اخبار سلامتی
چه آزمایشاتی برای تشخیص ریزش مو انجام می گیرد؟
فروردین
ریزش مو یکی از معضلاتی است که هم برای مردان و هم برای خانم ها رخ می دهد. این مسئله به شدت بر روی زیبایی انسان تاثیر می گذارد به همین دلیل با اولین علائم ریزش مو باید سریعا به متخصص مراجعه کنید. آمار نشان داده است که این بیماری در مردان بیشتر از زنان رخ می دهد. خانم ها می توانند تا زمان اتمام درمان، موی سر را بپوشانند و بدون استرس در اجتماع حضور یابند ولی برای مردان این شرایط فرق دارد. کوچکترین علائم کم مویی، به وضوح به چشم آمده و به شدت بر روی اعتما دبه نفس آن ها تاثیر می گذارد. در زمان مراجعه به متخصص، آزمایشات مربوط به ریزش مو برای شما تجویز می شود که لازم است به طور کامل انجام گیرند. در این مقاله با این قبیل تست ها آشنا خواهید شد.
تشخیص ریزش مو به منظور شناسایی علت ریزش مو در زنان و مردان درخواست می شود. ریزش مو علل مختلفی دارد. مهم ترین گام برای درمان ریزش مو تشخیص علت آن است. برای تشخیص ریزش مو آزمایش های مختلفی انجام می شود. شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد با مشاهده تار های مو در شانه سرتان تصور کنید دچار ریزش مو هستید و در پی تشخیص علت ریزش مو و درمان آن باشید.
البته قبل از توضیح علل ریزش موی سر و تشخیص ریزش مو باید به این نقطه توجه شود که ریزش چند تار مو در روز مسئله ای نرمال می باشد و جای نگرانی وجود ندارد ولی در عارضه ی ریزش مو تعداد موهای که دچار ریزش می شود بسیار بیشتر و این نوع ریزش دارایی علت خاصی می باشد. (ریختن ۱۰۰ الی ۱۵۰ تار مو در روز طبیعی می باشد). تشخیص ریزش مو و علت آن می تواند کمک بزرگی به پیشگیری از ریزش و از دست دادن موهای سر، ابرو و در کل نقاط مختلف بدن کند.
در ادامه به علل عارضه ریزش مو اشاره می شود:
• علل ژنتیکی
• علل هورمونی
• علل کمبود مواد معدنی و ویتامینها
• علل قارچی و ریزش بر اثر بیماری ها
• علل شیمیایی
• بیماری خود ایمنی آلوپسی آرا آتا
علل ژنتیکی
ریزش موی سر ارثی به نام آلوپسی آندروژنیک شناخته می شود. این ریزش مو با نازک شدن مو آغاز می شود و اغلب با ریزش مو در قسمت های پوست سر پیشرفت می کند. ریزش مو ها بر روی بالش، در وان و یا بر روی شانه علائم غیر قابل اعتماد از ریزش مو است و به طور متوسط افراد روزانه 100 مو را از دست می دهند و ممکن است موهای بیشتری تحت شرایط خاصی مانند بعد از زایمان یا یک بیماری جدی از دست برود
در بین علل ریزش موی سر شایع ترین عامل ژنتیک مخصوصا در مردان است. ریزش مو ارثی در مردان معمولا از سمت پیشانی و به صورتM شکل اتفاق می افتد و به صورت پیش رونده ادامه پیدا می کند. ولی در زنان ریزش موی ارثی با الگوی ریزش متفاوت و در نقاط مختلف سر ممکن است رخ دهد. ریزش مو به طور معمول در 20 و 30 سالگی شروع می شود، اگرچه این تغییرات در زنان بیشتر پس ازیائسگی قابل مشاهده است این حالت همچنین به نام آروپیک آندروژنتیک و در مردان، طاسی الگوی مردانه نامیده می شود.
تشخیص ریزش موی سر بر اثر عامل ژنتیکی آلوپسی آندروژنیک: برای تشخیص ریزش مو با آلوپسی آندروژنیک الگوی ریزش مو بررسی می شود. در الگوی ریزش ارثی فولیکول موهای ریزش شده کوچک می شود. همچنین گاهی برای اطمینان آزمایشات هورمونی، کمبود مواد معدنی، ویتامین ها و غیره برای رد کردن سایر عوامل در خواست می شود.
