طریقه انتقال ویروس کرونا از راه گوارشی و مواد غذایی

انتقال ویروس کرونا یکی از مسائلی است که در ارتباط با این ویروس مسئله ساز شده است. ویروس کووید ۱۹ عضو خانواده کرونا ویروس ها می باشند. کرونا ویروس ها ویروس های با ژنوم RNA دار ، دارای پوشش هستند. ویروس های دارای پوشش انولوپ بسیار به اسیدها مانند اسید معده، حرارت، اتر و غیره حساس می شوند که علت آن دریافت این پوشش از غشاهای درونی و سیتوپلاسمی سلول میزبان می باشد. ولی ویروس های خانواده کرونا ویروس ها یک استثنا در این مورد می باشد که با وجود پوشش همچنان توانایی انتقال ویروس کرونا از طریق گوارش وجود دارد.

بر اساس توضیحات فوق انتقال ویروس کرونا علاوه بر راه تنفس، از راه گوارشی (Oral) نیز امکان پذیر است به طوری که ویروس کووید ۱۹ با وجود پوشش توانایی زنده ماندن در اسید معده و وارد شدن به سلول ها را دارد. همچنین این ویروس دارای علائم گوارشی از جمله حالت تهوع، استفراغ، اسهال و غیره می باشد. در واقع خانواده کرونا ویروس ها تنها خانواده ای در بین ویروس های پوشش دار هستند که توانایی انتقال کرونا از طریق مواد غذایی و ایجاد بیماری های گوارشی دارند.

پیشگیری از انتقال ویروس کرونا از طریق گوارشی و مواد غذایی

انتقال ویروس کرونا از طریق مواد غذایی یکی از علل شیوع بالای این ویروس شده است. اما با رعایت برخی از اقدامات می توان از ابتلا و انتقال ویروس کووید ۱۹ پیشگیری کرد. بر اساس تحقیقات ثابت شده است که ویروس کووید ۱۹ در دماهای پایین همچنین پایدار است بنابراین انتقال این بیماری حتی از طریق مواد منجمد شده نیز ممکن است. یکی دیگر از مسائلی که باعث شیوع بالا و افزایش انتقال ویروس کرونا شده است پایداری ویروس کووید ۱۹ در محیط می باشد. به طوری که این ویروس برای چندین روز تا هفته در محیط بیرون از سلول میزبان می تواند زنده بماند.

آن چه که در انتقال ویروس کرونا از طریق مواد غذایی و گوارشی باید به آن توجه داشت پایداری زیاد این ویروس در خارج از سلول میزبان می باشد. همه ویروس ها از جمله ویروس کووید ۱۹ ذره هایی هست که تنها برای مدت محدودی توانایی زنده ماندن در خارج از سلول را دارا هستند ولی توانایی رشد و تکثیر برای ویروس در خارج از سلول میسر نیست که علت آن لزوم وجود امکانات تکثیر در سلول میزبان است به طوری که یک ویروس برای تکثیر خود نیازمند تمهیدات درون سلولی است تا با استفاده از آن پروتئین ها ساختاری و غیر ساختاری خود را تولید و در نهایت گردهمایی تبدیل به یک ذره کامل (ویرون) شود.

برای انتقال ویروس کرونا مانند هر ویروس دیگری نیاز است در داخل سلول تکثیر یابد سپس از درون سلول به جوانه زدن یا لیز سلول از آن خارج شود و سپس وارد سلول دیگر میزبان یا سلول میزبان جدید شود. بنابراین ویروس ها توانایی تکثیر در خارج سلول را نداشته و در محیط بیرون تنها برای مدتی زنده می مانند. با توجه به پایداری بالای ویروس کووید ۱۹ ، بیماری حاصل از آن دارای شیوع بالایی بوده است. بنابراین رعایت اقداماتی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا از طریق گوارشی همانند انتقال از طریق تنفسی دارای اهمیت زیادی می باشد. در ادامه به تعدادی از این موارد اشاره می شود:

• شستشوی مرتب دست ها به ویژه به محض ورود به خانه و قبل از خوردن غذا
• خودداری از دست زدن به چشم، لب، دهان و غیره
• گرم کردن نان در دستگاه ماکروویو قبل از مصرف
• شستن و ضد عفونی کردن میوه ها و سبزیجات
• اجتناب از مصرف شیر و ماست محلی
• جوشاندن شیرهای پاستوریزه
• پرهیز از مصرف گوشت خام و یا نیمه پز

خودداری از مصرف مواد غذایی رستورانی

یکی از مکان های پر خطر انتقال ویروس کرونا ، رستوران ها می باشند. بررسی ها نشان داده است رستوران ها از محل های هستند که احتمال انتقال این ویروس از طریق گوارش بسیار بالا می باشد به طوری که اگر در هر یک از مراحل طبخ و سرو غذا فردی مبتلا به کووید ۱۹ باشد به احتمال زیاد مواد غذایی به این ویروس آغشته می باشد و ما با خوردن این مواد ، بیماری را به خود منتقل می کنیم. همچنین ظروف مورد استفاده در رستوران اگر به درستی ضد عفونی نشوند باعث انتقال این بیماری نیز می شوند. همچنین نکته دیگر در مورد رستوران ها در این دوران این است که افراد برای خوردن غذا مجبورند ماسک نزنند که اگر مکان رستوران سر بسته و فاصله افراد کم باشد احتمال انتقال ویروس افزایش می یابد. بنابراین در این دوران توصیه می شود از خوردن غذا در رستوران ها پرهیز کنیم.

