انواع آزمایش خون ، آزمایشات معمول ، نتایج و موارد دیگر

انواع آزمایش خون ؛ آزمایش خون یک بخش استاندارد از مراقبت های بهداشتی معمول و پیشگیرانه است. پزشک اغلب در حین معاینه جسمی ، آزمایش خون را نیز سفارش می دهد. پزشک همچنین ممکن است انواع آزمایش خون را برای ارزیابی شرایط خاص و بیماری های احتمالی فرد درخواست دهد. آزمایش خون یکی از پرکاربرد ترین آزمایش هایی است که در همه آزمایشگاه های بالینی انجام می شود. این آزمایش با اهداف مختلفی توسط پزشک تجویز می گردد و می تواند فقط برای یک کنترل ساده باشد، و یا اینکه برای تشخیص یک بیماری مرموز مورد استفاده قرار بگیرد.

انواع آزمایش خون

در طی یک معاینه جسمی معمول ، پزشک ممکن است انواع آزمایش خون را نیز برای ارزیابی وضعیت شما درخواست نماید. آزمایش هایی که پزشک درخواست می کند یکی از آزمایش های زیر می باشد:

شمارش کامل سلول های خونی

شمارش کامل سلول های خونی (CBC) تعداد زیادی از اجزای خون ، مانند:

سلول های قرمز خون

گلبول های سفید خون

هموگلوبین

پلاکت ها

میانگین حجم گلبول های قرمز (MCV) – اندازه متوسط گلبول های قرمز یک فرد

هماتوکریت – فضایی که گلبول های قرمز در خون دارند

آزمایش CBC به پزشک کمک می کند تا اختلالات خونی یا بیماری هایی مانند کم خونی ، مشکلات مربوط به لخته شدن ، التهاب ، عفونت یا مشکلات مربوط به سیستم ایمنی بدن را تشخیص دهد. فقط اگر لازم باشد فرد قبل از انجام آزمایش CBC ناشتا باشد، پزشک حتما به فرد اطلاع خواهد داد.

آزمایشات مربوط به آنزیم های خونی

آزمایشات مربوط به آنزیم های خونی میزان آنزیم های خاص بدن را اندازه گیری می کند. بدن برای کمک به کنترل واکنش های شیمیایی در بدن ، آنزیم تولید می کند. آزمایش خون برای اندازه گیری آنزیم ها می تواند به پزشک کمک کند تا مشکلات بهداشتی خاص از جمله حمله قلبی را تشخیص دهد. اگر پزشک به حمله قلبی مشکوک شود ، سطح آنزیم قلبی تروپونین قلب را بررسی می کند ، که قلب در هنگام آسیب دیدگی از خود ترشح می کند.

برای بررسی عملکرد کبد، از بررسی میزان آنزیم های کبدی مثل ALT و AST استفاده می شود. در صورت افزایش این فاکتورها، میزان آسیب و نوع آسیب وارد شده بر کبد در بیماری هایی مثل کبد چرب و هپاتیت مشخص می شود.

آزمایش لخته شدن خون

آزمایش لخته شدن خون ، که به عنوان پانل انعقادی نیز شناخته می شود ، به دنبال پروتئینی است که به لخته شدن خون کمک می کند. پزشک اگر گمان کند ممکن است اختلال لخته شدن خون در فرد وجود داشته باشد، ممکن است این آزمایش را امتحان کند. اگر شخصی داروی وارفارین یا سایر داروهای رقیق کننده خون را مصرف کند ، پزشک از آزمایش لخته شدن خون خاص به عنوان بخشی از نظارت روتین استفاده می کند.

پانل لیپوپروتئین

اگر پزشک بخواهد خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب یا سایر مشکلات آترواسکلروتیک فرد را ارزیابی کند ، به احتمال زیاد پانل لیپوپروتئین یا لیپید را سفارش می دهد. پانل لیپوپروتئین اطلاعات زیر را در مورد شخص ارائه می دهد:

سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)

سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)

کلسترول کل

سطح تری گلیسیرید در خون

طبق گفته وزارت بهداشت ، درمان و خدمات انسانی ، فرد قبل از پانل لیپوپروتئین باید 8 تا 12 ساعت ناشتا باشد. اگر نتایج حاکی از سطح غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید باشد ، می تواند نشان دهد که فرد در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است. (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش پانل لیپوپروتئین به مقاله انواع آزمایش های چربی خون و کاربرد هر کدام مراجعه نمایید.)

