ویروس کرونا با جهشها و علائم متفاوتی خود را نشان داده است از آبریزش بینی و تنگی نفس گرفته تا ناراحتیهای گوارشی، اما اکنون به گفته برخی از متخصصان، قارچ سیاه در افرادی که بیماری زمینهای و نقص سیستم ایمنی دارند با ابتلا به کرونا دیده شده است هم زمان با گسترش بیماری کرونا در جهان، در تعدادی از کشورها، بیماریهای نادری نیز در حال شیوع هستند. یکی از این بیماری ها، بیماری «قارچ سیاه» میباشد که در بعضی از ایالات هندوستان، باعث مرگ تعدادی زیادی از مردم شده است. از آنجا که این بیماری از نوع تهاجمی میباشد، باید هرچه سریعتر توسط پزشکان تشخیص و درمان شود و در صورتی که دیر این کار انجام شود میتواند باعث نقص عضو و یا حتی مرگ افراد شود.
بیماری قارچ سیاه
بیماری قارچ سیاه توسط گروهی از کپکها به نام «موکورمیستس» ایجاد میشود که در سراسر محیط از جمله در خاک و گیاهان زندگی میکنند. «موکورمیستس» در بسیاری از کشورها، از جمله آمریکا، استرالیا و هند دیده شده است. قارچ سیاه یک بیماری خطرناک است که با گسترش بیماری کووید ۱۹ در جهان، در حال شیوع یافتن است. این بیماری در بعضی شهرهای هندوستان، باعث مرگ تعداد زیادی از مردم شده است.
از آنجا که بیماری قارچ سیاه از نوع تهاجمی است، باید سریع تشخیص داده شده و درمان شود و در صورتی که این کار دیر انجام شود میتواند باعث نقص عضو و یا حتی مرگ افراد شود. قارچ سیاه با علائم تورم چشم و افتادگی پلک، ترشحات تیره رنگ در داخل بینی و علایم مغزی بروز میکند. قارچ سیاه در افرادی که دارای نقص ایمنی بدن، دیابت و فشارخون بالا هستند، بیشتر بروز می یابد و با توجه به اینکه کرونا سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند، زمینه بروز این بیماری نیز افزایش می یابد.
بیماری قارچ سیاه چیست و چگونه ایجاد میشود؟
بیماری قارچ سیاه توسط گروهی از کپکها به نام «موکورمیستس» ایجاد میشود که در سراسر محیط از جمله در خاک و گیاهان زندگی میکنند. «موکورمیستس» در بسیاری از کشورها، از جمله در آمریکا، استرالیا و هند دیده شده است. قارچ سیاه بیماری مسری نیست و افرادی را هدف قرار میدهد که دیابت، فشار خون بالا و نقص سیستم ایمنی دارند .
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های عفونی آمریکا نیز میگوید قارچ سیاه در کپک و مواد آلی پوسیده در خاک وجود دارد و از طریق استنشاق یا بریدگی و زخمهای پوستی وارد بدن انسان میشود و روی سینوسها تاثیر میگذارد. یک علت ابتلای بیماران یا بهبودیافتگان کرونا میتواند این باشد که قارچ از طریق مرطوب کنندهها یا دستگاههای اکسیژن حاوی آب آلوده به بیماران منتقل شده باشد.
عفونت اما از طریق فرد به فرد قابل سرایت نیست. علت نامگذاری نیز آن است که لکه سیاهی بینی بیماران را فرا میگیرد. عفونت قارچی بسیار تهاجمی است و باید به سرعت مداوا شود. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های عفونی آمریکا، نرخ مرگ و میر ابتلا به این عفونت را ۵۴ درصد اعلام کرده که رقمی هشدار دهنده است. قارچ سیاه بیماری جدیدی نیست و بعد از شیوع کرونا، در برخی از مبتلایان بیشتر ظاهر می شود و با علائم تورم چشم و افتادی پلک، ترشحات تیره رنگ در داخل بینی و علایم مغزی بروز میکند.
