اخبار سلامتی
روش تشخیص سرطان کولون چگونه است؟
مهر
ثبت آزمایش
بخش مهمی از دستگاه گوارش بدن، روده ها هستند که عمل جذب مواد غذایی و دفع مواد اضافی را انجام می دهند. در ادامه روده باریک، روده بزرگ یا کولون قرار گرفته است که آب و نمک موجود در غذا، از طریق این قسمت جذب خون خواهند شد. از سویی دیگر مدفوع در روده بزرگ ساخته می شود. متاسفانه تحقیقات نشان داده است که سرطان روده بزرگ، شایع ترین نوع سرطان در دنیا است. وقتی روده بزرگ دچار مشکل شود در واقع گوارش دچار اختلال خواهد شد. متخصص در مواردی که به سلامت این قسمت شک داشته باشد، تست هایی را بر روی بدن بیمار انجام خواهد داد. در این مقاله پیرامون روش تشخیص سرطان کولون صحبت خواهیم کرد.
سرطان کولون یا سرطان روده بزرگ رشد غیرقابل کنترل سلول های غیر طبیعی در لایه های بافتی است که روده بزرگ را پوشانده است. روده بزرگ بخشی از دستگاه گوارش است. طول آن پنج فوت است و بلافاصله پس از روده باریک تا مخرج را شامل می شود. در مسیری که غذا در داخل بدن طی می کند، روده بزرگ مسیر بعد از روده باریک و قبل از رکتوم و محل خروج مدفوع را شامل می شود. روده بزرگ آب و نمک را جذب می کند، مدفوع ایجاد می کند و بدن را از مواد زائد پاک می کند.
سرطان کولون و رکتوم گاهی اوقات با هم “سرطان روده بزرگ” نامیده می شوند. در این مقاله از آنها به عنوان “سرطان روده بزرگ” یاد خواهد شد. در کنار هم، سرطان روده بزرگ سومین سرطان غیر پوستی شایع در بزرگسالان و سومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان در دنیا می باشد.
غدد موجود در روده بزرگ باعث تولید مخاط شده و پوشش روده بزرگ و راست روده را روان می کنند. بیشتر انواع سرطان کولون آدنوکارسینوم هستند. این سرطان ها از سلول های تشکیل دهنده این غدد شروع می شوند. بیشتر موارد سرطان کولون با ایجاد انواع خاصی از پولیپ خوش خیم به نام آدنوم ، رشد انگشت مانند که در حفره روده بیرون می زند ، آغاز می شود. این پولیپ ها در افراد بالای 50 سال نسبتاً شایع هستند و بیشتر آنها خوش خیم باقی می مانند.
آدنوم های روده بزرگ در درجات مختلفی خطر سرطانی شدن دارند. نوع ، اندازه و تعداد آدنوم در فرد ، نوع و میزان آزمایش پیگیری و یا درمان مورد نیاز را تعیین می کند. هنگامی که سرطان در پولیپ ایجاد می شود ، می تواند به بافت های روده بزرگ حمله کرده و به سایر قسمت های بدن گسترش یابد (متاستاز کند). تومورهایی که تشکیل می شوند ، ممکن است در روده انسداد ایجاد کنند و از دفع مدفوع جلوگیری کنند.
در طی چند سال گذشته ، تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان کولون به طور قابل توجهی کاهش یافته است. تکنیک ها و پروتکل های غربالگری بهبود یافته منجر به حذف بیشتر پولیپ های پیش سرطانی شده و از پیشرفت سرطان جلوگیری می کند. به همین ترتیب ، با غربالگری بهتر ، سرطان های بیشتری در مراحل اولیه که قابل درمان هستند ، شناسایی شده اند.