پانل متابولیک

پانل اصلی متابولیک (BMP) میزان مواد شیمیایی مختلف موجود در بخش پلاسما خون را اندازه گیری می کند. پانل اصلی متابولیک که به عنوان آزمایش خون شیمیایی 8 تایی نیز شناخته می شود اطلاعاتی درباره استخوان ها ، ماهیچه ها و اندام ها ارائه می دهد. پزشک به فرد می گوید که آیا آنها لازم است قبل از آزمایش BMP ناشتا باشند و تا چه مدت این ناشتایی باید ادامه داشته باشد. آزمایشات BMP به موارد زیر می پردازد:

غلظت کلسیم اصلاح نشده: سطح غیر طبیعی کلسیم می تواند نشان دهد که فرد دارای بیماری اساسی در کلیه یا استخوان ها ، سرطان ، سوء تغذیه یا بیماری های دیگر است.

سطح گلوکز: مقادیر بالاتر از حد نرمال قند خون می تواند نشان دهد فرد مبتلا به دیابت است یا در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارد. ممکن است برخی از افراد قبل از آزمایش قند خون ناشتا باشند.

کلیه ها: وجود فرآورده های زاید اضافی در خون ، مانند نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین ، می تواند نشان دهنده وجود یک مشکل در کلیه ها باشد.

الکترولیت ها: وجود سطح الکترولیت غیر طبیعی می تواند مسئله کمبود آب بدن ، کلیه ها یا سایر شرایط زمینه ای باشد.

بیلی روبین:

از اندازه گیری میزان بیلی روبین در بزرگسالان، برای بررسی عملکرد پانکراس و طحال استفاده می شود. در صورتی که این ارگان ها به صورت مناسب کار نکنند، فرد به زردی مبتلا می شود. همچنین این تست در نوزادان و در روزهای اولیه پس از به دنیا آمدن نیز کاربرد دارد.

چرا بعضی از تست های آزمایش خون به ناشتا بودن نیاز دارند؟

آنچه فرد می خورد ، بر سطح اجزای خاص خون آن ها تأثیر می گذارد. به عنوان مثال ، سطح قند خون فرد ، به ویژه سطح گلوکز ، بعد از خوردن غذا به طور موقت بالا می رود. به طور معمول ، فرد قبل از آزمایش قند خون نباید چند ساعت غذا بخورد. آزمایش های دیگر نیز نیاز به ناشتا بودن دارد ، مانند آزمایش پنل چربی که به 12 ساعت ناشتایی نیاز دارد. (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مدت زمان مورد نیاز و شرایط ناشتا بودن به مقاله ناشتا بودن چیست و چه آزمایش هایی به ناشتا بودن نیاز دارند، مراجعه فرمایید.)

چه کسی باید آزمایش خون را انجام دهد؟

فرد باید در مورد آزمایش های معمول مورد نیاز خود با پزشک خود صحبت کند. پزشک فقط در صورت نگرانی در مورد برخی بیماری های خاص، می تواند آزمایش خون را درخواست دهد ، یا ممکن است آزمایش سالانه را به عنوان بخشی از برنامه درمانی پیشگیرانه خود درخواست کند. افرادی که داروهای خاصی برای رقیق کردن خون مصرف می کنند ممکن است نیاز به آزمایش منظم خون داشته باشند. پزشک می تواند با توجه به عوامل خطر و نیازهای فردی آنها ، درمورد دفعات انجام تست به افراد مشاوره دهد. افراد می توانند آزمایش خون خود را در منزل و به صورت آزمایش در منزل انجام دهند. با این وجود ، ممکن است برخی از آزمایشات فرد را مجبور به مراجعه به یک مرکز تخصصی یا بیمارستان کند.

آزمایشات تشخیص سرطان به منظور کمک به شناسایی بیماران سرطانی به کار می رود. نمونه خون که برای تشخیص سرطان به آزمایشگاه فرستاده می شود، سلول های سرطانی یا پروتئین ها و موادی که توسط این سلول ها تولید می شود مورد بررسی قرار می گیرد. در بدن ما سلول ها به صورت کنترل شده رشد و تقسیم می شوند ولی در اثر عواملی ممکن است سلول بدون در نظر گرفتن مراکز کنترل تقسیم شود. تقسیم سلول ها باعث تولید تومور می کند. تومور ها ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند‌.

در تومور هایی بدخیم سلول ها از محل خود کنده می شوند و به اصطلاح متاستاز (مهاجرت) می کنند و باعث انتقال تومور به بخش های دیگر بدن می شوند و باعث سلول های سرطانی می کنند. سلول های سرطانی چند برابر سلول های عادی فعالیت دارند و باعث مصرف انرژی بیشتر از بدن می شوند و مواد سمی و دفعی بیشتری تولید می کنند. تومور مارکرها یکی دیگر از تست هایی می باشند که ممکن است برای آزمایشات تشخیص سرطان استفاده شوند.

در حالت عادی سیستم ایمنی بدن ما سلول ها را خودی و بیگانه را بر اساس پروتئین های سطحی سلول ها شناسایی و افتراق می دهد ولی در صورت سرطانی شدن سلول های خودی در سطح خود پروتئین هایی بروز می دهند که نشانگر سرطانی بودن سلول می باشد. به این ترتیب سیستم ایمنی با استفاده از لنفوسیت های T و توانایی سلول کشی خود این سلول ها را شناسایی و تا حد ممکن از بین می برند. در آزمایشات تشخیص سرطان از این پروتئین ها نیز استفاده شده و به تشخیص سرطان کمک می کنند.

