ثبت آزمایش
از آزمایش فروکتوزآمین برای کمک به کنترل سطح گلوکز (قند) خون در طول زمان در صورت ابتلا به دیابت، به خصوص اگر امکان کنترل دیابت با استفاده از آزمایش هموگلوبین A1c وجود نداشته باشد(جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش هموگلوبین a1c می توانید به مقاله آزمایش HbA1c چیست و چه کاربرد هایی دارد مراجعه فرمایید.) استفاده می شود. از این تست برای کمک به تعیین اثربخشی تغییرات در برنامه درمانی دیابتی شما که ممکن است شامل تغییر در رژیم غذایی ، ورزش یا داروها باشد، به ویژه اگر اخیراً توسط پزشک تجویز شده باشد، استفاده می شود.
هنگامی که شما به دیابت مبتلا هستید و پزشک می خواهد میانگین گلوکز خون شما را در طی 2-3 هفته گذشته ارزیابی کند، از آزمایش فروکتوزآمین در کنار آزمایش A1C می تواند استفاده نماید. برای انجام این آزمایش نمونه خون گرفته شده از ورید یا گاهی از انگشت مورد نیاز می باشد. هیچ آمادگی قبلی خاصی برای انجام این آزمایش مورد نیاز نمی باشد. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط آزمایش ها و مواردی که باید قبل از هر آزمایش رعایت فرمایید، می توانید به مقاله ناشتایی چیست و چه تست هایی به ناشتایی نیاز دارند مراجعه فرمایید.)
در آزمایش فروکتوزآمین چه چیزی بررسی می شود؟
آزمایش فروکتوزآمین برای بررسی ترکیبی است که هنگام ترکیب گلوکز با پروتئین تشکیل می شود. این آزمایش میزان کل فروکتوزامین (پروتئین گلیسیته) در خون را اندازه گیری می کند. مولکول های گلوکز در فرآیندی به نام گلیکاسیون به طور دائمی با پروتئین های موجود در خون ترکیب می شوند. این پروتئین ها شامل آلبومین ، پروتئین اصلی در قسمت مایع خون (سرم) ، و همچنین سایر پروتئین ها و هموگلوبین سرم ، پروتئین اصلی موجود در سلول های قرمز خون (RBC) است. هر چه گلوکز بیشتری در خون وجود داشته باشد ، میزان پروتئین های گلیسیته شده نیز بیشتر می شود. این مولکول های ترکیبی تا زمانی که پروتئین یا RBC در خون وجود داشته باشد باقی می مانند و سابقه متوسط گلوکز موجود در خون را در آن دوره زمانی ارائه می دهند.
از آنجا که طول عمر گلبول های قرمز حدود 120 روز است ، هموگلوبین گلیسیته شده (هموگلوبین A1c) اندازه گیری میانگین سطح گلوکز خون طی 2 تا 3 ماه گذشته را نشان می دهد. پروتئین های سرم برای مدت کوتاه تری ، حدود 14 تا 21 روز در خون وجود دارند ، بنابراین پروتئین های گلیسیته شده و آزمایش فروکتوزآمین ، منعکس کننده سطح متوسط گلوکز در طی 2 تا 3 هفته گذشته است.
نگه داشتن سطح گلوکز خون تا حد ممکن در حد نرمال به افراد دیابتی کمک می کند تا از بسیاری از عوارض و آسیب های پیشرونده مرتبط با افزایش سطح گلوکز جلوگیری کنند. کنترل خوب دیابتی با نظارت بر میزان گلوکز در افراد تحت درمان با انسولین و با نظارت مکرر بر اثربخشی درمان با استفاده از آزمایش A1c یا آزمایش فروکتوزآمین ، به طور روزمره (یا حتی مکرر) در غالب آزمایش خون انجام می شود.(جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش خون و تست هایی که در آن بررسی می شود می توانید به مقاله آزمایش خون چیست و آزمایش چکاپ مراجعه فرمایید.)
آزمایش فروکتوزآمین چگونه استفاده می شود؟
آزمایش فروکتوزآمین ممکن است برای کمک به افراد مبتلا به دیابت در کنترل و بررسی سطح گلوکز خون آنها در مواردی که نمی توان از آزمایش A1c استفاده کرد و یا یک پنجره نظارت کوتاه مدت مورد نظر است، استفاده شود. سطح فروکتوزآمین در خون بازتابی از سطح گلوکز در طی 2-3 هفته گذشته است. (برای اطلاعات بیشتر در این مورد به بخش “چه چیزی آزمایش می شود؟” مراجعه کنید.) با این حال ، نتایج حاصل از این آزمایش به عقیده بسیاری از پزشکان به اندازه آزمایش A1c معتبر نیست.
