همانگونه که در مقالات قبل بیان کردیم، انواع مدل های آزمایش خون وجود دارد که بسته به شرایط بیمار و توصیه متخصص، باید آزمایش مورد نظر را انجام دهیم. برای نمونمه آزمایش CBC خون یکی از مواردی است. در این تست شمارش کامل سلول های خونی انجام می گیرد. در هر بدن بسته به شرایط فیزیولوژی، وزن، سن و… تعداد سلول های خونی در یک حد متعادل وجود دارند. اگر این تعادل بهم بخورد، مشکلات زیادی بروز می کند. اگر آزمایش CBC خون را انجام داده و برای تفسیر جواب آزمایش خون به کمک نیاز دارید، کافی است این مقاله را با دقت مطالعه کنید. متخصصین ما در آزمایشگاه شبانه روزی آنی آزما تمامی مطالب لازم در مورد تفسیر جواب آزمایش CBC خون را در اختیار شما قرار می دهند. البته در نهایت لازم است به متخصص خود مراجعه نمایید. ولی تا این زمان، شما می توانید اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
آزمایش CBC یا شمارش کامل سلول های خونی، یک آزمایش خون بسیار رایج و کاربردی در آزمایشگاه های تشخیص طبی است که اطلاعات مهمی را در اختیار پزشک قرار می دهد. این آزمایش یکی از روتین ترین آزمایشات درخواستی هر پزشکی می باشد و علی رغم ساده بودن آن، اطلاعات بسیار کاربردی و حائز اهمیتی برای پزشک فراهم می نماید.
در این مطلب سعی داریم ضمن ارائه تعریف کلی از هر یک از فاکتور های موجود در آزمایش و تعیین و تشریح رنج نرمال هر یک از این فاکتور ها، به تفسیر آزمایش CBC نیز بپردازیم. البته ذکر این نکته ضروری است که تفسیر جواب آزمایش به عهده پزشک معالج فرد می باشد و تنها اعداد موجود در نتیجه آزمایش نمی تواند به تنهایی برای تشخیص هر بیماری کاربرد داشته باشد. پزشک شما با در نظر گرفتن نتایج آزمایش به همراه سایر عوامل مثل معاینات فیزیکی و علائم بالینی، به تفسیر نتایج می پردازد، در حالی که در جواب آزمایش، این موارد به طور کامل وجود ندارند.
آزمایش CBC برای طیف بسیار گسترده ای از موارد درخواست می شود و بیان تمامی تفاسیر ممکن از این آزمایش می تواند به اندازه یک کتاب چند صد صفحه ای مطلب داشته باشد. در این مطلب فقط کلیات و تفاسیر اولیه و کلی نتایج آزمایش CBC بیان می شود.
نکات آزمایش خون که پزشک به شما نمی گوید
آزمایش CBC یکی از آزمایش های روتین می باشد که برای ارزیابی و شمارش سلول های خونی استفاده می شود. این سلول ها شامل گلبول های سفید یا WBC، گلبول های قرمز یا RBC و پلاکت ها می باشد.
همان طور که ذکر شد، آزمایش CBC در موارد بسیاری می تواند کاربرد داشته باشد. پزشک با توجه به علائم موجود در شما ممکن است از آزمایش CBC برای تشخیص موارد زیر استفاده کند:
• بررسی احتمال وجود آنمی
• بررسی علت وجود سایر علائم مثل تب، ضعف، درد و غیره
• ارزیابی وضعیت خونی شما
• پی بردن به علت مشکلات انعقادی
• بررسی میزان سلامت جسمانی شما پس از انجام درمان های خاص مثل شیمی درمانی
اگر به همراه آزمایش CBC، آزمایش دیگری از شما گرفته نمی شود، نیازی نیست که به صورت ناشتا برای انجام آزمایش مراجعه کنید.
انجام این آزمایش بسیار ساده است. شما پس از انجام مراحل پذیرش در آزمایشگاه به اتاق نمونه برداری راهنمایی می شوید. سپس کارشناس آزمایشگاه نمونه خون را از طریق خون گیری از ورید دست شما بر می دارد. سپس محل خون گیری شده به وسیله چسب پوشانده می شود. برای انجام آزمایش CBC به لوله های دارای ضد انعقاد مثل K2 یا K3 نیاز داریم. عدم ایجاد لخته یا نمونه لیز شده، برای دستیابی به جواب های صحیح هنگام نمونه برداری بسیار اهمیت دارد.
