این یک مقاله علمی – تحقیقاتی است و یکی از جدیدترین تکنولوژی ها را در تست کرونا سریع معرفی می کند. تحقیقات در این زمینه ها همچنان ادامه دارد.
RT-PCR تست کرونا، واکنش زنجیرهای (Real Time RT–PCR)، یکی از سریعترین و دقیقترین روشهای آزمایشگاهی برای شناسایی، ردیابی و مطالعه ویروس کووید-19 است. با گسترش ویروس کرونا که باعث بیماری کووید-19 در سراسر جهان شده است، لزوم انجام تست کرونا، بیشتر از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می کند.
اما آیا فکر کرده اید که تست کرونا، RT–PCR چیست؟ چگونه کار می کند؟ چه تفاوتی با تست کرونا PCR دارد؟ آیا می دانید که این فناوری این چه ربطی به فناوری هسته ای دارد؟ در این مطلب علمی می خواهیم یک مرور کلی و مفید از این تکنیک، نحوه عملکرد آن و بسیاری جزئیات جدید در مورد ویروس ها و ژنتیک داشته باشیم.
RT-PCR تست کرونا یا Real Time RT-PCR چیست؟
Real Time RT-PCR یا RT-PCR تست کرونا یک روش مشتق شده از فناوری هسته ای است و برای تشخیص وجود ماده ژنتیکی خاص در هر پاتوژن از جمله ویروس ها ارائه شده است. در ابتدا، این روش از نشانگرهای ایزوتوپ رادیواکتیو برای شناسایی مواد ژنتیکی هدف استفاده میکرد، اما پالایش های بعدی منجر به جایگزینی برچسبهای ایزوتوپی با نشانگرهای ویژه، به طور مثال، رنگهای فلورسنت شد.
این تکنیک به دانشمندان اجازه میدهد تا زمانی که فرآیند هنوز در حال انجام است، نتایج را بلافاصله مشاهده کنند، در حالی که RT-PCR، معمولی فقط در پایان فرآیند، نتایج را ارائه میدهد.
Real Time RT–PCR یکی از پرکاربردترین روشهای آزمایشگاهی برای تشخیص ویروس کرونا بر اساس فناوری های نوین است. در حالی که بسیاری از کشورها از RT–PCR زمان واقعی، برای تشخیص بیماریهای دیگر مانند ویروس ابولا و ویروس زیکا استفاده کردهاند، بسیاری از کشورها برای تطبیق این روش برای ویروس کووید-۱۹ هنوز به حمایت نیاز دارند.
بیشتر بخوانید: انواع آزمایشات چکاپ و درخواست نمونه گیری در منزل
ویروس چیست؟ ماده ژنتیکی چیست؟
ویروس، یک توده میکروسکوپی (توده تجمعی) از مواد ژنتیکی است که توسط یک پوشش مولکولی احاطه شده است. این ماده ژنتیکی می تواند یا اسید دئوکسی ریبونوکلئیک (DNA) و یا اسید ریبونوکلئیک (RNA) باشد.
DNA، یک مولکول دو رشتهای است که در همه موجودات مانند حیوانات، گیاهان و ویروسها یافت میشود و کد ژنتیکی یا نقشهای را برای چگونگی ساخت و توسعه این موجودات در خود نگه میدارد.
RNA عموماً یک مولکول یک رشتهای است که بخشهایی از کد ژنتیکی را کپی و رونویسی کرده و به پروتئینها منتقل میکند تا آنها بتوانند، مواد را سنتز کنند و عملکردهایی را انجام دهند که ارگانیسمها را زنده و در حال رشد نگه میدارد. انواع مختلف RNA مسئول کپی، رونویسی و انتقال هستند.
برخی از ویروسها مانند ویروس کرونا SARS-CoV-2 که باعث COVID-19 میشود، فقط حاوی RNA هستند، به این معنی که برای تکثیر و زنده ماندن به سلولهای سالم نفوذ میکنند. هنگامی که ویروس وارد سلول می شود، از کد RNA ژنتیکی خود، در مورد ویروس کووید-19، برای کنترل و «برنامه ریزی مجدد» سلول ها استفاده کرده و آنها را به کارخانه های تولید ویروس تبدیل می سازد.
برای اینکه ویروسی مانند ویروس COVID-19 در همان مراحل آغازین در بدن با استفاده از RT-PCR تست کرونا شناسایی شود، دانشمندان باید RNA را به DNA تبدیل کنند. این فرآیندی است که “رونویسی معکوس” یا reverse transcription نام دارد. آنها این کار را انجام می دهند زیرا فقط DNA می تواند کپی یا تقویت شود؛ چیزی که بخش کلیدی فرآیند real time RT–PCR برای شناسایی ویروس ها است.
دانشمندان بخش خاصی از DNA ویروسی رونویسی شده را صدها هزار بار تقویت می کنند. تقویت، از این جهت مهم است که به جای تلاش برای یافتن مقدار ناچیزی از ویروس در میان میلیونها رشته اطلاعات ژنتیکی، دانشمندان نیاز دارند مقدار کافی از بخشهای هدف DNA ویروس را برای تأیید دقیق وجود ویروس در اختیار داشته باشند.
بیشتر بخوانید: ضرورت انجام آزمایشات ژنتیک چیست؟
چگونه real time RT–PCR برای سنجش ویروس کرونا عمل می کند؟
در این روش، نمونه ای از قسمتهایی از بدن که ویروس کووید-19 در آنجا جمع میشود، مانند بینی یا گلوی فرد، جمعآوری میشود. نمونه با چندین محلول شیمیایی تیمار می شود؛ محلول های شیمیایی، موادی مانند پروتئین ها و چربی ها را حذف می کنند و تنها RNA موجود در نمونه را استخراج می سازند. این RNA استخراج شده، ترکیبی از مواد ژنتیکی خود فرد و در صورت وجود، RNA ویروس است.