علل هورمونی:
در تشخیص ریزش موی سر گاهی متوجه ممکن است متوجه تغییرات هورمونی شویم. هورمون تستوسترون و تغییر میزان آن می تواند عاملی برای ریزش مو محسوب شود. هورمون در حقیقت ماده ای شیمیایی است که جنس آن از مواد استروئیدی و شیمیایی است که در غدد بدن ترشح می شود و وارد جریان خون می شود. به این ترتیب هورمون ها بر روی سلول های بدن تاثیر می گذارند. هورمون ها انواع مختلفی دارد. در میان انواع هورمون ها ، هورمون های انسولین، هورمون های تیروئیدی، هورمون های جنسی تستوسترون، استروژن و پروژسترون بر رشد و نمو مو و همچنین ریزش مو موثر است. بنابراین برای تشخیص ریزش مو ممکن است این هورمون ها نیز مورد آزمایش قرار می گیرد.
کمبود مواد معدنی و ویتامین ها:
موهای بدن برای رشد و حفظ ظاهری سالم نیاز به مواد معدنی و ویتامین ها دارند بنابراین طبیعی به نظر می رسد کمبود این مواد باعث ریزش موی سر شود. به همین علت در تشخیص ریزش مو آزمایش ویتامین ها و مواد معدنی موثر بر رشد مو مورد بررسی قرار گیرد. ویتامین ها در بسیاری از عوامل حیاتی بدن نقش دارند. کمبود این مواد عوارضی را در پی دارد. (جهت کسب اطلاعات بیش تر به مقاله ی آزمایش چکاپ کامل ویتامین ها مراجعه شود) ویتامین ها و مواد معدنی که موجب ریزش مو می شود و ممکن است برای تشخیص ریزش مو این مواد برای انجام آزمایش در منزل درخواست می شود.
در ادامه به آزمایش ویتامین ها اشاره می شود:
ویتامینA
ویتامینD
ویتامین B
ویتامینC
ویتامین E
زینک
ریزش مو بر اثر عفونت های پوستی و بیماری های پوستی:
عفونت های پوستی در ریزش موی سر جزو عوامل مهم هستند که باید در تشخیص ریزش مو مورد ارزیابی قرار گیرد. از آنجا که موها از پوست خارج می شوند، هرگونه آسیب به پوست، می تواند باعث ریزش مو شود. چندین بیماری پوستی در سر وجود دارد که می تواند باعث ریزش موی سر و کچلی شود؛ که در ادامه به چند مورد از این بیماری ها اشاره می شود:
درماتیت سبورئیک:
درماتیت سبورئیک، یا با نام آلوپسی سابوریک ، یک بیماری پوستی ناخوشایند است که به همراه تکه های کوچک رنگی و یا بی رنگ در نقاطی از پوست بدن و پوست سر ایجاد می شود که این لکه ها در واقع عفونت های پوستی می باشند که در ریزش موی سر بسیار تاثیر گذار هستند.
علائم بیماری درماتیت سبورئیک می توانند از علائم زیر باشد
شوره سر به طور منظم
پوسته های کوچک روی پوست سر و مو
درماتیت آتوپیک (تحریک پوست که با خارش و قرمز شدن پوست همراه است)
واکنش خفیف پوست یا پوست سر به هر گونه ماده شستشو
پسوریازیس
یکی دیگر از بیماری های تشخیص ریزش موی سر مورد بررسی قرار می گیرد، پسوریازیس است. پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی می باشد که پوست را تحت تاثیر قرار می دهد که به واسطه آن سلول های پوست سریع تر از آنچه که باید باشند، رشد می کنند و سبب ضخیم شدن سلول ها ی پوست سر می شوند.
