یکی از مشکلاتی که امروزه بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند، بیماری های گوارشی است. این بیماری ها ممکن است شامل مری، معده و یا روده باشد. برای هر کدام از این قسمت ها، لازم است آزمایش خاصی انجام گیرد. آزمایش مدفوع اطلاعات زیادی در اختیار متخصصین قرار می دهد. روده ها آخرین قسمت از دستگاه گوارش هستند که عمل جذب ماده غذایی را انجام می دهند. در صورتی که مشکلی در این قسمت وجود داشته باشد، تست هایی همچون آزمایش مدفوع می تواند این مشکلات را فاش کند. اما لازم است بدانید که آنالیز آزمایش مدفوع چه اطلاعات را به پزشک معالج داده و در کل برای تشخیص کدام یک از بیماری ها انجام می شود. این مقاله که توسط آزمایشگاه شبانه روزی آنی آزما تدوین شده است، کلیه بیماری هایی که از طریق آزمایش مدوفع تشخیص داده می شود، با اطلاعات کامل شرح خواهد داد.
آزمایش آنالیز مدفوع به منظور بررسی دستگاه گوارش جهت تشخیص سوء جذب و یا سرطان درخواست می شود، همچنین در آزمایش مدفوع به این نکته پرداخته می شود که آیا در بدن بیمار انگل و یا قارچی وجود دارد یا خیر؟ چنانچه در مدفوع خود خون ببینید و در عین حال احساس خستگی داشته باشید و همچنین دفع به صورت اسهال باشد، احتمالا مجبور خواهید شد آزمایش آنالیز مدفوع را بدهید. توجه کنید که آزمایش مدفوع تنها جنبه تشخیصی نداشته و به منظور پیشگیری و غربالگری نیز انجام می شود.
چنانچه در مدفوع خون دیدید، در قدم اول نترسید و سعی کنید خونسرد باشید، یکی از عواملی که باعث ایجاد خون در مدفوع می شود، بیماری هموروئید است که اصلا ربطی به سرطان نداشته و قابل درمان است. از این بیماری به عنوان بواسیر نیز یاد می شود.
این بیماری معمولا در افراد بالای 50 سال شایع است. در این بیماری رگ های خونی در قسمت مقعد متورم شده و هنگام دفع مدفوع بیمار با خونریزی و درد مواجه می شود. از جمله دلایلی که می تواند باعث بروز این بیماری شود می توان به عدم نوشیدن آب کافی، عدم استفاده از سبزیجات در رژیم غذایی، زور زدن هنگام دفع مدفوع، رابطه جنسی از طریق مقعد، اضافه وزن؛ حمل اشیاء سنگین،ایستادن و یا نشستن طولانی مدت اشاره کرد.
آزمایش آنالیز مدفوع و التهاب روده ایی
التهاب روده ایی از دیگر بیماری های دستگاه گوارش است، که بواسطه آن مجبور خواهید شد آزمایش آنالیز مدفوع را انجام دهید. از این بیماری به اختصار IBD یاد می شود. در این بیماری معمولا روده شخص درگیر می شود. از انواع بیماری التهاب روده که منجر به تجویز آزمایش آنالیز مدفوع خواهد شد می توان به کولیت و کرون اشاره کرد. در این میان بیماری کولیت مربوط به التهاب روده بزرگ است، اما کرون هر قسمتی از دستگاه گوارش را میتواند درگیر نماید. از دهان گرفته تا مقعد.
این بیماری می تواند فعال بوده و یا بدون هیچ نشانه ایی در بدن بیمار وجود داشته باشد. معمولا این بیماران با ناراحتی هایی مانند اسهال خونی، پیچش شکم و وجود بلغم در مدفوع مواجه بوده و دچار تب و لرز، کاهش وزن و عرق شبانه خواهند شد. در صورتی که بیمار به یبوست دچار شود، احتمال انسداد روده وجود دارد.
آزمایش آنالیز مدفوع و زخم معده
زخم معده نیز می تواند شما را مجبور به انجام آزمایش آنالیز مدفوع نماید. در این حالت احتمالا در مدفوع خون مشاهده خواهید کرد. زخم معده به دلیل افزایش اسید معده در انتهای روده کوچک ظاهر می شود، دقیقا همان جایی که جذب و هضم غذا صورت می گیرد. اسید معده باعث آسیب رساندن به دیواره مخاطی معده و روده شده و باعث ایجاد زخم در این ناحیه می شود.
