چرا آزمایش هپاتیت C مهم است؟

آزمایش هپاتیت C تحت عنوان آزمایش بار ویروس هپاتیت C نیز شناخته می شود. متاسفانه این ویروس بسیار خطرناک بوده و به یکی از اندام های حساس بدن یعنی کبد آسیب وارد می کند. هر گونه آسیب به کبد می تواند منجر به مرگ انسان شود. اما چگونه می توان مطمئن شد هپاتیت C در بدن وجود دارد؟ برای تشخیص این ویروس در بدن، آزمایش هپاتیت C انجام می شود. زمانی که ویروس وارد بدن می شود، تولید آنتی بادی شروع خواهد شد. لذا این آزمایش از طریق اندازه گیری سطح آنتی بادی مختص ویروس هپاتیت C م تواند ابتلای شما با این میکروارگانیسم را تشخیص دهد. دقت داشته باشیدکه با رویت کوچکترین علامت از این ویروس باید به متخصص مراجعه نمایید تا قبل از درگیری بیش از اندازه به و قبل از اینکه زمان از دست برود، درمان آغاز شود.

آزمایش هپاتیت C که با عناوینی مثل آزمایش HCV یا بار ویروس هپاتیت C نیز شناخته می شود برای بررسی آنتی بادی های تولید شده علیه این ویروس و یا ماده ژنتیکی این ویروس در نمونه خون انجام می گیرد. آزمایش هپاتیت C برای غربالگری و تشخیص ویروس هپاتیت C (HCV) و نظارت بر درمان عفونت استفاده می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد هپاتیت و انواع ویروس ایجاد کننده هپاتیت می توانید به مقاله آزمایش هپاتیت چیست مراجعه فرمایید.) از این آزمایش برای غربالگری افرادی که احتمال دارد به ویروس هپاتیت C مبتلا شده باشند استفاده می شود.

آزمایش هپاتیت C همچنین برای تشخیص احتمال ابتلای فرد به این ویروس در صورتی که در معرض ویروس هپاتیت C گرفته باشد و کارهایی مانند تماس با خون آلوده داشته باشد یا علائمی در ارتباط با بیماری کبدی داشته باشد، استفاده می شود. برای انجام این آزمایش یک نمونه خون وریدی مورد نیاز است. شما می توانید این آزمایش را در آزمایشگاه آنلاین آنی آزما و به صورت غیر حضوری و آزمایش در منزل انجام دهید. هیچ آمادگی خاصی برای انجام این آزمایش مورد نیاز نیست.

در آزمایش هپاتیت C چه چیزی بررسی می شود؟

هپاتیت C (HCV) ویروسی است که باعث عفونت کبد می شود که با التهاب و آسیب کبد مشخص می شود. آزمایش هپاتیت C گروهی از آزمایشات است که برای یافتن، تشخیص و نظارت بر درمان عفونت ویروسی هپاتیت C انجام می شود. رایج ترین آزمایش برای HCV به دنبال آنتی بادی در خون است که در پاسخ به عفونت HCV تولید می شود. آزمایش های دیگر وجود RNA ویروسی ، مقدار RNA ویروسی موجود را مشخص می کند یا زیرگروه خاص ویروس را تعیین می کند.

هپاتیت C یکی از پنج ویروس هپاتیت است که تاکنون شناسایی شده است ، سایر ویروس های هپاتیت، A ، B ، D و E هستند که عامل دیگر بیماری های مرتبط با این ویروس هستند. HCV با قرار گرفتن در معرض خون آلوده گسترش می یابد، در درجه اول اگرچه استفاده از سوزن مشترک توسط مصرف کنندگان مواد مخدر باعث گسترش بیماری می شود، همچنین با به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی آلوده به خون مانند تیغ ، از طریق رابطه جنسی با فرد آلوده ، از طریق قرار گرفتن در معرض ویروس در مشاغل پزشکی نیز ممکن است این بیماری انتقال یابد. هپاتیت C همچنین ممکن است از مادر آلوده به نوزاد در هنگام زایمان نیز منتقل شود.

