سونوگرافی داپلر یک آزمایش غیر تهاجمی است که می تواند برای تخمین جریان خون از طریق رگ های خونی با تابش امواج صوتی با فرکانس بالا (اولتراسوند) از گلبول های قرمز در گردش استفاده شود.
سونوگرافی داپلر از امواج صوتی برای تولید تصاویری از خون در حال حرکت در سیستم گردش خون شما استفاده می کند. این تصاویر جهت و سرعت جریان خون را در شریانها یا رگهای شما نشان میدهند. آنها همچنین جریان خون را در قلب شما نشان می دهند. نتایج سونوگرافی داپلر به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کمک می کند تا مشکلات قلب و عروق خونی شما را شناسایی کنند. برای درک بهتر عملکرد این روش، آشنایی با تفاوت سونوگرافی داپلر و معمولی میتواند مفید باشد، زیرا هر یک کاربردهای خاص خود را در پزشکی دارند.
موارد استفاده از سونوگرافی داپلر
سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون در رگها و شناسایی اختلالات گردش خون بهکار میرود. این نوع سونوگرافی در شرایط زیر کاربرد دارد:
- بررسی سلامت جنین و جفت در دوران بارداری
- ارزیابی خونرسانی به مغز، قلب، کلیهها و اندامها
- تشخیص لخته خون (ترومبوز) در سیاهرگها
- بررسی تنگی یا گرفتگی عروق
- کنترل وضعیت بیماران قلبی، دیابتی یا با فشار خون بالا
- بررسی عملکرد عروق خونی پس از جراحی یا پیوند
- باریک شدن شریان ها یا سیاهرگ ها.
- صدمات رگ های خونی
- نارسایی مزمن وریدی (CVI).
- خون رسانی به اندام پیوندی (مانند کلیه، کبد یا پانکراس)
- علل عروق کلیوی فشار خون بالا
- تومور در رگ های خونی
انواع سونوگرافی داپلر
سونوگرافی که اولتراسوند نیز نامیده می شود، یک آزمایش تصویربرداری غیرتهاجمی است. یک سونوگرافی استاندارد تصاویری تولید می کند، اما جریان خون را مانند سونوگرافی داپلر نشان نمی دهد. انواع مختلف سونوگرافی داپلر عبارتند از:
داپلر رنگی: یک کامپیوتر امواج صوتی را به رنگ های مختلف تغییر می دهد تا جهت جریان خون را نشان دهد.
داپلر طیفی: نمایش گرافیکی جریان خون در طول زمان.
سونوگرافی دوبلکس: تصاویر سونوگرافی سنتی را با سونوگرافی داپلر ترکیب می کند. می تواند عرض رگ های خونی را بررسی کند و به نشان دادن انسداد کمک کند.
پاور داپلر: این تست برای نشان دادن وجود جریان خون استفاده می شود و می توان از آن برای نشان دادن جریان خون بسیار کند استفاده کرد. جهت جریان خون را نشان نمی دهد. ارائه دهندگان ممکن است از پاور داپلر برای مطالعه جریان خون در داخل اندام ها استفاده کنند.
سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال: سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال جریان خون در مغز شما را برای تشخیص سکته مغزی یا خونریزی زیر عنکبوتیه بررسی می کند.
سرعت جریان خون جایگزینی برای روشهای تهاجمیتر
سونوگرافی داپلر میتواند سرعت جریان خون را با اندازهگیری سرعت تغییر در گام (فرکانس) تخمین بزند. در طول سونوگرافی داپلر، یک تکنسین آموزش دیده در تصویربرداری اولتراسوند (سونوگرافیک) یک دستگاه کوچک دستی (مبدل) به اندازه یک تکه صابون را بر روی پوست شما در ناحیه مورد معاینه فشار می دهد و از یک ناحیه به ناحیه دیگر حرکت می دهد.
این آزمایش ممکن است بهعنوان جایگزینی برای روشهای تهاجمیتر، مانند آنژیوگرافی، که شامل تزریق رنگ به رگهای خونی است، انجام شود تا به وضوح در تصاویر اشعه ایکس نشان داده شود. آزمایش سونوگرافی داپلر همچنین ممکن است به پزشک شما کمک کند آسیبهای وارد شده به شریانهای شما را بررسی کند یا برخی درمانها را برای رگها و شریانها بررسی کند.
چه کسانی ممکن است به سونوگرافی داپلر نیاز داشته باشند؟
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی از سونوگرافی داپلر برای موارد زیر استفاده می کنند:
- اختلالاتی را که بر رگ های خونی در شکم (شکم)، پاها یا بازوها تأثیر می گذارد، تشخیص دهید.
- پس از انجام عمل جراحی یا انجام برخی درمان ها، جریان خون را بررسی کنید.
- جریان خون بین یک زن و جنین داخل رحم او را در دوران بارداری ارزیابی کنید.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بررسی دقیقتر ناحیه شکم ابتدا سونوگرافی شکم و سپس سونوگرافی داپلر را تجویز کند، تا ارزیابی بهتری از وضعیت عروق و اندامهای داخلی بهدست آید.
