ثبت آزمایش
برای تشخیص بیماری در هر کدام از اندام هیا بدن، لازم است آزمایشاتی انجام شود که وضعیت درونی بدن را تعیین می کند. برای مثال برای تشخیص بیماری های کبدی، بیماری های مرتبط با صفر و اختلالات استخوانی یکی از تست هایی که انجام می شود، آزمایش ALP انجام می گیرد. ALP یا آلکالین فسفاتاز یکی از انزیم هایی است که توسط کبد تشکیل شده و عمدتا از استخوان نشات می گیرد در نتیجه اگر مقدار آن از حد طبیعی بیشتر شد، بیانگر بیماری هایی است که ذکر کردیم. در واقع برای تشخیص آسیب های کبدی و هر گونه مشکل که در استخوان رخ می دهد، این تست حکم غربالگری را دارد. در صورتی که علائم ظاهری نشان دهنده وجود مشکل در استخوان یا کبد باشد، متخصص از شما می خواهد این آزمایش را انجام دهد.
آزمایش ALP یا آلکالین فسفاتاز یا آزمایش Alkp برای غربالگری یا نظارت بر درمان آسیب های کبدی یا بیماری یا اختلال استخوانی استفاده می شود. این آزمایش برای کمک به تشخیص بیماری کیسه صفرا و مشکلات موجود در این ناحیه استفاده می شود. آزمایش ALP به عنوان بخشی از پانل معمول کبدی (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش پانل کبدی می توانید به مقاله آزمایش های کبدی و کبد چرب مراجعه فرمایید) توسط پزشک متخصص یا در غالب آزمایش چکاپ (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش چکاپ می توانید به مقاله آزمایش چکاپ چیست و شامل چه تست هایی می باشد، مراجعه فرمایید) مورد بررسی قرار می گیرد.
هنگامی که علائم بیماری کبدی یا استخوانی دارید یا علائمی از سنگ کیسه صفرا و بیماری کیسه صفرا را نشان می دهید از این آزمایش استفاده می گردد. نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش ALP یک نمونه خون وریدی است که از بازوی شما گرفته می شود. آمادگی مورد نیاز برای انجام این آزمایش می تواند شامل ناشتایی شبانه (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد ناشتایی و تست هایی که نیاز به ناشتایی دارند، می توانید به مقاله ناشتایی چیست و برای چه تست هایی لازم می باشد، مراجعه فرمایید) و انجام آزمایش در هنگام صبح می باشد. (فقط نوشیدن آب مجاز است). در مورد داروهای مصرفی خود دستورالعمل های پزشک معالج خود را دنبال نمایید.
آزمایش ALP به چه منظوری انجام می شود؟
آلکالین فسفاتاز (ALP) آنزیمی است که در چندین بافت در سراسر بدن یافت می شود. ALP در نمونه خون افراد بالغ سالم عمدتاً از کبد تشکیل می شود که بیشتر آنها از استخوان ها (اسکلت) ناشی می شوند. سطح بالای ALP در خون بیشتر در اثر بیماری کبد ، انسداد مجاری صفراوی ، بیماری کیسه صفرا یا اختلالات استخوانی ایجاد می شود. آزمایش ALP میزان آلکالن فسفاتاز موجود در خون را اندازه گیری می کند.
در کبد ، ALP در لبه های سلول هایی که به آن وصل می شوند یافت می شود ، مجاری صفراوی ، لوله های ریز که صفرا را از کبد به روده می ریزند ، جایی که برای کمک به هضم چربی در رژیم غذایی لازم است. ALP در استخوان توسط سلول های مخصوصی به نام استئوبلاست ها تولید می شود كه در ایجاد استخوان نقش دارند. هر یک از انواع مختلف بافت ، اشکال متفاوتی از ALP به نام ایزوآنزیم ها تولید می کند.