قبل از اینکه آزمایش هپاتیت C در دهه 1990 در دسترس قرار بگیرد، HCV اغلب با انتقال خون منتقل می شد. اگرچه HCV به اندازه هپاتیت B مسری نیست ، در حال حاضر هیچ واکسنی برای جلوگیری از عفونت وجود ندارد. عفونت هپاتیت C یکی از دلایل عمده بیماری مزمن کبدی در ایران است.

بسیاری از کسانی که به این بیماری مبتلا شده اند هیچ علائمی ندارند و از بیماری خود آگاهی ندارند. عفونت حاد HCV ممکن است باعث علائم غیر خفیف خاص تا خفیف شود ، و عفونت مزمن ممکن است یک یا دو دهه بی سر و صدا باقی بماند قبل از اینکه صدمه کافی به کبد و بر عملکرد کبد وارد شود.

عفونت های هپاتیت C باعث افزایش خطر ابتلا به برخی از بیماری های جدی دیگر می شود. از جمله:

– حدود 75-85٪ به عفونت مزمن HCV مبتلا می شوند.

– در حدود 5-20٪ در طی 20 سال به سیروز مبتلا می شوند. پیش بینی های اخیر نشان می دهد که تقریباً 45٪ سرانجام دچار سیروز می شوند.

– HCV در حدود 1-5٪ از مبتلایان مزمن که به سیروز یا سرطان کبد مبتلا می شوند باعث مرگ می شود.

آنتی بادی های مورد بررسی در آزمایش هپاتیت C برای غربالگری افراد در مورد این عفونت استفاده می شود، از جمله، به عنوان مثال، افرادی که علائم و نشانه هایی ندارند اما دارای عوامل خطر هستند، افرادی که علائم مرتبط با هپاتیت یا بیماری کبد دارند یا افرادی که در معرض ویروس هستند.

از آنجا که آزمایش آنتی بادی می تواند در اکثر افراد مثبت باقی بماند حتی اگر عفونت را پاک کرده باشید ، آزمایش آنتی بادی مثبت توسط آزمایش RNA هپاتیت C انجام می شود که مواد ژنتیکی ویروس را تشخیص می دهد. نتیجه مثبت در آزمایش RNA بدین معنی است که ویروس وجود دارد ، عفونت برطرف نشده است و ممکن است فرد به درمان نیاز داشته باشد. آزمایش ژنوتیپ هپاتیت C تعیین می کند که کدام ویروس در بدن شما موجود است و این کار در جهت کمک به درمان بیماری بسیار مفید است.

پزشکان متخصص ممکن است یک پانل کبدی را برای بررسی این بیماری سفارش دهند که گروهی از آزمایش های خونی است که به ارزیابی سلامت کبد کمک می کنند. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایشات پنل کبدی و تست هایی که در این پنل وجود دارد و همچنین تفسیر نتایج آن می توانید به مقاله آزمایش های کبدی و تفسیر نتایج آن مراجعه فرمایید.)

آزمایش هپاتیت C چگونه استفاده می شود؟

آزمایش هپاتیت C برای غربالگری و تشخیص عفونت ویروس هپاتیت C (HCV) ، و جهت هدایت درمانی و یا نظارت بر درمان عفونت HCV استفاده می شود.

آزمایش آنتی بادی HCV برای غربالگری فرد از نظر ابتلای گذشته و عفونت فعلی استفاده می شود. این آزمایش وجود آنتی بادی های موجود در ویروس را تشخیص می دهد و این نشانگر قرار گرفتن در معرض HCV است. آزمایش هپاتیت C نمی تواند تشخیص دهد که آیا فرد مبتلا به عفونت HCV فعال یا قبلی است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اگر تست “ضعیف باشد” ، ممکن است یک جواب مثبت کاذب باشد.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می کند که کلیه تست های مثبت آنتی بادی توسط آزمایش HCV RNA انجام شود که RNA ویروسی را در خون تشخیص می دهد تا مشخص شود فرد مبتلا به عفونت فعال است یا خیر.

