حتماً برای شما جالب بوده است که در بین اعضای خانواده و یا حتی فامیل، تاکنون برخی از افراد هیچ علائمی برای ابتلا به کرونا نشان ندادهاند. حتی علیرغم اینکه اعضای خانواده آنها کرونای شدید گرفتهاند، این دسته از افراد به هیچ عنوان درگیر بیماری نشده و کاملاً سالم هستند. قطعاً این سؤال برای شما به وجود میآید که چگونه میتوان تا این اندازه به ویروس کرونا نزدیک بود اما در دام آن گرفتار نشد؟ برخی از افراد به سویههای کرونا مقاوم هستند اما اینکه این مقاومت چگونه اتفاق میافتد و چه افرادی مقاوم به سویههای کرونا هستند، مسألهای است که در این مقاله پیرامون آن صحبت شده است.
بر اساس نتایج مطالعه جدید منتشر شده دانشگاه بهداشت و علوم اورگان ایالات متحده ابتلا به کرونا بعد از واکسیناسیون به میزان زیادی پاسخ ایمنی به سایر سویههای ویروس کرونا را افزایش میدهد. نتایج آزمایشگاهی که قبل از چاپ به صورت آنلاین در مجله انجمن پزشکی آمریکا JAMA منتشر شده، حاکی از این است که عفونت با ویروس کرونا بعد از دریافت واکسن، پاسخ ایمنی قوی در برابر سویه دلتا ایجاد میکند.
محققان اظهار کردند: یافتهها نشان میدهد پاسخ ایمنی احتمالا در برابر سویههای دیگر نیز بسیار موثر است زیرا این ویروس همچنان به جهش خود ادامه میدهد. این مطالعه اولین مطالعهای است که از سویههای زنده سارس کوو ۲ برای اندازهگیری خنثیسازی متقاطع سرم خون در ابتلا به کووید استفاده میکند.
ایمنی فوقالعاده افراد واکسینه شده
فیکادو تافس، محقق ارشد این تحقیق و استادیار میکروبیولوژی مولکولی و ایمونولوژی در دانشکده پزشکی اورگان، گفت: شما نمیتوانید پاسخ ایمنی بهتر از این دریافت کنید. واکسنها در برابر بیماریهای شدید بسیار موثر هستند و نتایج تحقیق ما نشان میدهد افرادی که واکسینه میشوند و سپس در معرض عفونت جدید کرونا قرار میگیرند، ایمنی فوقالعادهای دارند.
نتایج نشان داد آنتیبادیهای اندازهگیری شده در نمونههای خون این افراد هم فراوانتر و هم بسیار موثرتر(به میزان ۱۰۰۰ درصد موثرتر) از آنتیبادیهای تولید شده ۲ هفته پس از دریافت دوز دوم واکسن فایزر بود. این مطالعه نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض ویروس پس از واکسیناسیون در واقع برای تقویت پاسخ ایمنی در مواجهههای بعدی حتی با سویههای جدید ویروس مفید است.
محافظت در برابر سویههای آینده
محقق دیگر تحقیق، مارسل کرلین، استادیار پزشکی بیماریهای عفونی در دانشکده پزشکی اورگان نیز اظهار کرد: به نظر من این مورد به یک بازی نهایی اشاره میکند. البته به این معنا نیست که ما در پایان همهگیری کرونا هستیم اما به جایی اشاره میکند که احتمالا در آن قرار خواهیم گرفت. هنگامی که واکسینه میشوید و سپس در معرض ویروس قرار میگیرید، احتمالا در بدن شما محافظت در برابر سویههای آینده هم ایجاد خواهد شد.
وی افزود: نتایج این تحقیق نشان میدهد نتیجه بلندمدت این شرایط کاهش شدت اپیدمی جهانی خواهد بود. ایمنی واکسن در حال حاضر تحت یک آزمایش واقعی علیه سویه جدید اُمیکرون است. تافس بیان کرد: ما سویه اُمیکرون را به طور خاص مورد بررسی قرار ندادهایم اما بر اساس نتایج این مطالعه پیشبینی میکنیم عفونتهای جدید از سویه اُمیکرون نیز یک پاسخ ایمنی قوی مشابه در بین افراد واکسینه شده ایجاد کند.
مطالعه نمونههای خون جمعآوری شده
این مطالعه نمونههای خون جمعآوری شده ۵۲ نفر را مقایسه کرد که همه کارکنان اورگان بودند و با واکسن فایزر واکسینه شده بودند. در مجموع ۲۶ نفر که به دنبال واکسیناسیون دچار عفونتهای خفیف بودند، از طریق آزمایش شناسایی شدند. در این میان ۱۰ مورد عفونت شامل سویه دلتا، ۹ مورد غیردلتا و هفت سویه ناشناخته بود. محققان با کار در آزمایشگاه سطح سه ایمنی زیستی پاسخ ایمنی به ویروس زنده در معرض نمونه خون افراد مبتلا به کرونا را اندازهگیری کردند و آن را با پاسخ ایمنی با گروه کنترل مقایسه کردند.
