن به دلیل نبود میزان کافی از هورمون انسولین، قادر به کنترل قند خون نیست. دیابت در زمان بارداری به عنوان رایج‌ترین مشکل پزشکی شناخته شده است و ۳.۳% از زنان باردار را شامل می‌شود. فرقی نمی‌کند که دیابت از کدام نوع باشد، می‌توان با اطلاع از برخی نکات سلامت بیشتر شما در دوران بارداری را تضمین کرد آزمایش قند خون دوران بارداری از جمله تست های مهم چکاپ دوران بارداری (برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله ی آزمایش چکاپ خانم های باردار مراجعه شود) می باشد.

اهمیت تشخیص به موقع دیابت حاملگی با آزمایش قند خون دوران بارداری

آزمایش قند خون دوران بارداری معمولا بین هفته های ۲۴ الی ۲۸ بارداری انجام می گیرد ولی ممکن است در افرادی که احتمال دیابت در آن ها بالاست در اولین مراجعه به پزشک و تشخیص بارداری، غربالگری دیابت برای آن ها درخواست شود.

وجود عوامل زیر احتمال ابتلا به دیابت بارداری را در مادر افزایش می‌دهد:

• اضافه وزن قبل از بارداری

• سابقه ی خانوادگی دیابت

• سابقه ی دیابت بارداری، مرده زایی یا نوزاد درشت با وزن ۳۴۰۰ و بیشتر در زابمان های قبلی

• سندرم تخمدان پلی کیستیک

• سابقه ی وجود مشکلی با انسولین یا قند خون مانند مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا پره دیابت

• فشار خون بالا، کلسترول بالا یا بیماری‌های قلبی

عوارض دیابت حاملگی:

ديابت حاملگي خطرناك است، حتي اگر شما علائمي نداشته باشيد. مراقبت از خودتان مي تواند به سلامتي نوزادتان كمك كند و ممکن است این بیماری بر سلامت شما و جنین مضر باشد. راحت ترین راه برای تشخیص این بیماری یا پیشگیری از آن، انجام آزمایش قند خون دوران بارداری می باشد. البته خبر خوب اينكه ديابت حاملگي پس از تولد بچه از بين مي رود. به هرحال احتمال ابتلا شما به ديابت نوع 2 در آينده بيشتر است. در ضمن ممكن است در حاملگي مجدد باز هم دچار ديابت حاملگي شويد.

عوارض دیابت دوران حاملگی شامل موارد زیر می باشد:

• خطر فشار خون بالا را در طي حاملگي افزايش دهد.

• خطر جنين بزرگ و احتمال زايمان مشكل و نياز به سزارین را افزايش دهد.

• افزايش يا كاهش ناگهاني قند

• افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی مجاری ادراری و تنفسی

روش های انجام آزمایش قند خون دوران بارداری

همان طور که در بالا اشاره شد اگر در فردی پس از تشخیص حاملگی یکی از مواردی که در بالا ذکر شد ( مانند چاقی، سابقه ی دیابت، فشار خون بالاو غیره) وجود داشت، در اولین فرصت پزشک بدون توجه به هفته ی بارداری باید درخواست آزمایش قند خون دوران بارداری دهد. نتیجه غیر طبیعی در ابتدای بارداری ممکن است به جای نشان دادن یک دیابت بارداری؛ یک دیابت شیرین نوع ۲ را نشان بدهد که در گذشته تشخیص داده نشده است. ولی در اغلب موارد غربالگری دیابت بین هفته های ۲۴ الی ۲۸ بارداری (در انتهای سه ماهه دوم بارداری) انجام می شود.

این تست به دو صورت ممکن است انجام شود:

• آزمایش چالش گلوکز GCT

• آزمایش تحمل گلوکز GTT یا Glucose Tolerance Test

در ادامه به شرح هر یک می پردازیم:

آزمایش چالش گلوکز GCT

این تست در هفته ۲۸-۲۴ بارداری برای غربالگری همه مادران از نظر وجود احتمالی دیابت بارداری می باشد (دیابتی که در دوره بارداری به وجود می آید). آزمایش چالش گلوكز چگونگی مدیریت شرایط قندی بعد از صرف وعده غذایی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. گلوكز نوعی قند است كه از شكسته شدن كربوهیدرات‌های موجود در مواد غذایی به دست می‌آید. مقداری از این قند برای تولید انرژی بدنی مصرف شده و مابقی آن برای روزها و شرایط آتی ذخیره می‌گردد.

