در مورد آزمایش قند خون چه می دانید

قند خون یکی از مهمترین ترکیباتی است که برای انجام متابولیسم بدن و تامین انرژی جهت انجام فعالیت های روزمره، مورد نیاز است. در نتیجه اگر میزان قند خون افت کند، ما انرژی خود را از دست داده و ضعیف می شویم اما لازم است بدانید که زیاد بودن قند خون نیز مشکل ساز خواهد شد. به همین دلیل است در مواردی لازم است آزمایش قند خون انجام شود تا سطح قند خون تشخیص داده شود. در صورتی که علائم دیابت را داشته باشید، متخصص از شما می خواهد آزمایش قند خون را انجام دهید. به طور کلی با این آزمایش می توان هر گونه انحراف قند خون از سطح نرمال را تشخیص داد. در این صورت متخصص می تواند تشخیص دقیق ترید در مورد شرایط بدنی شما داشته و در صورت ابتلا به هر نوع بیماری، درمان را شروع کند.

آزمایش قند خون برای تعیین اینکه سطح قند خون شما در محدوده سالم است یا خیر استفاده می شود. این آزمایش همچنین برای غربالگری و تشخیص دیابت و شرایط پیش دیابتی و نظارت بر روند درمان قند خون بالا (هایپرگلیسمی) یا قند خون پایین (هیپوگلیسمی) درخواست می گردد. آزمایش قند ادرار نیز برای بررسی میزان قند موجود در ادرار کاربرد دارد. برای انجام آزمایش قند خون یک نمونه خونی كه از وريد موجود در بازوی شما گرفته مي شود استفاده می گردد. بعضی اوقات از نمونه ادرار تصادفی برای بررسی مقادی رقند موجود در ادرار استفاده می شود.

آزمایش قند خون هنگامی که سن شما بیشتر از 45 سال است یا عوامل خطر ابتلا به دیابت دارید،توسط پزشک معالج شما درخواست می گردد. وقتی علائمی دارید که قند خون بالا یا پایین را نشان می دهد و همچنین در دوران بارداری از آزمایش قند خون برای بررسی مقادیر گلوکز موجود در خون شما استفاده می شود. این آزمایش همچنین هنگامی که مبتلا به دیابت هستید ، برای کنترل مقادیر قند خون شما در ساعات معینی از روز مثل قبل از صبحانه، بعد از صبحانه و همچنین ساعت 4 یا 5 بعد از ظهر مورد درخواست قرار می گیرد.

آزمایش گلوکز ادرار معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش ادرار درخواست می گردد. (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش ادرار و تست هایی که در آن مورد بررسی قرار می گیرد می توانید به مقاله آزمایش ادرار چیست و چه کاربرد هایی دارد مراجعه نمایید.)

به طور کلی ، توصیه می شود حداقل 8 ساعت قبل از انجام آزمایش قند خون ، ناشتا باشید. ناشتا بودن به این معنی است که شما قبل از انجام نمونه برداری برای انجام آزمایش به مدت معینی چیزی نخورید و چیزی ننوشید به جز آب.(شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ناشتا بودن و شرایطی که باید رعایت نمایید می توانید به مقاله ناشتا بودن چیست و چه تست هایی نیاز به ناشتایی دارند، مراجعه فرمایید).

برای مبتلایان به دیابت ، سطح گلوکز اغلب در حین ناشتا و بعد از خوردن غذا و صبحانه بررسی می شود تا بهترین کنترل دیابت را انجام دهید. برای آزمایشات تصادفی ، به موقع و بعد از وعده های غذایی گلوکز ، دستورالعمل پزشک خود را دنبال کنید.

در آزمایش قند خون چه چیزی مورد بررسی قرار می گیرد؟

گلوکز منبع انرژی اصلی سلول های بدن و تنها منبع انرژی مغز و سیستم عصبی است. یک منبع پایدار برای استفاده باید در دسترس باشد و سطح نسبتاً ثابت گلوکز در خون باید حفظ شود. چند پروتکل مختلف ممکن است برای ارزیابی سطح گلوکز در خون استفاده شود. بعضی اوقات ممکن است گلوکز موجود در ادرار آزمایش شود.

