در تمام سلول های بدن مجموعه ای از آنزیم ها وجود دارد که مسئول کاتالیز واکنش های شیمیایی در بدن هستند. هر گونه خلل در عملکرد این آنزیم ها، بر روی عملکرد اندام مربوطه تاثیر می گذارد. برای مثال آنزیم های قلبی اگر دچار مشکل شوند، قلب دچار بیماری هایی خواهد شد. افرادی که دچار ناراحتی های قلبی می شوند، بعد از انجام برخی از تست ها، متخصص ممکن است لازم بداند بیمار آزمایش آنزیم های قلبی را انجام دهد تا به صورت ریشه ای بتواند بیماری را تشخیص دهد. اما ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که در چه زمان لازم است این قبیل تست ها انجام گیرد؟ از روی علائمی که در ظاهرا بیمار رویت می کند، متخصص ممکن است انجام آزمایش آنزیم های قلبی را لازم بداند. این مقاله را با دقت مطالعه کنید.
آزمایش آنزیم های قلبی جهت بررسی آسیب های قلبی انجام می شود. آنزیم ها پروتئین هایی هستند که بدن جهت تسریع فرایند های شیمیایی خاصی در خود، آن ها را تولید می کند. هر سلول برای انجام اعمال خاصی دارای ظاهر و آنزیم های به خصوصی می باشد. آنزیم ها مانند کاتالیز های باعث سرعت بخشیدن به اعمال بدن می شوند. در هنگام آسیب به سلول ها، غشای سلولی پاره می شود و محتویات آن وارد جریان خون می شود بنابراین با اندازه گیری آنزیم خاص یک بافت در خون می توان از آسیب سلول های آن پی برد. در سلول های قلبی نیز به این صورت می باشد.
این سلول ها دارای آنزیم های اختصاصی هستند که در بافت های دیگر وجود ندارد یا این که بسیار کم است. آزمایش آنزیم هایی قلبی با استفاده از روش های خاص این امکان را برای آزمایشگاه های تشخیص طبی به وجود آورده است که احتمال آسیب های قلبی و شدت این آسیب را شناسایی کند.
چرا آزمایش آنزیم های قلبی انجام میشود
آزمایش آنزیم های قلبی در این موارد نیاز است:
اگر علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگینفس، حالت تهوع، تعریق و نتایج الکتروکاردیوگرافی غیرطبیعی وجود داشته باشد، این آزمایش انجام می شود تا مشخص شود که آیا شما دچار حمله قلبی یا سندرم حاد کرونری هستید یا نه.
برای بررسی آسیب های دیگر قلبی از جمله عفونت این آزمایش انجام می شود.
تشخیص بیماری های قلبی در آزمایش آنزیم های قلبی :
واژه بیماری قلبی معمولا برای اشاره به حمله قلبی اشاره می شود، با این حال بیماری قلبی شامل سایر بیماریهای قلب از جمله بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، سکته قلبی، آریتمی قلبی و کاردیومیوپاتی می باشد. در ادامه به توضیح این بیماری های قلبی و نشانههای آنها میپردازیم.
تشخیص سکته قلبی در آزمایش آنزیم های قلبی :
حمله قلبی و یا سکته قلبی زمانی رخ می دهد که یکی از عروق کرونر (معمولا توسط لخته خون) بسته می شود. این حمله باعث کمبود و یا فقدان خون در بخشی از قلب می شود. کمبود خون و یا فقدان می تواند باعث مرگ آن بخش از قلب شود.
در حمله قلبی بیشتر افراد معمولا یک یا دو تا از نشانههای زیر را حس میکنند. نشانههای حمله قلبی در بعضی از خانم ها ممکن است متفاوت با آقایان باشد، این نشانه ها میتواند شامل سوزش معده، تپش قلب نامنظم، سرفه و یا از دست دادن اشتها باشد. نادیده گرفتن نشانههای بیماری قلبی باعث به تاخیر افتادن درمان و در نتیجه صدمه بیشتر به بافت قلب میشود. اگر شما دچار حمله قلبی شدید سریعا با اورژانس تماس بگیرید و خودتان به صورت عادی سعی به مراجعه به پزشک و یا بیمارستان نکنید، چرا که پرسنل اورژانس میتوانند، درمانهای اولیه را روی شما اعمال کنند. به تاخیر انداختن درمان میتواند باعث آسیب بیشتر به قلب و یا حتی مرگ شود.
