متابولیت‌های موجود در بدن به دو دسته‌ی متابولیت‌های اولیه و ثانویه تقسیم می‌شوند. منظور از متابولیت‌های اولبه مواد غذایی ضروری در بدن هستند که کمبود آن‌ها عوارض شدیدی به دنبال خواهد داشت. برای مثال پروتئین از جمله همین مواد ضروری به حساب می‌آید که در ساخت انواع ترکیبات همانند آنزیم‌ها، هورمون‌ها و همچنین شکل‌گیری عضلات، کیفیت پوست و مو و البته غشای سلولی تأثیر می‌گذارد. عوارض ناشی از کمبود پروتئین بسیار جدی بوده و متأسفانه در حال حاضر برخی از کشور‌ها از این موضوع رنج می‌برند.
لازم دانستیم با ذکر عوارض ناشی از کمبود پروتئین شما را از این موضوع خطرناک آگاه کنیم تا از این پس رژیم غذایی سالم داشته و به حفظ سلامت خود و پیشگیری از ابتلا به برخی از بیماری‌ها کمک کنید.
بررسی عوارض کمبود پروتئین در بدن
متأسفانه طبق تحقیقات انجام گرفته مشخص شده است که شایع‌ترین مناطق در دنیا که از کمبود پروتئین رنج می‌برند، کشور‌های در حال توسعه هستند و در این میان کشور‌های آفریقایی بیشتر از دیگران عوارض ناشی از کمبود پروتئین را نشان داده‌اند. این در حالی است که در کشور‌های غربی به ندرت می‌توان عوارض ناشی از کمبود پروتئین را مشاهده نمود.
این مسأله نشان می‌دهد که تغذیه نامناسب در کشور‌های در حال توسعه یکی از مهمترین معضلات شناخته شده است و همین مسأله بر روی آینده بشریت تأثیر خواهد گذاشت.
به طور کلی مهمترین عوارض ناشی از کمبود پروتئین عبارتند از:
– کاهش حجم عضلات
با توجه به اینکه پروتئین در شکل‌گیری عضلات نقش داشته و به عبارت دیگر مهمترین مخزن در بدن برای تجمع پروتئین‌ها و عضلات هستند، بنابراین زمانی که بدن دچار کمبود پروتئین می‌شود، عضلات کم‌کم ضعیف شده و حجم آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. علت اینکه در باشگاه‌ها برای افزایش حجم عضلات از افراد می‌خواهند مکمل‌های پروتئینی مصرف کنند به دلیل تأثیر پروتئین بر روی عضلات است. بنابراین یکی از مهمترین عوارض ناشی از کمبود پروتئین کاهش حجم عضلات و در نتیجه کاهش قوای بدن است.
– بروز مشکلات در پوست مو و ناخن
سست شدن مو‌ها، ریزش مو، کاهش کیفیت بافت مو و پوست، پوست شدن پوست بدن، ترک خوردن ناخن‌ها و التهاب و قرمزی پوست صورت از مهمترین عوارض ناشی از کمبود پروتئین به حساب می‌آیند.
– ورم کردن بدن
آلبومین یکی از مهمترین پروتئین‌های موجود در سرم خون بدن انسان است که کمبود آن باعث ورم کردن و پف کردن پوست می‌شود چرا که به گردش مایعات در داخل بدن به واسطه جریان خون کمک کرده و در نتیجه از تجمع مایعات در یک بخش از بدن جلوگیری می‌کند. این مسأله طبیعی است که با کاهش آلبومین، ورم پوست اتفاق بیفتد چون مایعات در زیر پوست انباشته خواهند شد.
– ابتلا به کبد چرب
متأسفانه هنوز متخصصان نتوانسته‌اند تشخیص دهند که کمبود دقیقاً کدام پروتئین در بدن می‌تواند ابتلا به کبد چرب را تشدید کند اما همگی متفق‌القول هستند که یکی از عوارض ناشی از کمبود پروتئین، ابتلا به کبد چرب خواهد بود و احتمال ابتلا به بیماری را در بدن افزایش می‌دهد.
– کاهش رشد کودکان
اگر برای کودکان خود رژیم غذایی سالم را در نظر نگیرید و پروتئین به اندازه کافی وارد بدن آن‌ها نشود، این مسأله بر روی رشد عضلات و استخوان‌های آن‌ها تأثیر گذاشته و به همین دلیل دچار محدودیت رشد خواهند شد. متأسفانه باید بگوییم یکی از شایع‌ترین عوارض ناشی از کمبود پروتئین در بدن کودکان، توقف رشد است که به صورت چشمگیری رخ می‌دهد.