در هنگام هضم ، کربوهیدرات موجود میوه ها، سبزیجات، نان و دیگر منابع غذایی به گلوکز (و سایر مواد مغذی) تجزیه می شوند. این مواد توسط روده کوچک جذب می شوند و در بدن گردش می کنند. استفاده از گلوکز برای تولید انرژی به انسولین بستگی دارد ، هورمونی که توسط پانکراس ایجاد می شود. انسولین انتقال گلوکز به سلولهای بدن را تسهیل می کند و کبد را جهت ذخیره انرژی اضافی به صورت گلیکوژن برای ذخیره کوتاه مدت و یا به عنوان تری گلیسیرید در سلول های چربی (بدن) هدایت می کند.

به طور معمول ، قند خون پس از غذا اندکی افزایش می یابد و انسولین در جواب از طریق لوزالمعده به داخل خون رها می شود و مقدار آن مطابق با اندازه و محتوای وعده غذایی است. با حرکت گلوکز به داخل سلول و متابولیزه شدن ، سطح قند خون کاهش می یابد و لوزالمعده با این کاهش واکنش نشان می دهد و سپس آزاد سازی انسولین را متوقف می کند.

اگر سطح گلوکز خون خیلی پایین بیفتد ، مثلاً در بین وعده های غذایی یا بعد از تمرین شدید ، گلوکاگون (هورمون پانکراس دیگری) ترشح می شود تا به کبد القا شود تا مقداری گلیکوژن را به گلوکز برگرداند و سطح قند خون را بالا ببرد. اگر مکانیسم بازخورد گلوکز و انسولین به درستی کار کند ، میزان گلوکز موجود در خون نسبتاً پایدار می ماند. اگر این تعادل مختل شود و سطح گلوکز در خون بالا رود ، بدن سعی می کند تعادل را هم با افزایش تولید انسولین و هم با از بین بردن گلوکز اضافی در ادرار ، بازگرداند.

چندین شرایط مختلف وجود دارد که ممکن است تعادل بین گلوکز و هورمون های لوزالمعده را مختل کند و در نتیجه گلوکز خون بالا یا پایین باشد. شایع ترین علت آن دیابت است. دیابت گروهی از اختلالات مرتبط با تولید ناکافی انسولین و یا مقاومت در برابر اثرات انسولین است. افراد مبتلا به دیابت درمان نشده قادر به پردازش و استفاده طبیعی از گلوکز نیستند. کسانی که قادر به تولید انسولین کافی یا موثر نیستند (و به طور معمول اتوآنتی بادی دیابت هستند) مبتلا به دیابت نوع 1 هستند.

کسانی که در برابر انسولین مقاوم هستند و ممکن است قادر به تولید مقادیر کافی از آن نباشند ، ممکن است دچار دیابت نوع 1 یا دیابت نوع 2 شوند. تغییرات شدید و حاد در قند خون ، چه زیاد و چه کم ، می تواند تهدید کننده زندگی باشد ، باعث نارسایی اندام ، آسیب مغزی ، اغما و در موارد شدید منجر به مرگ می شود. سطح قند خون به صورت مزمن باعث ایجاد صدمات پیش رونده در اعضاء بدن مانند کلیه ها ، چشم ها ، قلب و عروق خونی و اعصاب می شود. هیپوگلیسمی مزمن می تواند منجر به آسیب مغزی و عصبی شود.

برخی از خانم ها ممکن است به دیابت حاملگی مبتلا شوند ، یعنی قند خون که در دوران بارداری رخ می دهد. در صورت عدم درمان ، این امر می تواند باعث شود این مادران نوزادانی بزرگ به دنیا بیاورند که ممکن است سطح گلوکز آنها پایین باشد. زنانی که به دیابت حاملگی مبتلا شده اند ممکن است به دیابت مبتلا نشوند. از آزمایش قند خون در دوران بارداری برای بررسی دیابت بارداری استفاده می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد دیابت بارداری می توانید به مقاله آزمایش بارداری مراجعه فرمایید.)

برای انجام آزمایش قند خون چه نمونه ای جمع آوری می شود؟

با وارد کردن یک سوزن به داخل رگ در بازو ، نمونه خون گرفته می شود. بعضی اوقات برای بررسی گلوکز ادرار نمونه ادرار تصادفی جمع آوری می شود. برای انجام آزمایش تحمل گلوکز یک نمونه خون ناشتا از فرد گرفته می شود و سپس به میزان 75 یا 75 گرم گلوکز به فرد داده می شود تا آن را در آب حل کرده و بنوشد. سپس در فواصل زمانی 1 و 2 و 3 ساعت بعد از خوردن محلول نمونه خون از فرد گرفته می شود تا آزمایش قند خون در این فواصل اندازه گیری شود.

