آزمایش مدفوع چرب

[gravityform id=”8″ title=”true” description=”true”]

به منظور تشخیص بیماری های دستگاه گوارشی، تست های مختلفی وجود دارد. متخصص بعد از بررسی وضعیت بیماری و تشخیص های اولیه، انجام برخی از آزمایشات را لازم می داند تا از تشخیص خود مطمئن شود. برای مثال آزمایش مدفوع چرب، با هدف تعیین میزان چربی اضافی در مدفوع انجام می شود. این عارضه زمانی رخ می دهد که میزان چربی موجود در مدفوع زیاد باشد. در مواردی که فرد به صورت پیوسته اسهال داشته و مدفوع او چرب است، شک بر این است که چربی در سیستم گوارش زیاد شده است. در صورتی که مدفوع بسیار بد بو شده و موقع خروج، حالت شناور دارد، لازم است با متخصص صحبت کنید تا آزمایش مدفوع چرب انجام شود. این عارضه اگر درمان نشود منجر به ضعف بدن خواهد شد.

آزمایش مدفوع چرب جهت تشخیص بیماری های گوارشی و مشکلات جذب درخواست می شود. آزمایش چربی مدفوع جهت شناسایی و اندازه گیری چربی اضافی در مدفوع و برای کمک به تشخیص سوجذب درخواست شود. مدفوع چرب یا Steatorrhea ، زمانی رخ می دهد که چربی بیش از حد در مدفوع وجود دارد. مدفوع شامل مخلوطی از مواد غذایی هضم نشده است، که شامل پروتئین ها، فیبرها و نمک است. مدفوع همچنین معمولا حاوی مخاط، سلول مرده یا هر زباله دیگری است که بدن قادر به دفع آن است.

وقتی شما علائمی از سو جذب دچار اسهال مداوم و مدفوع چرب می شوید که در این شرایط پزشک ممکن است آزمایش چربی مدفوع درخواست کند. این آزمایش کمک می کند تا علت اسهال غیر عفونی مشخص شود. چربی مدفوعی معمولاً نگران کننده نیست و پس از خوردن وعده های غذایی با چربی زیاد، فیبر و اگزالات پتاسیم اتفاق می افتد. آجیل، چربی های مصنوعی، روغن نارگیل و غلات کامل، از جمله مواد غذایی هستند که می توانند سبب چربی مدفوعی شوند.

استاتوره چربی مدفوعی، زمانی رخ می دهد که چربی بیش از حد در مدفوع وجود داشته باشد. برای این حالت نام‌ های دیگری نیز چون «مدفوع چرب، چرب ‌سرگینی، چربی ‌ریزی، چرب‌پیخالی، و استئاتوره» استفاده می‌شود. مدفوع شامل مخلوطی از مواد مغذی غنی شده، پروتئین، الیاف و نمک است. مدفوع همچنین معمولاً حاوی مخاط، سلول مرده یا هر چیز دفعی دیگری است. چربی مدفوعی معمولاً نگران کننده نیست و پس از خوردن وعده های غذایی با چربی زیاد، فیبر و اگزالات پتاسیم اتفاق می افتد. آجیل، چربی های مصنوعی، روغن نارگیل و غلات کامل، از جمله مواد غذایی هستند که می توانند سبب چربی مدفوعی شوند.

مدفوع در این حالت ظاهری چرب دارد و معمولاً بسیار بدبو است و ممکن است شناور شود. نشت چربی از مقعد بیمار نیز ممکن است رخ دهد. اسهال چرب با حجم زیاد و براق از عوارض اسهال‌های مزمن و طولانی‌مدت است. اسهال چرب، سبب ایجاد اختلال شدید در فرآیند جذب ویتامین‌ های محلول در چربی می‌ شود. در نتیجه، چنین بیمارانی دچار کاهش میزان جذب ویتامین‌ های محلول در چربی می ‌شوند. این بیماران همچنین به علت از دست دادن خون و نیز عدم جذب مواد غذایی، مستعد ابتلا به کم‌ خونی هم هستند. همچنین این افراد به علت دردهای شکمی پس از خوردن غذا، از خوردن ترس و نفرت دارند.

اما گاهی شرایط پزشکی مانند بیماری های پانکراس، سیستیک فیبروزیس، آسیب های کبدی یا کلیوی، کم کاری تیروئید، سنگ های صفراوی، بیماری سلیاک، بیماری کرون و عفونت های انگلی نیز می توانند سببب ایجاد مدفوع چرب شوند. در این وضعیت مدفوع شل تر شده و دفع آن دشوار می شود. درد شکمی، نفخ، سوزش سر دل و درد مفصلی نیز از دیگر علائم آن هستند.