قارچ سیاه در افرادی که دارای نقص ایمنی بدن، دیابت و فشارخون بالا هستند، بیشتر بروز می یابد و با توجه به اینکه کرونا سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند، زمینه بروز این بیماری نیز افزایش می یابد. قارچ سیاه بیماری مسری نیست و افرادی را هدف قرار میدهد که دیابت، فشار خون بالا و نقص سیستم ایمنی دارند و نگرانی برای ابتلای عمومی به این بیماری وجود ندارد.
علائم بیماری قارچ سیاه چیست؟
علائم «موکورمیستس» به قسمتی از بدن که قارچ در آن رشد میکند، بستگی دارد. از جمله علائم این عفونت قارچی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- سرفه
- سینه درد
- تنگی نفس
- تورم در یک سمت صورت
- سردرد
- گرفتگی سینوس
- ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
- شکم درد
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی گوارشی
- خون در مدفوع
- اسهال
در مورد علائم قارچ سیاه باید گفت این عفونت روی سینوسها، مغز و ریهها تاثیر میگذارد و میتواند در افراد دیابتی یا دارای نقص شدید ایمنی مانند بیماران سرطانی خطرناک باشد. پزشکان مظنون هستند که ممکن است ارتباطی میان این بیماری و داروهای استروئید (کورتون) که برای درمان کووید به کار میرود وجود داشته باشد. بطور کلی بدن قادر به دفع این آلودگی قارچی هست و کسانی که دارای یک سیستم ایمنی بشدت ضعیف هستند، مثلا بیمارانی که پیوند عضو داشتهاند یا بیماران سرطانی، احتمالا نمیتوانند در برابر آن مقاومت کنند.
عوارض قارچ سیاه
از جمله عوارض موکورمایکوزیس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نابینایی
- لختههای خون یا رگهای خونی مسدود شده
- آسیب عصبی
عدم درمان موکورمایکوزیس میتواند به مرگ بیمار منجر شود، احتمال مرگ به اینکه کدام قسمت بدن تحت تأثیر قرار گرفته است، بستگی دارد.
قارچ سیاه چقدر خطرناک است؟
از آنجا که این عفونت از نوع تهاجمی میباشد، باید هرچه سریعتر از بین برود و بافتهای مرده نیز برداشته شود. به همین دلیل گاه جراحان مجبور میشوند بینی، چشم یا حتی فک بیماران را بردارند تا جلوی رسیدن عفونت به مغز را بگیرند. ابتلا به کرونا و دیگر شرایط محیطی باعث میشود تا در بدن یک پدیده مرموز فعال گردد که به «طوفان سیتوکین» معروف است. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن دچار اختلال میشود و در کنار حمله به سلولهای عفونی، به سلولهای سالم نیز حمله میکند.
پزشکان برای کاهش حملات سیستم ایمنی، استروئید تجویز میکنند. اما این کار باعث تضعیف قدرت دفاعی بدن و در مقابل افزایش سطح قند میگردد و به این ترتیب محیط مناسبی برای رشد قارچها فراهم میآید. نکته دیگر اینکه، بیماران دیابتی که قند زیادی در خون دارند، بیشتر در معرض خطر هستند و نرخ ابتلا به دیابت در آنها نیز بالاست. یکی از دلایل شیوع بالای این عفونت در هند این بوده که برخی بیمارستانها و پزشکان بیش از حد لازم استروئید تجویز کردهاند و برخی بیماران نیز بدون مشاوره با پزشک، داروهای حاوی استروئید را در خانه مصرف کردهاند.
قارچ سیاه چگونه درمان می شود؟
شناخت زودهنگام، تشخیص و تجویز سریع درمان ضد قارچی مناسب برای بهبود بیماران مبتلا به قارچ سیاه مهم است. موکورمایکوزیس یک عفونت جدی است و نیاز به درمان با داروهای ضد قارچ دارد. داروهای فعال ضد آسپرژیلوس مانند «ووریکونازول» (Voriconazole)در برابر موکورمیستها فعال نیستند و شواهدی وجود دارد که نشان میدهند درمان با این دارو در مراحل اولیه بیماری با افزایش بروز قارچ سیاه در برخی بیماران همراه بوده است.