آزمایش A1c بسیار مشهورتر است و به طور گسترده تری پذیرفته شده است زیرا داده های محکمی وجود دارد که افزایش مزمن سطح A1c احتمال بروز برخی عوارض دیابتی مانند مشکلات چشم (رتینوپاتی دیابتی) که احتمالاً منجر به کوری می شود یا بیماری کلیوی (نفروپاتی دیابتی) ، و آسیب عصبی (نوروپاتی دیابتی) را پیش بینی می کند.
انجمن دیابت آمریکا (ADA) سودمندی نظارت بر کنترل گلوکز را تشخیص داده و پیشنهاد می کند که مکرراً سطح گلوکز خون یا تغییر زمان کنترل مداوم گلوکز در شرایطی که A1c به طور قابل اعتماد اندازه گیری نمی شود ، بررسی شود. ADA اظهار می دارد که اهمیت پیش آگهی نتایج یک آزمایش فروکتوزامین به اندازه A1c روشن نیست.
مواردی که ممکن است فروکتوزامین بیش از A1c در نظر گرفته شود عبارتند از:
تغییرات سریع در درمان دیابت:
فروکتوزامین اجازه می دهد تا اثر رژیم یا تنظیمات دارو بعد از چند هفته و نه چند ماه ارزیابی شود. در واقع افزایش یا کاهش مقادیر قند خون در A1c به زمان بیشتری نسبت به آزمایش فروکتوزآمین نیاز دارد.
حاملگی دیابتی:
در زنانی که دیابت بارداری دارند، کنترل قند خون مناسب در دوران بارداری ضروری است و نیازهای مادر در طول بارداری غالباً تغییر می کند. اندازه گیری های فروکتوزامین ممکن است همراه با آزمایش قند خون برای کمک به نظارت و جایگزینی گلوکز ، انسولین یا سایر داروهای مورد نیاز تجویز شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد تست هایی که برای بررسی قند خون در بارداری استفاده می شود می توانید به مقاله دیابت بارداری مراجعه فرمایید.)
طول عمر RBC کوتاه تر:
آزمایش A1c درصورتی که فرد مبتلا به شرایطی باشد که بر متوسط عمر گلبول های قرمز خون (RBC) تأثیر می گذارد ، مانند کم خونی همولیتیک یا از دست دادن خون ، دقیق نخواهد بود. وقتی طول عمر گلبول های قرمز در گردش کوتاه می شود ، نتیجه A1c به طور کاذب کم است و اندازه گیری غیرقابل اطمینان متوسط قند یک فرد در طول زمان را نشان می دهد. بنابراین استفاده از آزمایش فروکتوزآمین در این افراد می تواند گزینه مناسب تری باشد.
اشکال غیر طبیعی هموگلوبین:
وجود برخی از انواع هموگلوبین ، مانند هموگلوبین S در کم خونی سلول داسی شکل ، ممکن است روش های خاص موجود برای اندازه گیری A1c را تحت تأثیر قرار دهد. به علاوه، انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی (NIDDK) استفاده از تست A1c را در بیماران با انواع هموگلوبین HbSS ، HbSC یا HbCC توصیه نمی کند زیرا این بیماران ممکن است از شرایطی که بر آزمایش A1c تأثیر می گذارد مانند کم خونی، افزایش چرخش RBC و تزریق مکرر خون، رنج ببرند. در حالی که مقادیر آزمایش فروکتوزآمین در بدشکلی های گلبولی و پروتئینی گلبول های موجود در RBC، تغییر محسوسی نمی کند.
آزمایش فروکتوزآمین چه زمانی درخواست داده می شود؟
هرچند که یک متخصص مراقبت های بهداشتی بخواهد سطح متوسط گلوکز فرد را در طی 2 تا 3 هفته گذشته کنترل کند ، اگرچه به طور گسترده ای استفاده نمی شود ، آزمایش فروکتوزامین انجام می شود. این آزمایش در درجه اول هنگام شروع یا تنظیم یک طرح درمانی دیابتی به منظور نظارت بر تأثیر تغییر در رژیم غذایی ، ورزش یا دارو استفاده می شود.