آزمایش آنتی بادی HCV ممکن است به عنوان بخشی از پانل تشخیص عفونت حاد ویروس هپاتیت انجام شود تا مشخص شود کدام یک از رایج ترین ویروس های هپاتیت باعث علائم یک فرد می شود.

آزمایش های زیر ممکن است برای تشخیص عفونت فعلی و راهنمایی و نظارت بر درمان استفاده شود:

آزمایشات RNA برای HCV:

تست RNA در آزمایش هپاتیت C: به صورت کمی (بار ویروسی HCV) تعداد ذرات RNA ویروسی را در خون تشخیص داده و اندازه گیری می کند. این آزمایش ممکن است برای تأیید وجود ویروس و تشخیص عفونت فعال مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش های بار ویروسی نیز قبل و در طول درمان استفاده می شود تا با مقایسه میزان ویروس قبل و حین درمان به تعیین پاسخ به درمان کمک کند.

تست RNA در آزمایش هپاتیت C: به صورت کیفی برای تمایز بین عفونت فعلی یا گذشته استفاده می شود. در صورت یافتن RNA ویروسی HCV به عنوان “مثبت” یا “شناسایی شده” گزارش می شود. در غیر این صورت ، نتیجه آزمایش به صورت “منفی” یا “کشف نشده” خواهد بود. این تست اغلب استفاده نمی شود.

از ژنوتیپ ویروسی برای تعیین نوع یا ژنوتیپ موجود در HCV موجود برای کمک به درمان این بیماری استفاده می شود. 5 نوع عمده HCV و بیش از 50 زیرگروه شناسایی شده است. داروهای انتخاب شده برای معالجه تا حدودی به ژنوتیپ HCV آلوده در یک فرد بستگی دارد.

آزمایش هپاتیت C چه زمانی درخواست داده می شود؟

CDC غربالگری را برای عفونت HCV با تست آنتی بادی در آزمایش هپاتیت C در افراد زیر توصیه می کند:

• افرادی که داروهای غیرقانونی تزریق کرده اند
• اخیرا نمونه خون یا فرآورده های خونی کنترل نشده به آن ها تزریق شده باشد
• اگر دیالیز طولانی مدت داشته است
• کودکانی که از زنان دارای HCV مثبت متولد شده اند
• خون کسی که مبتلا به هپاتیت C است با فرد مورد نظر تماس داشته است
• در کادر درمان یا کارکنان ایمنی که دچار نیدل استیک یا فرو رفتن سر سوزن در پوست شده اند، یا اجسام نوک تیز در پوست آن ها فرو رفته است که ممکن است آلوده بوده باشد، و یا قرار گرفتن مخاط در معرض خون HCV مثبت، هستند
• علائمی از بیماری مزمن کبد داشته باشید
• HIV داشته باشید

خطر فعلی انتقال عفونت HCV از طریق خون تزریق شده در حدود یک مورد در هر دو میلیون واحد خون انتقال یافته است. تست آنتی بادی آزمایش هپاتیت C ممکن است وقتی شخصی به عنوان مثال نتایج غیر طبیعی در آزمایش پنل کبد خود داشته باشد یا علائم و نشانه های مرتبط با هپاتیت داشته باشد، انجام شود. در این موارد ، ممکن است به عنوان بخشی از پانل حاد هپاتیت انجام شود.

در بیشتر افرادی که به تازگی مبتلا به HCV شده اند، علائم یا نشانه ها آنقدر خفیف هستند که بندرت فرد را مجبور می کند به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مراجعه کند و از نظر HCV آزمایش شود. با این وجود ، در حدود 10-20٪ از افراد ممکن است علائم و نشانه هایی مانند خستگی ، درد در ناحیه شکم ، کاهش اشتها و زردی را تجربه کنند.

