آزمایش آلبومین و کاربردهایی که در تشخیص پزشکی دارد

کبد به عنوان مهمترین عضو بدن، در صورتی که دچار مشکل شود، عوارض زیادی را برای بدن به دنبال خواهد داشت. لذا در مواردی که متخصص به سلامت کبد شک داشته باشد، از شما می خواهد تست هایی را انجام دهید. یکی از آزمایشات لازم برای بررسی عملکرد کبد، تست آلبومین است. آلبومین به عنوان فراوان ترین پروتئین پلاسمای خون، در کبد ساخته می شود. در صورتی که مقدار آن در بدن کاهش یابد، نشان دهنده اختلال در عملکرد کبد است. البته این تست، قایق دیگری را نیز آشکار خواهد کرد که در ادامه پیرامون آن ها صحبت می کنیم.

آزمایش البومین می تواند به عنوان بخشی از پانلکبدی جهت سنجش عملکرد کبدی یا همراه با تست های کراتینین، نیتروژن اوره ی خون (BUN) ، پانل کلیوی جهت بررسی و ارزیابی عملکرد کلیه ها درخواست داده شود. آلبومین یک از مهم ترین پروتئین های انتقال دهنده در پلاسما است که مواد گوناگونی را حمل می کند و اصلی ترین نقش را در فشار اسمزی پلاسما دارد.

آلبومين فراوانترين پروتئين پلاسما و تشكيل دهنده 65-55% پروتئين توتال ميباشد. آلبومين در كبد ساخته مي شود و در بيماريهاي كبدي، سوء تغذيه، سوء جذب و در بيماريهاي كليوي شامل سندرم نفروتيك، گلومرولونفريت مزمين و ديابت كاهش مي یابد. آلبومين همچنين به عنوان يك مخزن متحرك اسيدهاي آمينه براي تشكيل پروتئين هاي ديگر عمل ميكند. كاهش آلبومين سرم به عنوان فاكتور خطر مستقلي براي مرگ و مير افراد مسن در نظر گرفته شده است. پايين بودن آلبومين سرم در افرارد پير به هنگام بستري شدن در بيمارستان به عنوان فاكتوري براي پيشگويي افزايش طول مدت بستري در بيمارستان نيز كاربرد دارد.

در بيماران مبتلا به آدنوكارسينوم كولوركتال از سطح آلبومين سرمي همانند مرحله بندي دوك (Dukes, stage)، تمايز هيستوپاتولوژي و سن بيمار ميتوان به عنوان شاخص پيش آگهي استفاده نمود. افزايش ميزان آلبومين در مواردي مانند دهيدراتاسيون مشاهده مي گردد كه معمولاً همراه با افزايش هموگلوبين و هماتوكريت نيز مي باشد. همچنین آلبومین در رشد و ترمیم بافت، جابجایی هورمون ها، مواد غذایی و برخی داروها نقش دارد. وجود زخم باز، سوختگی، و شرایط پس از عمل جراحی، خطر ابتلا به آلبومین غیر طبیعی در فرد را افزایش می دهد.

آزمایش آلبومین چیست؟

آزمایش آلبومین، میزان آلبومین موجود در خون یا ادرار را می‌سنجد. آلبومین پروتئینی است که توسط کبد ما ساخته می‌شود. آلبومین کمک می‌کند که مایعات در جریان خون باقی مانده و به سایر بافت ها نشت نکنند. همچنین این پروتئین مواد مختلفی را در سرتاسر بدن ما حمل می‌کند؛ شامل: هورمون‌ها، ویتامین‌ها و آنزیم‌ها. میزان پایین آلبومین می تواند نشان دهنده‌ی مشکلات کبدی یا کلیوی باشد.

هدف از انجام آزمایش آلبومین چیست؟

هدف از انجام این آزمایش آلبومین، غربالگری و کمک به تشخیص اختلالات کبدی یا بیماری های کلیوی، یا گاهی اوقات برای ارزیابی وضعیت تغذیه به ویژه در بیماران بستری است.

