چه زمانی آزمایش قند دوران بارداری را انجام دهیم؟

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

دیابت حاملگی ؛ نوع تغذیه ای که مادران در دوران بارداری دارند، بسیار مهم است. در صورتی که تعادلی در مصرف انواع خوراکی ها و مواد مغذی نداشته باشید ممکن است خودتان و در نتیجه نوزاد دچار بیماری شوید. لازم است در طول دوران بارداری کلیه مواد غذایی مورد نیاز بدن تامین گردد تا نوزاد نیز بتواند نیازهای خود را تامین کند. غالب مادران در این دوران، علاقه زیادی به خوردن مواد غذایی شیرین دارند. این موضوع تا زمانی که به صورت کنترل شده باشد/ف خطری ندارد اما آیا می دانید که مصرف زیاد مواد قندی ممکن است شما و یا نوزاد را مبتلا به دیابت کند؟ چگونه می توانید از وضعیت قند خون خود اطلاع داشته باشید؟ لازم است مادران در زمانی که پزشک تشخیص می دهد، آزمایش قند دوران بارداری را انجام دهند تا در صورتی که احتمال بروز دیابت وجود داشته و یا به این بیماری مبتلا شده اید، سریعا درمان آغاز شود.

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

آزمایش قند دوران بارداری شامل مجموعه تست های می باشد که به منظور تشخیص دیابت حاملگی یا دیابتی که فرد احتمال از قبل به آن مبتلا بوده است، انجام می گیرد. جفت در دوران بارداری هورمون‌ هایی ترشح می‌ کند که می ‌تواند منجر به افزایش قند خون مادر شود. در حالت عادی، لوزالمعده برای کنترل این افزایش به اندازه ی کافی انسولین تولید می ‌کند ولی اگر این اتفاق نیفتد، سطح قند خون افزایش می‌ یابد و منجر به دیابت بارداری می‌ شود. آزمایش قند دوران بارداری یکی از مهم ترین آزمایشات در دوران بارداری می باشد. آزمایشات دوران بارداری به منظور تشخیص و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها احتمالی در این دوران می باشد. با تشخیص به موقع بسیاری از بیماری ها می تواند از عوارض جبران ناپذیر آن ها بر سلامت جنین پیشگیری کرد. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله ی از آزمایش بارداری بیشتر بدانیم مراجعه شود).

دیابت بارداری، تقریباً در ۴ درصد از بارداری ‌ها بروز می‌ کند. تقریباً در اکثر زنان به دلیل تغییرات هورمونی ای که در طی بارداری ایجاد می‌گردد، درجاتی از اختلال عدم تحمل گلوکز مشاهده می‌گردد. بدین معنا که مقدار قند خون آنها افزایش می‌یابد، ولی به اندازه‌ای افزایش نمی‌یابد که بتوان آن را بیماری دیابت در نظر گرفت. دیابت در دوران بارداری به دو دسته تقسیم می‏شود: اول دیابتی که پیش از بارداری تشخیص داده شده و با بارداری همراه می‏شود و دوم «دیابت بارداری» که اختلال در تحمل کربوهیدرات ها است و برای نخستین بار در بارداری تشخیص داده می ‏شود.

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

دیابت دوران حاملگی:

دیابت بارداری شایع ترین اختلال متابولیک دوران بارداری است. این نوع دیابت معمولا در سه ماهه ی سوم ( در هفته های ۲۴ الی ۲۸ ) اتفاق می افتد. به همین دلیل آزمایش قند دوران بارداری برای تشخیص دیابت دوران حاملگی در این زمان انجام می شود. در سه ماهه ی سوم چون تمامی اعضای بدن جنین تشکیل یافته است از نظر تکاملی مشکلی برای جنین اتفاق نمی افتد بنابراین اگر در دچار دیابت دوران حاملگی شدید نگران نشوید ولی باید در نظر داشته باشید تحت نظر پزشک دیابت خود را کنترل کنید.

در اکثر موارد، علائم دیابت بارداری پس از زایمان ناپدید می‌گردد. البته باید شش هفته پس از زایمان، آزمایش خون ناشتا بدهید و سپس هرسال این آزمایش را تکرار کنید. اما بانوانی که به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند، به احتمال زیاد در بارداری‌های بعدی نیز به این بیماری دچار می‌شوند و مادر و فرزند در زندگی آینده خود نیز با خطر بیشتری برای ابتلا به “دیابت نوع دو” که با وزن زیاد در ارتباط است رو به رو خواهند بود.