علاوه بر این، برداشت یا حذف بافت مرده از طریق جراحی ناحیه آلوده اغلب و به خصوص برای عفونتهای سینوسی – مغزی، پوستی و عفونتهای قارچ سیاه دستگاه گوارش ضروری هستند. در صورت امکان باید وضعیت نقص ایمنی زمینهای را کنترل کرد. اثربخشی سایر درمانها مانند اکسیژندرمانی هایپرباریک (نوعی روش درمانی که برای تسریع بهبودی مسمومیت با مونوکسیدکربن، قانقاریا، زخم و عفونتهایی که در آن بافتها کمبود اکسیژن دارند، استفاده میشود) نامشخص است اما در شرایط خاص برای برخی از بیماران مفید بوده است.
گاهی کنترل بیماری قارچ سیاه امکانپذیر نیست و صورت بیمار به شدت درگیر میشود و چارهای جز تخلیه صورت بیمار برای متخصصان گوش، حلق و بینی باقی نمیماند. این عفونت روی سینوسها، مغز و ریهها تأثیر میگذارد و میتواند در افراد دیابتی یا دارای نقص شدید ایمنی مانند بیماران سرطانی خطرناک باشد.
3 اقدام ضروری برای مهار بحران کرونا
رعایت دستورالعملهای فردی از قبیل ماسکزدن و رعایت فاصله اجتماعی نیز طبق آن چه مشهود است، هنوز تا نصاب مطلوب فاصله دارد. تلاش برای به حد نصاب رساندن رعایتها، سرعتبخشیدن به واکسیناسیون و روشنکردن تکلیف سفرها و تجمعات، سه اقدام ضروری هستند که انجام قاطع آنها میتواند کشور ما را از بحران کنونی کرونا نجات دهد. تلاش برای به حد نصاب رساندن رعایتها، سرعتبخشیدن به واکسیناسیون و روشنکردن تکلیف سفرها و تجمعات، سه اقدام ضروری هستند که انجام قاطع آنها میتواند کشور ما را از بحران کنونی کرونا نجات دهد.
کاملاً محسوس است که تحرکات برای واردات واکسن کرونا از کشورهای مختلف و همین طور قاطعیت در اجرای بعضی تصمیمات مرتبط با مهارکردن کرونا در دو هفته اخیر که رئیسجمهور جدید کار خود را آغاز کرده، بیشتر شده است. این را نقطه قوتی میدانیم که قبل از این دو هفته هم میتوانست وجود داشته باشد ولی به دلیل برخوردارنبودن رئیسجمهور سابق از حمایتهای لازم از چنین موهبتی محروم بودیم.
از این که حالا مردم و کشور از چنین نقطه قوتی برخوردار هستند، خوشحالیم و آرزو میکنیم این وضعیت اولاً ادامه پیدا کند و ثانیاً قویتر شود. میزان تزریق واکسن و همین طور میزان اِعمال قاطعیت در اجرای مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا و حتی خود تصمیمات این ستاد هنوز در حدی نیستند که بتوانند کشور ما را از بحران کنونی کرونا خارج کنند. برای خروج از این بحران به عزمی راسخ از ناحیه مسئولین از یک طرف و همراهی جدی و عمومی مردم از طرف دیگر نیاز است.
عدم پایبندی به مقررات ستاد ملی مقابله با کرونا
آمار دقیقی از تجمعات تفریحی در کنار دریا و اماکن عمومی سیاحتی در روزهای تعطیلی اخیر نداریم ولی اجمالاً میدانیم که در این مکانها دستورالعملهای بهداشتی به طور کامل رعایت نشده و عدهای از مردم به مقررات اعلام شده توسط ستاد ملی مقابله با کرونا پایبندی نشان ندادهاند. با این که این بار نیروی انتظامی در اِعمال ممنوعیت تردد قاطعیت به خرج داده، عدهای مبادرت به انجام سفرهای غیر ضروری نموده و این مقررات را نیز دور زدهاند.