به عنوان مثال ، در مواردی که یک یا چند مجرای صفراوی مسدود شود ، سطح خونی آزمایش ALP می تواند بسیار افزایش یابد. این امر می تواند در نتیجه التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت) یا سنگ صفرا باشد. افزایش مقادیر کمتری از ALP خون در سرطان کبد و سیروز ، با استفاده از داروهای سمی برای کبد و هپاتیت مشاهده می شود.
هر شرایطی که باعث تشکیل بیش از حد استخوان ، از جمله اختلالات استخوانی مانند بیماری پیج می شود ، می تواند باعث افزایش سطح آزمایش ALP شود. کودکان و نوجوانان به طور معمول از سطح ALP خون بالاتری برخوردار هستند زیرا استخوان های آنها هنوز در حال رشد است. در نتیجه ، آزمایش ALP باید با مقادیر مختلف مرجع (عادی) برای کودکان و بزرگسالان تفسیر شود.
می توان بین اشکال مختلف (ایزوآنزیم ها) ALP که توسط انواع مختلفی از بافت های بدن ایجاد می شود ، تمایز قائل شد. اگر از علائم و نشانه های بالینی مشخص نشود که نتیجه آزمایش ALP بالا ناشی از بیماری کبد یا استخوان است ، ممکن است آزمایش تکمیلی انجام شود تا مشخص شود که ایزوآنزیم در خون افزایش یافته است یا خیر.
از آزمایش ALP چگونه استفاده می شود؟
از آزمایش آلکالن فسفاتاز (ALP) برای کمک به تشخیص بیماری کبدی یا اختلالات استخوانی استفاده می شود. این آزمایش اغلب به همراه تست های دیگر مانند تست گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) و یا به عنوان بخشی از آزمایش پانل کبد انجام می شود.
در بیماری هایی که بر کبد تأثیر می گذارند، سلول های کبدی آسیب دیده باعث افزایش مقدار ALP در خون می شوند. این آزمایش اغلب برای شناسایی مجاری صفراوی مسدود شده به کار می رود زیرا ALP به ویژه در لبه های سلول هایی که به شکل مجاری صفراوی می پیوندند بسیار زیاد است. اگر یک یا چند مورد از آنها مثلاً توسط سنگ کیسه صفرا یا تومور انسداد داشته باشد ، اغلب سطح ALP خون بالا خواهد بود.
هر شرایطی که بر رشد استخوان تأثیر بگذارد یا باعث افزایش فعالیت سلول های استخوانی شود ، می تواند سطح ALP در خون را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال ، آزمایش ALP ممکن است برای تشخیص سرطان های گسترش یافته به استخوان ها یا برای کمک به تشخیص بیماری Paget ، شرایطی که باعث ایجاد استخوان های ناقص می شود ، به کار رود. این آزمایش همچنین ممکن است گاهی برای نظارت بر درمان بیماری Paget یا سایر شرایط استخوانی مانند کمبود ویتامین D مورد استفاده قرار گیرد.
اگر نتایج آزمایش ALP افزایش یابد اما مشخص نیست که این امر به دلیل بیماری کبد یا استخوان است ، آزمایشات ایزوآنزیم ALP ممکن است برای تعیین علت انجام شود.
آزمایش ALP چه زمانی سفارش داده می شود؟
آزمایش ALP ممکن است به عنوان بخشی از آزمایشات معمول آزمایشگاهی ، که اغلب با گروهی از آزمایشات دیگر به نام پانل کبدی انجام می شود ، سفارش داده شود. همچنین این آزمایش معمولاً همراه با چندین آزمایش دیگر هنگام بروز علائم اختلال در کبد یا استخوان ، سفارش داده می شود.