دیابت قبل از بارداری:

اگر شما اقدام به بارداری کرده اید توصیه می شود قبل از هر اقدامی آزمایشات چکاپی را انجام دهید. چون برای داشتن جنینی سالم باید مادر نیز از سلامت خود مطمئن شود. این آزمایشات یک وضعیت کلی از نظر بررسی سلامت در اختیارتان می گذارد. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به چکاپ کامل شامل چه تست هایی می باشد؟ مراجعه شود).

یکی از آزمایشات مهم که در آزمایش چکاپ انجام می شود آزمایش قند خون ناشتا FBS می باشد. این آزمایش یک تست غربالگری قند خون می باشد که اگر مقدار آن بیش تر از محدوده ی نرمال باشد، آزمایشات تکمیلی دیگری درخواست می شود. با تشخیص دیابت در قبل از بارداری می تواند از بسیاری از عوارض احتمالی آن بر جنین و شما پیشگیری کرد. همان طور که در بالا اشاره شد در سه ماهه ی آخر تمامی ارگان های جنین شکل گرفته است و دیابت دوران حاملگی عوارضی بر تکامل ارگان ها ندارد ولی دیابتی که قبل از تشکیل نطفه در فرد وجود داشته باشد، بر سلامت جنین عوارض جبران ناپذیری دارد.

بنابراین اگر قبل از بارداری از دیابت خود آگاه دارید حتما آن را با پزشک و کادر آزمایشگاه در میان بگذارید. در مواردی نیز ممکن است فرد از دیابت خود اطلاعی نداشته باشد. پزشک با شرح حالی که از مادر دریافت می کند و همچنین سابقه ی دیابت در افراد نزدیک خانواده ، سابقه ی دیابت در حاملگی های قبلی و غیره ممکن است در اولین مراجعه به پزشک درخواست آزمایش قند دوران بارداری دهد که این آزمایش شامل آزمایش قند خون ناشتا می شود.

چه عواملی احتمال ابتلای مادر را به دیابت بارداری افزایش می دهد؟

آزمایش قند دوران بارداری همان طور که قبلا اشاره شد به منظور تشخیص دیابت دوران بارداری و مادران دیابتیک انجام می شود. همچنین غربالگری دیابت دوران بارداری در سه ماهه ی سوم انجام می شود. عواملی باعث افزایش احتمال ابتلا به دیابت

در این دوران و حتی تشدید بیماری می شوند که شامل موارد زیر می باشند:

• اضافه وزن قبل از بارداری

• سابقه ی خانوادگی دیابت

• سابقه ی دیابت بارداری، مرده زایی یا نوزاد درشت با وزن ۳۴۰۰ و بیشتر در زابمان های قبلی

• سندرم تخمدان پلی کیستیک

• سابقه ی وجود مشکلی با انسولین یا قند خون مانند مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا پره دیابت

• فشار خون بالا

• کلسترول بالا

• بیماری‌های قلبی

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

عوارض دیابت در دوران حاملگی:

دیابت حاملگی یا دیابتی که فرد از قبل به آن مبتلا می باشد باید با آزمایش قند دوران بارداری تشخیص و کنترل شود. چرا که در صورت عدم کنترل عوارضی بر سلامت جنین و مادر در پی دارد. برای داشتن بارداری سالم و به دنیا آوردن فرزندی سالم، لازم است که از تمامی آنچه ممکن است در این دوران با آن مواجه شوید، اطلاعاتی داشته باشید تا اگر در این مسیر با مشکلی مواجه شدید از قبل آمادگی لازم را داشته باشید.