آنان دریافتند که افراد مبتلا به کووید بعد از واکسینه شدن ابتدا آنتیبادیهای بیشتری تولید میکنند و این آنتیبادیها در خنثی کردن ویروس زنده بهطور قابل ملاحظهای بهتر هستند. نتایج تحقیق جدید بر این واقعیت تاکید میکند که واکسیناسیون کلید پایان دادن به همهگیری است.
استفاده از یک ترکیب گیاهی برای بهبود التهابات ناشی از کرونا
پژوهشگران با انجام یک مطالعه تاثیر استفاده از یک نانوداروی ساختهشده از ماده موثره زردچوبه را در بهبود فاکتورهای التهابی بیماران مبتلا به کرونا بررسی کردند. بیماری کووید-۱۹ با علائم گستردهای از علائم خفیف آنفلوآنزا تا خطر سندرم زجر تنفسی و مرگومیر، همراه است. سیستم ایمنی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ ممکن است به دلیل آسیب ریوی جدی، پاسخهای ایمنی بیش از حدی ایجاد کند و زندگی این بیماران با تهدید مواجه شود. سلولهای ایمنی ممکن است در پاسخ به ویروس، مقدار زیادی فاکتورهای التهابی مانند سایتوکاینهای التهابی تولید کنند و پدیده خطرناکی به نام «طوفانهای سایتوکاینی» ایجاد شود. به همین دلیل برای درمان این بیماری، کنترل فاکتورهای التهابی ضرورت دارد.
کورکومین چیست؟
کورکومین؛ یکی از مشتقات گیاه زردچوبه است. در برخی مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی مشخص شده که کورکومین میتواند به طور قابل توجهی از تولید و ترشح فاکتورهای التهابی جلوگیری کند. همچنین برخی مطالعات حیوانی نیز نقش کورکومین را در درگیری التهابی ریه بررسی کردهاند و نتایج این مطالعات نیز نشان داده که این ماده میتواند فاکتورهای التهابی را به دنبال عفونت ریه کاهش دهد. به علاوه در برخی بررسیها مشخص شده که کورکومین دارای اثرات ضد ویروسی است. با این حال؛ کورکومین علیرغم خواص بسیار مفید، محدودیتهایی در مصرف دارد؛ چرا که این ماده دارای حلالیت کم در آب و جذب کم در دستگاه گوارش است که این موارد از عملکرد صحیح آن جلوگیری میکند. به همین دلیل فرمولاسیون جدیدی از این ماده به صورت «نانومیسل» طراحی شده که جذب آن بهتر شود.
با توجه به تاثیر احتمالی کورکومین در بهبود فاکتورهای التهابی و خاصیت ضد ویروسی این ترکیب، پژوهشگران با انجام یک مطالعه تاثیر نانومیسلهای کورکومین را در پاسخ ایمنی بیماران مبتلا به کووید-۱۹ بررسی کردند. برای انجام این مطالعه ۴۰ بیمار مبتلا به کرونا به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. بیماران گروه اول، کپسول حاوی نانو کورکومین و بیماران گروه دوم کپسولهای دارونما را چهاربار در روز به مدت دو هفته در کنار سایر درمانهای روتین دریافت کردند.
نتایج بررسیهای مطالعه
علائم بالینی و همچنین فاکتورهای التهابی (اینترلوکین ۱۷، اینترلوکین ۴، اینترفرون گاما و TGF-β) و ژنهای مرتبط با التهاب (TBX21، GATA3، RORC و FOXP3) در هر دو گروه بیماران در شروع مطالعه و همچنین روزهای هفت و ۱۴ پس از دریافت دارو مورد بررسی قرار گرفت. بررسیهای این مطالعه نشان داد که استفاده از نانومیسلهای حاوی کورکومین در بیماران دچار کووید-۱۹ میتواند شاخصهای التهابی خون را هفت روز پس از مداخله بهبود بخشد .به گفته پژوهشگران این مطالعه، تجویز نانوکورکومین در فاز التهابی بیماری کووید-۱۹ میتواند در کنترل پاسخهای ایمنی التهابی موثر باشد و باعث تسریع بهبود فاز التهابی حاد در این بیماران شود.