علائم و نشانه های آسیب کبدی یا بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضعف ، خستگی
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع ، استفراغ
- تورم شکم و یا درد
- زردی
- ادرار تیره ، مدفوع با رنگ روشن
- خارش (تحریک پوستی)
برخی از نمونه ها از علائم و نشانه های حاکی از اختلال استخوانی عبارتند از:
- درد استخوان و یا مفاصل
- افزایش میزان شکستگی استخوان ها
- استخوان های تغییر شکل یافته
آزمایش ALP ممکن است هنگامی که شما علائم انسداد مجرای صفراوی را دارید (مثلاً سنگ کیسه صفرا) نیز درخواست شود. این علائم شامل موارد زیر است:
- درد شدید شکم ، به خصوص در سمت راست یا مرکز شکم
- دردی که به تیغه شانه در کمر یا راست گسترش می یابد
- حالت تهوع که همزمان با درد شکم رخ می دهد
- درد شکم که با خوردن یک وعده غذایی چرب مرتبط است (وقتی کیسه صفرا منقبض می شود)
به طور طبیعی ، درد شدید حداقل 30 دقیقه طول می کشد اما در طی یک ساعت فروکش می کند. حمله قولنج صفراوی معمولاً کمتر از 6 ساعت طول می کشد.
نتیجه این تست چه چیزی را نشان می دهد؟
نتایج آزمایش ALP به طور معمول همراه با نتایج گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) و با سایر آزمایشاتی که ممکن است همزمان انجام شود مانند آزمایش پانل کبد و همچنین در زمینه تاریخچه پزشکی و جسمانی شما تفسیر می شود. مقادیر ALP بالا معمولاً به این معنی است که یا کبد آسیب دیده است یا وضعیتی که باعث افزایش فعالیت سلول های استخوانی می شود وجود دارد.
اگر آزمایش های کبدی دیگری مانند بیلی روبین ، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) یا آلانین آمینوترانسفراز (ALT) نیز زیاد باشد ، معمولاً افزایش ALP در اثر آسیب یا بیماری کبد ایجاد می شود. اگر GGT نیز افزایش یابد ، احتمالاً بالا بودن ALP به دلیل بیماری کبد است. مقادیر قابل توجه ALP ، که معمولاً بیش از 4 برابر حد طبیعی است ، ممکن است انسداد مجرای صفراوی و یا التهاب کیسه صفرا باشد.
اگر آزمایش های کبدی و GGT طبیعی باشد ، احتمالاً بالا بودن ALP به دلیل بیماری های استخوانی وجود دارد. به همین ترتیب ، اگر اندازه گیری کلسیم و یا فسفر غیر طبیعی باشد ، معمولاً افزایش ALP در اثر مشکلات استخوانی ایجاد شده است.
اگر از علائم و نشانه ها یا آزمایش های معمول دیگر مشخص نیست که میزان ALP زیاد از کبد یا استخوان است ، بنابراین آزمایش ایزوآنزیم های ALP ممکن است برای تشخیص بین ALP استخوان و کبد لازم باشد.
آزمایش ALP در بیماری کبد
نتایج آزمایش ALP معمولاً همراه با سایر آزمایشات مربوط به بیماری کبدی ارزیابی می شود. در برخی از انواع بیماری های کبدی ، مانند هپاتیت ، ALP معمولاً بسیار کمتر از AST و ALT است. با انسداد مجاری صفراوی (معمولاً توسط سنگ کیسه صفرا ، زخم ناشی از سنگ کیسه صفرا یا جراحی قبلی یا سرطان) ، ممکن است ALP و بیلی روبین خیلی بیشتر از AST یا ALT افزایش یابد. ALP ممکن است در سرطان کبد نیز افزایش یابد.
ALP در بیماری استخوان
در برخی از بیماری های استخوانی ، مانند بیماری Paget ، که استخوان ها بزرگتر و تغییر شکل یافته می شوند ، یا در برخی سرطان های گسترش یافته به استخوان ، ممکن است سطح آزمایش ALP افزایش یابد. اگر به طور موفقیت آمیز تحت درمان بیماری Paget قرار بگیرید ، سطح ALP با گذشت زمان کاهش می یابد یا به حالت عادی برمی گردد. اگر مبتلا به سرطان استخوان یا کبد هستید که به درمان پاسخ می دهد ، سطح ALP باید کاهش یابد.