میزان فروکتوزامین همچنین ممکن است در صورت بارداری یک زن باردار مبتلا به دیابت یا در صورت ابتلای فرد به بیماری که ممکن است نیاز به گلوکز و انسولین را برای مدتی تغییر دهد ، به صورت دوره ای تجویز شود. از آزمایش فروکتوزامین ممکن است در صورت نیاز به نظارت و در شرایطی که نمی توان از آزمایش A1c به طور قابل اعتماد استفاده کرد، مانند مواردی که طول عمر RBC کوتاهتر است یا در برخی موارد که فرد آزمایش شده هموگلوبین غیرطبیعی دارد، استفاده می شود.
نتیجه آزمایش فروکتوزآمین چه چیزی را نشان می دهد؟
سطح بالای آزمایش فروکتوزآمین به این معنی است که متوسط گلوکز خون طی 2 تا 3 هفته گذشته افزایش یافته است. به طور کلی ، هرچه سطح فروکتوزآمین بالاتر باشد، متوسط سطح گلوکز خون نیز بالاتر خواهد بود. نظارت بر تغییر روند مقادیر ممکن است مهم تر از یک مقدار بالا باشد. روند از سطح نرمال به سطح فروکتوزامین بالا ممکن است نشان دهد که کنترل گلوکز کافی نیست. با این حال ، این مقدار بالا علت را مشخص نمی کند. برای کمک به کنترل گلوکز ، ممکن است نیاز به بررسی و تنظیم رژیم غذایی و یا دارو باشد. بیماری و استرس قابل توجه همچنین می تواند به طور موقت سطح گلوکز خون را افزایش دهد بنابراین در تفسیر نتایج ممکن است این عوامل نیز در نظر گرفته شوند.
سطح نرمال آزمایش فروکتوزامین ممکن است کنترل خوب گلوکز را نشان دهد و نشان دهد که برنامه درمانی فعلی برای فرد موثر باشد. به همین ترتیب ، یک روند از سطح بالا به سطح فروکتوزامین نرمال نیز ممکن است نشان دهد که تغییر در رژیم درمانی موثر بوده است.
نتایج فروکتوزامین باید در متن یافته های بالینی کلی فرد ارزیابی شود. ممکن است با کاهش سطح پروتئین کل خون و یا آلبومین ، با شرایط مرتبط با افزایش از دست دادن پروتئین در ادرار یا دستگاه گوارش، یا با تغییر در نوع پروتئین تولید شده توسط بدن ، نتایج کم و غلط فروکتوزامین دیده شود. در این حالت، ممکن است بین نتایج به دست آمده از نظارت روزانه گلوکز و آزمایش فروکتوزامین اختلاف وجود داشته باشد. همچنین ، کسی که سطح گلوکز او به طور نامنظم از بالا به پایین تغییر کند، ممکن است دارای سطح فروکتوزامین و A1c نرمال یا نزدیک به حد طبیعی باشد اما هنوز بیماری دارد که نیاز به نظارت مکرر دارد. با این حال، بیشتر افراد با چنین کنترل دیابتی ناپایداری غلظت های فروکتوزامین و A1c بالا دارند.
آیا می توان از آزمایش فروکتوزآمین برای غربالگری دیابت استفاده کرد؟
خیر ، از آنجا که ممکن است سطح فروکتوزامین افراد مبتلا به دیابت کنترل شده با افرادی که دیابت ندارند همپوشانی داشته باشد ، آزمایش فروکتوزامین به عنوان آزمایش غربالگری دیابت مفید نیست. برای غربالگری دیابت بهتر است از آزمایش هایی مثل آزمایش قند خون ناشتا، آزمایش قند خون دو ساعته، تست تحمل گلوکز و آزمایش های مشابه که میزان قند خون فرد عادی را در هنگام خونگیری نشان می دهد، استفاده کرد. (جهت کسب اطلاعات تکمیلی تر در مورد تست هایی که برای غربالگری دیابت استفاده می شوند و آشنایی با انواع دیابت می توانید به مقاله آزمایش قند خون چیست مراجعه فرمایید.)
دیابت گروهی از بیماری ها است که به دلیل عدم توانایی در تولید انسولین کافی و یا عدم پاسخ به انسولین مرتبط است. این امر باعث بالا رفتن سطح گلوکز خون (هایپرگلیسمی) می شود و می تواند منجر به تعدادی از مشکلات حاد و مزمن برای سلامتی فرد شود و برخی از این مشکلات تهدید کننده زندگی هستند.
