از زمانی که امیکرون به جامعه وارد شده است، سؤالی که در ذهن همه مردم وجود دارد این است که آیا سویه امیکرون نسبت به سویههای قبلی خطرناکتر است؟ حتی جالب است بدانید برخی از مردم بدون اینکه اطلاعات پزشکی دقیقی داشته باشند، فکر میکنند این سویه بسیار خطرساز شده و از طریق شایعه پراکنی باعث دلهره مردم نیز خواهند شد. هدف ما از نگارش مقالات علمی این است که شما را با آخرین یافتههای پزشکی در زمینه کرونا و سویههای آن آشنا کنیم تا دچار استرس بیدلیل نشوید.
سویه اُمیکرون خطرناک تر از سویه های قبلی
مسوول آزمایشگاه مرجع کشوری کووید ۱۹ انستیتو پاستور ایران گفت: وجود جهشهای متعدد در ژنوم سویه اُمیکرون و شواهد انتشار سریع آن بیانگر این است که این سویه (واریانت) جدید در آفریقای جنوبی از گونههای قبلی خطرناکتر است. کیت های تشخیص پی سی آر در کشور به احتمال زیاد دارای قابلیت شناسایی این سویه نیز هستند ولی برای افتراق آن از بقیه سویهها باید تست های تکمیلی انجام شود که در انستیتو پاستور ایران این کار قابل انجام است.
مصطفی صالحی وزیری، ویروس شناسی پزشکی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا افزود: به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی در روز گذشته (۵ آذر) این سویه جدید را در دسته واریانت های نگران کننده طبقه بندی و آن را اومیکرون (Omicron) نامگذاری کرده است. وی بیان داشت: هم اکنون دانشمندان در حال بررسی ویژگی های سویه اُمیکرون در آزمایشگاه های ویروس شناسی هستند تا تاثیر جهش های آن را بر سرایت پذیری، شدت بیماری زایی، کاهش تاثیر آنتی بادی های مونوکلونال، اختلال در تست های آزمایشگاهی و فرار از پاسخ سیستم ایمنی تعیین کنند.
تعداد جهشهایی که در سویه اُمیکرون مشاهده شده، زیاد و غیرمعمول است
وی تعداد جهش در ناحیه متصل شونده به گیرنده (Receptor Binding Domian) ژن اسپایک در قالب این سویه را ۱۵ مورد اعلام کرد و گفت: تعداد جهش هایی که در سویه اُمیکرون مشاهده شده به طرز غیرمعمولی زیاد است. مسوول آزمایشگاه مرجع کشوری کووید ۱۹ انستیتو پاستور ایران اظهار داشت: تعداد جهش های ویروس در این سویه جدید از سایر سویه های قبلی کرونا حتی دلتا بسیار بیشتر است.
صالحی افزود: بر اساس داده های ارائه شده سرعت افزایش واریانت جدید نسبت به دو سویه قبلی در کشور آفریقای جنوبی یعنی دلتا و بتا بیشتر بوده و این موضوع نگران کننده است. وی ادامه داد: چند وقت پیش در مورد جهش های “لامبدا” و “میو” هم مواردی بیان می شد که جهش های خطرناکی هستند اما این سویه ها، نتوانستند شیوع زیادی در کشورهای مختلف داشته باشند که امیدواریم در مورد سویه جدید هم این موضوع رخ دهد.
مهم ترین راهکار برای مقابله با سویه اُمیکرون کدامند؟
این ویروس شناسی پزشکی اظهار داشت: همچنان رعایت شیوه نامه های بهداشتی در کنار واکسیناسیون گسترده مهمترین راهکار برای مقابله با ویروس کرونا از جمله این واریانت جدید می باشد. وی تاکید کرد: استفاده از ماسک، رعایت فاصله گذاری و حضور نیافتن در اجتماعات و دورهمی ها همچنان از اصلی ترین راهکار برای مقابله با ویروس کرونا است. مسوول آزمایشگاه مرجع کشوری کووید ۱۹ انستیتو پاستور ایران افزود: این راهکار برای پیشگیری از همه سویه های قبلی و جدید، پاسخ می دهد و همه باید این موارد را به دقت رعایت کنند.
وی بیان داشت: کیت های تشخیص پی سی آر در کشور به احتمال زیاد دارای قابلیت شناسایی این سویه نیز هستند ولی برای افتراق آن از بقیه سویهها باید تست های تکمیلی انجام شود که در انستیتو پاستور ایران این کار قابل انجام است. صالحی افزود: روش استاندارد افتراق سویه اُمیکرون تعیین توالی ژنوم ویروس است ولی برای غربالگری آن میتوان از کیت های PCR که جهش های ویروس کرونا را شناسایی میکنند، بهره گرفت.
