اخبار سلامتی
چه عواملی باعث غلظت خون می شوند و چگونه آن را تشخیص دهیم؟
آبان
در نگاه اول شاید تصور کنید که خون هر شخص، از مواد کاملا یکسانی تشکیل شده و یکدست می باشد؛ اما اینطور نیست. خون انسان ترکیبی از سلول های مختلف، پروتئین ها و مواد یا عوامل لخته شدن است. همانند تمامی بخش های بدن، خون نیز به یک تعادل مشخصی نیاز دارد تا بتواند به ثبات برسد. در صورتی که پروتئین ها و سلول های مسئول خون رسانی و لخته سازی دچار عدم تعادل شوند، خون شما غلیظ خواهد شد. به این مشکل اصطلاحا غلظت خون یا انعقاد بیش از حد خون می گوییم. برخی از عواملی که باعث غلیظ شدن خون می شوند، عبارتند از:
- سلول های خون اضافی در حال گردش
- بیماری هایی که بر روی لخته سازی خون تاثیر می گذارند.
- پروتئین های لخته سازی اضافه در خون
از آنجایی که عوامل بسیاری می توانند باعث غلیظ شدن خون شوند، متخصصین هنوز نتوانسته اند تعریف استانداردی از این مشکل را مشخص کنند. به همین دلیل آنها این بیماری را از طریق عواملی که باعث آن می شوند، شناسایی می کنند. اختلال های لخته سازی بسیار کمی وجود دارند که باعث غلظت خون شوند. در بین افرادی که دارای مشکل لخته سازی خون در رگ ها هستند، کمتر از 15 درصد آنها شرایط غلیظ شدن خون را دارند.
لخته شدن خون، نشانه غلظت خون
از کجا بفهمیم که دچار غلظت خون شده ایم؟
اکثر افراد تا زمانی که دچار لخته شدن خون نشوند، هیچ علائمی از غلیظ بودن خون ندارند. لخته شدن خون در رگ های فرد درد شدیدی را به دنبال داشته و بر روی گردش خون در آن ناحیه تاثیر می گذارد. برخی افراد به صورت خانوادگی دارای این مشکل هستند. به همین دلیل هم باید در اسرع وقت تست های لازم را انجام دهند تا قبل از وخامت مشکل، از آن جلوگیری کنند. علائم بسیار دیگری نیز وجود دارند که نشان دهنده غلظت خون باشند. برخی از این علائم عبارتند از:
- تار شدن دید
- سرگیجه
- به سادگی کبود شدن
- خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی (در شمار علائم غلظت خون در زنان)
- نقرس
- سردرد
- فشار خون بالا
- خارش پوست
- کمبود انرژی
- تنگی نفس
به غیر از موارد ذکر شده، علائم دیگری نیز وجود دارند که در صورت مشاهده آنها، باید فورا به پزشک خود مراجعه کنید.
- داشتن لخته خون با منشا نامشخص
- لخته شدن مکرر خون بدون هیچگونه دلیل مشخصی
- تجربه مکرر سقط بارداری (در صورتی که این امر بیش از سه بار تکرار شود، نگران کننده است.)
در صورتی که هر یک از علائم بالا را داشته یا زمینه خانوادگی دارید، پزشک دستور انجام تست های خون متعددی را برای شما تجویز می کند.
چه عواملی باعث غلیظ شدن خون می شوند؟
همانند سرطان، عواملی که باعث غلیظ شدن خون می شوند، موروثی بوده یا در طول زمان به وجود می آیند. موارد زیر، برخی از عواملی هستند که باعث انعقاد خون بیش از حد می شوند:
- سرطان ها
- لوپوس که باعث می شود بدن شما آنتی بادی های آنتی فسفولیپیدی اضافه تولید کند. این کار منجر به لخته شدن خون می شود.
- جهش هایی در فاکتور V
- پلی سیتمی ورا که باعث می شود بدن شما بیش از حد گلبول های قرمز بسازد. در نتیجه این کار، خون شما غلیظ خواهد شد.
