بارداری مرحله ای مهم در زندگی زوجین است که تمام جنبه های فیزیکی و روحی آنان را تحت تاثیر قرار می دهد. تحولات جسمی، تغییر در روند قاعدگی و استفاده از کیت های خانگی سنجش بارداری می توانند احتمال حاملگی را نشان دهند. اما تشخیص بارداری به طور قطعی تنها از طریق آزمایش کلینیکال و خواندن جواب آزمایش بارداری امکان پذیر است.
در برخی موارد، آزمایش خون می تواند حاملگی را حتی قبل از ظاهر شدن علائم تشخیص دهد. در این مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم که آزمایش بارداری چیست، چه مدت طول می کشد تا نتیجه آزمایش بارداری آماده شود و نحوه خواندن نتایج آزمایش بارداری چگونه است. با ما همراه باشید.
آزمایش بارداری چه چیزی را تشخیص می دهد؟
هورمون hCG یا گونادوتروپین جفتی انسان که آن را اغلب هورمون بارداری نیز می نامند، توسط سلول های جفت تولید می گردد. در صورتی که حدودا 11 روز بعد از لقاح آزمایش خون یا حدود 12 الی 14 روز آزمایش ادرار را انجام دهید، خواندن جواب آزمایش بارداری و مشاهده سطح این هورمون می تواند بارداری شما را مشخص کند.
به طور معمول میزان hCG در خون در هر 72 ساعت دو برابر می شود. این میزان در هشت تا یازده هفته اول دوران بارداری به اوج خود می رسد. بعد از آن از میزان هورمون کاسته می شود و در بقیه دوران بارداری روند کاهشی دارد.
باید توجه کنید ممکن است در بارداری های طبیعی سطح هورمون hCG پایین باشد و در عین حال، بارداری منجر به تولد یک نوزاد کاملا سالم شود. در کنار جواب آزمایش بارداری مثبت برای آگاهی از سلامت بارداری بهتر است از نتایج سونوگرافی در هفته پنجم تا ششم بارداری هم استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: با آزمایش خون بارداری آشنا شوید
انواع آزمایش بارداری
دو نوع معمول آزمایش خون برای تشخیص هورمون بارداری وجود دارد. نوع اول آزمایش کیفی است که بیان می کند آیا hCG در خون وجود دارد یا خیر. نوع دوم نیز آزمایش کمی یا آزمایش بتاست که میزان این هورمون را در خون اندازه گیری می کند. در کنار آزمایش خون، می توانید از آزمایش ادرار نیز برای تشخیص بارداری خود استفاده کنید. نتیجه آزمایش بارداری به وسیله نمونه گیری از خون دقتی در حدود 99 درصد دارد و نسبت به آزمایش ادرار بارداری می تواند مقادیر کمتر hCG را نیز تشخیص دهد.
زمان دریافت جواب آزمایش بارداری
پزشک شما ممکن است بین 11 تا 14 روز بعد از تخمک گذاری، انجام آزمایش خون بارداری را جهت اطمینان از حاملگی توصیه کند. برای این کار، سرپرست آزمایشگاه از سیاهرگ بازوی شما خون می گیرد و نمونه خون شما را برای بررسی به آزمایشگاه می فرستد. دریافت نتایج نهایی آزمایش معمولا بین چند ساعت (برای درخواست های فوری) تا چند روز (معمولا دو تا سه روز) متغیر است. بنابراین اینکه جواب آزمایش بارداری چقدر طول می کشد بستگی به روند کاری آزمایشگاه و نوع درخواست شما دارد.
خواندن نتایج آزمایش بارداری
هورمون بارداری را معمولا بر حسب میلی – واحد بین المللی (milli-international) در هر میلی لیتر اندازه گیری می کنند. هرچقدر این عدد بیشتر باشد، به این معناست که زمان بیشتری از لقاح می گذرد و بنابراین مدت بارداری بیشتر است. سطح hCG کمتر از 5 mIU/mL جواب آزمایش بارداری منفی را نشان می دهد. چنانچه میزان این هورمون در بدن شما بین 6 تا 24 mIU/ml باشد، یک ناحیه خاکستری را نشان می دهد. در این صورت باید آزمایش را مجددا در یک بازه زمانی مشخص انجام دهید تا ببینید آیا سطح هورمون افزایش می یابد یا خیر. در صورتی که این عدد در برگه نتایج آزمایش شما بالاتر از mIU/mL 25 باشد، جواب آزمایش بارداری مثبت است.