در حالی که میزان بروز سرطان کولون در بیست سال گذشته در افراد 55 سال به بالا به دلیل بهبود غربالگری کاهش یافته است ، طبق گزارش ها، از سال 1994 ، 51 درصد افزایش در سرطان کولون و مرگ و میر ناشی از سرطان در افراد زیر 50 سال وجود دارد. طبق توصیه های مراکز تشخیص سرطان، سن توصیه شده برای غربالگری سرطان کولون، از 50 سال به 45 سال کاهش یافته است. این کار به تشخیص زود هنگام بیماری کمک می کند و با تشخیص زودتر و آغاز روند درمانی، احتمال نجات یافتن فرد از این بیماری و کاهش عوارض ناشی از آن بیشتر می شود.
عوامل خطر ابتلا به سرطان کولون
دلایل دقیق ابتلا به سرطان کولون مشخص نیست ، اما با افزایش سن ، اضافه وزن یا چاقی و بروز سرطان در سایر قسمت های بدن ، خطر ابتلا افزایش می یابد.
نمونه هایی از سایر عوامل خطر عبارتند از:
- ژنتیک – داشتن اعضای خانواده مبتلا به سرطان کولون یا پولیپ های متعدد
- رژیم غذایی – رژیم های غذایی پرچرب و گوشتی یک عامل خطر است ، به ویژه همراه با عدم مصرف کافی میوه ، سبزیجات و یا غذاهای حاوی فیبر بالا
- شیوه زندگی – این عوامل خطر شامل سیگار کشیدن ، نوشیدن مقدار زیاد الکل و عدم ورزش منظم است
- داشتن کولیت اولسراتیو ، نوعی بیماری التهابی روده
- ابتلا به دیابت نوع 2
- داشتن سابقه ابتلا به سرطان کولون و یا پولیپ های پیش سرطانی با ریسک بالا.
- داشتن یک بیماری نادر ارثی به نام پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) – این بیماری باعث ایجاد پولیپ های خوش خیم در اوایل زندگی می شود و تقریباً در همه افراد مبتلا باعث سرطان می شود مگر اینکه روده بزرگ برداشته شود.
- داشتن یک سندرم ژنتیکی بنام سندرم لینچ (سرطان روده بزرگ غیر پلی پولیپی ارثی یا HNPCC)
علائم و نشانه های ابتلا به سرطان کولون
سرطان کولون معمولاً بدون ایجاد علائم و نشانه های اولیه ایجاد می شود. با پیشرفت بیماری ، علائم و نشانه هایی از جمله:
- اسهال ، یبوست ، مدفوع باریکتر از حد معمول ، یا سایر تغییرات در عادت های روده به مدت 10 روز یا بیشتر
- خونریزی مقعدی ، خون در مدفوع (قرمز روشن یا تیره)
- احساس نیاز به دفع مدفوع که پس از مدفوع کردن از بین نمی رود
- کم خونی فقر آهن بدون دلیل (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع کم خونی و کم خونی فقز آهن می توانید به مقاله آزمایشات مرتبط با انواع کم خونی مراجعه فرمایید.)
- درد و حساسیت شکمی در زیر شکم
- ناراحتی شکمی (دردهای مکرر گازی ، نفخ ، سیری و گرفتگی)
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- خستگی مداوم
این علائم و نشانه ها می تواند در اثر سرطان یا در اثر سایر شرایط ایجاد شود. در صورت وجود هر یک از این علائم و نشانه ها ، مهم است که با ارائه دهنده خدمات بهداشتی صحبت کنید و حتی در صورت عدم وجود علائم و نشانه هایی ، آزمایشات مرتبط با غربالگری سرطان کولون را انجام دهید. اگر پولیپ هایی که منجر به سرطان می شوند شناسایی و برداشته شوند ، اغلب می توان از بروز سرطان روده بزرگ پیشگیری کرد. اگر سرطان کولون به موقع تشخیص داده شود ، تا 90٪ موارد قابل درمان است.