پزشک از طریق شرح حال گیری، معاینه و درخواست آزمایش مدفوع چرب، این مشکل را تشخیص می دهد. بسته به علت بیماری و شدت آن، پزشک درمان های لازم را تجویز می کند. علاوه بر آن، یکسری درمان های خانگی نیز برای رفع چربی مدفوعی مفید هستند. کاهش چربی در رژیم غذایی، ترک سیگار، افزایش مصرف ویتامین های محلول در چربی مانند A، D، E و K و افزایش جذب کلسیم، اسیدفولیک و منیزیوم، می تواند به رفع این مشکل کمک کند.

روش انجام آزمایش مدفوع چرب

جهت انجام آزمایش مدفوع چرب پزشک پس از بررسی شرایط فیزیکی و سابقه بیمار دو آزمایش کیفیت چربی و آزمایش کمیت چربی را برای مدفوع انجام می‌دهد. اگر مدفوع شناور باشد یا مدفوع علائمی مانند چربی، تغییر رنگ و بوی غیر طبیعی دارد، باید با پزشک خود مشورت شود. به خصوص اگر سایر علائم سوء جذب مانند کاهش وزن یا گرفتگی عضلات را نیز تجربه می‌شود.

1- آزمایش کیفی

این آزمایش میزان و تعداد گلبول‌های چربی را در نمونه مدفوع اندازه‌گیری می‌کند. تعداد طبیعی گلبول‌های چربی کمتر از 50 است.

2- آزمون کمی

• در این آزمون، نمونه مدفوع شما در طول دو تا چهار روز بررسی می‌شود. سپس تمام نمونه‌ها مود مطالعه قرار می‌گیرد. بزرگسالان، نتایج تست طبیعی برای بزرگسالان دو تا هفت گرم در هر ۲۴ ساعت، با چربی کمتر از ۲۰ درصد از نمونه مدفوع جامد است.

• شیرخوار، این مقدار باید برای شیرخواران در هر ۲۴ ساعت از یک گرم کمتر باشد.

• برای نوزادان که با شیرخشک تغذیه می‌شوند، چربی باید ۳۰ تا ۵۰ درصد از نمونه مدفوع را تشکیل دهد.

• تست D-Xylose

• تست دیگری که در آزمایش مدفوع چرب در هنگام سوء جذب انجام می‌شود، آزمایش جذب D-Xylose است. D-Xylose نوعی قند است. این آزمایش میزان این قند را در خون یا ادرار اندازه‌ گیری می‌کند. دی گزیلوز به طور طبیعی توسط روده ها جذب می شود. وقتی که مشکلات جذبی وجود داشته باشد، این قند توسط روده ها جذب نمی شود وسطح آن در خون و ادرار پائین می ماند. در تست جذب دی گزیلوز سطح دی گزیلوز را بررسی می کند، نوعی قند که در نمونه خون یا ادرار وجود دارد. این تست به تشخیص مشکلاتی کمک می کند که از بازجذب ریزمغذی های غذایی در روده باریک جلوگیری می کند. این تست به علت بررسی اینکه آیا سندرم سوءجذب این علائم را ایجاد کرده است مثل اسهال مزمن، کاهش وزن، ضعف. فردی که سندرم سوءجذب دارد، نمی تواند ریزمغذی ها، ویتامین ها و مواد معدنی را از روده به جریان خون جذب کند.

• یافتن علت عدم وزن گیری کودک، به ویژه وقتی که کودک خوب غذا می خورد.

در مورد بالغین، نمونه خون معمولا ۲ ساعت پس از نوشیدن محلول گرفته می شود. در مورد اطفال، نمونه خون ممکن است ۱ ساعت بعد از نوشیدن محلول گرفته شود. نمونه دیگر خون ممکن است ۵ ساعت پس از نوشیدن محلول گرفته شود. نتایج آزمایشات بر روی یک مدفوع عادی و طبیعی، نشان می‌دهد در یک شبانه روز میزان طبیعی چربی مدفوع حدود 2 تا 7 گرم است. در نوزادان این میزان باید 1 گرم باشد.

نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش مدفوع چرب چیست؟

نمونه مورد نیاز برای آزمایش مدفوع چرب ، یک نمونه رندم از مدفوع می باشد. البته گاهی ممکن است نمونه مدفوع ۷۲ ساعت جمع آوری شود.