آزمایش آلبومین در چه مواردی درخواست می شود؟

آزمایش آلبومین به عنوان یک آزمایش روتین ممکن است در شرایط خاص درخواست شود. افرادی که به بیماری های کلیوی و کبدی مزمن مبتلا هستند بیش از سایرین در معرض عدم تعادل سطح آلبومین خون قرار دارند. علاوه بر آن در افراد دچار سوء جذب از دستگاه گوارش و افرادی که برای طولانی مدت به اسهال مبتلا بوده اند نیز مقادیر غیر طبیعی آلبومین مشاهده می شود. در ادامه مواردی که ممکن است آزمایش آلبومین درخواست شود اشاره می شود:

• بررسی عملکرد کبد
• بررسی عملکرد کلیه
• بررسی وضعیت تغذیه به ویژه در بیماران بستری (به جای آزمایش پره آلبومین)
• ارزیابی قبل از عمل جراحی
• کاهش وزن ناگهانی
• تورم در اطراف معده، چشم و پاها
• یرقان که با ایجاد زردی در چشم و پوست مشخص می شود.
• خستگی مزمن

شرایط انجام آزمایش آلبومین

جهت انجام آزمایش آلبومین نیازی به ناشتایی و محدودیت رژیم غذایی وجود ندارد ولی باید از مصرف غذاهای پر چرب قبل از انجام آزمایش خودداری شود. همچنین داروهایی مانند انسولین، استروئید های آنابولیک و هورمون های رشد می توانند در نتیجه آزمایش تاثیر گذار باشند.

آزمایش آلبومین سرمی

غیر طبیعی بودن نتیجه آزمایش آلبومین سرم می تواند نشانه ای از وجود بیماری های کبد و کلیه و یا دریافت رژیم غذایی نامناسب باشد. آلبومین که از مهم ترین پروتئین های پلاسما است طی روندی طبیعی از کبد آزاد شده و با ایجاد تعادل بین مایعات بدن از نشت مایعات به خارج از عروق جلوگیری می کند. آلبومین معمولا در خون یافت می شود و توسط کلیه ها فیلتر می شود.

وقتی کلیه ها به درستی کار می کنند، آلبومین در ادرار یافت نمی شود. اما وقتی که کلیه ها آسیب ببینند، مقداری آلبومین به درون ادرار نشت می کند که به این حالت آلبومینوریا گفته می شود. آلبومینوریا اغلب به علت آسیب به کلیه در اثر بیماری دیابت رخ می دهد. اگر آسیب کلیه به سرعت درمان نشود مقدار زیادی پروتئین و آلبومین به درون ادرار نشت می کند. وقتی پروتئین از طریق ادرار دفع شود، می تواند نشان دهنده مشکل جدی کلیه️ باشد که می تواند باعث نارسایی مزمن کلیه ها شود.

هیپو آلبومینمی در نتیجه آزمایش آلبومین

هیپو آلبومینمی در نتیجه آزمایش آلبومین زمانی اتفاق می افتد که سطح آلبومین در خون بسیار کم باشد از آنجا که آلبومین در حفظ فشار در عروق خونی و حمل موادی مانند هورمون و داروها موثر است. کاهش سطح آلبومین خون ممکن است موجب ایجاد اختلال در حمل مواد ضروری شود. از شایع ترین علل هیپو آلبومینمی می توان به نارسایی کبدی، آسیب کلیوی، از دست دادن پروتئین در طی مسیر گوارشی و سوء تغذیه اشاره کرد.