کاهش احتمال انتقال ویروس کرونا از طریق حرارت دادن

ابتلا به ویروس کرونا از طریق مواد غذایی که حرارت بالا دیده اند بسیار کم می باشد. اگر چه ویروس کووید ۱۹ در دما های بسیار پایین همچنان توانایی زنده ماندن دارد ولی در دماهای بالا برای مثل دمای جوش کاملا از بین می رود بنابراین توصیه می شود برای از بین بردن این ویروس مواد غذایی که می توان حرارت داد مانند نان، برنج، سیب زمینی و غیره را قبل مصرف بجوشانیم و یا در ماکروویو برای چند دقیقه گرم کنیم. علت از بین رفتن این ویروس در دمای بالا این است که پوشش فسفولیپیدی و پروتئین های ضروری این ویروس در این دما دناتوره می شود.

علائم گوارشی در انتقال ویروس کرونا از طریق مواد غذایی

انتقال ویروس کرونا ممکن است منجر به علائم گوارشی در فرد شود. همچنین بر خلاف تصور عموم ویروس کووید ۱۹ لزوما دارای علائم تنفسی، از دست دادن حس بویایی، تب ، سردرد نیست! به طوری که فردی ممکن است هیچ کدام از این علائم درا نداشته باشد و فقط دچار علائم گوارشی مانند حالت تهوع، بی حالی و حس خستگی، اسهال های شدیدا آبکی، کرامپ شکمی، استفراغ های شدید و پشت سر هم و غیره شود و هیچ گونه نشانه ای از تب و یا تنگی نفس در فرد نباشد. برای درمان علائم گوارشی کرونا باید توجه داشت که مایعات کافی مصرف کرد و در صورت عدم توانایی مصرف آب و مایعات دیگر می توان از سرم های تزریقی استفاده کرد. (جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقاله علائم گوارشی کرونا مراجعه فرمایید)

همچنین نکته دیگر که باید در انتقال ویروس کرونا از راه های دهان و گوارش توجه داشت این است که محققان گزارش دادند كه كاسه توالت، سینك و دستگیره درب حمام اتاق ایزولاسیون كه در آن بیماران مبتلا به كروناویروس جدید بستری شده اند، مورد آزمایش قرار گرفته و وجود ویروس ها در این مناطق مثبت بوده است و این نشان می دهد که مدفوع بیماران می تواند راه دیگری برای انتقال و شیوع این بیماری باشد. این تحقیقات نشان می دهد که افراد باید برای مقابله با آلودگی های زیست محیطی، بهتر است نکات مربوط به بهداشت فردی و حتی بهداشت محیط را به طور جدی رعایت کنند. این تحقیقات نشان می دهد که این ویروس ها به وضوح قادر به آلوده کردن سینک و توالت دستشویی هستند.

وجود ویروس کووید ۱۹ در مدفوع و انتقال ویروس کرونا

بررسی ها نشان داده است که انتقال ویروس کرونا از طریق مدفوع (Oral fecal) نیز وجود دارد. آبیاری سبزیجات مانند هویچ، سیب زمینی، کاهو و غیره در بسیاری از کشت ها با آب های آلوده فاضلاب ممکن است انجام شود که باعث انتقال این ویروس از مدفوع به سطح این سبزیجات می شود. بنابراین توصیه می شود قبل از مصرف میوه ها و سبزیجات حتما آن ها را ضد عفونی کنید. البته نکته که در مورد ضد عفونی کردن سبزیجات و میوه ها بابد به آن توجه داشته باشیم این ویروس با آب و نمک بر خلاف بسیاری از باکتری های پاتوژن مانند وبا ، از بین نمی رود. بنابراین استفاده از نمک برای این ویروس بی تاثیر است.

انتقال ویروس کرونا با آب آشامیدنی

انتقال ویروس کرونا با آب آشامیدنی به علت کلر زنی پیوسته و ضد عفونی کردن آن بسیار پایین و غیر محتمل است ولی در صورت تمایل می توانید برای کسب اطمینان بیشتر آب آشامیدنی خود را بجوشانید و پس از خنک شدن مصرف کنید. اما ذکر این نکته حایز اهمیت است که تا کنون نیز گزارشی مبنی بر آلوده شدن افراد از طریق آب در دنیا گزارش نشده است.

لذا نگرانی از این بابت بی مورد است . همچنین شاید نگران تماس آب های لوله کشی با چشم و صورت خود باشید ولی نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید احتمال انتقال این ویروس از طریق چشم بسیار پایین می باشد به خصوص که آلودگی آب های شهری با ویروس کوودید ۱۹ پایین است بنابراین با این وجود ابتلا به این بیماری از طریق شستشوی صورت با آب بسیار ضعیف و یا حتی امکان پذیر است .