از آزمایش قند خون چه استفاده هایی می شود؟

آزمایش قند خون در موارد زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

تشخیص قند خون بالا (هایپرگلیسمی) و قند خون پایین (هیپوگلیسمی)

غربالگری دیابت در افرادی که قبل از بروز علائم این بیماری در معرض خطر هستند. در بعضی موارد ، ممکن است علائم اولیه دیابت وجود نداشته باشد. بنابراین غربالگری می تواند برای کمک به شناسایی آن و اجازه درمان قبل از بدتر شدن شرایط یا ایجاد عوارض مفید باشد.

به تشخیص بیماری دیابت ، شرایط پیش دیابت و دیابت حاملگی کمک می کند

سطح گلوکز را در افرادی که به دیابت مبتلا هستند نظارت می کند

بسته به هدف ، ممکن است از چندین پروتکل آزمایش مختلف برای ارزیابی سطح قند خون استفاده شود.

غربالگری و تشخیص

آزمایش های زیر ممکن است برای غربالگری و تشخیص دیابت نوع 1 ، تیپ 2 یا پیش دیابت استفاده شود. اگر نتیجه غربالگری اولیه یکی از آزمایشات غیر طبیعی باشد ، آزمایش در روز دیگر تکرار می شود. برای تأیید تشخیص دیابت ، نتیجه تکرار نیز باید غیر طبیعی باشد.

گلوکز ناشتا (آزمایش قند خون ناشتا ، FBG) – این آزمایش میزان گلوکز خون را بعد از ناشتا بودن برای حداقل 8 ساعت اندازه گیری می کند.

تست تحمل گلوکز 2 ساعته (GTT) – برای این آزمایش ، فرد دارای تست قند خون ناشتا (انجام شده در بالا) است ، سپس فرد نوشیدنی حاوی 75 گرم گلوکز می نوشد. نمونه خون دیگری 2 ساعت بعد از نوشیدن گلوکز کشیده می شود. این پروتکل بدن فرد را برای پردازش گلوکز “به چالش می کشد”. به طور معمول ، سطح قند خون بعد از نوشیدن این محلول بالا می رود و لوزالمعده را تحریک می کند تا انسولین را در جریان خون آزاد کند. انسولین اجازه می دهد تا گلوکز توسط سلول ها گرفته شود.

با گذشت زمان ، سطح قند خون دوباره کاهش می یابد. هنگامی که فرد قادر به تولید انسولین کافی نیست یا سلول های بدن در مقابل اثرات آن مقاومت می کنند (مقاومت به انسولین) ، در نتیجه گلوکز کمتری از خون به سلول ها منتقل می شود و سطح قند خون بالا باقی می ماند.

آزمایش متفاوتی به نام هموگلوبین A1c ممکن است به عنوان جایگزینی برای آزمایش قند خون برای غربالگری و تشخیص استفاده شود. (برای اطلاعات بیشتر به مقاله آزمایش هموگلوبین A1c مراجعه کنید.)

آزمایش قند خون همچنین برای غربالگری زنان باردار برای دیابت حاملگی بین هفته 24 و 28 بارداری انجام می شود.

تست تحمل گلوکز یک ساعته(OGTT). بعد از اندازه گیری سطح گلوکز ناشتا ، به فرد مقدار 75 گرم گلوکز برای نوشیدن داده می شود و میزان گلوکز وی در 1 ساعت و 2 ساعت پس از مصرف محلول اندازه گیری می شود. برای تشخیص فقط باید یکی از این مقادیر بالاتر از یک مقدار نرمال باشد.

آزمایش دو مرحله ای

آزمایش چالش گلوکز را به عنوان غربالگری انجام دهید: به یک زن مقدار 50 گرم گلوکز برای نوشیدن داده می شود و میزان قند خون وی پس از 1 ساعت اندازه گیری می شود.

اگر آزمایش چالش غیر طبیعی است ، یک تست تحمل گلوکز خوراکی 3 ساعته انجام دهید. بعد از اندازه گیری سطح گلوکز ناشتا به فرد ، مقدار 100 گرم گلوکز به او داده می شود و گلوکز آن در فواصل زمانی معین سنجیده می شود. اگر حداقل دو سطح گلوکز در آزمایش ناشتا ، 1 ساعت ، 2 ساعت یا 3 ساعت بالاتر از حد معینی باشد ، پس از آن تشخیص دیابت حاملگی انجام می شود.