آزمایش CBC امروزه به وسیله دستگاه های پیشرفته ای انجام می شود که شمارش همه سلول های خونی را در عرض چند دقیقه با دقت بسیار زیاد انجام می دهند. در این دستگاه ها انواع سلول ها بر حسب نوع و اندازه ای که دارند مورد بررسی قرار می گیرند و در نهایت جواب آزمایش CBC آماده می شود.
چطور از جواب آزمایش خون سر در آوریم
آزمایش CBC برای موارد زیادی می تواند درخواست شده باشد. اگر می خواهید از جواب آزمایش خون خود سر در بیاورید، باید فاکتورهایی که توسط این آزمایش مورد بررسی قرار می گیرند را بشناسید. در آزمایش CBC موارد زیر اندازه گیری می شود:
• گلبول های سفید خون یا WBC:
این سلول ها وظیفه مبارزه با عوامل عفونی را بر عهده دارند. منشا تولید این سلول ها از اندام هایی مثل مغز استخوان می باشد. مقادیر این سلول ها در هنگام مواجهه با عوامل عفونی می تواند افزایش داشته باشد. این سلول ها به انواع مختلفی تقسیم می شوند که در دستگاه های فول دیف، همه انواع قابل اندازه گیری می باشد. از انواع مختلف سلول های WBC می توان به نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، بازوفیل ها، ائوزونوفیل ها و مونوسیت ها اشاره کرد. افزایش هر یک از این نوع WBC ها می تواند در اثر عامل به خصوصی باشد. مثلا در موارد انگلی، میزان ائوزونوفیل افزایش می یابد.
البته افزایش مقادیر گلبول های سفید می تواند به علت لوسمی ها نیز باشد که تشخیص این موارد به عهده پزشک می باشد. در حالت کلی افزایش WBC بیانگر عفونت می باشد.
• گلبول های قرمز خون یا RBC:
یکی از مهم ترین و حیاتی ترین سلول های خونی می باشند. یکی از وظایف آنها انتقال اکسیژن به بافت های مختلف و دریافت و انتقال کربن دی اکسید سلول ها به شش ها می باشد. در نتیجه برای تنفس سلولی و عملکرد صحیح اندام ها مورد نیاز هستند. این نوع سلول ها نیز در مغز استخوان ساخته می شوند و در اکثر اوقات هنگام پایان عمرشان، در کبد از بین می روند. نکته بسیار عجیب در مورد این نوع سلول ها، شکل به خصوص آنهاست که قادر می سازد در طول باریک ترین مویرگ های بدن نیز حرکت کرده و دچار آسیب نشوند.
RBC ها در کنار سایر فاکتورها می تواند بیانگر آنمی یا کم خونی باشد.
• پلاکت ها یا Plt:
نقش پلاکت ها در بدن، انعقاد می باشد. در واقع هر جا نشتی وجود داشته باشد که خون از آنجا خارج شود، پلاکت ها مانند چسب باعث بند آمدن خون و ترمیم ناحیه آسیب دیده می شوند. تعداد پلاکت ها برای بررسی بیماری های انعقادی و غیره اهمیت دارد. مقادیر بالا و پایین پلاکت نیز می تواند بیانگر بیماری باشد.
مواردی که در بالا ذکر شد، مربوط به شمارش سلول ها بود. در ادامه موارد به بررسی موارد غیر سلولی آزمایش CBC می پردازیم:
• هموگلوبین یا HGb:
هموگلوبین همان پروتئینی است که بر روی گلبول های قرمز خون قرار دارد و وظیفه اتصال و جا به جایی مولکول های اکسیژن را ایفا می نماید. در ساختار هموگلوبین علاوه بر پروتئین، آهن نیز وجود دارد و در صورت کمبود آهن در بدن، میزان ساخت هموگلوبین نیز افت خواهد کرد.