انتقال ویروس کرونا از راه های تنفسی و عطسه

انتقال ویروس کرونا از طریق راه های تنفسی بسیار محتمل تر از راه گوارشی آن گزارش شده است به طوری که استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی، تهویه مناسب در مراکز بسته و غیره از جمله مواردی هستند که برای پیشگیری از انتقال این ویروس از طریق تنفس توصیه می شود. ویروس کووید ۱۹ مانند هر ویروس دیگری برای ان که بتواند تکثیر پیدا کند و در فردی قدرت بیماری زائی داشته باشد باید وارد سلول شود. اولین مرحله برای ورود به سلول میزبان اتصال به گیرنده مخصوص بر روی سلول است.

گیرنده ویروس کووید ۱۹ ACE2 می باشد که گیرنده ان بر سطح سلول های داخل بینی و راه های هوایی بیشتر از سایر قسمت ها می باشد. به این صورت که مقدار ACE2 در جریان مسیر راه‌های تنفسی از بالا به پایین کم می‌ شود. پژوهشگران در تحقیقات خود به این نکته پی برده‌ اند که ویروس از طریق آلوده‌ شدن شدید حفره بینی‌ و از آنجا از طریق مایعات بدن به بخش ‌های تحتانی ریه منتقل می ‌شوند.

انتقال ویروس کرونا از طریق نیش حشرات

یکی از نگرانی هایی که در مورد انتقال ویروس کرونا برای عموم مردم وجود دارد انتقال ان با نیش حشرات می باشد. برخی عفونت ها مانند مالاریا و ویروس هایی که راه های منتقله آن ها بندپایان است با نیش حشرات منتقل می شوند ولی تا به حال شواهدی مبنی بر انتقال این ویروس از طریق نیش حشرات نشان داده نشده است. ویروس هایی که از طریق حشرات مانند کنه، پشه آنوفل یا کوئدس منتقل می شوند در درون بدن حشره مراحلی را نیز طی می کنند ولی از تحقیقاتی در آزمایشگاه نشان داده است که این ویروس توانایی آلوده کردن حشرات را تا به حال ندارد. بنابراین احتمال انتقال این ویروس از طریق حشرات بسیار پایین است.

اقدامات پیشگیری جهت کاهش احتمال انتقال ویروس کرونا

همان طور که در بالا اشاره شد انتقال ویروس کرونا از طریق تنفس و با احتمال کم تر از طریق گوارش ممکن است اما از این انتقال می توان تنها با رعایت چند نکته پیشگیری به عمل آورد. تجربه و تحقیقات نشان داده است که ویروس هایی با راه انتقالی تنفسی و گوارشی دارای شیوع بالاتری نسبت به نوع منتقله راه های جنسی، تماسی دارند. اما پیشگیری از آن غیر قابل امکان نیست. در ادامه مواردی که باید برای پیشگیری از ویروس کرونا رعایت کنیم اشاره می کنیم:

-پرهیز از دست دادن و روبوسی کردن با یکدیگر

– شستن مرتب دستها با آب و صابون یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده بر پایه الکل

– محدود کردن فعالیتهای خارج از منزل در حد امکان محدود و پرهیز از حضور در مکانهای عمومی و شلوغ

– اجتناب از خوردن غذا در محیط های عمومی، همچنین استفاده از غذای آماده تا حد امکان و استفاده از مواد غذایی به صورت کامل پخته شده

– استراحت و استفاده از ماسک در صورت مشاهده علائم سرماخوردگی و مراجعه به مراکز درمانی در صورت شدید شدن علائم مربوطه

– عدم تماس دستها با صورت (به عنوان یکی از راه های مهم انتقال ویروس به بدن)

– استفاده از خلال دندان، گوش پاک کن یا دستمال کاغذی برای لمس دکمه های آسانسور

– گندزدایی وسایل محل کار نظیر تلفن ثابت و تلفن همراه

– استفاده از خودکار، قلم، ماوس و کیبورد اختصاصی

– تمیز کردن دست ها پس از سرفه یا عطسه یا هنگام مراقبت از فرد بیمار با آب و صابون یا ضدعفونی کننده الکلی

– استفاده از دستمال کاغذی هنگام سرفه یا عطسه؛ در صورتی که دستمال موجود نباشد، استفاده از قسمت داخلی آرنج توصیه میشود.

– گندزدایی مکرر سطوح، کیبورد و ماوس و میز کارکنان، دستگیره و هر بخشی که با آن تماس زیاد دارند.

اگر دچار علائم مشکوک به کووید ۱۹ هستید و نگران انتقال این ویروس در مراکز پرخطر مانند بیمارستان ها، آزمایشگاه ها هستید، برای انجام آزمایش کرونا و یا هر تست دیگری که مایل به انجام آن هستید می توانید نمونه گیری در منزل و آزمایش کرونا در منزل را انجام دهید و دیگر مجبور به انتظار در صف های طولانی پذیرش، نمونه گیری، جوابدهی نباشید. نمونه گیری در منزل آنی آزما به صورت غیر حضوری در آزمایشگاه و آنلاین انجام می شود.