آزمایشاتی برای تشخیص ، درجه بندی و بررسی پیش آگهی بیماری
آزمایشات زیر برای تشخیص ، درجه بندی و بررسی پیش آگهی بیماری است:
بیوپسی
به طور معمول ، اگر در طی کولونوسکوپی پولیپ یا پولیپ هایی پیدا شود، آنها برداشته می شوند. این کار از سرطانی شدن هرگونه پولیپ پیش سرطانی احتمالی جلوگیری می کند. هر نمونه گرفته شده (نمونه برداری) معمولاً توسط میکروسکوپ توسط یک پاتولوژیست بررسی می شود. انواع مختلف پولیپ در زیر میکروسکوپ متفاوت به نظر می رسند. در طول معاینه ، آسیب شناس عواملی مانند نوع پولیپ و پیش سرطانی یا سرطانی بودن آن را تعیین می کند. اگر بافت سرطانی باشد ، مرحله بعدی تعیین مرحله (یا میزان) بیماری است. درمان تا حدی به “مرحله” سرطان روده بزرگ بستگی دارد. این طبقه بندی بر اساس میزان گسترش آن از ناحیه اصلی خود است. سیستم های مرحله بندی سرطان روده بزرگ در مناطق مختلف جهان متفاوت است و برخی به جای اعداد از حروف استفاده می کنند.
یک سیستم متداول که برای توصیف مراحل سرطان روده بزرگ استفاده می شود:
مرحله 0: سرطان خیلی زود در لایه داخلی روده بزرگ یا راست روده (سرطان درجا) است.
مرحله اول: تومور در لایه های داخلی روده بزرگ است اما در دیواره روده بزرگ رشد نکرده است
مرحله دوم: تومور در لایه های خارجی روده بزرگ و یا بافت نزدیک است اما به غدد لنفاوی گسترش نیافته است
مرحله III: توموری که به غدد لنفاوی منتقل شده و به اندام های دور بدن منتقل نشده است
مرحله IV: توموری که به اندام های دوردست مانند ریه ها ، استخوان یا کبد (متاستاتیک) گسترش یافته است.
سایر آزمایشات سرطان کولون
– ممکن است برای کمک به مرحله بندی ، آزمایش هایی برای آنتی ژن کارسینوآمبریونیک (CEA) انجام شود. این پروتئین در بسیاری از افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ افزایش می یابد و سطح خونی آن به طور کلی با مرحله بیماری ارتباط دارد. از آزمایش CEA همچنین ممکن است برای ارزیابی موفقیت جراحی یا سایر روش های درمانی استفاده شود. این آزمایش خون برای تشخیص سرطان روده بزرگ استفاده نمی شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش CEA می توانید به مقاله آزمایش های تومورمارکر ها مراجعه فرمایید)
– آزمایشات ژنتیکی برای تشخیص جهش های ژنی KRAS ، BRAF و / یا NRAS در بافت تومور ممکن است برای هدایت درمان سرطان و ارزیابی پیش آگهی در افراد مبتلا به سرطان کولون متاستاتیک استفاده شود. وجود جهش های خاص نشان می دهد که درمان دارویی ضد EGFR مانند cetuximab و panitumumab در درمان سرطان و پیش بینی احتمالی ضعیف تر موثر نخواهد بود.
– آزمایش عدم تطابق (MMR) و آزمایش بی ثباتی میکروساتلیت (MSI) – آزمایش ژنتیکی می تواند بر روی بافت تومور انجام شود تا مشخص شود آیا سلول های سرطانی تغییراتی در ژن های ترمیم کننده عدم تطابق دارند و یا سطح بالایی از تغییرات ژنتیکی دارند یا خیر. برای کمک به راهنمایی درمان ممکن است از این آزمایش ها استفاده شود. حدود 15٪ از کل افراد مبتلا به سرطان کولون و 90٪ افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ که با سندرم لینچ مرتبط هستند دارای بی ثباتی میکروساتلیت هستند. مطالعات نشان داده است که تومورهای دارای MSI پیش آگهی بهتری نسبت به تومورهای فاقد MSI دارند ، اما تومورهای MSI ممکن است به برخی از شیمی درمانی ها پاسخ ندهند.
