حتما شنیده‌اید که برخی باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها از طریق رابطه جنسی موجب بروز بیماری‌های مقاربتی نظیر هپاتیت و HPV می‌شوند. در این میان، تست STD یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص بیماری و شروع درمان تخصصی به شمار می‌رود. اما سوال این است که این تست را چطور باید انجام داد؟ تشخیص چه بیماری‌هایی توسط آزمایش STD امکان‌پذیر است؟ تا انتهای این مطلب همراه ما باشید تا پاسخ به سوالات ذکر شده را دریافت کنید.
مراحل انجام آزمایش STD
آزمایش STD یکی از انواع آزمایش های مقاربتی است که متناسب با نوع عفونت، به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. به طور مثال، برای تشخیص بیماری‌هایی مانند سیفلیس، هپاتیت و تبخال می‌توان از آزمایش خون در تشخیص STD استفاده کرد. از طرفی، برای تشخیص برخی بیماری‌های مقاربتی مانند تریکومونیازیس، آزمایش ادرار در تشخیص STD کاربرد دارد. همچنین، آزمایش مایع نخاعی یا پونکسیون کمری برای تشخیص مراحل پیشرفته سیفلیس یا عفونت تبخال تجویز می‌شود.
انواع بیماری‌های قابل تشخیص از طریق آزمایش STD
به طور کلی بسیاری از بیماری‌های مقاربتی، علائمی ندارند. اما ترشح غیر معمول در ناحیه تناسلی، زخم و زگیل تناسلی، خارش و سوزش، درد شکم و بسیاری از عوامل دیگر می‌توانند نشان دهنده ابتلا به بیماری‌های مقاربتی باشند. برخی از رایج‌ترین بیماری‌هایی که با کمک آزمایش STD شناخته می‌شوند، عبارتند از:
آزمایش HIV
ایدز یا HIV نام یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مقاربتی است که احتمالا آن را می‌شناسید. این ویروس توانایی مبارزه بدن بیمار نسبت به عفونت را کاهش می‌دهد. بنابراین، پس از ابتلا به ویروس HIV، احتمال ابتلا به بیماری‌ها افزایش می‌یابد. جالب است بدانید که بسیاری از مبتلایان به این بیماری، علائمی ندارند و احساس سلامتی کامل می‌کنند؛ در حالی که، ویروس HIV تا انتهای عمر در بدن‌شان باقی می‌ماند و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. این بیماری از راه‌های مختلفی نظیر داشتن رابطه مقعدی یا واژنی، سوزن یا سرنگ آغشته به ویروس و ورود خون، مایع منی یا مایعات واژینال به فرد سالم انتقال پیدا می‌کند.
برای تشخیص بیماری مقاربتی ایدز می‌توان از آزمایش خون STD استفاده کرد. مهم‌ترین معیار‌های مد‌نظر در این آزمایش شامل ارزیابی آنتی‌ژن ویروسی و باکتریایی و بررسی آنتی بادی‌های تولید شده توسط سیستم ایمنی می‌شود. توجه داشته باشید که این ویروس معمولا بین ۲ تا ۴ هفته پس از ابتلا، تشخیص داده می‌شود.
آزمایش هپاتیت B و C
هپاتیت بیماری خطرناکی است که با نام عفونت خاموش شناخته می‌شود. هپاتیت B که با آسیب جدی به کبد همراه است، از راه‌هایی مانند استفاده از سرنگ آلوده، رابطه جنسی و ابزار‌های آلوده تتو یا لوازم پزشکی منتقل می‌شود. اما انتقال هپاتیت C از طریق خون و ترشحات بدن (ترشحات واژن یا مانع منی) انجام می‌شود.
یکی از راه‌های تشخیص ابتلا به هپاتیت B و C، آزمایش خون STD است. البته، تشخیص هپاتیت B نسبت به سایر بیماری‌های مقاربتی زمان بیشتری نیاز دارد و باید بین ۸ تا ۲۲ هفته از ابتلا گذشته باشد تا بتوان آن را تشخیص داد. اما هپاتیت C معمولا بین ۲ تا ۲۶ هفته پس از ابتلا، تشخیص داده می‌شود.
آزمایش سیفلیس
سیفلیس به عنوان یکی از رایج‌ترین بیماری‌های مقاربتی، توسط باکتری‌های تروپو‌نما پالیدم ایجاد می‌شود. در مرحله اول ابتلا به این بیماری (سیفلیس اولیه)، زخمی در محب ورود باکتری به بدن ایجاد می‌شود. سپس در مرحله سیفلیس ثانویه، علائمی مانند آفت‌های پوستی و مخاطی بروز پیدا می‌کنند. در نهایت، سیفلیس موجب آسیب به سیستم‌های مختلف بدن نظیر قلب، مغز و استخوان‌ها می‌شود که عوارض جدی به دنبال دارد.