سویه اُمیکرون چه علائمی دارد؟
این بیماری خفیف با علائمی مانند دردهای عضلانی و احساس خستگی به مدت یک یا ۲ روز همراه است و تاکنون افراد مبتلا کمبود چشایی یا بویایی را گزارش نکردند. البته مبتلایان ممکن است سرفه خفیف داشته باشند. آنجلیک کوتزی، رئیس انجمن پزشکی آفریقای جنوبی، در خصوص علائم ابتلا به سویه جدید کرونا اظهار کرد: سویه اُمیکرون ویروس کرونا منجر به ابتلا به کرونای خفیف و بدون علائم شدید میشود. سازمان بهداشت جهانی(WHO) روز جمعه سویه جدید آفریقای جنوبی را به عنوان یک سویه نگرانکننده از کرونا شناسایی کرد زیرا دارای ۳۲ جهش است و ویروس با این تعداد جهش میتواند مسریتر و خطرناکتر شود.
وی گفت: این بیماری خفیف با علائمی مانند دردهای عضلانی و احساس خستگی به مدت یک یا ۲ روز همراه است و تاکنون افراد مبتلا کمبود چشایی یا بویایی را گزارش نکردند. البته مبتلایان ممکن است سرفه خفیف داشته باشند. کوتزی خاطرنشان کرد: در حال حاضر برخی از مبتلایان در خانه تحت درمان هستند اما ممکن است وضعیت برای کسانی که واکسینه نشدهاند، متفاوت باشد. رئیس انجمن پزشکی آفریقای جنوبی ادامه داد: ما تا ۲ هفته دیگر اطلاعات بیشتری در مورد این سویه کسب خواهیم کرد. در حال حاضر برخی از بیماران بستری شده افراد ۴۰ ساله و کمتر هستند.
کوتزی تاکید کرد همه بیماران وی سالم بودهاند اما نگران است که بیماران مسن یا واکسینه نشده ممکن است شدت بیشتری از اُمیکرون را تجربه کنند؛ به ویژه افرادی که بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا بیماری قلبی دارند. به دنبال گزارشهایی در مورد سویه جدید کرونا ایالات متحده، اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا و برخی کشورهای دیگر سفر به بسیاری از کشورهای آفریقای جنوبی را به دلیل نگرانیهای بهداشتی ممنوع کردهاند.
خطر پیک جدید کرونا با سویه اُمیکرون
نگرانی آن است که ممکن است نوع جدید و جهش یافته ویروس یا همان سویه اُمیکرون باعث بوجود آمدن پیکهایی در کشورهای مختلف و از جمله کشور ما شود. دبیر کمیته علمی کشوری ستاد مقابله با کرونا با اشاره به نگرانیها از واریانت “اُمیکرون” در سطح جهان و ایران و خطر بروز پیکهایی از بیماری، در عین حال از تصویب تزریق دُز بوستر (یادآور) واکسن کرونا برای سنین ۱۸ تا ۶۰ سال در جلسه امروز کمیته علمی خبر داد.
یکی از پایههای مهم مقابله با کرونا و پیشگیری از ابتلا به آن
دکتر حمیدرضا جماعتی در گفتوگو با ایسنا با اشاره به جلسه امروز کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا گفت: یکی از پایههای مهم مقابله با کرونا و پیشگیری از ابتلا به آن، بحث واکسیناسیون است. البته در کنار آن همواره بر رعایت پروتکلهای بهداشتی تاکید داشتهایم و نباید رعایت دستورالعملها فراموش شود و این امر بسیار مهم است. وی به واریات جدید و جهش یافته ویروس کرونا در آفریقای جنوبی (اُمیکرون) اشاره کرد و گفت: شروع این جهش ویروس از کشورهای آفریقای جنوبی بود و اکنون متاسفانه در کشورهای اروپایی و آسیایی هم گزارش شده است. بنابراین نگرانی آن است که ممکن است نوع جدید و جهش یافته ویروس باعث بوجود آمدن پیکهایی در کشورهای مختلف و از جمله کشور ما شود.
جماعتی گفت: البته در کشورهای آفریقای جنوبی که شروع ویروس جدید از آنجا بوده، میزان واکسیناسیون علیه کرونا زیر ۴۰ درصد بوده است. بنابراین با توجه به نگرانی از ویروس جدید برای کشورهای مختلف و از جمله کشور ما، در جلسه امروز کمیته علمی توصیه بر این شد که افراد واکسن نزده، برای انجام واکسیناسیون تشویق شوند؛ چراکه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد جامعه هنوز واکسیناسیون دز اول و دوم را انجام ندادهاند. پس لازم است حتما این افراد برای واکسیناسیون تشویق شوند یا اگر نیاز است به وسیله ستاد کرونای وزارت کشور که اجراییات را انجام میدهند، محدودیتهایی برای واکسینه نشدهها در نظر گرفته شود.
