به طور کلی زمانی که درمورد مسمومیت غذایی صحبت میکنیم به این معنا است که یک ماده سمی وارد بدن شده و براساس دوز سم ورودی به داخل بدن، عوارضی را به همراه خواهد داشت. گاهی اوقات مسمومیت تنها به صورت یک واکنش پوستی بروز میکند اما در برخی موارد به دلیل اینکه مقدار زیادی سم به بدن وارد شده و یا اینکه همان مقدار کم سمی که در بدن وجود دارد بسیار خطرناک است، مشکلات جدی حتی کمای مغزی نیز رخ میدهد.
مسمومیت غذایی در تابستان بسیار شیوع بشود پیدا میکند به همین دلیل است که اکنون لازم دانستیم قبل از ورود به فصل تابستان درمورد علت افزایش مسمومیت غذایی در تابستان و راهکارهایی برای کنترل آن صحبت کنیم.
دلیل افزایش مسمومیت غذایی در تابستان
طبق نتایجی که در دنیا به دست آمده است، با گرم شدن هوا، مسمومیت های غذایی در بین افراد بیشتر میشود. در ایران با ورود به فصل تابستان، تعداد گزارشهای مسمومیت غذایی نیز افزایش یافته و همین موضوع جای سؤال دارد که دلیل افزایش تعداد مسمومیت غذایی در تابستان چیست. چند عامل بر روی این موضوع تأثیر میگذارند:
– گرم شدن هوا
اولین و مهمترین عاملی که باعث تشدید مسمومیت غذایی در تابستان میشود، بحث گرمی هوا است. در تابستان دما به اندازهای بالا میرود که به راحتی باعث فساد مواد غذایی به خصوص گوشت مرغ غذاهای فرآوری شده و غذاهای سرخ شده میگردد. به همین دلیل است که اکیداً توصیه میشود در فصل تابستان هیچ نوع مواد غذایی از یخچال بیرون گذاشته نشود. حتی اگر میخواهید بقایای غذای پخته شده را در یخچال نگه دارید، بعد از حداکثر نیم ساعت که دمای غذا کاهش پیدا کرد، آن را به داخل یخچال انتقال دهید.
اگر مواد غذایی پخته مدت زمان زیادی در هوای گرم تابستان در بیرون از یخچال باشند، به احتمال زیاد باکتریها و قارچها در آنها رشد کرده و زمینه برای مسمومیت به دلیل فساد ماده غذایی فراهم میشود. شاید این اتفاق برای شما افتاده باشد که بعد از خوردن غذایی که چند ساعت در فصل تابستان از یخچال بیرون مانده، احساس حالت تهوع و استفراغ داشته و یا اینکه دچار اسهال شدهاید. این علائم خفیف، مسمومیت غذایی خفیف در تابستان به حساب میآیند و خوشبختانه مشکل خاصی برای شما به وجود نیامده است.
– نشستن میوهها و سبزیجات
در فصل تابستان مردم به خوردن میوههایی همانند هندوانه خربزه گرمک طالبی و میوههایی از این قبیل روی میآورند. اگر قرار است این دسته از میوهها را در داخل یخچال نگهداری کنید، حتماً قبل از گذاشتن داخل یخچال، آنها را بشویید چون این قبیل میوهها به طور کامل در داخل خاک قرار میگیرند و چون کشاورزان از آب فاضلاب برای آبیاری آنها استفاده میکنند، میکروبها، تخم انگل و کلیه آلودگیهایی که در داخل زمین وجود دارد برای آنها نشسته و شما با گذاشتن میوهها در داخل یخچال، شرایط را برای ورود آلودگی به داخل یخچال فراهم خواهید کرد.