آزمایش STD سیفلیس شامل آزمایش‌هایی مانند RPR، VDRL، FTA-ABS و PCR می‌شود. مراجعه به پزشک، انجام به موقع آزمایش تجویز شده و شروع روند درمان سیفلیس می‌تواند موجب کنترل و درمان بیماری شود.
آزمایش سوزاک و کلامیدیا
کلامیدیا که به واسطه رابطه جنسی پر‌خطر ایجاد می‌شود، یک عفونت باکتریایی است. این بیماری در بانوان با علائمی مانند خونریزی واژن، لکه‌بینی بین دوره‌های عادت ماهانه، احساس سوزش هنگام ادرار و ترشحات غیر‌طبیعی واژن همراه است. این علائم در آقایان شامل مواردی نظیر ادرار درد‌ناک، بیضه‌های درد‌ناک و ترشحات نا‌متعارف آلت تناسلی می‌شود. برای انجام آزمایش کلامیدیا، از ۲۴ ساعت قبل دوش نگیرید و مصرف آنتی بیوتیک را قطع کنید. برای انجام این آزمایش در خانه، ابتدا با کمک سواب از داخل واژن یا مقعد نمونه‌گیری می‌کنید. البته، آزمایش ادرار می‌تواند در تشخیص این بیماری به خصوص در آقایان استفاده شود. معیار اصلی مد‌نظر در این بیماری، بررسی میکروب‌ها در زیر میکروسکوپ است.
سوزاک نوعی دیگر از بیماری‌های مقاربتی است که موجب افزایش ترشح واژن یا آلت تناسلی و درد هنگام ادرار می‌شود. نمونه‌های آزمایش سوزاک می‌تواند از ادرار، مجاری ادرار، قسمت پایینی دهانه رحم، واژن، گلو و رکتوم گرفته شود. برای تشخیص سوزاک از آزمایش‌هایی مانند سواب واژن، رکتوم یا سواب زخم‌های دهانی استفاده می‌شود. البته، حدود ۱۴ روز زمان می‌برد تا بیماری سوزاک در آزمایش بروز پیدا کند.
آزمایش HPV و تبخال تناسلی
بیماری شایع HPV یا پاپیلومای انسانی از راه‌های مختلفی نظیر شرکای جنسی متعدد، زگیل دهانی (حاصل رابطه جنسی دهانی)، سرنگ یا تیغ آلوده و دستگاه‌های در ارتباط با پوست مانند دستگاه لیزر منتقل می‌شود. تشخیص این بیماری توسط آزمایش سواب دهانه رحم و شناسایی DNA مبتلا به ویروس HPV امکان‌پذیر است. پاپیلومای انسانی کم‌خطر همانطور که از نامش مشخص است، علائم خطرناکی ندارد و به صورت زگیل‌های در ناحیه تناسلی، دهان، گلو و مقعد ظاهر می‌شود. در مقابل، ویروس پاپیلومای انسانی پر‌خطر، در بروز بیماری‌هایی مانند سرطان تاثیر‌گذار است.
نتیجه‌گیری
رابطه جنسی بدون مراقبت و پر‌ریسک یکی از مهم‌ترین عوامل در بروز بیماری‌های مقاربتی محسوب می‌شود. توجه داشته باشید که بسیاری از مبتلایان بیماری‌های مقاربتی، نسبت به بیماری خود آگاه نیستند. به طور مثال طبق گزارشات ارائه شده، در ایالات متحده آمریکا سالانه ۲۰ میلیون نفر به بیماری‌های مقاربتی مبتلا می‌شوند. ما در این مطلب انواع آزمایش STD برای تشخیص بیماری‌های مقاربتی را توضیح دادیم.
سوالات متداول
- آیا آزمایش STD در منزل دقت کافی دارد؟
آزمایش STD انواع گوناگونی دارد و جواب آن در صورتی که در زمان مناسب انجام شود، دقت کافی دارد. در عین حال، نتیجه آزمایش باید توسط پزشک بررسی شود و در صورت نیاز به سراغ تجدید آزمایش بروید.
- چگونه می‌توانم نمونه آزمایش STD را به درستی جمع‌آوری کنم؟
آزمایش STD شامل تست‌های گوناگونی است که متناسب با نوع بیماری مقاربتی انتخاب می‌شوند. به طور کلی نمونه‌های خون، ادرار و سلول‌های پوستی باید در زمان صحیح از محیط گفته شده برداشت شوند. در صورتی که جمع‌آوری نمونه به درستی انجام نشود، باید آزمایش را مجدد تکرار کنید.