هنگامی که آزمایش آنتی بادی برای تأیید عفونت فعال مثبت باشد، آزمایش HCV RNA یا بار ویروسی به عنوان آزمایش پیگیری سفارش داده می شود. در صورت مثبت بودن آزمایش آنتی بادی HCV ، برخی آزمایشگاه ها به طور خودکار این آزمایش را انجام می دهند.

تعیین ژنوتیپ HCV هنگامی انجام می شود که فرد به عفونت HCV مبتلا شده و اغلب قبل از شروع درمان جهت انتخاب روش درمانی، درخواست داده می شود.

آزمایش بار ویروسی HCV ممکن است در شروع درمان ، به صورت دوره ای برای نظارت بر پاسخ به درمان و پس از اتمام درمان جهت ارزیابی اثر بخشی آن درخواست داده شود.

تفسیر نتایج آزمایش هپاتیت C

آزمایش آنتی بادی HCV به طور معمول “مثبت” یا “منفی” گزارش می شود.

در صورت وجود ویروس ، نتایج آزمایش بار ویروس HCV به صورت عدد گزارش می شود. اگر هیچ ویروس وجود نداشته باشد یا مقدار ویروس برای تشخیص خیلی کم باشد ، نتیجه اغلب به صورت “منفی” یا “کشف نشده” گزارش می شود.

تفسیر تست غربالگری و پیگیری آزمایش هپاتیت C در جدول زیر نشان داده شده است. به طور کلی ، اگر آزمایش آنتی بادی HCV مثبت باشد ، فرد آزمایش شده آلوده در نظر گرفته می شود و یا احتمالاً در بعضی از موارد به هپاتیت C آلوده هستید. اگر آزمایش HCV RNA مثبت باشد ، فرد مبتلا به عفونت فعلی است. اگر هیچ ویروس RNA ویروسی HCV تشخیص داده نشود ، آنگاه فرد یا عفونت فعال ندارد و یا ویروس به تعداد بسیار کمی وجود دارد.

برای اهداف نظارتی ، بار ویروسی HCV (مقدار کمی HCV RNA) می تواند نشان دهد که آیا درمان موثر است یا خیر. بالا بودن یا افزایش بار ویروسی ممکن است نشانه عدم موفقیت در درمان باشد ، در حالی که بار ویروس کم ، کاهش یا غیر قابل کشف بودن ویروس ممکن است دلالت بر کارآیی روش درمانی شما داشته باشد.

درمان موفقیت آمیز باعث کاهش 99٪ یا بیشتر بار ویروسی به زودی پس از شروع درمان (در اوایل هفته 2-4) می شود و معمولاً پس از اتمام درمان منجر به بار ویروس غیر قابل کشف می شود. طبق رهنمودهای انجمن آمریكا برای مطالعه بیماری های كبدی و انجمن بیماری های عفونی آمریكا ، بار ویروس غیر قابل کشف در خون یك بیمار تحت درمان 12 هفته پس از پایان درمان به این معنی است كه عفونت HCV به درمان پاسخ داده است.

نتایج تست ژنوتیپی در آزمایش هپاتیت C مشخص می کند که چه گونه ای از HCV در فرد وجود دارد و به راهنمایی انتخاب دارو و طول درمان کمک می کند. درمان ممکن است بسته به عوامل مختلفی از جمله ژنوتیپ HCV و سلامت کبد فرد متفاوت باشد.

انجام آزمایش هپاتیتC به صورت نمونه برداری در منزل و انجام آزمایش در منزل در دسترس شماست. برای این کار کافیست فقط به سایت آنی آزما مراجعه کرده و پس از تعیین مکان و زمان نمونه برداری با رعایت کلیه پروتکل های ایمنی و بهداشتی، آزمایش شما در کوتاه ترین زمان و با بالاترین کیفیت انجام شود.