تشخیص بیماری عروق کرونر در آزمایش آنزیم های قلبی :
در این بیماری ، عروق کرونر که مواد غذایی، اکسیژن و خون را به ماهیچه قلب میرسانند، معمولا به خاطر جمع شدن کلسترول در آنها، بیمار شده و یا آسیب میبینند، این لایههای کلسترولی باعث نازک شدن رگ ها و در نتیجه نرسیدن خون و اکسیژن کافی به قلب میشود. بیماری عروق کرونر میتواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
آریتمی (Arrhythmia)
آریتمی قلبی یعنی تپش نامنظم قلب، آرتیمی به معنی مشکل در ریتم تپش قلب (heart-rhythm) میباشد. این بیماری زمانی که پالس ها الکتریکی که ضربان قلب را تنظیم میکنند، بهم ریخته و درست عمل نمیکنند، رخ میدهد.
انواع آریتمی یا تپش نامنظم قلب شامل:
تاکی کاردی (Tachycardia)، یعنی زمانیکه قلب بسیار سریع میتپد.
برادی کاردی (Bradycardia)، یعنی زمانیکه قلب خیلی آرام میتپد.
فیبریلاسیون (Fibrillation) زمانی است که ضربان قلب نامنظم است.
تپش نامنظم قلب معمول بوده و اکثر ما آن را حس تجربه میکنیم، اما اگر این تپش خیلی متفاوت با تپش همیشگی بوده و یا به دلیل آسیب دیدگی و یا ضعف قلب باشد، باید جدی گرفته شود. تپش نامنظم قلب میتواند مرگآور باشد. زمانی که این تپش نامنظم طولانی مدت شده و یا باعث درد قفسه سینه شود، باید سریعا به بیمارستان مراجعه کرد.
کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy)
بیماری کاردیومیوپاتی، باعث تغییرات در ماهیچه قلب شده و این تغییرات توانایی قلب در پمپاژ خون را کاهش میدهد. سایر بیماریها از جمله فشارخون بالا و یا بیماری دریچه قلب همراه با کاردیومیوپاتی رخ دهد.
نارسایی قلبی (Heart Failure)
نارسایی قلبی که به آن نارسایی احتقانی قلب نیز میگویند، زمانی رخ میدهد که قلب نتواند بطور موثر و کارا خون را در بدن پمپاژ کند، در این بیماری طرف چپ و یا راست و یا هر دو طرف بدن تحت تاثیر قرار میگیرد. فشارخون بالا و یا بیماری عروق کرونر میتواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
آنژین (Angina)
آنژین که به آنژین صدری نیز معروف است، معرف بیماریای است که در آن اکسیژن کافی به قلب نمیرسد. هرچند از نظر فنی آنژین خودش یک بیماری نیست، اما خود یکی از نشانه های بیماری عروق کرونر می باشد، چرا که فقدان اکسیژن در اثر بسته شدن عروق کرونر بوجود می آید.
آزمایش آنزیم های قلبی
آزمایش آنزیم های قلبی پس از یک حمله قلبی و با هدف ارزیابی آسیب دیدن یا ندیدن قلب انجام می شود. آزمایش آنزیم های قلبی یک آزمایش خون است که سطح آنزیم های قلبی را در خون سنجش می کند. در این آزمایش، یک تکنسین نیدلی (سوزن) را به بازوی فرد وارد کرده و یک نمونه از خون او را خارج می کند. این نمونه به یک آزمایشگاه فرستاده می شود تا از نظر آنزیم های قلبی ارزیابی شود. افرادی که تحت یک آزمایش آنزیم های قلبی قرار می گیرند به ناشتا بودن یا قرار گرفتن تحت هر گونه آماده سازی ویژه نیازی ندارند.
در آزمایش آنزیم های قلبی معمولا در مقادیر پایینی در جریان خون وجود دارند. هنگامی که سطح این موارد افزایش می یابد بیانگر این است که عضله قلب آسیب دیده و یا به میزان کافی اکسیژن دریافت نمی کند. از آنجایی که برخی از این آنزیمها و پروتئینها در سایر بافتهای بدن هم یافت میشوند، در صورتی که بافتهای دیگر آسیب ببینند باز هم سطح آنها در خون افزایش مییابد. نتیجهی آزمایش آنزیم های قلبی همیشه باید با علائم، یافتههای معاینهی فیزیکی و الکتروکاردیوگرام مقایسه شود.