شرایط لازم برای انجام آزمایش مدفوع چرب

برای انجام آزمایش مدفوع چرب ممکن است توصیه هایی جهت رژیم غذایی و شرایط دیگر شود که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

برای آماده شدن برای آزمایش مدفوع چرب، باید قبل از تست روزانه 100 گرم چربی به مدت 3 روز مصرف کنید .
از مصرف غذاهای پرفیبر برای چند روز قبل از انجام آزمایش پرهیز نماید.
پیش از جمع ‏آوری نمونه نباید از شیاف یا مواد روغنی استفاده کرده باشید.
از یک هفته قبل از مصرف باریم، بیسموت، روغن کرچک یا روغن معدنی اجتناب کنید.
جهت جمع آوری مدفوع از ظروف مخصوص و پلاستیکی درب دار استفاده کنید.
نمونه را به موقع به آزمایشگاه تحویل دهید. تاخیر در انتقال نمونه به آزمایشگاه که منجر به خشک شدن نمونه و عدم انجام آزمایش می شود.
در زمان جمع آوری نمونه از آلوده شدن با ادرار خودداری کنید. به این منظور قبل از دفع مدفوع ادرار کنید و بعد خود را به طور کامل تمیز کنید ، سپس مدفوع خود را در ظرف مخصوص جمع آوری کنید.
قبل از نمونه برداری از دستکش استفاده کنید. چون مدفوع حاوی میکروب است و می تواند باعث گسترش عفونت شود. بعد از در آوردن دستکش نیز دست های خود را بشویید.
نمونه را از کاسه توالت جمع آوری نکنید.
توجه داشته باشید نمونه نباید با مدفوع با دستمال توالت، صابون و آب تماس داشته باشد.
گاهی اوقات نمونه از طریق سواب حاوی نگهدارنده از مقعد جمع آوری می شود. سواب را وارد مقعد می کنند، می چرخانند و سپس خارج می کنند و در ظرف تمیزی قرار داده و به آزمایشگاه منتقل می کنند.تاریخ و ساعت شروع و خاتمه جمع ‏آوری نمونه باید یادداشت کنید.
تمام نمونه ها باید با یکدیگر ارسال شوند بنابراین بر روی ظرف نمونه باید به ترتیب نمونه گیری، ظروف شماره 1، 2 و 3 مشخص کنید.
از مکمل های سنتتیک چربی با قابلیت جذب بالا (برای مثال اولسترا) یا مکمل های غذایی ضد چربی (fat-blocking nutritional supplements) در جریان نمونه گیری استفاده کنید.
استفاده از پودر یا پماد پوشک می تواند منجر به نتایج کاذب گردد بنابراین باید قبل و حین آزمایش استفاده از آن ها باید خودداری شود.
دمای مناسب برای نگهداری نمونه ۴ درجه می باشد. نمونه در دمای اتاق حدود یک ساعت می توان نگهداری کرد. ولی در دمای ۴ درجه تا ۴ روز امکان نگهداری وجود دارد.
برای انجام رندم آزمایش مدفوع چرب حداقل نمونه، 5 گرم مدفوع می باشد.

علائم جهت آزمایش مدفوع چرب

مدفوع چرب یا Steatorrhea زمانی است که یک مدفوع شل، اما بزرگ با تکه های چربی قابل دیدن و تکه های روغن جدا از مدفوع و قابل توجه است. موارد خفیف یا کوتاه مدت آن ممکن است باعث ناراحتی محدودی شود.

علائم اضافی مدفوع چرب خفیف عبارتند از:

• مدفوع کف آلود، کثیف و یا مدفوع پر از مخاط

• مدفوع با بوی ناخوشایند

• اسهال یا مدفوع شل یا روان که بزرگتر از حد طبیعی است

• مدفوع رنگ روشن، اغلب قهوه ای روشن، سبز، نارنجی یا زرد

• مدفوعی که شناور است

• مدفوعی که به نظر می رسد در یک پرده ضخیم و چرب پوشیده شده است

• مدفوعی که به دشواری با سیفون تخلیه می شود.

• درد شکمی، گرفتگی، نفخ و گازریزش

• سوزش سر دل و سوء هاضمه

• خستگی عمومی

• عضله کوچک، درد استخوان، و درد مفصلی

سوء تغذیه و کم آبی بدن ممکن است ناشی از موارد شدید یا مزمن مدفوع چرب باشد.علاوه بر این، علائم جدی نیز ممکن است رخ دهد، به ویژه هنگامی که با بیماری های زمینه ای در ارتباط باشد.

