اخبار سلامتی
هرآنچه لازم است در مورد آزمایش کراتینین بدانید
مرداد
ثبت آزمایش
برای ارزیابی سلامت هر کدام از اندام های بدن، آزمایشات و تست های متنوعی انجام می شود که هر کدام به تشخیص متخصص تجویز می شوند. در میان تست هایی که برای ارزیابی سلامت کلیه ها توصیه می شود، آزمایش کراتینین است. عضلات برای اینکه بتوانند منقبض شده، نیاز به انرژی دارند. کراتین بخشی از چرخه ای است که این انرژی را تامین کرده و در نهایت به یک محصول زائد به نام کراتینین تجزیه می شود. این ماده باید سریعا از بدن دفع شوند که مسئولیت این کار، بر عهده کلیه ها است. لذا از طریق آزمایش کراتینین و سنجش مقدار این ماده در خون می توان سلامت کلیه ها را ارزیابی نمود. هر اندازه مقدار کراتینین بالاتر باشد نشان دهنده ضعیف کلیه ها در دفع این ماده زائد و در نتیجه بیمار کلیه ها است.
آزمایش کراتینین برای ارزیابی سلامت کلیه های شما استفاده می شود. این تست برای کمک به تشخیص بیماری کلیه و برای نظارت بر درمان بیماری کلیوی استفاده می گردد. به طور معمول آزمایش کراتینین به عنوان بخشی از پانل آزمایش خون و آزمایش چکاپ هنگام معاینه پزشکی، مرود درخواست قرار می گیرد. وقتی علائم و نشانه هایی دارید که ممکن است به دلیل بیماری کلیوی یا آسیب دیدگی باشد یا شرایطی دارید که ممکن است بر کلیه های شما تأثیر بگذارد یا باعث اختلال در عملکرد کلیه شود، از آزمایش کراتینین استفاده می شود.
تست کراتینین در فواصل زمانی معین برای نظارت بر درمان بیماری کلیوی یا عملکرد کلیه و هنگامی که فرد از داروهای خاصی برای درمان مشکل خود استفاده می کند، درخواست می گردد. برای انجام این تست یک نمونه خون از ورید در بازوی شما کشیده می شود. همچنین ممکن است یک نمونه ادرار 24 ساعته جمع آوری شود که در آن تمام ادرار به مدت 24 ساعت در ظرف مخصوص جمع آوری می شود. بعضی اوقات ممکن است یک نمونه ادرار منفرد و تصادفی جمع آوری و آزمایش شود.
ممکن است به شما آموزش داده شود که یک شب ناشتا باشید یا از خوردن گوشت پخته در شب آزمایش کراتینین خودداری کنید. برخی از مطالعات نشان داده اند که خوردن گوشت پخته شده قبل از آزمایش می تواند به طور موقت سطح کراتینین را افزایش دهد. اگر نمونه ادرار 24 ساعته جمع آوری شود نمونه برداری صحیح و رعایت نکاتی که توسط آزمایشگاه به شما گفته می شود،بسیار مهم و ضروری می باشد. (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط لازم برای جمع آوری نمونه ادرار 24 ساعته می توانید به مقاله آزمایش ادرار و ادرار 24 ساعته مراجعه فرمایید.)
در آزمایش کراتینین چه چیزی بررسی می شود؟
کراتینین یک محصول زاید و اضافی است که توسط عضلات و از تجزیه یک ترکیب به نام کراتین تولید می شود. کراتینین توسط کلیه ها از بدن خارج می شود ، که تقریباً تمام آن را از خون فیلتر می کند و آن را در ادرار رها می کند. این آزمایش میزان کراتینین موجود در خون و یا ادرار را اندازه گیری می کند.
کراتین بخشی از چرخه ای است که انرژی لازم برای انقباض عضلات را تولید می کند. هر دو ماده کراتین و کراتینین توسط بدن با سرعت نسبتاً ثابت تولید می شوند. از آنجا که تقریباً همه کراتینین توسط کلیه ها از خون فیلتر می شود و به ادرار رها می شود ، آزمایش کراتینین خون معمولاً نشانگر خوبی از عملکرد کلیه ها است. میزان کراتینین تولید شده به اندازه بدن و حجم عضلات شما بستگی دارد. به همین دلیل معمولاً میزان کراتینین در مردان کمی بیشتر از زنان و کودکان است.