سونوگرافی داپلر چگونه کار می کند؟
کاوشگر اولتراسوند امواج صوتی را به بدن شما ارسال می کند. امواج صوتی از سلولهای خونی متحرک در رگهای خونی منعکس میشوند و برای شناسایی به کاوشگر بازمیگردند. کامپیوتر به تغییر گام (صداهای کم یا زیاد) بین امواج صوتی ارسال شده به بدن شما و اکو (صدایی که به عقب برگشته) نگاه می کند تا مسیر جریان خون و سرعت حرکت خون را بفهمد. این روش اطلاعاتی را در مورد:
- گردش خون شما، مانند سرعت یا کندی حرکت خون.
- اگر چیزی جریان خون را متوقف می کند.
- خون در جهت اشتباه می رود یا در یک رگ خونی جمع می شود.
چگونه باید برای سونوگرافی داپلر آماده شوم؟
بسته به نوع سونوگرافی و دلیل آزمایش، ممکن است نیاز داشته باشید:
- چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا (نخورید و ننوشید) باشید.
- سیگار را ترک کنید و حداقل دو ساعت قبل از آزمایش از محصولات نیکوتین دار استفاده نکنید. نیکوتین رگ های خونی را باریک می کند که ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد.
در طول سونوگرافی داپلر چه اتفاقی می افتد؟
یک متخصص سونوگرافی، متخصص فناوری تصویربرداری اولتراسوند، این آزمایش را انجام می دهد. آزمایش ممکن است 30 تا 60 دقیقه طول بکشد. بسته به دلیل آزمایش، ممکن است روی میز امتحان به پشت یا پهلو دراز بکشید یا بنشینید.
سونوگرافیک مقدار کمی ژل را به پوست شما می زند. این ژل به سونوگرافیک کمک می کند تا یک پروب کوچک را روی پوست بچرخاند. همچنین به حرکت امواج صوتی کمک می کند.
مبدل امواج صوتی بدون درد را از طریق پوست شما به بدن شما می فرستد. امواج صوتی فرکانس بالایی دارند و شما آنها را نمی شنوید.
امواج صوتی از سلولهای خونی متحرک منعکس میشود و باعث میشود گام امواج صوتی تغییر کند. ممکن است صدای هق هق را از دستگاه سونوگرافی بشنوید.
مبدل تغییرات موج صوتی را تشخیص می دهد.
یک ماشین تغییرات موج صوتی را ضبط می کند و آنها را به تصاویر یا نمودارهایی تبدیل می کند تا ارائه دهنده شما بررسی کند.
سونوگرافی ژل را از پوست شما در پایان آزمایش پاک می کند.
خطرات سونوگرافی داپلر چیست؟
سونوگرافی داپلر یک آزمایش غیرتهاجمی و کم خطر است. نیازی به رنگ کنتراست تزریقی مانند آنژیوگرافی یا استفاده از اشعه مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن ندارد. سونوگرافی مضر و دردناک نیست. آنها به اندازه کافی ایمن هستند تا ارائه دهندگان بتوانند از آنها در فردی که باردار است استفاده کنند.
سوالات متداول
آیا سونوگرافی داپلر درد دارد؟
معمولا، نه. گاهی اوقات باید کاف را روی پای آسیبدیده یا پایی با زخمی که ممکن است درد داشته باشد اعمال شود، اما کاف فقط برای 30 ثانیه باد میشود. غیر تهاجمی است برای اکثر افراد سالم بدون درد است. هیچ خطر یا عواقب بعدی وجود ندارد.
آیا کسی هست که آزمایش داپلر برایش مناسب نباشد؟
نه. با این حال، سونوگرافی داپلر معمولاً روی قفسه سینه استفاده نمی شود، زیرا اولتراسوند نمی تواند از طریق هوا در ریه ها حرکت کند.
چه زمانی جواب سونوگرافی داپلر آماده میشود؟
نتایج معمولاً ظرف چند روز تا یک هفته توسط پزشک یا رادیولوژیست بررسی میشود. اگر مشکلی دیده شود، ممکن است آزمایشهای تکمیلی لازم باشد که پزشک با توجه به وضعیت شما آن را مشخص میکند.
کلام آخر
در مجموع، سونوگرافی داپلر روشی غیرتهاجمی، دقیق و ایمن برای بررسی جریان خون در رگها و شناسایی مشکلات عروقی است. این آزمایش میتواند اطلاعات حیاتی در مورد سلامت قلب، عروق، مغز و اندامهای داخلی فراهم کند و در تشخیص بهموقع بسیاری از بیماریها نقش کلیدی دارد. اگر به هر دلیلی توان مراجعه حضوری به مراکز درمانی را ندارید یا ترجیح میدهید خدمات را در محیط امن خانه دریافت کنید، میتوانید از خدمات سونوگرافی در منزل استفاده کنید و این آزمایش را بهراحتی و با کیفیت در منزل انجام دهید.