این محققان میگویند مطالعه حاضر، محدودیتهایی مانند حجم نمونه کم و زمان کوتاه درمان داشته که کوتاهمدت بودن زمان درمان به دلیل کوتاه بودن مدت بیماری و محدودیت در پیگیری بیماران پس از ترخیص از بیمارستان بوده است. در انجام این مطالعه مهدی حسنی آزاد، ابراهیم افتخار، بهناز رهنما، حسین کمالی، عبدالعلی طوسی، میلاد رفعت، محمد فتحعلیپور، سارا نیکوفال سهلآبادی، حامد گوکلانی، حسام علیزاده و امینرضا نیکپور؛ پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، به همراه محمودرضا جعفری از دانشگاه علوم پزشکی مشهد با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافتههای این مطالعه شهریور ماه سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «یک کارآزمایی بالینی تصادفی سهکور، کنترلشده با دارونما برای ارزیابی اثر نانومیسلهای حاوی کورکومین بر زیرگروههای پاسخهای ایمنی سلولی و پیامد بالینی در بیماران کووید-۱۹» در ژورنال Phytotherapy Research منتشر شده است.
مخمصه «اُمیکرون»
ورود سویه اُمیکرون کرونا به کشور چندان دور از انتظار نبود و پیش از این هم اعلام شده بود که این سویه که از آفریقای جنوبی سربر آورد و سپس اروپا را درنوردید و به سرعت در کشورهای همسایه ایران نیز شناسایی شد، دیر یا زود وارد کشورمان میشود و باید مراقب باشیم. «اُمیکرون» به ایران هم رسید؛ سویهای که قدرت انتقالش بیش از دو تا سه برابر «دلتا» عنوان و اعلام شده که تنها ظرف ۱۷ روز میتواند کل کشور را گرفتار کند. حالا کمیته علمی کشوری کرونا خواستار بازگشت جدی محدودیتهای کرونایی شده و تاکید دارد که برای پیشگیری از بروز موج ششم، اکنون وقت اقدام است و دیر بجنبیم، نقشه زرد و آبی کشور سراسر قرمز خواهد شد.
شناسایی یک مورد قطعی ابتلا به نوع اُمیکرون بیماری کووید ۱۹ در کشور که بر اساس طبقهبندی سازمان جهانی بهداشت، به عنوان واریانت نگران کننده در کنار بتا، گاما و دلتا قرار دارد، نشان داد که علیرغم شرایط نزولی بیماری، کاهش بستری و مرگهای ناشی از کرونا و پاک شدن نقشه کرونایی کشور از رنگهای قرمز و نارنجی، خطر طغیان مجدد پاندمی قرن همچنان بیخ گوشمان است و ممکن است تنها با گذشت چند روز شاهد پیک ششم بیماری آن هم با سویهای باشیم که به گفته متخصصین میتواند طی ۱۷ روز همه چیز را زیر و رو کرده و با هجومی سهمگین شرایط کنترل شده بیماری در کشور را به آشوب بکشاند.
جزئیات شناسایی یک مورد اُمیکرون مثبت
روز گذشته، یکشنبه ۲۸ آذر ماه ۱۴۰۰، در جلسه اضطراری ستاد کرونای وزارت بهداشت که با حضور دکتر بهرام عین اللهی – وزیر بهداشت، در محل وزارت بهداشت برگزار شد، مشاهده یک مورد سویه اُمیکرون کرونا در ایران تایید شد و وزارت بهداشت رسما شناسایی یک مورد قطعی ابتلا به کرونا با سویه اُمیکرون در تهران را تائید کرد.
دکتر محمد مهدی گویا- رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، درباره جزئیات شناسایی این مورد ابتلا به کرونای نوع اُمیکرون، گفت که «این مورد مربوط به آقایی بوده که به یکی از کشورهای همسایه مسافرت داشته و در آن کشور علائم بیماری برایش آغاز شده و بعد هم وارد کشور شده است.» وی با بیان اینکه این مورد را در تهران شناسایی کردیم و حال عمومی بیمار نیز خوب است، اعلام کرد که « یک یا دو مورد هم مشکوک داریم که در حال بررسی هستند. به محض اینکه جواب آزمایشهای قطعی آنها مشخص شود، آن را اعلام خواهیم کرد.»
تجهیزات شناسایی اُمیکرون
باید توجه کرد که یکی از مواردی که از ابتدای شیوع اُمیکرون در جهان مطرح شد، تجهیزات شناسایی آن و نیاز به کیتهای ویژهای برای تشخیص این سویه بود. موضوعی که با توجه به گسترش اُمیکرون در کشورهای همسایه ایران، در کشور اهمیتی بیش از پیش پیدا کرد و روز گذشته نیز اولین مورد واریانت امیکرون به روش توالییابی در انستیتو پاستور ایران مورد تایید قرار گرفت.
در عین حال در زمینه امکانات تشخیصی موجود در کشور برای شناسایی موارد بیشتر احتمالی اُمیکرون، دکتر علیرضا بیگلری- رییس انستیتو پاستور ایران اعلام کرد که «آزمایشگاه مرجع کووید ۱۹ در انستیتو پاستور ایران کیت ویژه تشخیصی این واریانت را طراحی و در بین تعدادی از آزمایشگاههای منتخب شبکه ملی آزمایشگاههای کووید ۱۹ کشور که شامل بیش از ۵۰۰ آزمایشگاه است، توزیع کرده است.»
