آزمایش قند خون به دو بخش آزمایش قند خون ناشتا و آزمایش قند خون تصادفی تقسیم می شود. آزمایش قند خون ناشتا با نام fasting blood glucose شناخته می شود و قدم اول برای بررسی میزان گلوکز خون به شمار می رود. برای بررسی میزان قند خون ناشتا باید فاصله آخرین وعده غذایی یا نوشیدنی شما با آزمایش خون حداقل 8 ساعت باشد.  این آزمایش یکی از مهم‌ترین تست‌ها برای تشخیص دیابت یا پیش‌دیابت محسوب می‌شود. اگر به دیابت نوع یک مبتلا باشید، در برخی شرایط از شما خواسته می شود که پیش از مصرف دوز صبحانه انسولین آزمایش قند خون را انجام دهید.

Random Blood Glucose (قند خون تصادفی) چیست؟

قند خون تصادفی (Random Blood Glucose) آزمایشی است که برای اندازه‌گیری سطح گلوکز خون در هر زمان از شبانه‌روز، بدون نیاز به ناشتایی یا آمادگی قبلی، به‌کار می‌رود. این تست به‌ویژه برای ارزیابی سریع قند خون یا بررسی اولیه احتمال ابتلا به دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی‌ که میزان قند خون بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد و علائم بالینی دیابت نیز مشاهده شود، انجام آزمایش‌های تکمیلی مانند قند خون ناشتا یا تست تحمل گلوکز توصیه می‌شود. به‌دلیل سهولت و سرعت اجرا، این آزمایش یکی از روش‌های پرکاربرد در پایش اولیه قند خون به‌شمار می‌رود.

تفاوت آزمایش fasting blood glucose  و قند خون تصادفی

ویژگی قند خون ناشتا (Fasting) قند خون تصادفی (Random)
شرایط انجام پس از 8–12 ساعت ناشتایی هر زمان، حتی بعد از غذا
کاربرد اصلی تشخیص دیابت و پیش‌دیابت بررسی فوری یا کنترل دیابت
دقت در تشخیص بالا متوسط، وابسته به شرایط فرد
نیاز به آمادگی خاص بله (ناشتایی) خیر

آزمایش Fasting Blood Sugar چیست؟

اصطلاحات Fasting Blood Glucose و Fasting Blood Sugar هر دو به یک مفهوم اشاره دارند و تفاوتی از نظر علمی یا عملکردی با یکدیگر ندارند. تفاوت این دو اصطلاح صرفاً در نوع کاربرد آن‌هاست؛ به‌گونه‌ای که «Fasting Blood Glucose» بیشتر در متون علمی و تخصصی و «Fasting Blood Sugar» در مکالمات عمومی یا منابع آموزشی رایج‌تر است.

آیا مادران باردار به آزمایش fasting blood glucose نیاز دارند؟

سلامتی مادران تأثیر مستقیم روی روند رشد جنین و سلامت نوزاد دارد و یکی از خطراتی که مادران باردار را تهدید می کند، دیابت بارداری است. به مادران باردار توصیه می شود که حتی بدون مشاهده علائم ابتلا به دیابت برای انجام آزمایش fasting blood glucose در بارداری اقدام کنند تا از سلامتی خود و فرزندشان اطمینان پیدا کنند. با توجه به شرایط بارداری و میزان سلامتی مادر، پزشک متخصص فواصل زمانی آزمایش قند خون ناشتا در بارداری را تعیین می کند.

اهمیت آزمایش fasting blood glucose در بارداری
اهمیت آزمایش fasting blood glucose در بارداری

تفسیر آزمایش قند خون ناشتا یا fasting blood glucose

سطح قند خون در جواب آزمایش قند خون با اعداد تعیین می شود و شما می توانید با مقایسه اینکه شاخص عددی fasting blood glucose چیست و در برگه آزمایش شما چه میزانی را نشان می دهد، سلامتی یا بیماری خود را شناسایی کنید. قند خون با واحد میلی گرم در دسی لیتر اندازه گیری می شود و میزان نرمال fbs هر عددی کمتر از 99 است.