کلیه ها یک جفت ارگان لوبیایی شکل هستند که در قسمت انتهای ریبلاژ در قسمت های راست و چپ پشت قرار دارند. در داخل آنها حدود یک میلیون واحد کوچک تصفیه خون به نام نفرون وجود دارد. در هر نفرون ، خون به طور مداوم از طریق یک خوشه میکروسکوپی رگ های خونی حلقوی ، به نام گلومرول (filom) فیلتر می شود. گلومرول اجازه عبور آب و مولکول های کوچک را می دهد اما سلول های خون و مولکول های بزرگتر را حفظ می کند. به هر گلومرول لوله های ریز (توبول) متصل شده است که مایعات و مولکول هایی را که از گلومرول عبور می کند جمع می کند و سپس آنچه را که هنوز بدن می تواند استفاده کند مجدداً جذب می کند. ضایعات باقیمانده ادرار را تشکیل می دهد.
نتایج حاصل از آزمایش کراتینین خون ممکن است در ترکیب با نتایج آزمایشات دیگر ، مانند آزمایش ادرار کراتینین 24 ساعته و آزمایش ادرار و آزمایش BUN ، برای ارزیابی عملکرد کلیه مورد استفاده قرار گیرد.
از آزمایش کراتینین چه استفاده ای می شود؟
از آزمایش کراتینین خون برای ارزیابی عملکرد کلیه استفاده می شود. این آزمایش اغلب به همراه آزمایش BUN (نیتروژن اوره خون) به عنوان بخشی از آزمایش خون و آزمایش چکاپ بدن انجام می شود. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش BUN و کاربرد های بالینی آن می توانید به مقاله آزمایش BUN مراجعه فرمایید.) این آزمایشات گروه هایی از آزمایشاتی هستند که برای ارزیابی سلامتی ارگان های اصلی شما انجام می شود.
آزمایشات خون و چکاپ ممکن است برای غربالگری افراد در طی معاینات روتین معمول یا کمک به ارزیابی افرادی که به دنبال مراقبت پزشکی در اورژانس هستند و یا در بیمارستان بستری هستند ، کمک کند. بعضی اوقات ، آزمایش کراتینین ممکن است به عنوان بخشی از یک پانل کلیوی برای ارزیابی عملکرد کلیه انجام شود.
اگر به نظر می رسد که آزمایشات کراتینین و BUN غیر طبیعی است یا به بیماری اساسی مرتبط با کلیه ها مانند دیابت یا فشار خون بالا مبتلا هستید ، ممکن است از تست های کراتینین و BUN برای کنترل عملکرد کلیه و اثربخشی روند درمانی شما استفاده شود.
آزمایش کراتینین خون و BUN همچنین ممکن است به منظور ارزیابی عملکرد کلیه قبل از انجام برخی مراحل مانند سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) انجام شود که ممکن است نیاز به استفاده از داروهایی داشته باشد که اگر به سرعت پاک نشوند ، به کلیه ها آسیب برساند.
نتایج حاصل از آزمایش کراتینین ممکن است برای تخمین میزان فیلتر خون در دقیقه توسط کلیه ها استفاده شود. نتایج این تست به عنوان برآورد میزان فیلتراسیون گلومرولی (eGFR) شناخته می شود. اندازه گیری مستقیم GFR دشوار است. GFR تخمین زده شده برای غربالگری و تشخیص آسیب زودرس کلیه ، برای کمک به تشخیص بیماری مزمن کلیه (CKD) ، و نظارت بر وضعیت کلیه استفاده می شود.
اندازه گیری کراتینین خون به همراه سن ، نژاد و جنس برای محاسبه eGFR استفاده می شود. برنامه ملی آموزش بیماری کلیه ، انجمن نفرولوژی آمریکا و بنیاد ملی کلیه توصیه می کنند که در هر بار انجام آزمایش خون، یک تست کراتینین نیز انجام شود و eGFR محاسبه شود.