افراد دیابتی قادر به پردازش گلوکز ، منبع اصلی انرژی بدن نیستند. به طور معمول ، بعد از غذا ، کربوهیدرات ها به گلوکز و سایر قندهای ساده تجزیه می شوند. این امر باعث می شود که سطح گلوکز خون بالا رفته و لوزالمعده را مجبور کند تا انسولین در جریان خون آزاد کند. انسولین هورمونی است که توسط سلول های بتا در پانکراس تولید می شود. این هورمون حمل و نقل گلوکز را به بیشتر سلولهای بدن تنظیم می کند و با گلوکاگون ، هورمون لوزالمعده دیگری کار می کند تا سطح گلوکز خون را در محدوده نرمال حفظ کند.
اگر کسی قادر به تولید انسولین کافی نباشد ، یا اگر سلول های بدن در برابر اثرات آن مقاوم هستند (مقاومت به انسولین) ، در این صورت گلوکز کمتری از خون به سلول ها منتقل می شود. سطح گلوکز خون بالا باقی می ماند اما سلول های بدن “گرسنگی می کشند”. این بستگی به شدت کمبود انسولین و یا مقاومت آن می تواند باعث مشکلات کوتاه مدت و بلند مدت شود. بیماران دیابتی معمولاً باید سطح گلوکز خون خود را به صورت روزانه و به مرور کنترل کنند تا از مشکلات و عوارض سلامتی جلوگیری کنند. درمان ، که ممکن است شامل رژیم های غذایی خاص ، ورزش و یا داروها ، از جمله انسولین باشد ، با هدف اطمینان از کم یا زیاد شدن قند خون انجام می شود.
سطح بسیار بالای گلوکز خون (افزایش قند خون حاد) می تواند یک فوریت پزشکی باشد. بدن سعی دارد با دفع ادراری ، خون را از شر گلوکز اضافی پاک کند. این فرآیند می تواند باعث کم آبی بدن و بر هم خوردن تعادل الکترولیت های بدن شود زیرا سدیم و پتاسیم در ادرار از بین می رود. با کمبود شدید انسولین ، گلوکز در دسترس سلول ها نیست و بدن ممکن است تلاش کند تا با متابولیسم اسیدهای چرب ، یک منبع انرژی متناوب فراهم کند. این فرآیند با کارآیی کمتر منجر به تجمع کتون ها شده و تعادل اسید و باز بدن را بر هم می زند و حالتی به نام کتواسیدوز ایجاد می کند. بدون کنترل ، افزایش قند خون حاد می تواند منجر به کم آبی شدید بدن ، کاهش هوشیاری و حتی مرگ شود.
سطح بسیار پایین گلوکز خون (هیپوگلیسمی) که اغلب در اثر انسولین زیاد وجود دارد ، همچنین می تواند تهدید کننده زندگی باشد. می تواند منجر به گرسنگی ، تعریق ، ضربان قلب نامنظم و سریع ، گیجی ، تاری دید ، سرگیجه ، غش و تشنج شود. گلوکز بسیار پایین خون می تواند به سرعت منجر به شوک انسولین و مرگ شود.
سطح گلوکز که با گذشت زمان افزایش می یابد و به طور مزمن افزایش می یابد ، ممکن است در ابتدا مورد توجه قرار نگیرد. بدن سعی می کند با افزایش تولید انسولین و از بین بردن گلوکز در ادرار ، مقدار گلوکز را در خون کنترل کند. علائم و نشانه ها معمولاً زمانی بروز می کنند که بدن دیگر قادر به جبران سطوح بالاتر قند خون نباشد.
گلوکز بالای خون مزمن می تواند در دراز مدت به رگ های خونی ، اعصاب و اعضای بدن آسیب برساند و منجر به سایر موارد مانند بیماری کلیه ، از دست دادن بینایی ، سکته مغزی ، بیماری های قلبی عروقی و مشکلات گردش خون در پاها شود. آسیب ناشی از هایپرگلیسمی تجمعی است و ممکن است قبل از آگاهی فرد از ابتلا به دیابت آغاز شود. هرچه زودتر این بیماری شناسایی و درمان شود ، احتمال به حداقل رساندن عوارض طولانی مدت بیشتر است. از آزمایش فروکتوزآمین می توان برای بررسی میزان کنترل قند خون در افراد دیابتی و عادی استفاده کرد.
اگر شما نیز مایل به انجام آزمایش فروکتوزآمین می باشید و به دنبال انجام آزمایش در منزل و یا کار خود هستید، انجام آزمایش های آنلاین بخصوص آزمایش کرونا در منزل در شرایط اکنون بهترین گزینه و انتخاب برای نمونه گیری و انجام آزمایش ها بی دغدغه می باشد. تمامی مراحل آزمایش در آزمایشگاه آنی آزما از پذیرش تا نمونه گیری و جواب دهی به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری انجام می پذیرد.