آمادگی های مورد نیاز برای انجام انواع آزمایش خون

به طور معمول در برخی موارد آزمایش خون برخی شرایط و آمادگی های قبلی مورد نیاز است که شما با دستور پزشک و یا با راهنمایی آزمایشگاه، موظف به رعایت آنها می باشید. به عنوان مثال بسته به موارد مد نظر پزشک و بیمار شما باید:

• برای حدود 12 ساعت از خوردن و آشامیدن مواد غذایی خودداری کرده و به صورت ناشتا به آزمایشگاه مراجعه نمایید. خوردن آب در این گونه موارد مشکلی ندارد اما به غیر از آب شما نباید چیزی بخورید یا بیاشامید.

• قبل از انجام آزمایش، از خوردن برخی داروهای خاص باید پرهیز شود. این داروها می توانند بر نتایج نهایی آزمایش تاثیر بگذارند. نمونه ای از این داروها می توان به داروهای هورمونی یا داروهای آنتی بیوتیک اشاره نمود.

رعایت نکات توصیه شده در آزمایش خون ضمن اینکه باعث دقیق تر شدن جواب های آزمایش شما می شود، بلکه از تکرار و هدر رفت انرژی و زمان فرد و کادر آزمایشگاه نیز جلوگیری می شود.

نتایج آزمایش خون چه مدت طول می کشد؟

نتیجه آزمایش خون می تواند بسته به نوع آزمایشی که فرد دارد، متفاوت باشد. برای برخی از تست ها ، زمان انتظار چند دقیقه است. برای تست های دیگر ، زمان انتظار چند روز یا بیشتر است. فرد باید از آزمایشگاه خود سؤال کند که چه مدت طول می کشد تا نتایج تست ها به دست آید. آنها همچنین باید تأیید کنند که آیا پزشک نتایج را دریافت می کند یا اینکه آزمایشگاه آنها را مستقیماً به فرد ارسال می کند.

به طور معمول ، برای انجام آزمایش خون در ابتدا یک نمونه خون از فرد گرفته می شود. این نمونه خون از دست فرد گرفته می شود. غالباً ، یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی نوار لاستیکی در اطراف بازو را برای دیدن واضح تر رگه ها در بازو می بندد و قبل از وارد کردن سوزن ، ناحیه را با استفاده از الکل تمیز می کند. ممکن است فرد با وارد شدن سوزن به رگ ، یک درد بسیار جرئی را احساس کند که فقط دو ثانیه یا بیشتر طول می کشد. گرفتن نمونه برای آزمایش خون معمولاً بیشتر از 3 دقیقه طول نمی کشد. ممکن است فرد پس از انجام خونگیری احساس ضعف کند. هرکسی که احساس سبکی داشته باشد باید تا زمانی که این احساس رفع نشده، به صورت نشسته بماند.

آیا آزمایش خون خطری هم دارد؟

پزشکان و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً آزمایش خون را به صورت بی خطر و با حداقل خطر عفونت در محل آزمایش خون انجام می دهند.هرکسی که علائم عفونت را در محل خونگیری از جمله التهاب ، تورم ، قرمزی و تب مشاهده کند ، باید با پزشک خود تماس بگیرد. به ندرت ممکن است خونریزی بیش از حد رخ دهد. افرادی که رقیق کننده خون مصرف می کنند و یا شرایط اساسی دیگری دارند که باعث خونریزی بیش از حد می شود ، باید بیشتر مراقب خود باشند.

افراد می توانند قبل از انجام آزمایش خون ، در مورد هرگونه نگرانی احتمالی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود صحبت کنند. (جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد کبودی دست، به مقاله دلایل کبودی دست پس از خونگیری مراجعه نمایید.)

خلاصه

انواع آزمایش خون معمولاً بخشی از مراقبت های پیشگیرانه معمول است. پزشک اغلب آزمایش خون را به عنوان بخشی از چکاپ معمول یا برای تشخیص بیماری خاص توصیه می کند یا اگر گمان می کند فرد ممکن است بیماری زمینه ای داشته باشد این آزمایش را درخواست می نماید. آزمایش خون با روش های کم خطر و بدون خطر انجام می شود. فرد باید با پزشک خود صحبت کند که آیا باید قبل از تست خود ناشتا باشد یا خیر و چه زمانی می توانند نتایج خود را داشته باشند.

شما نیز می توانید برای انجام آزمایش خون خود به صورت آزمایش در منزل به سایت آزمایشگاه آنی آزما مراجعه نمایید تا آزمایش شما پس از انجام خونگیری در منزل، در کوتاه ترین زمان و با بالاترین دقت انجام شود.