یکی دیگر از روش های کمتر رایج برای به دست آوردن GFR محاسبه میزان کلیرانس کراتینین است. چندین روش برای محاسبه کلیرانس کراتینین وجود دارد. همه این روش ها شامل اندازه گیری مقدار کراتینین در یک نمونه خون درست قبل یا بعد از جمع آوری ادرار ، میزان کراتینین در یک نمونه ادرار 24 ساعته و حجم ادرار 24 ساعته است.
کراتینین ادرار همچنین ممکن است با انواع دیگر آزمایشات ادرار به عنوان یک عامل اصلاح استفاده شود. غلظت (یا رقیق شدن) ادرار در طول روز متغیر است ، علاوه بر این مایعات کم و بیش تر علاوه بر مواد زاید بدن آزاد می شوند. از آنجا که کراتینین با سرعت نسبتاً ثابت تولید و خارج می شود.
می توان مقدار کراتینین ادرار را با مقدار ماده دیگری که اندازه گیری می شود مقایسه کرد. مثال ها عبارتند از:
– آلبومین ادرار نسبت به کراتینین (ACR). این محاسبه با دقت بیشتری مشخص می کند که میزان آلبومین از کلیه ها به داخل ادرار چقدر فیلتره می شود. از این دارو برای غربالگری مبتلایان به بیماری های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا (فشار خون بالا) استفاده می شود که آنها را در معرض خطر ابتلا به بیماری های کلیوی قرار می دهد.
– پروتئین ادرار نسبت به کراتینین (UP / CR). این محاسبه ممکن است برای نظارت بر فرد مبتلا به بیماری کلیوی شناخته شده یا آسیب دیده و یا غربالگری افراد به طور منظم هنگام مصرف دارویی که ممکن است بر عملکرد کلیه آنها تأثیر بگذارد ، باشد.
آزمایش کراتینین چه زمانی درخواست داده می شود؟
آزمایش کراتینین ممکن است در طی یک آزمایش معمول پزشکی و در غالب آزمایش چکاپ سفارش داده شود. همچنین ممکن است این آزمایش زمانی دستور داده شود که پزشک معالج شما مشکوک باشد که کلیه های شما به دلیل علائم و نشانه های شما به درستی کار نمی کنند.
برخی علائم و نشانه های اختلال عملکرد کلیه عبارتند از:
- خستگی ، عدم تمرکز ، اشتهای ضعیف یا داشتن مشکل در هنگام خواب
- تورم یا پف کردن ، به خصوص در اطراف چشم یا صورت ، مچ دست ، شکم ، ران یا مچ پا
- ادرار که کف آلود، خون آلود یا قهوه ای رنگ باشد
- کاهش مقدار ادرار
- داشتن مشکل ادراری مانند احساس سوزش یا ترشحات غیر طبیعی در هنگام دفع ادرار یا تغییر در دفعات ادرار به خصوص در شب
- درد کمر (پهلو) ، در زیر دنده ها ، که در نزدیکی محل کلیه ها قرار دارد
- فشار خون بالا
- آزمایش کراتینین خون ممکن است همراه با آزمایش BUN و آلبومین ادرار ، در فواصل منظم هنگامی که شما یک اختلال کلیه یا بیماری شناخته شده دارید و ممکن است بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد ، سفارش داده شود.هر دو آزمایش BUN و کراتینین ممکن است هنگام برنامه ریزی برای انجام سی تی اسکن، قبل و در طول درمان های دارویی خاص ، و قبل و بعد از دیالیز برای نظارت بر اثربخشی درمان ها سفارش داده شوند.