– سست شدن استخوان‌ها
متأسفانه باید بگوییم که کمبود پروتئین در بدن تنها بر روی عضلات تأثیر نمی‌گذارد بلکه باعث می‌شود استخوان‌های شما نرم و شکننده شوند. به همین دلیل است که متخصصان اکیداً توصیه می‌کنند در دوران کودکی تغذیه غنی از پروتئین برای بچه‌های خود داشته باشید چون در این سن استخوان‌ها در حال شکل گرفتن بوده و کمبود پروتئین باعث نرم شدن استخوان‌ها خواهد شد.
خانم‌های یائسه نیز باید رژیم غذایی غنی از پروتئین داشته باشند چون استخوان‌ها به شدت ضعیف شده و با سرعت زیادی پوک می‌شود. خوردن پروتئین کافی در طول روز از این اتفاق جلوگیری خواهد کرد.
– افزایش ابتلا به عفونت در بدن
در ایام کرونا یکی از موضوعاتی که باید به آن بیشتر توجه داشته باشیم بحث رژیم غذایی غنی از پروتئین‌ها است. متأسفانه باید بیان کنیم که یکی از عوارض ناشی از کمبود پروتئین، تضعیف سیستم ایمنی بدن است. به همین دلیل است که متخصصان اکیدا توصیه دارند در دوران کرونا حتماً رژیم غذایی غنی از پروتئین مصرف کنید چرا که اگر از این نظر کمبود در بدن اتفاق بیفتد درگیری شدید با کرونا و حتی بیماری‌های ویروسی دیگر همانند آنفولانزا در بدن باعث بروز عفونت‌های شدید شده و حتی فرد را به کام مرگ می‌کشاند.
– افزایش اشتها در فرد
اگر اخیراً دچار افزایش اشتهای کاذب شده‌اید باید به کمبود پروتئین در بدن خود شک کنید چرا که با کاهش پروتئین در بدن میل بدن برای دریافت انرژی افزایش یافته و در نتیجه اشتهای کاذب سراغ شما خواهد آمد. قطعاً این موضوع باعث چاق شدن شما می‌گردد. به همین دلیل است که اگر فرد چاق باشد متخصص از او می‌خواهد در اولین قدم آزمایش خون برای بررسی سطح پروتئین‌ها را انجام دهد تا مطمئن شود چنین فردی به کمبود پروتئین دچار نسده است.
– احساس ضعف در بدن
افرادی که از درد در تمام بدن گلایه می‌کنند و معتقد هستند علی‌رغم استراحت کافی باز هم احساس ضعف و خستگی دارند، باید در اولین فرصت آزمایش خون برای بررسی پروتئین‌های بدن انجام گیرد. یکی از نشانه‌ها و عوارض ناشی از کمبود پروتئین همین بحث احساس ضعف و گرسنگی در بدن است که حتی با درد شدید در مفاصل نیز همراه خواهد بود.
– ابتلا به انواع بیماری‌ها
همانگونه که گفته شد کمبود پروتئین در بدن باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شما خواهد شد. در چنین شرایطی طبیعی است که بدن به ابتلا به برخی از بیماری‌ها حساس شده و در نتیجه دائما مریض می‌شوید چرا که بدن شما توان مقابله با حتی خفیف‌ترین عوامل بیماری‌زا را نخواهد داشت. شاید ورود کوچکترین عفونت در بدن چنین افرادی که لطمه جدی و خطرناکی را برای آن‌ها به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
مواردی که در این مقاله به عنوان عوارض ناشی از کمبود پروتئین ذکر گردید، تنها چند مورد مهم بوده و متخصصان متخصصان معتقد هستند که کاهش پروتئین در بدن می‌تواند عواقب دیگری را نیز به همراه داشته باشد. به همین دلیل است که باید ما غذای غنی و کاملی داشته باشیم. اگر علائم ذکر شده در این مقاله را مشاهده کردید حتماً در اولین قدم متخصص مراجعه کنید تا بعد از انجام آزمایش خون وضعیت پروتئین شما مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که برای متخصص محرز گردید شما دچار کمبود پروتئین شده‌اید باید درمان را در اولین فرصت آغاز نمایید.
برای راحتی شما عزیزان آنی آزما انواع آزمایشها را در منزل و محل کار انجام می دهد. پس کافیست برای انجام آزمایش در منزل به سایت آزمایشگاهی آنی آزما مراجعه کنید.