عوارض دیابت بارداری برای مادر باردار شامل موارد زیر می باشد: زایمان زودرس، پلی هیدرآمینوس یا افزایش مایع آمنیوتیک،پره اکلامپسی و اکلامپسی است

عوارض دیابت بارداری روی جنین نیز شامل موارد زیر می باشد: سقط جنین، ماکروزومی یا رشد بیش از حد جنین در رحم، ناهنجاری مادرزادی، وزن بالا هنگام تولد

مشکل اصلی این است که قند اضافی در خون شما از طریق جفت به فرزندتان منتقل می‌ شود، یعنی این‌که وزن و اندازه او به نسبت سنش در رحم مادر بیشتر می‌شود. این مشکل می ‌تواند خطر پیچیدگی‌ های زایمان را افزایش دهد، بنابراین ممکن است پزشک شما زایمان سزارین را پیشنهاد کند. جنین هایی که تحت تاثیر افزایش قندخون مادرشان قرار گرفته‌اند، ممکن است به کمبود قندخون (hypoglycaemia) هنگام زایمان دچار شوند، چرا که بدن آنان هنوز عادت به ساختن انسولین بسیار زیاد دارد. البته این مشکل با گذشت زمان به خودی ‌خود برطرف می‌ شود. به همین دلیل برای پیشگیری از این عوارض آزمایش قند دوران بارداری یکی از مهم ترین آزمایشات دوران بارداری به شمار می رود.

روش انجام آزمایش قند دوران بارداری :

همان طور که در بالا اشاره شد اگر در فردی پس از تشخیص حاملگی یکی از مواردی در بالا ذکر شد ( مانند چاقی، سابقه ی دیابت، فشار خون بالاو غیره) وجود داشت، در اولین فرصت پزشک بدون توجه به هفته ی بارداری باید درخواست آزمایش قند خون دوران بارداری دهد. نتیجه غیر طبیعی در ابتدای بارداری ممکن است به جای نشان دادن یک دیابت بارداری؛ یک دیابت شیرین نوع ۲ را نشان بدهد که در گذشته تشخیص داده نشده است. ولی در اغلب موارد غربالگری دیابت بین ۲۴ الی ۲۸ هفتگی بارداری ( در انتهای سه ماهه دوم بارداری) انجام می شود.

تست آزمایش قند دوران بارداری به دو صورت ممکن است انجام شود:

آزمایش چالش گلوکز GCT

آزمایش تحمل گلوکز GTT (Glucose Tolerance Test)

در ادامه به شرح هر یک می پردازیم:

آزمایش قند دوران بارداری چالش گلوکز GCT

آزمایش چالش گلوکز یکی از تست های آزمایش قند دوران بارداری می باشد. آزمایش غربالگری دیابت بارداری GCT برای تشخیص افراد مبتلا به دیابت بارداری نیست بلکه همان گونه که از نامش بر می آید برای آن است تا زنان باردار مستعد ابتلا به این بیماری شناسایی شوند تا در صورت لزوم آزمایشات دیگری برای تشخیص بیماری بر روی آنها صورت گیرد. به همین دلیل مثبت بودن نتیجه آزمایش GCT به معنی ابتلا به دیابت بارداری نیست. در واقع تنها یک سوم زنانی که تست غربالگری گلوکز آنها مثبت است، واقعا به این دیابت بارداری مبتلا هستند.

اگر نتیجه آزمایش GCT شما مثبت بود، لازم است آزمایش دیگری موسوم به آزمایش تحمل گلوکز یا GTT نیز انجام شود، آزمایشی که نتیجه آن ابتلا یا عدم ابتلای شما به دیابت بارداری را مشخص می کند. پس از یک ساعت از شخص آزمایش خون گرفته می شود تا میزان قند خون اندازه گیری شود. معمولا اگر سطح قند خون زیر ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر (mg/dL) یا ۷.۲ تا ۷.۸ میلی مول بر لیتر (mmol/L ) باشد، به عنوان نرمال و طبیعی محسوب می شود، هر چند ممکن است مراکز درمانی مختلف در تعیین میزان قند خون نرمال آزمایش تحمل گلوکز برای تشخیص دیابت بارداری با هم تفاوت هایی داشته باشند.

همان طور که در بالا اشاره شد بالا بودن مقدار قند خون از محدوده ی نرمال به معنای دیابتیک بودن مادر نیست بلکه باید فرد تست بعدی آزمایش قند دوران بارداری (آزمایش تحمل گلوکز GGT) انجام دهد.

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

روش انجام آزمایش چالش گلوکز:

در اولین آزمایش قند خون دوران بارداری شربتی به مادر داده می شود مزه ی این شربت مانند نوشابه ی خیلی شیرین می باشد. در عرض ۵ دقیقه مادر باید این شربت را مصرف کند. شربت قندی حاوی ۵۰ گرم گلوکز می باشد. بعد از میل نمودن شربت تا زمان نمونه گیری از خوردن ،‌سیگار کشیدن ، جوییدن آدامس،‌آشامیدن و فعالیت بدنی خودداری کنید ولی مصرف آب به تنهایی در این مدت بلامانع می باشد.