علائم مرتبط با مدفوع چرب شدید یا مزمن عبارتند از:

• مدفوع شل به صورت مزمن، سنگین وبا بوی ناخوشایند، و مدفوع پر از چربی

• کم خونی

• ضعف عضلانی و درد

• خستگی مزمن

• ازدست دادن وزن

• تب

• کاهش میزان رشد در کودکان

• مشکلات دید

• شرایط پوستی

• وضعیت عصبی

• پوکی استخوان

کاربرد آزمایش مدفوع چرب

آزمایش مدفوع چرب بنا به دلایلی درخواست می شود که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

تأیید وجود استئاتوره
کمک به مطالعه تشخیصی سوء جذب و یا سوء هاضمه (همچون نارسایی برون ریز پانکراس در بعضی موارد فیبروزکیستیک)
بررسی نتایج حاصل از درمان در بیماران مبتلا به اسهال مزمن.

نتیجه مثبت جواب آزمایش مدفوع چرب به چه معناست؟

در آزمایش مدفوع چرب جواب مثبت تست چربی مدفوع به صورت کیفی(نمونه رندوم) یا افزایش مقدار چربی به صورت کمی (نمونه 72 ساعته جمع آوری شده است) انجام می شود. چربی مدفوع نشان می دهد که چربی به طور طبیعی جذب نمی شود و ممکن است فرد دچار اختلال در جذب باشد. علل مختلفی باعث اختلال در جذب مواد می شود که عبارت هستند از:

بیماری هایی که در روده ها تأثیر گذارند مانند: عفونت ها مانند انگل ، باکتری یا ویروسی بیماری سلیاک بیماری التهابی روده (بیماری کرون ، کولیت اولسراتیو) نارسایی لوزالمعده ناشی از: لوزالمعده مزمن سرطان لوزالمعده فیبروز کیستیک (بر عملکرد لوزالمعده تأثیر می گذارد) مجاری صفراوی و یا کیسه صفرا سرطان باریک شدن یا انسداد مجرای صفراوی مشترک ، لوله اصلی که صفرا را از کبد و کیسه صفرا به روده می برد. در یک آزمایش مدفوع چرب 72 ساعته ، سطح پایین چربی مدفوع به طور کلی نشان می دهد که فرد مورد آزمایش به طور معمول هضم و جذب چربی می کند و نشان می دهد که علائم تجربه شده احتمالاً به دلیل دیگری است.

توجه داشته باشید که تنها با آزمایش مدفوع چرب نمی توان به علت اختلال در جذب پی برد. بنابراین برای تشخیص علت و پیگیری درمان نیاز به آزمایشات تکمیلی بر اساس تشخیص پزشک معالج می باشد.

آزمایش مدفوع چرب در کودکان

آزمایش مدفوع چرب در کودکان با سن کم گاهی نمونه گیری سخت تری به همراه دارد. مدفوع چرب در کودکان در حال رشد که با اسهال همراه است، نارسایی در رشد به علت سوءتغذیه پروتئین از دیگر عوارض آن در کودکان در حال رشد به شمار می رود. همچنین میزان پروتئین یا اسید های آمینه به تدریج در این افراد کاهش می‌ یابد خون رقیق می شود و مایع پلاسمای خون به دورن مایع اکسترا سلولی شیفت می ‌یابد و بیمار به خیز (ورم دست و پا) و آسیت شکمی دچار می‌شود.

در مواردی این افراد به علت تکرر در دفع به خونریزی دچار می‌شوند اما در عین حال دفع آنها کامل نیست و پس از تکمیل دفع، مجدداً احساس دفع دارند. اسهال می‌تواند باعث کاهش آب بدن کودک شده وی را روانه بیمارستان کند. بنابراین اولین اقدام باید دادن مایعات کافی به کودک باشد. با وجود آن که اسهال اگر به درستی درمان شود به ندرت یک بیماری جدی محسوب می‌شود، همزمانی آن با استفراغ ممکن است اوضاع را خراب تر کند.

اگر شما نیز مایل به انجام آزمایشات تشخیصی و یا به دنبال انجام آزمایش در منزل و محل کار خود هستید، انجام آزمایش های آنلاین بخصوص تست کرونا در شرایط اکنون بهترین گزینه و انتخاب برای نمونه گیری می باشد. تمامی مراحل آزمایش در آزمایشگاه آنی آزما از پذیرش تا نمونه گیری و جواب دهی به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام می پذیرد لذا بهترین انتخاب برای انجام آزمایش های شما بدون حضور در آزمایشگاه و با صرفه جویی در وقت و هزینه ها می باشد.

[gravityform id=”1″ title=”true” description=”true”]