در این حالت ممکن است در بین شکم و سینه خود احساس سوزش و درد داشته باشید بخصوص زمانی که معده برای مدتی طولانی خالی باشد. در این صورت با مصرف غذا و آنتی اسیدها درد کاهش می یابد. از دیگر علایم زخم معده می توان به این موارد اشاره کرد: حالت تهوع، مدفوع سیاه و خونی، کاهش وزن غیر طبیعی و کمبود اشتها، بالا آوردن خون، لرز و احساس پف داشتن بدن. سیگار کشیدن، مصرف مشروبات الکلی، استرس، عادات نادرست غذایی و انواع داروها از جمله مهمترین علل بروز زخم معده هستند.
آزمایش آنالیز مدفوع و مدفوع چرب
مدفوع چرب که اصطلاحا به آن استئاتوره نیز گفته می شود، باعث خواهد شد تا پزشک درخواست آزمایش آنالیز مدفوع داشته باشد. مدفوع انسان در حالت طبیعی شامل: نمک و املاح، فیبر، چربی، باکتری و موکوس است. چربی بیش از حد باعث می شود تا مدفوع بوی بدی داشته و در عین حال چسبنده و کم رنگ نیز باشد، به طوریکه پاک کردن از سنگ توالت به سختی انجام می شود.
در این حالت احتمالا فرد با نفخ، درد و گرفتگی های شکمی و کاهش وزن مواجه است. چربی زیاد در مدفوع نشان دهنده مشکلی در دستگاه گوارش است که ممکن است به ناراحتی هایی در پانکراس مربوط باشد.
در این حالت بدن قادر نخواهد بود ویتامین های محلول در چربی (A, K, D ) را جذب کند. برای تشخیص این بیماری از شخص درخواست می شود تا مدفوع خود را به مدت 72 ساعت جمع کند و سپس آزمایش آنالیز مدفوع انجام می شود.
آزمایش مدفوع و انگل ها
یکی از مشکلات شایع که منجر می شود تا آزمایش آنالیز مدفوع انجام شود وجود انگل در بدن است. این انگل ها می تواند بدون ایجاد هیچ نشانه ایی در بدن زندگی کنند. اما گاهی اوقات با نشانه هایی مانند اسهال، کاهش وزن، ضعف ناگهانی بدن، درد شکم، حالت تهوع و بی اشتهایی، تب، برآمدگی و حتی مشکلات عصبی مانند تشنج همراه هستند.
برای درمان این بیماری از قرص های ضد انگل استفاده می شود و در صورتی بواسطه آن، مشکلی برای سایر قسمتهای بدن بوجود بیاید، ممکن است از جراحی نیز استفاده شود.
آیا آزمایش مدفوع نیاز به ناشتایی دارد؟
زمانی که صحبت از آزمایش دادن می شود اولین پرسشی که به ذهن خطور می کند این است که آیا آزمایش مدفوع ناشتایی است یا خیر؟ در رابطه با آزمایش آنالیز مدفوع نیازی نیست تا شخص ناشتا باشد. منظور از ناشتا بودن این است که شخص به مدت 10 تا 12 ساعت هیچگونه مواد غذایی و انرژی زا را دریافت نکند.
برای نمونه گیری مدفوع جهت آزمایش معمولا توصیه می شود 4 تا 5 روز پیش از نمونه گیری از روغن کرچک و یا روغن های معدنی استفاده نشود. نمونه مدفوع نباید با ادرار آغشته باشد.
آزمایش مدفوع را چند ساعت می توان نگه داشت؟
از آنجا که نمونه مدفوع برای تشخیص بیماری های مختلف انجام می شود شرایط نگهداری آن نیز متفاوت است. مثلا افرادی که یبوست هستند باید در فاصله زمانی 10 روز نمونه مدفوع را جمع آوری کنند. اگر نمونه مدفوع لزج و اسهالی باشد باید فورا به آزمایشگاه منتقل شود در غیر اینصورت مجبور خواهید بود نمونه مدفوع را در یخچال با دمای 2 تا 8 درجه سانتیگراد نگهداری کنید و در کوتاه ترین زمان ممکن به آزمایشگاه مراجعه کنید.