آنزیم هایی که برای تشخیص آسیب های قلبی درخواست می شود شامل موارد زیر است:
تروپونین T
تروپونین I
میوگلوبین
کراتین فسفوکیناز CPk
آزمایش آنزیم های قلبی تروپونین I و T قلبي
در غياب آسيب ميوكارد) بسيار نادر است.
افزايش تروپونين در غياب بيماري هاي مزمن تخريبي قلبي و آمبولي ريه و ندرتا بيماري هاي نارسايي كليوي با قاطعيت بالا نشانگر حمله قلبي مي باشد.
اين آنزيم در 4-3 ساعت بعد از شروع حمله قلبي در آزمایش آنزیم های قلبی بالا مي رود و تا 2 هفته سطح آن در خون بالا باقي مي ماند. نظر به تاخير زماني شروع بعد از حمله قلبي احتمال دارد هم زمان با شروع علائم حياتي و تغييرات ايسكميك در ECG سطح اين آنزيم در خون بالا نيامده باشد. لذا لازم است براي رد قاطع عدم حمله قلبي اين آنزيم براي نوبت دوم در 3-2 ساعت بعد نيز اندازه گرفته شده و مقادير اوليه مقايسه گردد.
میوگلوبین:
میوگلوبین یک پروتئین کوچک و جذب کننده اکسیژن است که در عضلات قلب و اسکلت یافت می شود. میوگلوبین باعث تسریع اکسیژن رسانی در سلول های عضلانی می شود و اجازه می دهد سلول ها انرژی لازم برای انقباض عضلانی را تولید کنند. هنگامی که عضله قلب یا اسکلتی دچار آسیب می شود، میوگلوبین به خون انتقال پیدا می کند. در عرض چند ساعت پس از آسیب میزان آن در خون افزایش می یابد. آزمایش آنزیم های قلبی میوگلوبین می تواند همراه با آزمایش تروپونین به عنوان یک نشانگر قلبی برای کمک به تشخیص حمله قلبی در اوایل آسیب استفاده شود.
سطح میوگلوبین خون در 2-3 ساعت پس از حمله قلبی یا سایر آسیب های عضلانی افزایش می یابد و در طول 8-12 ساعت به بالاترین سطح خود می رسد و به طور کلی بعد از یک روز به حالت طبیعی باز می گردد. افزایش میوگلوبین می تواند زودتر از تروپونین قابل تشخیص باشد، اما برای آسیب های قلبی به صورت اختصاصی استفاده نمی شود.
اگر چه نتیجه منفی میوگلوبین به طور موثر وجود حمله قلبی را رد می کند اما نتایج مثبت باید با آزمایش تروپونین تایید شود. افزایش میوگلوبین خون به این معنی است که اخیرا به بافت عضلانی آسیب وارد شده است.
به عنوان مثال، افرادی که دارای:
تصادفات ناشی از آسیب عضلانی
تشنج
عمل جراحی
هر گونه بیماری عضلانی، مانند دیستروفی عضلانی
التهاب ماهیچه های اسکلتی (میوزیت)
حمله قلبی
سطح قابل توجهی از میوگلوبین ممکن است توسط رابدومیولیز ایجاد شود.
آزمایش آنزیم های قلبی کراتین فسفو کیناز:
آزمایش خون CPK برای اندازه گیری کراتین فسفوکیناز (یا کراتین کیناز) در خون تجویز می شود. افزایش سطح CPK می تواند به این معنی باشد که بافت های بدن به علت ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی، یا آسیب وارده به سر، آسیب دیده اند. پزشکان معمولا آزمایش خون CPK را در شرایط اضطراری، مثلا پس از حمله قلبی و برای تشخیص میزان آسیب عضلانی تجویز می کنند. با این حال، با انجام ورزش های شدید و ابتلا به التهاب ماهیچه ای نیز ممکن است سطح CPK بالاتر از حد نرمال شود. تست های آزمایشگاهی خاص CPK می توانند برای شناسایی آسیب عضلانی یا بافتی در قلب، مغز و یا ماهیچه های اسکلت نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
آنزیم CPK دارای سه ایزوآنزیم زیر می باشد:
CK_MM
به طور کلی، افزایش سطح CK-MM پس از آسیب عضلانی در قلب، آسیب اسکلتی، التهاب عضلانی یا اختلال عضلانی رخ می دهد.