نتیجه آزمایش کراتینین چه چیزی را نشان می دهد؟
نتایج آزمایش کراتینین به همراه نتایج BUN تفسیر می شود و نتایج دیگر آزمایشاتی که ممکن است همزمان انجام شود مانند پانل آزمایش کلیوی، سطح BUN و کراتینین در محدوده تعیین شده توسط آزمایشگاه انجام آزمایش نشان می دهد که کلیه های شما همانطور که باید عمل می کنند یا خیر. افزایش سطح کراتینین و BUN در خون ممکن است به این معنی باشد که کلیه های شما آنطور که باید کار نمی کنند. پزشک مراقبت های بهداشتی شما فاکتورهای دیگری مانند تاریخچه پزشکی و معاینه جسمی شما را در نظر می گیرد تا تعیین کند که در صورت وجود چه شرایطی می تواند بر کلیه های شما تأثیر بگذارد.
برخی از نمونه شرایطی که می تواند سطح کراتینین را افزایش دهد شامل موارد زیر است:
- آسیب یا تورم رگ های خونی در کلیه ها (گلومرولونفریت) ناشی از ، به عنوان مثال عفونت یا بیماری های خود ایمنی
- عفونت باکتریایی کلیه ها (پیلونفریت)
- مرگ سلول ها در لوله های کوچک کلیه ها (نکروز حاد توبولی) ناشی از ، به عنوان مثال ، داروها یا سموم
- شرایطی که می تواند جریان ادرار را در مجاری ادراری مانند بیماری پروستات یا سنگ کلیه مسدود کند
- کاهش جریان خون به کلیه به دلیل شوک ، کم آبی ، نارسایی احتقانی قلب ، آترواسکلروز یا عوارض دیابت
سطح کراتینین پایین خون متداول نیست و معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. این حالت را می توان با شرایطی دید که منجر به کاهش حجم عضلات می شود. سطح کراتینین ادرار 24 ساعته با سطح خون به عنوان بخشی از آزمایش کلیرانس کراتینین ارزیابی می شود. سطح آزمایش کراتینین ادرار به صورت تصادفی ، محدوده مرجع استاندارد ندارد. این نتایج معمولاً به عنوان مرجع برای سایر مواد اندازه گیری شده در ادرار و محاسبه نسبت استفاده می شود.
به عنوان مثال ، نتایج آلبومین ادرار با کراتینین ادرار مقایسه می شود و نسبت آلبومین به کراتینین ادرار (ACR) محاسبه می شود تا نشانه ای دقیق تر از میزان آزاد شدن آلبومین در ادرار نشان دهد. آلبومین ادرار افزایش یافته ممکن است آسیب کلیوی را نشان دهد ، اما از آنجا که مقدار آلبومین در ادرار می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد ، افزایش ACR در طی 3 تا 6 ماه باید دو بار تکرار شود تا تشخیص آن تأیید شود.
نتیجه آزمایش کراتینین من کمی بیشتر از رنج نرمال می باشد. آیا این موضوع نگران کننده است؟
نتیجه آزمایش کراتینین شما توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما در چارچوب آزمایش های دیگری که انجام داده اید و سایر عوامل مانند تاریخچه پزشکی شما تفسیر می شود. نتیجه ای که کمی بالا یا پایین باشد ممکن است دارای اهمیت پزشکی باشد. به همین دلیل ممکن است پزشک معالج بهداشت آزمایش شما را تکرار کند تا از مقادیر آزمایش شما مطمئن شود.
با این حال ، نتیجه خارج از محدوده نرمال ممکن است یک مسئله و بیماری پزشکی را نشان دهد و تحقیقات بیشتری لازم باشد. ارائه دهنده خدمات درمانی شما نتایج آزمایش شما را در زمینه سایر عوامل مرتبط ارزیابی خواهد کرد تا مشخص کند آیا نتیجه ای که در خارج از محدوده مرجع قرار دارد به معنای چیز مهمی برای شما است یا خیر.
اگر شما نیز تمایل دارید آزمایش کراتینین را در منزل خود و بدون مراجعه حضوری و در معرض آلودگی قرار گرفتن انجام دهید، می توانید به سایت آنی آزما مراجعه کرده و پس از پر کردن فرم پذیرش، نسبت به انجام آزمایش در منزل با رعایت کلیه پروتکل های بهداشتی اقدام خواهد شد.