وی افزود: همچنین با توجه به نگرانی از سویه اُمیکرون در جلسه امروز کمیته علمی مقرر شد به جهت اینکه زمان را از دست ندهیم، با برنامهریزی معاونت بهداشت وزارت بهداشت و مرکز پیشگیری به صورت لایه لایه برای سنین زیر ۶۰ سال و بالای ۱۸ سال دز “بوستر یا یادآوری” تزریق شود.
دوز یادآور واکسن کرونا
جماعتی در این باره ادامه داد: پیش از این ابلاغ تزریق دز “اضافه” در سنین بالای ۶۰ سال و افرادی که نقص سیستم ایمنی داشته و تحت داروهای سرکوب کننده ایمنی قرار دارند، را داشتهایم؛ اما در مورد دز “بوستر” که دز “یادآوری” است باید گفت که این تزریق در افرادی که دو دز تزریق را انجام دادهاند، باعث ایجاد ایمنی کامل در برابر ویروس میشود و در این زمینه ابلاغی نداشتیم. بنابراین در این زمینه تصمیمگیری شد با توجه به اینکه واریانت جهش یافته اُمیکرون در حال انتشار است و احتمال دارد باعث بوجود آمدن موج جدید در کشور ما شود، تزریق دز بوستر برای سنین ۱۸ تا ۶۰ سال انجام شود.
وی درباره فاصله زمانی تزریق دز بوستر از دز دوم، به ایسنا گفت: بسیاری از واکسنهایی که در کشور مورد استفاده قرار گرفته از موارد ویروس کشته شده بوده و ایمنی با این واکسنها حداقل سه تا چهار ماه در بدن کامل است و بعد از آن سطح ایمنی کاهش مییابد (البته ایمنی نسبی ممکن است تا مدتها وجود داشته باشد). این درحالیست که برای مقابله با ویروس به ایمنی کامل نیاز داریم. بنابراین با توجه به برنامهریزی لایه لایه و دستورالعمل وزارت بهداشت، تزریق دز بوستر برای افراد انجام خواهد شد.
محدودیتهایی که برای واکسن نزدهها پیشنهاد شده
جماعتی با بیان اینکه احتمالا از واکسنهای داخلی برای تزریق دز بوستر استفاده خواهد شد، در پاسخ به سوال ایسنا درباره محدودیتهایی که برای واکسن نزدهها پیشنهاد شده، گفت: توصیه این است که ابتدا با تشویق و مشخص شدن اثرات واکسن، این افراد برای واکسیناسیون اقدام کنند؛ چراکه در مطالعاتی که انجام دادیم نشان داده شد که میزان پذیرش در بیمارستانها و همچنین مرگ و میر واکسن زدهها نسبت به واکسن نزدهها به میزان چشمگیری کمتر بوده است. به این ترتیب بستری بیمارستانی و مرگ و میر در افراد واکسن نزده بسیار بیشتر از واکسنزدههاست.
وی افزود: همچنین آمار واکسیناسیون در کشورهای آفریقای جنوبی که این ویروس جهش یافته از آنجا شروع شده، بسیار پایین و زیر ۴۰ درصد بوده و این موضوع موید آن است که وقتی میزان واکسیناسیون در جامعهای کم باشد، از آنجا که ویروس گردش میکند، موتاسیون یافته و نسبت به درمان نیز مقاوم میشود، همین موضوع باعث میشود که جوامع دیگر نیز تحت تاثیر قرار گیرند. بنابراین توصیه این است تمامی افراد جامعه برای واکسیناسیون تشویق شوند و افرادی که واکسن نزدند به وسیله ستاد اجرایی وازرت کشور محدودیتهایی برایشان ایجاد شود.
تست پی سی آر در منزل
تست پی سی آر کرونا در منزل از طریق بینی و حلق انجام می شود. این روزها بدون شک مطالب زیادی در مورد تست کرونا یا آزمایش کرونا، آنتی بادی واکسن، رپید تست و غیره شنیده باشید ولی در مورد کاربرد و زمان درست استفاده آن ها اطلاعات صحیح و جامعی نداشته باشید. آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمری (PCR) برای شناسایی RNA موجود زنده خاص مانند ویروس کرونا انجام می شود. این تست در صورت ابتلا در زمان تست، وجود ویروس کرونا را تشخیص می دهد. این تست همچنین می تواند باقی مانده های ویروس را حتی پس از پایان روند بیماری، تشخیص دهد. استانداردترین تست برای تشخیص COVID-19، تست PCR است زیرا دقیق ترین و قابل اطمینان ترین تست در میان همه تست های کرونا است.