RNA با استفاده از یک آنزیم خاص به DNA، رونویسی معکوس می شود. سپس دانشمندان قطعات کوتاه دیگری از DNA را اضافه می کنند که مکمل بخش های خاصی از DNA ویروسی رونویسی شده است.
اگر ویروس در یک نمونه وجود داشته باشد، این قطعات، خود را به بخش های هدف DNA ویروسی متصل می کنند. برخی از قطعات ژنتیکی اضافه شده برای ساخت رشتههای DNA در طول تکثیر استفاده می شوند، در حالی که بقیه، برای ساخت DNA و افزودن برچسبهای نشانگر به رشتهها استفاده میشوند؛ و سپس برای شناسایی ویروس به کار می روند.
سپس مخلوط در دستگاه RT-PCR تست کرونا قرار داده می شود. دستگاه در دماهای مختلف، مخلوط را گرم و سرد می کند و همواره می چرخد تا واکنش های شیمیایی خاصی را ایجاد کند؛ در این واکنش ها، کپی های جدید و یکسانی از بخش های هدف DNA ویروسی ایجاد می شود.
این چرخه بارها و بارها برای ادامه کپی کردن بخش های هدف DNA ویروسی تکرار می شود. هر چرخه عدد قبلی را دوبرابر می کند: دو نسخه به چهار نسخه، چهار نسخه به هشت، و غیره.
راه اندازی RT-PCR real time استاندارد معمولاً از تعداد 35 چرخه می گذرد، به این معنی که در پایان فرآیند، حدود 35 میلیارد نسخه جدید از بخش های DNA ویروسی، از هر رشته ویروس موجود در نمونه ایجاد می شود.
همانطور که نسخههای جدیدی از بخشهای DNA ویروسی ساخته میشوند، برچسبهای نشانگر، به رشتههای DNA، متصل شده و سپس یک رنگ فلورسنت آزاد میکنند که توسط کامپیوتر دستگاه اندازهگیری میشود و در زمان واقعی روی صفحه قابل مشاهده است.
کامپیوتر، مقدار فلورسانس در نمونه را پس از هر چرخه، ردیابی می کند. وقتی این سیگنال از سطح خاصی از فلورسانس فراتر رفت، تایید می کند که ویروس وجود دارد. همچنین دانشمندان بر تعداد چرخه هایی که برای رسیدن به این سطح نیاز است نظارت می کنند تا شدت عفونت را تخمین بزنند: هر چه چرخه ها کمتر باشد، عفونت ویروسی شدیدتر است.
بیشتر بخوانید: خدمات تست کرونا در منزل + قیمت ها
چرا از RT-PCR تست کرونا استفاده کنیم؟
تکنیک Real-time RT-PCR بسیار حساس و اختصاصی است و می تواند تشخیص مطمئنی را در کمتر از سه ساعت ارائه دهد؛ این در حالی است که تست کرونا معمولی در آزمایشگاه ها به طور متوسط بین شش تا هشت ساعت زمان می برد. در مقایسه با سایر روش های موجود برای جداسازی ویروس، RT-PCR تست کرونا به طور قابل توجهی سریع تر است و احتمال کمتری برای آلودگی یا خطا دارد، زیرا کل فرآیند را می توان در یک لوله بسته انجام داد. این روش همچنان دقیق ترین روش موجود برای تشخیص ویروس 19 COVID- است.
با این حال، real time RT–PCR را نمی توان برای تشخیص عفونت های قدیمی تر در بدن استفاده کرد، زیرا ویروس ها فقط برای یک بازه زمانی خاص در بدن وجود دارند. روشهای دیگری برای شناسایی، ردیابی و مطالعه عفونتهای مضمن، وجود دارند و ضروری هستند.
تست PCR برای کرونا چیست و چه تفاوتی با Real Time RT–PCR دارد؟
RT-PCR تست کرونا نوعی از PCR یا “واکنش زنجیره ای پلیمراز” است. این دو تکنیک از فرآیند یکسانی استفاده میکنند با این تفاوت که در RT-PCR ، یک مرحله اضافه شده از رونویسی معکوس RNA به DNA یا RT وجود دارد تا امکان تقویت را فراهم سازد.
این بدان معناست که تست PCR معمولی برای پاتوژنهایی مانند ویروسها و باکتریها که قبلاً حاوی DNA برای تکثیر هستند استفاده میشود. در حالی که RT-PCR تست کرونا، برای آنهایی استفاده میشود که حاوی RNA هستند و نیاز به رونویسی به DNA برای تکثیر دارند. هر دو تکنیک را میتوان در «زمان واقعی» انجام داد، به این معنی که نتایج، تقریباً بلافاصله قابل مشاهده هستند؛ در حالی که وقتی «بهطور متعارف» انجام گیرند، نتایج فقط در پایان واکنش قابل مشاهده هستند.
PCR یکی از پرکاربردترین تستهای تشخیصی برای تشخیص پاتوژنهایی از جمله ویروسها است که باعث بیماریهایی مانند ابولا، تب خوکی آفریقایی و تب برفکی میشوند. از آنجایی که ویروس کووید-19 فقط حاوی RNA است، real time RT–PCR متداول برای تشخیص آن استفاده می شود.