- کمبود پروتئین C
- کمبود پروتئین S
- جهش پروترومبین 20210
- سیگار کشیدن که باعث ایجاد آسیب های بافتی شده و همچنین عواملی که از افزایش لخته سازی خون جلوگیری می کنند را کاهش می دهد.
البته موارد بالا، تنها عوامل غلیظ شدن خون نبوده و فاکتورهای بسیار دیگری نیز وجود دارند. برای مثال، فردی که به دلیل تماس خون با پلاک ها در عروق، دچار حمله قلبی می شود، در معرض این مشکل قرار دارد. همچنین افرادی که دارای گردش خون پایین هستند نیز می توانند دچار این مشکل شوند. دلیل آن هم گردش نامناسب خون در بدن است. البته دلیل وجود این مشکل، غلظت خون نیست. در واقع عروق آنها دچار آسیب شده و بدین ترتیب خون توانایی حرکت سریع و مناسب را ندارد.
رژیم غذایی سالم، راه درمان مناسب
چگونه باید این مشکل را تشخیص داد؟
اولین اقدام پزشک برای تشخیص این مشکل، بررسی سابقه پزشکی شما است. آنها درباره علائم احتمالی که تجربه کرده اید، سوال هایی می پرسند. سپس پزشک دستور انجام آزمایش خون را به صورت مرحله به مرحله، تجویز می کند. دلیل تقسیم این تست ها به چند مرحله، هزینه بر و خاص بودن آنها است. از این رو ابتدا با تست های متداول فرآیند شناسایی را آغاز کرده و سپس به سراغ تست های پیچیده تر می روند. برخی از تست هایی که برای تشخیص غلظت خون لازم هستند، عبارتند از:
- تست خون کامل: در این تست، گلبول های قرمز و پلاکت های خون مورد شناسایی قرار می گیرند. بالا بودن سطح هموگلوبین یا هماتوکریت می تواند نشانه پلی سیتمی ورا باشد.
- مقاومت پروتئین C فعال: به کمک این تست به حضور فاکتور V Leiden پی می برند.
- تست جهش G20210A پروترومبین: این تست حضور آنتی ترومبین و ناهنجاری های پروتئین C یا پروتئین S را مشخص می کند.
- سطوح عملکردی پروتئین C، پروتئین S و آنتی ترومبین: در نتیجه این تست می توان به وجود عوامل ضد انعقاد لوپوس پی برد.
توصیه می شود که این تست ها را حداقل 4 الی 6 هفته بعد از داشتن لخته خون، انجام دهید. در صورتی که زودتر از این بازه اقدام به انجام آزمایش کنید، نتایج دقیقی دریافت نخواهید کرد. دلیل آن هم وجود اجزای التهابی لخته های خون می باشد که باعث می شود غلظت خون در آزمایش مشخص نشود.
تست های مختلف برای تشخیص این مشکل
چگونه باید این مشکل را درمان کرد؟
برای درمان غلظت خون راه های مختلفی وجود دارند. انتخاب شیوه نهایی، بستگی به عوامل ایجاد کننده این مشکل دارد. فعالیت های فیزیکی تاثیر موثری بر کاهش گلبول های قرمز خون می گذارند. همچنین باید در رژیم غذایی خود نیز نکات مشخصی را رعایت کنید. عمل های متعددی هم برای رفع این مشکل وجود دارند که از جمله آنها می توان به حجامت، درمان ضد پلاکتی و غیره اشاره کرد.
جمع بندی
تا به اینجا به خوبی با علائم و راه های تشخیص غلظت خون آشنا شدیم. در صورتی که نیاز به انجام آزمایش های مربوطه دارید، می توانید به سایت آنی آزما مراجعه کنید. مجموعه ما تمامی آزمایش های مربوط به این مشکل را در منزل شما انجام می دهد. هزینه این آزمایش ها مقرون به صرفه بوده و دقت بالایی دارند.