زمانی که سطح گلوکز خون شما در محدوده 100 الی 125 میلی گرم در دسی لیتر قرار داشته باشد، سطح قند خون شما از حالت نرمال و طبیعی بالاتر است؛ ولی به اندازه کافی بالا نیست که دیابت در نظر گرفته شود. به این وضعیت پیش دیابت می گویند و شما با پیشگیری و اصلاح سبک زندگی می توانید قند خون را به حالت طبیعی باز گردانید و از ابتلا به دیابت جلوگیری کنید.

اگر در آزمایش گلوکز ناشتا سطح گلوکز خون شما بالاتر از 126 میلی گرم در دسی لیتر باشد، نشان دهنده قند خون بالا است و این مورد نشانه اصلی بیماری دیابت محسوب می شود. در این حالت امکان دارد پزشک برای شما انجام آزمایش قند تصادفی یا تست تحمل گلوکز خوراکی را تجویز کند؛ همین طور احتمال دارد که برای اطمینان بیشتر، آزمایش مجدد برای شما نوشته شود. اگر در آزمایش های بعدی جواب آزمایش قند خون نرمال باشد، خوشبختانه شما مبتلا به دیابت نیستید؛ در غیر این صورت باید زیر نظر پزشک مصرف دارو را آغاز کنید.

تفسیر جواب آزمایش قند خون ناشتا
تفسیر جواب آزمایش قند خون ناشتا

راهنمای خواندن جواب آزمایش

برگه آزمایش سه ستون دارد که در ستون اول از سمت چپ، نام شاخص مورد نظر نوشته می شود. برای قند خون ناشتا باید در برگه جواب آزمایش خون به دنبال حروف اختصاری FBS باشید. این حروف مخفف عبارت fasting blood glucose هستند و برای قند خون ناشتا مورد استفاده قرار می گیرند.

ستون میانی مقدار گلوکز موجود در خون شما را با اعداد نشان می دهد که در بخش قبل مقدار نرمال آن را مطرح کرده ایم. اگر هنگام بررسی برگه جواب آزمایش این مقادیر را فراموش کرده اید، در ستون سمت راست می توانید مقادیر نرمال قند خون را مشاهده کنید.

آزمایش قند خون ناشتا در منزل
آزمایش قند خون ناشتا در منزل

آزمایش قند خون ‌‌ناشتا در منزل یا محل کار با کمک آنی آزما

در این مقاله به بررسی تفاوت های میان آزمایش خون ناشتا و آزمایش خون تصادفی پرداختیم و به این سؤال پاسخ دادیم که fasting blood glucose چیست و چه اهمیتی دارد. این آزمایش برای افرادی تجویز می شود که مبتلا به بیماری دیابت هستند یا علائمی دارند که امکان ابتلا آن ها به بیماری دیابت را بالا می برد. برای افرادی که هیچ نشانه ای از بیماری ندارند ولی برای اطمینان از سلامتی بدن خود به سراغ آزمایش خون می روند نیز آزمایش قند خون ناشتایی تجویز می شود.

زندگی پر مشغله امروزی رسیدگی به سلامتی را سخت می کند. ساعت های طولانی انتظار کشیدن در صف آزمایشگاه بیمارستان ها یا درمانگاه ها باعث بی توجهی بسیاری از افراد به سلامتی شان می شود. آنی آزما با در نظر گرفتن اهمیت آزمایش های دوره ای در حفظ سلامتی و با ارزش بودن سلامتی هم میهنان ارجمند، چاره ای اندیشیده است. در آنی آزما می توانید با ثبت سفارش، در محل انتخاب خودتان (منزل یا محل کار) آزمایش قند خون ناشتا را انجام دهید. برای دریافت اطلاعات بیشتر با استفاده از راه های ارتباطی موجود روی سایت با کارشناسان ما در آنی آزما تماس بگیرید.