سوال رایج: من در مورد آزمایش ژن سپتین 9 برای سرطان کولون شنیده ام. این آزمایش چیست؟
ژن سپتین 9 در خون بیمار به عنوان نشانگر بالقوه سرطان کولون (CRC) در حال مطالعه است. مطالعات نشان داده است که خطر بیشتری برای CRC وجود دارد وقتی که فرد دارای سطح بالاتری از ژن “هیپرمتیلاسیون” سپتین 9 در خون در مقابل سپتیین 9 متیله شده معمولی باشد (متیله شدن به این معنی است که ترکیباتی به نام گروه های متیل به ژن اضافه می شوند). آزمایش سپتین 9 برای استفاده معمول در غربالگری CRC توصیه نمی شود. با این حال ، آزمایش سپتین 9 می تواند به بیمارانی ارائه شود که با آزمایش غربالگری ردیف اول یا دوم برای CRC موافق نیستند. آزمایشات درجه یک کولونوسکوپی هر 10 سال یا یک آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع به صورت سالانه (FIT) توصیه می شود. آزمایش های سطح دوم شامل کولونوگرافی CT هر 5 سال ، آزمایش FIT-DNA هر 3 سال یا سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر هر 5 تا 10 سال توصیه می شود.
آزمایش مدفوع و بررسی آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گایاک (gFOBT): آزمایش تشخیص خون مخفی در نمونه مدفوع سالانه و بدون نیاز به آمادگی خاصی و بدون هیچ گونه خطر مستقیمی برای روده قابل انجام است. نمونه را می توان در خانه و با رعایت برخی محدودیت های غذایی قبل از آزمایش جمع آوری کرد. تغییرات پیش سرطانی قابل تشخیص نیستند. این تست تنها خونریزی ناشی از سرطان یا خون ناشی از مصرف برخی مواد غذایی مثل گوشت و جگر یا اقدامات دندانپزشکی و خونریزی در لثه و دندان را تشخیص می دهد. در صورت نتیجه مثبت ممکن است به کولونوسکوپی نیاز داشته باشید.
درمان سرطان کولون
تمام مراحل سرطان کولون معمولاً با برداشتن سرطان از طریق جراحی ، احتمالاً برخی از بافت های اطراف و در برخی موارد ، غدد لنفاوی درمان می شود. سایر درمان ها ممکن است شامل شیمی درمانی و یا پرتودرمانی باشد که برای کمک به از بین بردن سلول های سرطانی باقیمانده استفاده می شود.
درمان هدفمند یک رویکرد نسبتاً جدید در درمان است که با استفاده از داروها پروتئین های خاصی را که رشد و بلوغ سلول را کنترل می کنند ، هدف قرار می دهد. پروتئین های دارای سو عملکرد ممکن است به رشد کنترل نشده سرطان کمک کنند. به عنوان مثال ، داروهایی مانند cetuximab و panitumumab به گیرنده فاکتور رشد اپیدرم (EGFR) حمله می کنند. درمان های هدفمندی مانند اینها معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی درمانی استاندارد دارند.
ایمونوتراپی نیز روش نسبتاً جدیدی است و ممکن است برای درمان برخی از بیماران مبتلا به سرطان کولون پیشرفته استفاده شود. ایمونوتراپی با کمک به سیستم ایمنی بدن خود بیمار ، سلول های سرطانی را به طور موثرتر شناسایی و از بین می برد.
اگر شما نیز مایل به انجام آزمایش های سرطان کولون و آزمایش های خون می باشید و به دنبال انجام آزمایش در منزل و یا کار خود هستید، انجام آزمایش های آنلاین در شرایط اکنون (بخصوص تست کرونا) بهترین گزینه و انتخاب برای نمونه گیری و انجام آزمایش ها بی دغدغه می باشد. تمامی مراحل آزمایش در آزمایشگاه آنی آزما از پذیرش تا نمونه گیری و جواب دهی به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام می پذیرد لذا بهترین انتخاب برای انجام آزمایش های شما بدون حضور در آزمایشگاه و با صرفه جویی در وقت و هزینه ها می باشد.