آزمایش قند خون همچنین برای بررسی زنانی که 6-12 هفته پس از زایمان نوزاد خود برای تشخیص دیابت پایدار ، به دیابت حاملگی مبتلا شده اند ، آزمایش می شود.

پزشک شما ممکن است آزمایش گلوکز ادرار را همراه با آزمایش قند خون درخواست کند. آزمایش گلوکز ادرار یک ابزار غربالگری است ، اما برای تشخیص یا نظارت کافی حساس نیست. آزمایش های دیگر ، مانند آنتی بادی های دیابت ، انسولین و پپتید C ممکن است بعضاً به همراه این آزمایش ها انجام شود تا به تعیین علت سطح گلوکز غیر طبیعی ، تمایز بین دیابت نوع 1 و نوع 2 و ارزیابی انسولین کمک کند.

آزمایش قند خون چه زمانی سفارش داده می شود؟

غربالگری دیابت و آزمایش قند خون وقتی فرد در سن 45 سالگی یا مسن تر است یا فرد در هر سنی دارای عوامل خطر است باید انجام شود. نمونه هایی از عوامل خطر شامل موارد زیر است:

• اضافه وزن ، چاقی یا از نظر جسمی غیرفعال هستید
• یک فرد نزدیک (درجه یک) با دیابت
• زنی که نوزادی را با وزن بیش از 9 پوند یا سابقه دیابت بارداری تحویل داده است
• زنی با سندرم تخمدان پلی کیستیک است
• فشار خون بالا (فشار خون بالا) یا مصرف دارو برای فشار خون بالا
• سطح کلسترول HDL پایین (کمتر از 35mg / dl یا 0.90 mmol / L) و یا سطح تری گلیسیرید بالا (بیش از 250 میلی گرم در لیتر) یا 2.82
• mmol / L)A1c برابر یا بالاتر از 5.7٪
• شرایط پیش دیابتی مشخص شده توسط آزمایش قبلی
• تاریخچه بیماری های قلبی و عروقی (CVD)

اگر نتیجه آزمایش غربالگری در آزمایش قند خون در حد طبیعی باشد ، ADA توصیه می کند ظرف 3 سال مجدداً آزمایش شوید ، در حالی که USPSTF آزمایش سالانه را توصیه می کند. افراد مبتلا به پیش دیابت ممکن است با آزمایش سالانه کنترل شوند.

در صورت وجود علائم و نشانه های قند خون بالا،آزمایش قند خون نیز ممکن است انجام شود مانند:

• افزایش تشنگی ، معمولاً همراه با تکرر ادرار
• خستگی
• تاری دید
• زخم ها یا عفونت هایی که دیر خوب می شوند

یا علائم قند خون پایین ، مانند:

• تعریق
• گرسنگی
• لرزیدن
• اضطراب
• گیجی
• تاری دید

افراد دیابتی اغلب لازم است تا حداكثر چند بار در روز قند خود را بررسی كنند تا سطح گلوكز را تحت نظر داشته باشند و گزینه های درمانی را طبق دستور پزشك خود تعیین كنند. ارائه دهنده خدمات بهداشتی ممکن است سطح گلوکز خون را به صورت دوره ای در کنار آزمایش های دیگر مانند A1c برای کنترل میزان گلوکز به مرور زمان سفارش دهد.

زنان باردار معمولاً بین هفته های 24 و 28 بارداری خود به دلیل دیابت بارداری با آزمایش قند خون مورد معاینه قرار می گیرند ، مگر اینکه آنها علائم زودرس داشته باشند یا با بارداری قبلی دچار دیابت حاملگی شده باشند. ADA می گوید ، مادر باردار اگر در معرض خطر دیابت نوع 2 (دیابت آشکار) باشد ، در اوایل بارداری مورد آزمایش قرار می گیرد. هنگامی که یک زن مبتلا به دیابت حاملگی نوع 1 ، نوع 2 یا حاملگی است ، پزشک معالج وی معمولاً در طول بقیه دوران بارداری و بعد از زایمان میزان گلوکز را برای نظارت بر وضعیت فرد سفارش می دهد.

اگر شما نیز تمایل دارید آزمایش قند خون را در منزل خود و بدون مراجعه حضوری و در معرض آلودگی قرار گرفتن انجام دهید، می توانید به سایت آنی آزما مراجعه کرده و پس از پر کردن فرم پذیرش، نسبت به انجام آزمایش در منزل با رعایت کلیه پروتکل های بهداشتی اقدام خواهد شد.