انجام تست پی سی آر کرونا در منزل
انجام تست پی سی آر کرونا در منزل یک راه آسان براب انجام آن بدون دردسرها و دغدغه های انجام آزمایش حضوری در آزمایشگاه هستید. با نمونه گیری در منزل متوجه خواهید شد که بسیاری از مشکلات انجام آزمایش حضوری را ندارد. در نمونه گیری حضوری شما مجبور به صف های طولانی پذیرش، نمونه گیری، جواب دهی می باشد. گاهی انتظار برای جواب دهی پروسه چند ساعت و گاهی چند روز می باشد مجبور به برگشت به خانه و مراجعه دوباره پس از چند روز به آزمایشگاه هستید! در حالی که بدون شک چنین تجربه هایی را با نمونه گیری در منزل را تجربه نخواهید کرد.
تست پی سی آر در منزل یکی از آزمایش هایی می باشد که می توانید بدون دغدغه و هزینه های اضافی برای حمل و نقل و همچنین در کمترین زمان انجام دهید و از صحت سلامت خود و اعضای خانواده خود اطمینان حاصل کنید. اگر شما یا سایر اعضای خانواده در شرایط قرنطینه به سر می برید یا در هر صورت مایل به مراجعه به مراکز درمانی و انجام حضوری آزمایش ندارید تست PCR در منزل راه حل بسیار مناسبی برای موضوع می باشد.
روش تست پی سی آر در منزل
در روش تست پی سی آر در منزل ،ماده ژنتیک ویروس را شناسایی می کنیم و از جایی که عامل کووید ۱۹ یک بیماری تنفسی است و مجاری تنفسی را درگیر می کند، نمونه برداری آن از مجاری بینی انجام می شود. اما اگر بخواهیم در مورد کاربرد این تست بگوییم می توان به تشخیص ابتلا به کرونا اشاره کرد. نکته ای که باید در تست کرونا با روش پی سی آر اشاره کرد این است چون در مراحل اولیه این بیماری تعداد ویروس کم است و در نمونه گیری ممکن است وارد نشوند ممکن است در چند روز اول جواب تست ما منفی گزارش شود در حالی که به کووید ۱۹ مبتلا باشیم!
برای تشخیص ابتلا به کرونا تست پی سی آر بهتر است یا تست الایزا ؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت بدون شک تست پی سی آر. اما برای توضیح جامع تر می توان گفت تست کرونا با روش الایزا برای بررسی روند بهبودی و وضعیت سیستم ایمنی بدن پس از تزریق واکسن ( آنتی بادی واکسن) کاربرد دارد ولی آزمایش کرونا به روش PCR است که برای تشخیص بیماری کرونا انجام می شود. در واقع با تست آنتی بادی و آزمایش خون می توانید بفهمید که در اکنون یا در گذشته به کرونا مبتلا بوده اید یا خیر اما به دلیل اینکه ممکن است در اثر سرماخوردگی و سایر انواع کرونا ها هم نتیجه ی این تست مثبت شود بهتر است برای اطمینان با تست PCR همزمان انجام شود.
با تست PCR می توانید بفهمید که همین حالا به ویروس کرونا آلوده هستید یا خیر، از آنجا که با این تست نمی توانید متوجه شوید که آیا تا بحال کرونا را داشته اید یا خیر توصیه می شود که همزمان با تست آنتی بادی انجام شود.
سخن پایانی
شاید شما نیز شنیدهاید که سویه امیکرون نسبت به سویههای قبلی، خطرناکتر است اما درمورد علت این خطرناک بودن، هیچ اطلاعاتی در اختیار نداریم. متخصصان در تمام دنیا معتقد هستند آنچه باعث شده این سویه بیشتر از گونههای قبلی خطرناک شود، مسأله سرعت همهگیری آن است. طبق آخرین یافتهها، امیکرون در عرض ۱۷ روز میتواند تمام کشور را آلوده کند در صورتی که سویه دلتا به بازه زمانی ۱۰۰ روزه برای آلودگی تمامی کشور نیاز داشت. بنابراین با توجه به همین موضوع، امیکرون خطرناکتر شناخته شده و باید بیشتر از قبل پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم. انجام تست کرونا در منزل با آنی آزما این امکان را فراهم کرده است که اگر شما مبتلا به کرونا هستید در خانه مانده و برای انجام تست به جامعه وارد نشوید.