متخصصان عفونی میگویند واکسینه نکردن به موقع کودکان به بهانه کرونا و ترس از مراجعه به مراکز بهداشتی و همچنین حرفهای غیر واقعی گروههای ضد واکسن سلامت کودکان و بزرگسالام را به لبه پرتگاه خواهد برد. آنها تأکید میکنند واکسیناسیون MMR علیه این بیماری در ۱۲ و ۱۸ ماهگی نباید به تأخیر بیفتد. تب بالا، سرفه، آبریزش بینی، چشمهای قرمز و ورم ملتحمه و بثورات جلدی ۳ تا ۵ روز پس از شروع علائم از نشانههای بیماری سرخک است.
سرخک، اوریون، سرخجه (سرخک آلمانی) و واریسلا (آبلهمرغان) بیماریهای عفونی ناشی از ویروسها هستند. آنها بیشتر در کودکان و بزرگسالان جوان شایع هستند. این بیماریها همیشه جدی نیستند، اما میتوانند باعث معلولیت (مانند ناشنوایی)، عوارض و مرگومیر شوند. اگر زنان باردار به سرخجه مبتلا شوند، ممکن است باعث از بین رفتن بارداری (سقط جنین) یا آسیب به نوزادان متولد نشده آنها شود. واکسن، دارویی است که از عفونت ناشی از یک بیماری خاص پیشگیری میکند.
واکسن MMR (سرخک، اوریون، سرخجه) از افراد در برابر هر سه این عفونتها (واکسن ترکیبی) محافظت میکند. پزشکان میتوانند در یک زمان با ترکیب کردن واکسن آبله مرغان (واریسلا) با واکسن MMR؛ (MMRV) یا با تجویز آن بهطور جداگانه و در یک زمان (MMR+V)، افراد را در برابر آبله مرغان واکسینه کنند. واکسن MMR باعث کاهش عفونتهای سرخک، اوریون و سرخجه شده است. با این حال، برخی افراد فکر میکنند که واکسن MMR باعث وقوع عوارض ناخواستهای مانند اوتیسم، تورم مغز (انسفالیت)، مننژیت، مشکلات یادگیری، دیابت نوع 1 و دیگر شرایط میشود. در نتیجه، تعداد کودکانی که واکسینه شدهاند، کاهش یافته است.
اگر واکسن یک سال و یکونیم سال کودکتان را به دلیل کووید-۱۹ به تأخیر بیندازید، خطر بزرگی کودک شما را تهدید می کند. این گزاره چند روزی است که در کانالهای تلگرامی حوزه سلامت و فضای مجازی دستبهدست میشود و به کاربران هشدار میدهد تا خانوادهها خطر شیوع بیماری سرخک را جدی بگیرند. با وجود این، ماجرای بروز بیماری سرخک با وجود ادعاهای ریشهکنی این بیماری در کشور چیست؟
اواخر هفته گذشته رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در نامهای به معاونان بهداشت دانشگاههای علوم پزشکی نسبت به شیوع بیماری «سرخک» با توجه به افزایش روزافزون موارد تأییدشده این بیماری و شناسایی ۲۵ بیمار مبتلا در استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، هرمزگان، تهران و آذربایجان شرقی هشدار داد. برخی گمانهزنیها بیانگر آن است که به دنبال همهگیری ویروس کرونا و بعد از آن که گروههای ضد واکسن باعث ایجاد رعب و وحشت در برخی خانوادهها شدند، این گروه از خانوادهها از واکسیناسیون فرزندانشان ممانعت به عمل آوردند.
بیماری سرخک چیست و چه ارتباطی به کرونا دارد؟
سرخک بیماری تبدار بثوراتی ناشی از ویروس است. کودکان بعد از ابتلا سه روز تب میکنند و سپس دچار بثورات جلدی میشوند؛ طوری که راشهای قرمز نزدیک هم، قابل لمس و به شکل خشک بروز میکنند. همراه با اینها علائم سرماخوردگی و آبریزش چشم و بینی و گلودرد نیز مشاهده میشود. در مناطقی که سرخک طغیان میکند همه این علائم به خانوادهها گوشزد میشود تا به محض مشاهده اولین علائم به پزشک مراجعه کنند.