با توجه به تحقیقات متخصصین پوست، تکثیر سلول های ثابت و ضایعات ناشی از آن می تواند باعث ریزش مو، زخم و آسیب دیدگی فولیکول (مو داخل کیسه های لوله مانند شکل می گیرد) شود، اما هنگامی که شرایط کنترل می شود، این امکان وجود دارد که رشد مو را کنترل کنید
تشخیص ریزش مو در اثر پسوریازیس:
همان طور که در بالا اشاره شد بیماری پسوریازیش یک بیماری اتوایمیون می باشد. برای شناسایی این بیماری باید اتو آنتی بادی جستجو شود. اساس شناسایی اتوآنتی بادی ها آزمایشات سرولوژیک می باشد.
عفونت های قارچی:
قارچ یکی دیگر از عفوت های پوستی در ریزش مو می باشد. این بیماری که معمولا به عنوان کرم سلولی شناخته شده است، در کودکان بیشتر دیده می شود، یک عفونت قارچی بسیار مسری است که می تواند در پوست سر ظاهر شود و همچنین می تواند باعث ایجاد پوسته پوسته شدن، خارش و قرمزی در یک الگوی دایره ای شکل شود، همراه با این بیماری موی سر زبر و خشن می شود و یا ریزش موی سر اتفاق خواهد افتاد. این عفونت قارچی باید توسط یک متخصص پوست درمان شود که معمولا در صورت درمان، مو دوباره رشد می کند.
تشخیص ریزش مو بر اثر بیماری های قارچی درماتیت:
برای تشخیص ریزش موی سر بر اثر بیماری های قارچی، از کف سر نمونه برداری می شود. نمونه در محیط های کشت انتقالی مخصوص به آزمایشگاه قارچ شناسی ارسال می شود. نمونه قارچی کشت داده می شود و مورد ارزیابی ماده ی ژنتیک قرار می گیرد. در صورت ابتلای فرد به این بیماری ها باید علت زمینه ای بیماری شناسایی شود و بیمار درمان دارویی را آغاز کند.
استرس:
یکی دیگر از عواملی که باید در تشخیص ریزش مو مد نظر داشت، استرس فرد می باشد. اگر بدن تحت استرس قرار بگیرد فاز رشد در چرخه رشد مو ممکن است متوقف شود، و این می تواند فولیکول های مو را وارد فاز استراحت کند . فاز استراحت طولانی می تواند از رشد مو جلوگیری کرده و فولیکول های مو می توانند تا سه ماه پیش از تخریب ، به اصطلاح ” خاموش ” بمانند . این نشان میدهد که شما ممکن است چند ماه پس از تجربه ای پرتنش ، دچار ریزش شدید مو شوید. هنگامی که استرس پایان یابد ، چرخه رشد مو دوباره از سر گرفته شده و ریزش مو متوقف می شود.
جالب است بدانید موهایی که در این بیماری ریخته می شوند، موهای مشکی هستند و معمولا موهای سفید در این بیماری گرفتار نمی شوند مثلا وقتی گفته می شود فلانی یک شبه موهایش سفید شده است، کسی است که آلوپسی آرا آتای توتالیس گرفته است و تمامی موهای مشکی اش ریخته و فقط موهای سفیدش باقی مانده است، به همین خاطر است که فکر می کند یک شبِ موهایش سفید شده است.
تشخیص ریزش موی سر در اثر استرس:
برای تشخیص ریزش موی سر با علت استرس از فرد شرح حالی از وضعیت روحی فرد سنجیده می شود. ساده ترین راه درمان این نوع ریزش مو کنترل استرس می باشد . اگر به میزان کافی از استرس خود کم کنید و به بدن خود فرصت کافی بدهید ، کم کم متوجه از بین رفتن علائم ریزش مو خواهید شد.
آلوپسی آرا آتا:
آلوپسی در لغت به معنی ریزش و کم شدن مو و آرا آتا به معنی منطقه است که به فارسی به معنی ریزش سکه ای یا منطقه ای ترجمه شده است و همچون سکه ای گرد، موی سر خالی می شود و بخش هایی از سر، ابرو، ریش، سبیل، بدن، مژه و همه جای بدن همچون کف دست خالی از مو می شود که این بیماری بر حسب شدت به ۴ نوع تقسیم می شود.
تحقیقات نشان می دهد همراهی هایی با این بیماری از قبیل بیماری های تیروئید، برخی از کم خونی ها، کمبود ویتامین ۱۲ B و برخی از بیماری های خودایمنی وجود دارد.