CK_MB
این آنزیم در عضله قلب یافت می شود و معمولا پس از حمله قلبی افزایش می یابد. این فاکتور می تواند به پزشکان کمک کند تا خطر ابتلا به حمله قلبی را پیش بینی کنند. ا
فزایش سطح CK-MB در آزمایش خون در صورتی که دلایل دیگری برای آسیب قلبی وجود داشته باشد نیز رخ می دهد.
CK_BB
این ماده یک آنزیم خاص در مغز است که در صورت وجود آسیب مغزی باعث افزایش سطح CK می شود. این آسیب می تواند به علت تصادف یا زمین خوردن، سکته مغزی، التهاب در مغز یا شوک شدید رخ دهد.
دلایل افزایش آنزیم کراتین فسفوکیناز در آزمایش آنزیم های قلبی :
بيماري ها يا آسيب هاي وارده بر عضله قلبی
جراحي آنوريسم قلبي
دفيبربلاسيون قلبي
التهاب عضله قلب
آريتمي هاي بطني
ایسكمي قلبي
علل افزایش آنزیم های قلبی
چند عامل دیگر که ممکن است باعث افزایش سطح آنزیم های قلبی شوند، این موارد عبارتند از:
فشار خون ریوی
تاکی کاردی، یا ضربان قلب سریع تر از حد طبیعی
آمبولی ریه، انسداد شریان در ریه ها
نارسایی احتقانی قلب
تضعیف عضله قلب
آسیب به عضله قلب، از جمله تصادف ماشین
ورزش طولانی مدت
تورم عضله قلب
عمل جراحی قلب باز
استنت گذاری قلب
تخلیه قلب
آزمایش D_dimer برای تشخیص ترومبوز عروق قلبی:
زمانی که یک رگ یا بافت جراحت پیدا کرده و شروع به خونریزی کند، یک فرآیند به نام هموستاز شروع می شود تا لخته خون ایجاد شده و خونریزی متوقف گردد. این فرآیند باعث تولید رشته های پروتئینی به نام فیبرین می شود که به یکدیگر متصل شده و شبکه فیبرین تولید می گردد. شبکه فیبرین به همراه پلاکتها، باعث تولید لخته و در نهایت موجب قطع خونریزی محل آسیب دیده می گردند. هنگامی که منطقه جراحت التیام پیدا کرد باید از روند تولید لخته جلوگیری شود و لخته تولید شده به فرم محلول تبدیل شود، بدن از آنزیمی به نام پلاسمین جهت تبدیل لخته (ترومبوز) به قطعات کوچک تر استفاده می کند تا بتواند لخته تشکیل شده را از بین ببرد. ق
طعاتی از فیبرین فروپاشی شده تولید FDP (محصولات تخریب فیبرین) را که شامل قطعه های مختلف فیبرین متصل به یکدیگر است را تولید می کنند. یکی از محصولات نهایی فیبرین تولید شده، D-dimer است که می تواند در هنگام نمونه گیری در نمونه خون اندازه گیری شود. سطح D-dimer در خون می تواند در صورتی که شکل گیری و تجزیه لخته های خون در بدن وجود دارد افزایش یابد.
علاوه بر کاربرد آزمایش آنزیم های قلبی ، آزمایش های دیگری نیز در تشخیص ترومبوز عروق قلبی کاربرد دارد.
آزمایش D-Dimer یکی از آزمایش های حساس برای تشخیص ترومبوز عروق قلبی است . کاربرد اصلی D-dimer به غیر از تشخیص انعقاد داخل عروقی منتشره برای کنار گذاشتن ترومبوآمبولی است به ویژه وقتی که احتمال آن پائین باشد. منفی شدن آزمایشD-dimerاحتمال آمبولی ریوی و ترومبوز عروقی را تقریبا رد می کند. dimerقطعات پروتئینی است که هنگامی که یک لخته خون در بدن شکسته می شود تولید می گردند تا زمان اینکه در بدن لخته ایی تشکیل و شکستن نشود به طور معمول مقدار آن غیر قابل شناسایی است و سپس سطح آن در خون افزایش می یابد.
شما نیز برای انجام کلیه آزمایش های خود در آزمایشگاه آنلاین آنی آزما و انجام نمونه برداری در منزل و جوابدهی آنلاین، به سایت آزمایشگاه آنی آزما مراجعه فرمایید.