سرخک در عین حال که بیماری خطرناکی است همچنین خودمحوشونده است و داروی خاصی ندارد اما در کودکانی که سیستم ایمنی ضعیف است یا داروهای سرکوبکننده ایمنی مصرف میکنند، ممکن است عوارض خطرناک ایجاد کند.
مواردی از سرخک معمولاً در مواجهه با گروههای سنی زیر ۱۵ سال بروز میکند، میگوید: سرخک در همه گروههای سنی بوِیژه سنین سربازی و در محلهای پرتجمع هم بروز میکند و چنانچه این گروههای سنی با کسی که سرخک دارد در تماس باشند، احتمال سرایت بیماری وجود دارد. یکی از روشهای تشخیصی افتراقی برای این بیماری بثورات جلدی است که تشخیص این بیماری از سوی پزشکان به راحتی امکان پذیر است.
در این میان از جمله ویروسهایی که در طول اپیدمی کووید-۱۹ فرصت تکثیر پیدا کرد، سرخک است که البته در ایران به مرحله حذف رسیده بود اما این روزها خبرها از استانهای مرزی نشان میدهد، نوار مرزی کشور در معرض خطر طغیان این بیماری قرار گرفته است. متخصصان عفونی میگویند واکسینه نکردن به موقع کودکان به بهانه کرونا و ترس از مراجعه به مراکز بهداشتی و همچنین حرفهای جعلی گروههای ضد واکسن سلامت آنها را به لبه پرتگاه خواهد برد. آنها تأکید میکنند واکسیناسیون MMR علیه این بیماری در ۱۲ و ۱۸ ماهگی نباید به تأخیر بیفتد.
تب بالا، سرفه، آبریزش بینی، چشمهای قرمز و ورم ملتحمه و بثورات جلدی ۳ تا ۵ روز پس از شروع علائم از نشانههای بیماری سرخک است. مسئولان وزارت بهداشت در حالی از بروز مواردی از سرخک در برخی استانهای کشور خبر میدهند که دی ماه سال ۱۳۹۸ وزیر بهداشت در مراسم تکریم و معارفه رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادعا کرد با اعلام سازمان بهداشت جهانی، سرخک در ایران «ریشهکن» شده است.
این در حالی است که مکاتبه رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر با معاونان بهداشت دانشگاههای علوم پزشکی حکایت از این دارد که بیتوجهی به اجرای واکسیناسیونهای معمول به ویژه برای کودکان پس از شیوع ویروس کرونا در ایران موجب شده که برخی از بیماریها از جمله سرخک در کشور شیوع پیدا کند. محمدمهدی گویا در این نامه نسبت به تأخیر نینداختن اجرای واکسیناسیون معمول از جمله واکسن MMR و ارتقای پوشش واکسیناسیون واکسنهای روتین در تمامی مناطق هشدار داده و تأکید کرده هیچ کودکی تأخیر در دریافت واکسن نداشته باشد.
علائم بیماری سرخک
اولین علائم سرخک شبیه به علائم سرماخوردگی شدید مانند تب شدید، آبریزش بینی، گلودرد و سرفه های خشک است. ممکن است غدد لنفاوی در گردن شما ورم کنند. همچنین ممکن است احساس خستگی شدید، اسهال و قرمزی و درد در چشم ها داشته باشید. در حالی که کم کم این علائم رو به بهبود می روند شما با لکه های قرمز کوچکی در داخل دهانتان مواجه می شوید و به دنبال آن راش های پوستی سراسر بدن شما را در بر خواهند گرفت.
هنگامی که افراد بزرگسال به سرخک مبتلا می شوند، علائم آنها نسبت به کودکان شدید تر بوده و احساس ناراحتی بیشتری می کنند. علائم سرخک معمولا 8 تا 10 روز بعد از روزی که در معرض ویروس قرار گرفته اید بروز خواهند کرد. به این مرحله، مرحله کمون گفته می شود.