اینها زمینههای مناسبی برای شیوع کرونا آن هم در بحبوحه موج پنجم فراهم میکنند و میزان ابتلا و مرگ و میر را بهشدت افزایش میدهند؛ افزایشی که تا دو هفته دیگر نمایان خواهد شد و ضایعات را دو چندان خواهد کرد. واقعیت تلخ این است که مسئولان هنوز نتوانستهاند برای سفرهای تابستانی و تعطیلات چارهای بیندیشند؛ کمااینکه هنوز برای کنترل تجمعاتی از قبیل جشنها، مجالس ختم، مترو، اتوبوس، قطار بین شهری، هواپیما و پارکها راهکار مؤثری در نظر گرفته نشده است.
تکلیف چگونگی حضور در اماکن مذهبی، مجالس عزاداری محرم و صفر و سایر مناسبتها هم هنوز آن چنان که بتواند رفتارها را یکسان و متناسب با دوران شیوع ویروس کرونا کند، روشن نشده است. مسئولان مربوطه گویی در برزخی قرار دارند که خودشان هم نمیدانند با متولیان اماکن و مجالس مذهبی چه رفتاری باید داشته باشند.
الگوسازی رهبری
الگوسازی رهبری که مجالس عزاداری را تماماً تصویری و بدون حضور مستمع برگزار کردند هم نتوانست مسئولین را از بلاتکلیفی خارج کند؛ به طوری که به نظر میرسد قدرت مداحان و هیأتداران و سازمان تبلیغات اسلامی بسیار بیشتر است و قرار است دین دچار طعن بدخواهان شود و به اهمیتندادن به جان مردم و سلامت جامعه متهم گردد! در عین حال که بسیاری از هیأتهای عزاداری در همین دهه عاشورا دستورالعملها را با دقت رعایت کردند، خبرها و تصاویری از نقاط مختلف کشور در دست میباشند که نشان میدهند تعدادی از هیأتها به دستورالعملها بیاعتنایی کرده و راه را برای تاخت و تاز کرونا و بهانهجویی بدخواهان هموار ساختند.
رعایت دستورالعملهای فردی از قبیل ماسکزدن و رعایت فاصله اجتماعی نیز طبق آن چه مشهود است، هنوز تا نصاب مطلوب فاصله دارد. تلاش برای به حد نصاب رساندن رعایتها، سرعتبخشیدن به واکسیناسیون و روشنکردن تکلیف سفرها و تجمعات، سه اقدام ضروری هستند که انجام قاطع آنها میتواند کشور ما را از بحران کنونی کرونا نجات دهد.»
آزمایش در منزل به منظور آسان تر کردن انجام تست ها
تست کرونا در منزل و محل کار با هدف تشخیص آسان طراحی شده است. به طوری که برای انجام آن دیگر لازم به خارج شدن از منزل برای مراجعه به یک آزمایشگاه نمی باشد. همچنین نمونه گیری در محل دارای مزیت های فراوان همچون عدم اتلاف وقت در میر رفت و آمد و انتظار برای پذیرش، نمونه گیری، جوابدهی ، کاهش هزینه های رفت و آمد، دوری از ترافیک ، عدم وجود آلودگی هوا و آلودگی های صوتی و غیره می باشد. یکی دیگر از مزیت های مهم تست در محل ، کاهش احتمال ابتلا به کرونا می باشد.
آزمایش خون در منزل به منظور آسان تر کردن انجام تست ها و درنهایت تشخیص انجام می گیرد. با شیوع شدیدتر کرونا و پاندمی شدن این ویروس ، نیاز به قرنطینه و ماندن در خانه هر روز بیشتر احساس می شود. اما گاهی اوقات با وجود ضرورت قرنطینه به نظر می رسد افراد برای رفع نیاز های اساسی نیاز به خارج شدن از خانه و قرنطینه دارند برای مثال برای انجام آزمایش ها. اما با کمی تدبیر می توان به آسان ترین روش تست کرونا در منزل و محل کار را انجام داد بدون آن که هیچ نیازی به مراجعه حضوری به آزمایشگاه و مراکز درمانی باشد.