زمانی که شربت قندی را مصرف کردید را به خاطر بسپارید و دقیقا بعد یک ساعت باید به محل نمونه گیری مراجعه کنید. در این مدت اگر احساس حالت تهوع دارید بهتر است دراز بکشید و استفراغ کردید آزمایش را به روز دیگر موکل کنید چون که جواب آزمایش را تحت تاثیر قرار می دهد و نتیجه ی قابل اعتمادی گزارش نمی شود. پس از نمونه گیری می توانید از مواد غذایی مخصوصا آب میوه استفاده کنید.

شرایط انجام آزمایش چالش گلوکز:

برای انجام این آزمایش نیاز به ناشتا بودن ندارد

کاهش فعالیت و یا بستری شدن درطول ۳روز قبل از تست نباید وجود داشته باشد.فعالیت خود را درحد طبیعی حفظ کنید

چنانچه معمولا پس از خوردن صبحانه دچار تهوع ، سردرد یا بیحالی می شوید حتما به آزمایشگاه اطلاع دهید.

نیم ساعت قبل از شروع تست، استراحت کنید در عرض ۵ دقیقه محلول قندی ( ۵۰ گرم گلوکز + ۳۰ سی سی آب + آب لیمو جهت جلوگیری از ایجاد حالت تهوع استفاده می شود ) را در حضور تکنسین آزمایشگاه بنوشید و تا زمان خونگیری استراحت کنید و از خوردن، آشامیدن، ورزش و مصرف دخانیات خودداری کنید.

دقیقا یک ساعت پس از شروع مصرف محلول قند نمونه خون از شما گرفته می شود.

آزمایش قند دوران بارداری تحمل گلوکز GGT

پس از گزارش بالا بودن قند خون در آزمایش چالش گلوکز برای مادر، آزمایش تحمل گلوکز درخواست می شود. آزمایش تحمل گلوکز که به نام تست تحمل گلوکز خوراکی شناخته می شود پاسخ بدن به قند خون را اندازه گیری می کند. زمان انجام آزمایش تحمل گلوکز در بارداری (زمان آزمایش قند بارداری) هفته های 24 و 28 بارداری است. تفسیر آزمایش تحمل گلوکز در بارداری به تشخیص دیابت بارداری کمک می کند.

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

روش انجام آزمایش تحمل گلوکز:

برای انجام این آزمایش ابتدا یک قند خون ناشتا از مادر انجام می شود. بعد از آن یک شربت گلوکز به فرد داده می شود که باید آن را در عرض ۵ دقیقه میل کند. بعد از یک ساعت از صرف شربت با فواصل یک ساعت، دو ساعت، سه ساعت و در مواردی چهار ساعت از مادر نمونه گیری در منزل می شود.

شرایط انجام آزمایش تحمل گلوکز:

فرد باید حداقل ۳ روز قبل از آزمایش مواد غذایی مواد غذایی با کربوهیدرات کافی (۱۵۰ گرم) مصرف کند.

از مصرف دارو های مداخله گر خودداری شود.

وزن بیمار قبل از آزمایش اندازه گیری می شود. (برای تعیین دوز بارگذاری مناسب)

بعد ازمصرف شربت گلوکز بیمار نباید مواد غذایی دیگر مصرف کند. ( نوشیدن آب در زمان ناشتایی بلامانع است)

آزمایش قند دوران بارداری چیست؟

محدوده ی نرمال آزمایش تحمل گلوکز:

قند خون ناشتا FBS کمتر از ۱۱۰ میلی گرم بر دسی لیتر

۳۰ دقیقه: کمتر از ۲۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر

۱ ساعت: کمتر از ۲۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر

۲ ساعت: کمتر از ۱۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر

۳ ساعت: ۱۱۵_۷۰ میلی گرم بر دسی لیتر

۴ ساعت: ۱۱۵_۷۰ میلی گرم بر دسی لیتر

درخواست آزمایش

  • YYYY slash MM slash DD

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

باز کردن پیام
خدمات نمونه گیری در محل آنی آزما
سلام
به خدمات نمونه گیری در محل آنی آزما خوش آمدید!
برای ارتباط با اپراتور پیام خود را ارسال نمائید.