بیشتر بخوانید: جواب آزمایش بارداری را چگونه تفسیر کنیم؟
زمانی که سطح hCG بین 1000 تا 2000 mIU/Ml باشد، سونوگرافی واژینال می تواند ساک حاملگی را نشان دهد. در نظر بگیرید که با یک بار آزمایش نمی توانید تشخیص قطعی به دست آورید. بنابراین اگر بخواهید ارزیابی دقیق تری از وضعیت بارداری انجام دهید، بهتر است این آزمایش را به فاصله چند روز تکرار کنید. این را هم بدانید که میزان هورمون hCG نمی تواند تاریخ بارداری را به طور دقیق نشان دهد.
-
علل پایین بودن میزان hCG
سطح پایین hCG در خون می تواند معانی مختلفی بدهد. بنابراین توصیه می کنیم در عرض 48 الی 72 ساعت آزمایش را تکرار کنید تا تغییر میزان این هورمون در بدن مشخص شود. پایین بودن hCG در جواب آزمایش بارداری منفی می تواند به علت موارد زیر باشد:
- اشتباه در محاسبه تاریخ بارداری
- سقط احتمالی و بارداری پوچ (تخمک سوخته)
- حاملگی خارج از رحم
-
دلایل بالا بودن سطح hCG
بالا بودن میزان این هورمون نیز می تواند نشان دهنده موارد متعددی باشد. تکرار آزمایش در بازه 48 تا 72 ساعت توصیه می گردد. میزان بالای hCG به یکی از علل زیر است:
- اشتباه در محاسبه تاریخ بارداری
- بارداری مولار
- حاملگی چند قلو
در مواردی که نتایج آزمایش نرمال است، پزشکان آزمایش مجدد را توصیه نمی کنند. مگر اینکه علائم یک مشکل بالقوه وجود داشته باشد. در صورتی که خونریزی جدید یا سابقه سقط جنین دارید، ممکن است پزشک شما توصیه به تکرار چندین باره آزمایش بارداری نماید.
بیشتر بخوانید: آزمایش تشخیص سندروم داون چگونه انجام می شود؟
عوامل اثرگذار بر جواب آزمایش بارداری
اگر نتیجه آزمایش بارداری مثبت باشد، شما به احتمال زیاد باردار هستید. به ندرت اتفاق می افتد که نتیجه آزمایش بارداری کاذب باشد. با این حال، در مواردی هم احتمال این رخداد وجود دارد. انواع خاصی از بیماری سرطان و سقط جنین زودرس می توانند باعث شوند جواب آزمایش شما به طور کاذب مثبت شود. همچنین برخی از آنتی بادی ها ممکن است با نتایج آزمایش تداخل ایجاد کنند.
داروهای حاوی هورمون hCG ممکن است در سطح هورمون بارداری در بدن شما تغییراتی ایجاد کنند. بنابراین جواب آزمایش بارداری شما را تغییر خواهند داد. این داروها اغلب برای درمان ناباروری مورد استفاده قرار می گیرند. پزشک باید شما را در خصوص نحوه تاثیر این داروها بر روی نتیجه آزمایش راهنمایی کند. تاثیر داروهای دیگر مانند آنتی بیوتیک ها، مسکن ها، داروهای پیشگیری از بارداری یا سایر داروهای هورمونی نیز به طور جداگانه باید بررسی گردد.
سخن پایانی: ضرورت بررسی جواب آزمایش بارداری
آزمایشات بارداری معمولا نتایج درستی ارائه می دهند و احتمال بروز خطا در آنها پایین و معمولا به دلیل اشتباهات آزمایشگاهی است. بنابراین در صورتی که قصد بارداری دارید یا احتمال حاملگی می دهید، تنها به استفاده از کیت های بارداری خانگی اکتفا نکنید. انجام آزمایش و بررسی نتیجه آن تحت نظر پزشک نخستین قدم برای حفظ سلامتی مادر و فرزند و تجربه یک بارداری موفق است.