واکسیناسیون برای پیشگیری از ابتلا به بیماری سرخک
واکسن حاوی سرخک می تواند از این بیماری جلوگیری کند که عمدتا به عنوان واکسن ترکیبی از واکسن های سرخک – سرخجه – اوریون (MMR) تجویز می شود. واکسن ترکیبی سرخک – سرخجه – اوریون- واریسلا ( آبله مرغان) (MMRV) می تواند برای کودکان 12 ماهه تا 12 ساله برای حفاظت در برابر سرخک، اوریون، سرخجه و آبله مرغان استفاده شود. واکسن سرخک تک آنتی ژنی در دسترس نیست. یک دوز واکسن MMR حدود 93٪ در جلوگیری از سرخک تأثیر می گذارد؛ و دو دوز آن تقریباً 97٪ مؤثر است.
تقریباً هر کسی که به جزء سرخک اولین دوز واکسن MMR در سن 12 ماهگی یا بیشتر پاسخ نمی دهد و به دوز دوم پاسخ خواهد داد؛ بنابراین، دوز دوم MMR برای رسیدگی به نارسایی دوز اول واکسن تجویز می شود. CDC توصیه می کند که واکسیناسیون در دوران کودکی برای واکسن MMR با شروع اولین دوز در 12 تا 15 ماهگی و دوز دوم در 4 تا 6 سالگی یا حداقل 28 روز پس از اولین دوز توصیه می شود. در ایران و در برنامه کشوری واکسیناسیون دوز اول واکسیناسیون در 12 ماهگی و دوز دوم در 18 ماهگی تزریق می شود.
داروهای درمان سرخک
سرخک درمان خاصی ندارد. اما برای کاهش تب بیمار از استامینوفن و ایبوبروفن استفاده می شود. برخی تحقیقات هم تأثیر خفیف ویتامین آ در کاهش علایم و کاهش مرگ و میر مبتلایان به سرخک را نشان داده است. برخی افراد هم ممکن است به سینه پهلو و بیماری های عفونی مبتلا شوند که در آن صورت داروهای آن بیماری ها برایشان تجویز خواهد شد.
عوارض جانبی واکسن سرخک، سرخجه و اوریون
اکثر کودکان بعد از تزریق واکسن سرخک، سرخجه و اوریون کاملاً سالم می مانند. اگر چه درصد کمی از کودکان ممکن است از عوارض جانبی زیر رنج ببرند:
- سرخی موقت و تورم در محل تزریق
- کج خُلقی و تب خفیف برای یکی دو روز
برخی کودکان بین 7 تا 11 روز پس از تزریق واکسن سرخک، سرخجه و اوریون ممکن است بیماری بسیار خفیفی بگیرند که حدود دو یا سه روز طول بکشد. از میان هر 50 کودک یک کودک، دو تا 4 هفته پس از تزریق واکسن سرخک، سرخجه و اوریون، اوریون خفیفی می گیرد که یک یا دو روز طول می کشد.
در موارد نادر، کودک ممکن است تقریباً دو هفته پس از تزریق واکسن سرخک، سرخجه و اوریون، جوش های کبود کوچکی بزند. احتمال کمی وجود دارد که کودکتان، 6 تا 11 روز پس از تزریق واکسن سرخک، سرخجه و اوریون، به تشنج دچار شود. در موارد حاد، کودک ممکن است بلافاصله پس از تزریق واکسن سرخک، سرخجه و اوریون، از ابتلا به آنافیلاکسی رنج ببرد.
راه های پیشگیری از ابتلا به کرونا
خود مراقبتی کرونا از اهمیت ویژهای برخوردار است و رعایت موارد بهداشتی نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس دارد. در این مقاله موارد مهم، شامل علائم کووید ۱۹ و مراحل بیماری کرونا بررسی میشود. علائم و نشانه های مختلفی وجود دارد تا شما بدانید احتمال اینکه شما به بیماری کرونا و طولانی مدت مبتلا شده اید یا خیر، چقدر است. درد سینه پایدار در بسیاری از افرادی که با علائم بلند مدت ویروس کووید 19 مواجه شده اند، گزارش شده است.