مقدار قند خون توسط هورمون‌های انسولین و گلوكان تنظیم می‌گردد. اگر مقدار قند بالا باشد پانكراس، انسولین بیشتری برای جذب قند و ذخیره سازی آن ترشح می كند. و اگر مقدار قند خون كم باشد پانكراس هورمون گلوكاگون را برای آزادسازی قندهای ذخیره شده بدن و ریخته شدن آن به درون جریان خون ترشح می‌كند. بدن تمامی این اعمال را برای حفظ تعادل انجام می‌دهد. اگر بخشی از این چرخه با مشكل مواجه گردد، قند خون بالا رفته و بیماری دیابت ایجاد می شود.

روش انجام آزمایش چالش گلوکز یا GCT:

در اولین آزمایش قند خون دوران بارداری شربتی به مادر داده می شود مزه ی این شربت مانند نوشابه ی خیلی شیرین می باشد. در عرض ۵ دقیقه مادر باید این شربت را مصرف کند. شربت قندی حاوی ۵۰ گرم گلوکز می باشد. بعد از میل نمودن شربت تا زمان نمونه گیری از خوردن ،‌سیگار کشیدن ، جوییدن آدامس،‌آشامیدن و فعالیت بدنی خودداری کنید ولی مصرف آب به تنهایی در این مدت بلامانع می باشد.

زمانی که شربت قندی را مصرف کردید را به خاطر بسپارید و دقیقا بعد یک ساعت باید به محل نمونه گیری مراجعه کنید. در این مدت اگر احساس حالت تهوع دارید بهتر است دراز بکشید و در صورت استفراغ کردن، آزمایش را به روز دیگر موکل کنید چون که جواب آزمایش را تحت تاثیر قرار می دهد و نتیجه ی قابل اعتمادی گزارش نمی شود. پس از نمونه گیری می توانید از مواد غذایی مخصوصا آب میوه استفاده کنید.

شرایط آزمایش چالش گلوکز:

این آزمایش نیاز‌ به ناشتایی ندارد ولی باید از مصرف آخرین وعده ی غذایی شما حداقل ۲ الی ۳ ساعت گذشته باشد و در هر ساعت از شبانه روز قابل آزمایش می باشد.

اگر نتیجه ی آزمایش چالش گلوکز غیر طبیعی باشد نیاز به آزمایش های بعدی ( آزمایش تحمل گلوکز) برای تشخیص قطعی می باشد.

محدوده ی نرمال آزمایش چالش گلوکز:

گلوکز خون زیر 140 میلی گرم بر دسی لیتر یک ساعت بعد از مصرف شربت خون نرمال می باشد ولی اگر مقدار آزمایش چالش گلوکز بیش از 140 میلی گرم بر دسی لیتر باشد، آزمایش تحمل گلوکز برای تایید و اطمینان درخواست می شود.

آزمایش تحمل گلوکز GTT

اگر جواب آزمایش چالش گلوکز بالا تر از محدوده ی نرمال باشد، پزشک معالج درخواست آزمایش تحمل گلوکز می کند. آزمایش تحمل گلوكز خون برای تشخیص دیابت، پره دیابت ( شرایطی که فرد در آستانه ی بیماری دیابت قرار داد) مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از تست های مورد استفاده در آزمایش قند خون دوران بارداری می باشد. انجام این آزمایش نیازمند نوشیدن محلول شیرین بعد از یك دوره ناشتایی می‌باشد. یك نمونه خونی برای ارزیابی این پاكسازی قند از جریان خون گرفته خواهد شد.

روش انجام آزمایش تحمل گلوکز:

در آزمایش تحمل گلوکز ۴ بار از فرد خونگیری می شود و در اولین خونگیری یک آزمایش قند خون ناشتا FBS از مادر گرفته می شود و یک شربت قندی حاوی ۱۰۰ یا 75 گرم به مادر داده می شود. زمان مصرف شربت را به خاطر بسپارید و بعد از یک ساعت از مصرف شربت قندی باید به محل نمونه گیری مراجعه کنید و بعد از این نمونه گیری ، شما دو بار دیگر هم نمونه گیری خواهید شد. در واقع بعد از مصرف شربت فرد سه ساعت نباید چیزی بخورد یا بنوشد و سه بار نمونه گیری می شود. در این مدت به جز آب از مصرف و جویدن آدامس و تحرک زیاد خودداری کنید و سعی کنید در محل نزدیک به آزمایشگاه بنشینید و آرامش خود را حفظ کنید زیرا که استرس بر آزمایش قند خون تاثیر گذار است.