اما این تنها بخشی از ماجرا است. اجازه دهید درمورد میوههای درختی همانند هلو آلبالو گیلاس زردآلو نیز صحبت کنیم. این قبیل میوهها قبل از رسیدن، سمپاشی میشوند. اگر چه کشاورز سمپاشی درخت را وقتی انجام میدهد که تا قبل از برداشت، دوره کارنس سپری شده و در نتیجه سم از بین رفته باشد ولی باید احتیاط کنید. لذا قبل از گذاشتن این مواد داخل یخچال نیز آنها را بشویید تا کلیه سموم از روی آنها پاک شود.
عوامل مؤثر بر شدت مسمومیت غذایی در تابستان
چند عامل بسیار مهم بر روی شدت مسمومیت غذایی در تابستان تأثیر گذاشته و باعث میشوند برخی از افراد با چند علامت ساده این مسمومیت را طی کرده ولی برخی دیگر دچار مشکلات حاد شوند و نیاز باشد که مدتی در بیمارستان بستری شوند. شدت این علائم به عوامل زیر وابسته است:
- نوع سم وارد شده در بدن و مقدار سم
- وضعیت سلامتی افراد
- عدم ابتلا به بیماریهای زمینهای
- حساسیت فرد به برخی از مواد غذایی
- نوع ماده غذایی مسموم که مصرف میشود.
مهمترین علائم و نشانه های فساد مواد غذایی چیست؟
از آنجایی که بخش مهمی از مسمومیت غذایی در تابستان به دلیل فساد در مواد غذایی رخ میدهد، بد نیست نگاهی به نشانههای فاسد بودن یک ماده غذایی داشته باشیم تا قبل از مصرف کردن، وضعیت غذا را بررسی کرده و در صورتی که علائم را در آنها مشاهده کردید، از مصرف غذا صرف نظر کنید:
– وضعیت ماده غذایی از نظر رنگ و بو را کنترل نمایید. اگر رنگ آن عوض شده و بوی آن بوی ترشیدگی و بوی خاصی میدهد، این موضوع نشاندهنده فساد ماده غذایی است.
– گاهی اوقات کنسروهایی که مصررف میکنیم نیز فاسد بوده و به بوتولیسم آلوده هستند. این سم برای انسان بسیار کشنده است. به همین دلیل است که تولیدکنندگان کنسروها معتقدند زمانی که میخواهید کنسروهای غذایی را مصرف کنید حتماً ۲۰ دقیقه آن را در داخل آب بجوشانید. اگر در زمان جوشاندن، درب کنسرو ورم کرده و یا اینکه دچار فرورفتگی و تاب شود، شک نکنید که سم بتولیسم در داخل آن وجود دارد.
– در صورتی که میخواهید شیر پاستوریزه را نیز مصرف کنید و یک روز پس از آن گذشته باشد، شیررا بجوشانید و سپس آن را مصرف کنید. اگر شیر حالت بریده بریده پیدا کند نشاندهنده مسمومیت غذایی است.
راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به مسمومیت غذایی در تابستان
– مواد غذایی باقی مانده از وعده ناهار و شام را در داخل یخچال نگهداری کنید. تنها چند دقیقه بیرون باشند تا دمای آنها کاهش یابد و سپس سریع آنها را در یخچال بگذارید. البته اگر میخواهید برای مدت بیشتری نگهداری شوند، باید آنها را به فریزر انتقال دهید.
– قبل از مصرف مواد غذایی باقی مانده در داخل یخچال، وضعیت رنگ و بوی آنها را بررسی کرده و درمورد کنسرو و مواد غذایی بستهبندی شده، تاریخ مصرف آنها را کنترل نمایید.
– تا جایی که امکان دارد مواد غذایی را طولانی مدت در داخل یخچال و فریزر نگه ندارید. در زمان پخت و پز دقت کنید که به مقدار لازم از مواد غذایی برای تهیه غذا استفاده کنید تا مقدار کمی باقی بماند.
– ضدعفونی کردن میوهها و سبزیجات قبل از ورود به یخچال فراموش نشود.
شما عزیزان برای انجام آزمایشهای خودتان می توانید به سایت آزمایشگاهی آنی آزما مراجعه کنید و آزمایش در منزل را انجام دهید.