طی همه گیری بیماری کووید-19، کروناویرویس جدید کارشناسان سلامت را با سورپرایزهای ترسناکی مواجه کرده است. آنچه که در ابتدا یک ویروس تنفسی به نظر می رسید، اکنون بیشتر شبیه مهاجمی است که به قسمت های مختلف بدن حمله می کند. همچنین، به نظر می رسد افرادی که به این بیماری مبتلا شده و بهبود می یابند، فقط چند ماه در برابر آن مصنویت دارند. در برخی موارد نیز اگرچه بیماران بر ویروس غلبه کرده اما همچنان با احساس بیماری و اغلب ناتوانی مواجه هستند.
کرونا ویروس (Corona Viruses) ها خانواده بزرگی از ویروسها هستند که در سال ۱۹۶۰ کشف شدهاند و میتوانند عاملی برای سرماخوردگی باشند در واقع این ویروسها منجر به بروز بیماریهایی از خانواده سرماخوردگی در انسان و حیوانات میشوند. از خصوصیات شکل ظاهری آنها میتوان به زوائد تاج مانند آن بر روی سطوح دیواره ویروسها اشاره کرد. برخی از کرونا ویروسها، دستگاه تنفسی را مورد هدف قرار میدهند و برخی دیگر نیز به معده و روده حمله میکنند. نشانههای بیماری کرونادر ریه در اکثر افراد به صورت سرماخوردگی عادی و نوعی سرماخوردگی ترشحآور به نام پنومونیا نمایان میشود. در این دسته ۴ نوع کرونا ویروس کشف شده است:
HCoV-229E HCoV-OC43 HCoV-NL63 که در سال ۲۰۰۴ کشف شده است. HCoV-HKUI که در سال ۲۰۰۵ در هنگکنگ کشف شده است. این ۴ نوع ویروس مذکور در بزرگسالان و کودکان با حمله به سیستم تنفسی، ایجاد بیماری میکنند. انواع دیگری از این ویروسها هستند که فرد را شدیدا بیمار میکنند از جمله سارس، مرس و بیماری کرونایا همان ویروس کرونای جدید.
منشا تمام این ویروسها حیوانات بودند مثلا نخستین بار ویروس سارس در خفاش مشاهده شد و بعد در گربههای ولگرد نهایتا به انسان رسید. ویروس مرس هم از شتر به انسان رسید. نوع نهایی آن طبق تحقیقات پژوهشگران، مورچهخوار است البته جانوران دیگری هم ممکن است در شیوع نقشی داشته باشند.
برای کاهش شیوع این بیماری و انتقال آن به سایرین باید جهت احتیاط از منزل خارج نشوید و آزمایش مولکولی کرونا را در منزل انجام دهید. یکی از عاملین شیوع بالای ویروش کووید ۱۹ عدم توجه به علائم آن و خارج شدن از خانه حتی در صورت مشاهده علائم مرتبط با این ویروس است. اگر همه افرادی که احساس علائمی مانند تب، سردرد، بی حالی ، خستگی و غیره می کنند، از خانه خارج نشوند و قرنطینه بمانند و تست ها و خدمات درمانی دیگر را در خانه دریافت کنند بی شک شیوع این بیماری بسیار کاهش می یابد. بنابراین ماندن در خانه و انجام تست های کرونا در خانه یکی دیگر از مزیت های این روش می باشد.
در صورتی که شما نیز احتمال می دهید که علائم ابتلا به ویروس کرونا را داشته باشید، و می خواهید آزمایش ویروس کرونا را انجام دهید تا از ابتلا خود و عزیزان خود مطمئن شوید، به راحتی می توانید با همکاران ما در آزمایشگاه آنلاین آنی آزما مراجعه نمایید تا به صورت نمونه برداری آزمایش کرونا در منزل را انجام دهید. برای این کار به سایت آزمایشگاه آنی آزما مراجعه می نمایید و مراحل پذیرش غیر حضوری آزمایش را طی می نمایید.
سپس بدون این که نیاز باشد به صورت حضوری به بیمارستان یا آزمایشگاه های دیگر مراجعه نمایید، همکاران ما به محلی که شما آدرس آن را در سایت آنی آزما تعیین کرده اید مراجعه می کنند تا به صورت غیر حضوری و با نمونه برداری یا نمونه گیری در منزل آزمایش های شما را انجام دهند.