شرایط آزمایش تحمل گلوکز

آزمایش تحمل گلوکز به ۸ الی ۱۰ ساعت ناشتایی نیاز دارد. برای راحت تر شدن تحمل این میزان ساعات برای ناشتایی توصیه می شود در صبح این آزمایش انجام شود تا ناشتایی فرد در شب بدون سختی انجام شده باشد.

محدوده ی نرمال آزمایش تحمل گلوکز:

پیشگیری و درمان دیابت حاملگی:

آن چه که مسلم است پیشگیری صد در صد دیابت حاملگی امکان ناپذیر است ولی رعایت برخی موارد در زنان باردار مخصوصا افرادی با ریسک فاکتور های بالا در ابتلا به دیابت، می تواند از بروز این بیماری تا حدود زیادی پیشگیری کند. انجام صحیح و رعایت همه نکات درخواستی پزشک و آزمایشگاه توسط فرد در هنگام انجام آزمایش قند خون دوران بارداری، تا حدود زیادی می تواند شما را از وضعیت قند خون خود با خبر سازد تا در صورت بالا بودن آن، به فکر پیشگیری و حتی درمان آن باشید.

مواردی که شما باید در هنگام انجام این آزمایش در نظر داشته باشید، اشاره می شود:

• رعایت رژیم غذایی سالم

• کاهش وزن

• تحرک و فعالیت ورزشی متعادل با در نظر گرفتن وضعیت فیزیولوژیک دوران بارداری

• حفظ آرامش و اجتناب از اضطراب و استرس

علاوه بر پیشگیری این موارد می تواند در پیشرفت درمان دیابت در دوران بارداری کمک به سزایی داشته باشد.

چند توصیه مهم برای انجام آزمایش قند خون دوران بارداری:

• آزمایش قند خون دوران بارداری کاملا بی خطر می باشد و تا به حال هیچ خطری در مورد ناشتا بودن مادر برای سلامتی جنین و مادر گزارش نشده است. بنابراین برای حفظ سلامتی خود و جنین و برای پیشگیری از عوارض دیابت حاملگی توصیه می شود، آزمایشات دوران بارداری و آزمایش قند خون، به طور کامل انجام شود.

• استرس خود را کنترل کنید چون استرس بر جواب آزمایش قند خون دوران بارداری بسیار تاثیر گذار است علاوه بر این اضطراب و استرس برای سلامتی شما و جنین مضر می باشد .

• بعضی از داروها می‌توانند سطح قند خون را تحت تاثیر قرار دهند. اگر داروی خاصی مصرف می کنید حتما پزشک را مطلع کنید.

• سن مادر در آزمایش قند خون دوران بارداری باید در برگه آزمایش یادداشت گردد. این موضوع در تشخیص و پیگیری درمان بسیار حائز اهمیت می باشد. بنابراین سن خود را به طور دقیق مشخص کنید.

در آخر، انجام آزمایش قند خون دوران بارداری به دلیل شرایط به خصوصی که دارد و اینکه فرد نمی تواند 2 یا 3 ساعت از زمان خود را صرف رفت و آمد به آزمایشگاه کند تا در نویت های تعیین شده، خون گیری انجام شود، بهترین و راحت ترین راه حل، انجام این آزمایش به صورت غیر حضوری و از طریق سایت آزمایشگاه آنلاین آنی آزما می باشد. برای انجام این کار کافیست به سایت آزمایشگاه مراجعه نمایید و پس از طی مراحل پذیرش، نسبت به تعیین زمان و مکان مد نظر خود برای خونگیری اقدام نمایید.

نمونه گیری غیر حضوری به خصوص در این آزمایش از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، زیرا اکثر خانم های باردار نمی توانند به راحتی شرایط این آزمایش را رعایت کنند و انجام چند باره خونگیری می تواند باعث افت فشار آنها شود. اما اگر فرد در محیطی مثل خانه خود باشد، به راحتی می تواند این شرایط را تحمل کرده و در تختخواب خود استراحت کند. ضمن اینکه استرس اضافی که در نتیجه آزمایش تاثیر می گذارد نیز در این روش به صورت کامل از بین می رود.

پس برای انجام آزمایشات مربوط به دوران بارداری یا سایر آزمایشات چکاپ و غربالگری و انجام نمونه برداری به صورت غیر حضوری، به سایت آزمایشگاه آنی آزما مراجعه فرمایید.