محدوده نرمال در آزمایش آلبومین در چه مواردی کاهش می یابد؟

کم بودن نتیجه آزمایش آلبومین ممکن است نشانگر شرایط یا بیماری خاصی باشد که در ادامه این موارد اشاره می شود:

بیماری کبدی ،بیماری های کلیوی، ایدز ،لنفوم، بیماری های دیگر روده کوچک نظیر کاستلمن Castleman و بیماری های سرطانی سندرم تنگ نفس حاد Respitatory Distress ، نوزاد بیمار ( Unwell infant) ، بیماری مزمن ریوی ، آنژوکولیت حاد نکروزان ، خونریزی مغزی نوزاد ، هیدرویس فتاسیس، بیماری های عفونی ،بیماری های فقر تغذیه ، بیماری های جراحی ، صدمات سوختگی ، شیمی درمانی ، مصرف داروها ، نوزاد نارس در هپاتیت ویرال ، نارسائی سلول کبدی به علت دارو و یرقان انسدادی آلبومین طبیعی است و اگر آلبومین سرم کمتر از ٣ گرم باشد باید به نارسائی مزمن کبد فکر کرد.

کاهش آلبومین نشانه نارسائی پیشتر کبدی است ،ممکن است با وجودی که کبد نارسا نباشد میزان آلبومین سرم کاهش یابد زیرا در این بیماری حجم پلاسما افزایش می یابد.

علایم هیپوآلبومینی

• دفع پروتئین از ادرار
• احتباس مایعات که موجب تورم به ویژه در دست و پا می شود.
• نشانه های زردی از جمله زردی پوست یا چشم
• احساس ضعف یا خستگی
• تپش قلب
• استفراغ، اسهال و تهوع
• تغییر اشتها
• ریزش مو
• پوست بسیار خشک و حساس

آزمایش آلبومین ادراری

آزمایش آلبومین ادراری یا آزمایش میکروآلبومین ادرار یک آزمایش برای تشخیص سطح بسیار کمی از یکی از پروتئین های خون به نام آلبومین در ادرار است. آزمایش میکروآلبومین برای تشخیص علائم اولیه آسیب کلیه در افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری کلیوی هستند ، استفاده می شود. آزمایش میکروآلبومین ادرار ممکن است جهت تشخیص علائم اولیه آسیب کلیه توصیه شود. درمان ممکن است از پیشرفت مشکلات کلیوی جلوگیری کند یا آن را به تأخیر بیندازد. هر چند وقت یک بار فردی که مستعد آسیب به کلیه می باشد، بسته به شرایطی که دارد و بیماری که به آن مبتلا می باشد، به آزمایش میکروآلبومین نیاز دارد.

برای انجام آزمایش آلبومین ادراری ممکن است نمونه با ادرار رندوم ، ادرار اول صبح و ادرار ۲۴ ساعته انجام شود که در ادامه به شرح هر کدام می پردازیم:

ادرار رندوم

ادرار نمونه است که آنالیز آن می تواند اطلاعات مورد نیاز را برای ما فراهم کند. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله آزمایش ادرار و نحوه نمونه گیری صحیح مراجعه کنید) در ادرار رندوم یا تصادفی در هر زمان آزمایش ادرار جمع آوری شده و تحویل آزمایشگاه داده می شود. اما برای بهبود صحت نتایج ، اغلب با آزمایش ادرار برای کراتینین ترکیب می شود. کراتینین یک ماده زاید در خون است که معمولاً توسط کلیه ها فیلتر می شود.

تست دیپ استیک

در این روش یک نوار شیمیایی به نمونه ادرار وارد می کنند. سپس تغیر رنگ ظاهر شده بر روی نوار نشانگر حضور پروتئین در ادرار است. میزان پروتئین موجود در ادرار از۱+ تا ۴+ متغیر است. ۱+ نشانگر میزان کم پروتئین و ۴+ میزان پروتئین بالا را نشان می دهد. میزان بالای آن پره اکلامپسی را نشان داده در حالی که میزان کم نشان دهنده عفونت مجاری ادرار (UTI) است.

این تست ممکن است با ادرار تصادفی یا نمونه ادرار صبحگاهی انجام شود که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم:

ادرار صبحگاهی

گاهی ممکن است ادرار مورد نیاز برای اندازه گیری آلبومین ادرار صبحگاهی باشد به این منظور از شما درخواست می شود تا صبح یا بعد از یک دوره چهار ساعته از ادرار نکردن ، اولین نمونه ادرار را تهیه کنید.