افزایش ALP با شدت متوسط ممکن است ناشی از شرایط دیگری مانند لنفوم هوچکین ، نارسایی احتقانی قلب ، کولیت اولسراتیو و برخی از عفونت های باکتریایی باشد.
سطح پایین ALP ممکن است بعد از انتقال خون یا جراحی بای پس قلب به طور موقت دیده شود. کمبود روی ممکن است باعث کاهش سطح این آنزیم شود. اختلال ژنتیکی نادر متابولیسم استخوان به نام هیپوفسفاتازیا می تواند باعث کاهش شدید و طولانی مدت سطح ALP شود. سوء تغذیه ممکن است فعالیت ALP سرم را کاهش دهد.
بارداری می تواند سطح ALP را افزایش دهد. افزایش موقت میزان آلکالن فسفاتاز نیز با بهبود شکستگی مشاهده می شود. کودکان و نوجوانان به طور معمول از سطح ALP بالاتر از بزرگسالان برخوردار هستند زیرا استخوان های آن ها در حال رشد است ، و ALP معمولاً در طول رشد و تکامل بسیار زیاد است که در سنین مختلف در پسران و دختران رخ می دهد. برخی از داروها ممکن است سطح ALP را تحت تأثیر قرار دهند. به عنوان مثال ، داروهای ضد بارداری خوراکی ممکن است سطح این آنزیم را کاهش دهند در حالی که داروهای ضد صرع ممکن است سطح این آنزیم را افزایش دهد.
آزمایش های کبدی دیگری نیز وجود دارد که سایر آنزیم های موجود در سلول های کبدی ، مانند آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را اندازه گیری می کند. آزمایش بیلی روبین ، ماده ای که با تجزیه گلبول های قرمز ایجاد می شود و از بدن توسط کبد خارج می شود نیز ممکن است انجام شود. بعضی اوقات این آزمایش ها (همراه با آلبومین و تست پروتئین کل) به صورت پانل کبدی با هم اجرا می شوند.
آزمایشات دیگری که ممکن است به صورت جداگانه یا به عنوان بخشی از پانل کبدی برای تشخیص یا نظارت بر بیماری کبد انجام شود ، شامل گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) ، لاکتات دهیدروژناز (LDH) و زمان پروترومبین (PT) است. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش AST و آزمایش ALT می توانید به مقاله آزمایش AST و آزمایش ALT چیست و در چه مواردی استفاده می شود، مراجعه فرمایید.)
اگر شما نیز احساس می کنید که ممکن است در کبد یا استخوان های خود مشکل داشته باشید و یا این که قبلا در کبد خود مشکل داشته اید و در حال سپری کردن دوره درمانی خود و مصرف داروهای کنترل کننده هستید و یا اخیر در سفیدی چشم های خود و یا پوست خود احساس زردی می کنید، می توانید از آزمایش ALP در کنار سایر تست های تشخیصی در آزمایش چکاپ برای بررسی میزان این آنزیم به همراه آزمایش های دیگر کبد استفاده نمایید.
برای این کار کافیست تا به سایت آزمایشگاه آنی آزما مراجعه نمایید و در قسمت پذیرش نسخه و آزمایش های خود را ثبت نمایید. پس از انجام این کار و تعیین محل و زمان نمونه برداری، آزمایش شما به صورت نمونه برداری در منزل و آزمایش در منزل در هر مکانی که شما تمایل داشته باشید انجام می شود.
انجام آزمایش در منزل این مزیت مهم را دارد که دیگر نیازی نیست شما به صورت حضوری به آزمایشگاه مراجعه نمایید. همکاران ما با رعایت کلیه پروتکل های ایمنی و بهداشتی، کلیه آزمایشات شما را با بالاترین دقت و در زمان بسیار کوتاهی برای شما انجام می دهند.