• هماتوکریت یا Hct:
این فاکتور بیانگر نسبت گلبول های قرمز خون به کل حجم خون می باشد. در واقع اگر حجم خالص گلبول های قرمز بر حجم کل نمونه خون تقسیم کنیم، درصد هماتوکریت به دست می آید. مقادیر بالا و پایین این فاکتور به تشخیص کم خونی و یا بیماری هایی که بدن آب خود را از دست می دهد، اشاره دارد.• MCV:
بیانگر میانگین اندازه گلبول های قرمز شما می باشد. اگر RBCها بزرگتر از حد نرمال باشند، میزان MCV نیز در جواب آزمایش بالاتر خواهد بود. این حالت در بیماری هایی مثل کمبود ویتامین B12 رخ می دهد. برعکس اگر حجم RBC ها به دلیل آنمی پایین باشد، میزان این فاکتور نیز پایین خواهد بود.
• MCH:
این فاکتور میانگین هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز خون شما را اندازه گیری می کند. از این فاکتور برای تمایز انواع آنمی ها و مشکلات مربوط به کمبود RBC استفاده می شود.
• MCHC:
این فاکتور نیز مربوط به هموگلوبین می باشد. در MCHC غلظت هموگلوبین در یک حجم معینی از خون اندازه گیری می شود. این فاکتور یکی از فاکتور های محاسباتی می باشد و از تقسیم هموگلوبین به هماتوکریت بدست می آید.
• RDW:
RDW معیاری از اندازه های مختلف RBC می باشد. در واقع تمام گلبول های قرمز به یک اندازه نیستند. تفاوت های سایز گلبول قرمز می تواند بیانگر مشکلات خاصی در بدن باشد. RDW معیاری از اندازه های مختلف گلبول های قرمز می باشد.
• MPV:
بیانگر میانگین اندازه پلاکت می باشد. پلاکت ها نیز همانند RBC دارای اندازه های مختلفی هستند که MPV میانگینی از سایز انواع پلاکت موجود در نمونه به شما ارائه می دهد.
• PDW:
همانند RBC، پلاکت ها نیز باید معیاری داشته باشند تا تفاوت سایز بزرگ ترین پلاکت با کوچک ترین پلاکت را ارائه دهد. استفاده از میانگین همیشه نمی تواند معیار مناسبی برای سنجش اندازه باشد پس از فاکتور PDW برای این منظور استفاده می شود.
آزمایش خونتان را در خانه تفسیر کنید
شما وقتی جواب آزمایش خود را می گیرید، در برگه جواب دو ستون مشاهده می کنید. ستون اول مربوط به جواب های شماست و ستون دوم مربوط به رنج مرجع یا Reference Range می باشد. برای تفسیر آزمایش CBC در خانه فقط کافیست مقادیر جواب های خود را با رنج مرجع مقایسه نمایید. در صورتی که عدد جواب شما در این رنج باشد یعنی جواب شما بدون مشکل است. اما اگر این جواب بالاتر یا پایین تر از این رنج باشد، می تواند بیانگر یک مشکل یا بیماری خاص باشد.
از آنجا که آزمایشگاه های مختلف از دستگاه ها و روش های گوناگونی برای سنجش آزمایش CBC استفاده می کند، پس ممکن است جوابی که به شما داده می شود در رنج های نرمال متفاوت باشد. اما در حالت کلی این تغییرات موجود در رنج بسیار جزئی می باشد.
سلام
ببخشید شما حضوری هم خدمات می دهید یا فقط به صورت آنلاین در مکان خودمان فعالیت می کنید؟
با سلام آنی آزما به صورت آنلاین خدمات در منزل انجام میدهد و می توانید درخواست آزمایشتون روثبت کنید نمونه گیر به محل شما میان
سلام آزمایش سی بی سی قسمت آر بی سی را 5.74 و هماتوکریت را 49.6 درصد نشان داده و علامت h در هر دو هست اگه میشه جواب بدید مشکلی هست یا نه با تشکر
با سلام جهت تفسیر آزمایش بهتر است به پزشم مراجعه کنید
ممنونم مفید بود.
خیلی خوبه ولی سعی کنیید ریشه مخففا رو هم بنویسید که از چی مشتق شده
پینگ بک: جواب آزمایش - آزمایش آنلاین آنی آزما- نمونه گیری خون در منزل