ورود سویه اُمیکرون کرونا به کشور
در هر حال، ورود سویه اُمیکرون کرونا به کشور چندان دور از انتظار نبود و پیش از این هم اعلام شده بود که این سویه که از آفریقای جنوبی سربر آورد و سپس اروپا را درنوردید و به سرعت در کشورهای همسایه ایران نیز شناسایی شد، دیر یا زود وارد کشورمان میشود و باید مراقب باشیم. در حال حاضر نیز طبق آخرین اطلاعات اعلام شده، اُمیکرون که گفته میشود، شاید ترکیبی از یک ویروس سرماخوردگی و دلتا باشد، در بیش از ۸۹ کشور جهان شناسایی شده و میتازد. آخرین مطالعات انجام شده بر روی اُمیکرون، نشان میدهد که یک نفر مبتلا به سویه اُمیکرون، به راحتی میتواند ۲.۵ تا ۳ نفر را درگیر کند.
در عین حال دکتر کمال حیدری- معاون بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرده است که اطلاعات در مورد امیکرون جدید است و قدرت سرایت آن به روایتی ۳ و به روایتی دیگر ۵ برابر سویه دلتا است؛ اما تاکنون اطلاعات میگویند که بیماریزایی و کشندگی این جهش کمتر از نوع قبلی است اما سرعت انتشار بیشتری دارد.
احتمال تغییر رفتار اُمیکرون
در عین حال هرچند که تا کنون تعداد افرادی که در دنیا با سویه اُمیکرون درگیر و وارد بخش مراقبتهای ویژه شده و نیاز به اکسیژندرمانی پیشرفته داشتهاند، بسیار کم بوده و گفته میشود که این ویروس عمدتا سنین پایین را درگیر میکند، اما به گفته دکتر مجید مختاری- عضو کمیته علمی کشوری کرونا، “ممکن است رفتار اُمیکرون تغییر کند؛ آمار جهانی نشان میدهد، کشندگی اُمیکرون و نیاز به بستری و اکسیژن در سویه امیکرون در کشورهای آفریقایی بسیار کمتر بوده، اما این رفتار در لندن مشابه آفریقای جنوبی نیست و در انگلستان میبینیم که تعداد بیشتری با ابتلای به این سویه بستری میشوند. بنابراین هرچند که اُمیکرون اکنون در سنین پایینتر دیده میشود، اما اگر تغییر رفتار دهد، ممکن است در سنین بالا هم مشکلساز شود. “
قرنطینه و محدودیتها را بازگردانید
بر همین اساس هم جلسه روز گذشته کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا، بر محوریت هشدار و توصیه درباره اُمیکرون برگزار و اعلام شد که نامهای از کمیته علمی به ستاد ملی کرونا ارسال میشود تا بر بازگشت محدودیتها تاکید شود. در این زمینه دکتر حمیدرضا جماعتی- خواستار بازگشت قرنطینه و محدودیتهای کرونایی شد و گفت: «توصیه ما این است که قرنطینهها را دوباره و حداقل برای چهار هفته بازگردانیم و اجرا کنیم.
زیرا اگر قرار باشد پیکی با امیکرون در کشور ایجاد شود، باتوجه زمان شیوع تندی که ویروس دارد، احتمال دارد که طی چند هفته آینده ما نیز شاهد این پیک باشیم. بنابراین قرنطینهها درباره مدارس، دانشگاه ها، کنسرتها، ورزشگاهها، رستورانها و مجامعی که بیش از ۱۰ نفر در آنجا هستند، حتما انجام و این محدودیتها اعمال شود.»
شما عزیزان می توانید برای نمونه گیری در منزل به سایت آزمایشگاهی آنی آزما مراجعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله برای شما توضیح دادیم که چرا برخی از افراد نسبت به سویههای مختلف کرونا مقاوم هستند. حتی جالب است بدانید این دسته از افراد میتوانند نسبت به سویههایی که در آینده معرفی میشوند، مقاوم باشند. به هر حال حتی افرادی که از این نعمت خدادادی برخوردار هستند هم باید واکسیناسیون را انجام داده و قوای بدنی خود را بالا ببرند. در هر صورت تمامی افراد چه جامعه حساس و چه جامعه مقاوم، باید نسبت به رعایت پروتوکلهای بهداشتی متعهد باشند زیرا حتی ممکن است افراد مقاوم، ویروس کرونا در بدن داشته باشند ولی درگیر نشوند. این دسته از افراد ناقل شده و ویروس را به بدن افراد حساس انتقال خواهند داد.