ادرار ۲۴ ساعته

جهت انجام آزمایش ادرار ۲۴ ساعته از شما درخواست می شود تا طی یک دوره ۲۴ ساعته تمام ادرار خود را در یک ظرف مخصوص جمع آوری کرده و آن را برای تجزیه و تحلیل ارسال کنید. جمع آوری ادرار از ساعت مشخصی آغاز و پایان می یابد که این زمان باید روی ظرف ادرار ۲۴ ساعته یادداشت شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله چگونه باید ادرار ۲۴ ساعته را تهیه کرد؟ مراجعه شود.)

علل افزایش میکرو آلبومین در نتیجه آزمایش آلبومین ادراری

عوامل متعددی ممکن است نتیجه آزمایش البومین ادراری را تحت تاثیر قرار دهد که در ادامه به این موارد اشاره می شود:

• خون در ادرار (هماچوری)
• تب
• ورزش شدید اخیر
• عفونت مجاری ادراری
• سایر بیماری های کلیوی

ضروریت آزمایش آلبومین در دوران بارداری

آزمایش آلبومین در دوران بارداری یکی از آزمایش های ضروری می باشد. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله آزمایشات بارداری که از سلامت جنین و مادر خبر می دهند، مراجعه کنید.) آزمایش پروتئین در ادرار در طول دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چون به تعیین و بررسی هر گونه آسیب به کلیه یا سایر پیچیدگی های موجود در دوران بارداری کمک می کند.

به حضور آلبومین در ادرار پروتئینوری گفته می شود که این حالت در دوران بارداری شامل مزمن و ابتدایی می باشد. پروتئینوری مزمن قبل از بارداری وجود داشته است و روی کلیه اثراتی به جا گذاشته است که در دوران بارداری تشدید خواهد شد. پروتئینوری ابتدایی در دوران بارداری شروع و به عنوان پره اکلامپسی شناخته شده است.

علائم پروتئینوری در زنان باردار

به طور کلی، پروتئینوری با آزمایش آلبومین ادراری در طول بارداری تشخیص داده می شوند.

علائم و نشانه هایی که ممکن است با دفع زیاد پروتئین همراه باشند عبارتند از:

• ورم دست و مچ پا
• ورم صورت
• ادرار کف آلود

مهم تر از همه شما باید در رابطه با پروتئینوری هوشیار باشید زیرا ممکن است به سمت پره اکلامپسی پیشرفت کند. عواملی که با این همراه است عبارتند از:

• تاری دید یادید رزق و برق دار
• ورم دست، مچ پا و صورت
• درد در زیر دنده ها
• سردرد شدید و استفراغ
• احساس نا امیدی
• سوزش سر دل

در صورت وجود علائم بالا باید سریعا با پزشک در میان گذاشته شود.

توجه داشته باشید که در صورت بالا بودن نتیجه آزمایش آلبومین خون شما و چنان چه که نتیجه آزمایشتان محدوده‌ نرمال نباشد، لزوماً به این معنی نخواهد بود که بیماری به وجود آمده و نیاز به مداخله‌ درمانی وجود دارد. برخی داروها شامل استروئید ها، انسولین و هورمون‌ ها می‌توانند سطح آلبومین خون را بالا ببرند. ساید داروها شامل قرص‌ های کنترل بارداری می‌توانند سطح آلبومین خون شما را کاهش دهند.

اگر شما نیز مایل به انجام آزمایش های تشخیصی و آزمایش آلبومین می باشید و به دنبال انجام آزمایش در منزل و یا کار خود هستید، انجام آزمایش های آنلاین بخصوص تست کرونا در شرایط اکنون بهترین گزینه و انتخاب برای نمونه گیری و انجام آزمایش ها بی دغدغه می باشد. تمامی مراحل آزمایش در آزمایشگاه آنی آزما از پذیرش تا نمونه گیری و جواب دهی به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام می پذیرد لذا بهترین انتخاب برای انجام آزمایش های شما بدون حضور در آزمایشگاه و با صرفه جویی در وقت و هزینه ها می باشد.