بیماری آلوپسی آرا آتا با سیستم ایمنی بدن مرتبط است و می توان آن را نوعی بیماری سیستم ایمنی بدن ذکر کرد که سلول های سیستم ایمنی به طور غلط به فولیکول (ریشه) مو حمله کرده و سبب تخریب ریشه مو می شوند؛ ولی باید دانست که این ریزش، ریزش دائمی نیست و بنا به تئوری، هر زمانی احتمال برگشت بیماری وجود دارد و هر وقت که سیستم ایمنی، این دشمنی را با مو فراموش کند، احتمال برگشت موآن هست، پس می توان نتیجه گرفت که در این بیماری، همیشه راه امیدواری وجود دارد.
برای تشخیص ریزش موی سر در آلوپسی آرا باید اتوآنتی بادی ها شناسایی شوند.
طبق بررسی های به دست آمده، این که چرا سیستم ایمنی به ریشه مو حمله می کند، هنوز مشخص نیست و آنتی ژنی که در سطح فولیکول مو قرار دارد، به اشتباه با سیستم ایمنی بدن تعامل کرده و سلول های سیستم ایمنی که «لنفوسیت ها» هستند، به دور فولیکول مو تجمع کرده و سلول های فولیکول دست از تکثیر کشیده و مو می میرد و جای آن مویی رشد نمی کند.
حمله لنفوسیت های سیستم ایمنی در نمونه برداری های آسیب شناسی به حمله زنبورهای عسل تشبیه می شوند. این لنفوسیت ها از نوع B هستند و علیه آنتی ژن های فولیکول مو اتو آنتی بادی تولید می کنند. (لنفوسیت ها نوعی از گلبول های سفید هستند) که همانند زنبور عسل دور ریشه مو جمع شده و باعث عدم تکثیر ریشه مو می شوند.
تشخیص ریزش موی سر بر اثر بیماری خود ایمنی آلوپسی آرا آتا:
برای تشخیص ریزش موی سر ممکن است معاینه فیزیکی و تست های پزشکی تشخیص داده شود. پزشک متخصص یا متخصص پوست با مشاهده سوابق بیماری و بررسی ریزش مو ها ی بدن ممکن است قادر به تشخیص این بیماری باشد.
گاهی پزشک معالج، نمونه‌برداری را توصیه می‌کند تا ضمن تائید بیماری، سایر بیماری های پوستی را نیز بررسی کند. گاهی با تجویز آزمایش خون نیز قابل تشخیص است.
در آزمایش مو با یک آزمایش سرولوژیک به شناسایی اتو آنتی بادی بر علیه سلول های خودی فولیکول مو پرداخته می شود.
درمان آلوپسی آرا آتا:
پس از تشخیص ریزش موی سر با علت بیماری خود ایمنی آلوپسی آرا آتا در نهایت باید اقدام به درمان این بیماری کرد. این بیماری پیشگیری خاصی ندارد و چون به دلایل ناشناخته بروز می کند، راهی برای آن وجود ندارد ولی مهمترین درمان (سرکوب کردن) سیستم ایمنی بدن است و اساس درمان داروهای سرکوب گر سیستم ایمنی است که معمولا برای مناطق موضعی محدود این امر از تزریق واکسن استروئید (آمپول کورتون) با دوز مناسب در ناحیه استفاده می شود که سبب کاسته شدن تهاجم سلول های لنفسیت می شود.
«محلول ماینوکسیدل» نیز در برخی موارد مورد استفاده قرار می گیرد. در موارد شدید این بیماری از داروهای سرکوبگر قوی سیستم ایمنی به صورت عمومی استفاده می شود و اینجا پزشک است که ارزشیابی می کند که آیا درمان ارزش ریسک و به مخاطره افتادن سیستم ایمنی بدن را دارد یا خیر.
همچنین یکی از درمان های جدید را می توان (ایمنی درمانی) ذکر کرد که بیمار با دارویی به نام دیفن سیپرون سیستم ایمنی خود را تحریک می کند و با تحریک آن مکانیسم های ناشناخته باعث بهبود ضایعه می شود.